مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر ایذه : با هدف تکمیل پرونده ثبت‌جهانی منظر تاریخی و طبیعی ایذه ، تدوین پیش نویس این طرح در دست اقدام است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان ، مهدی فرجی با اشاره به اینکه حفاظت، مرمت، ساماندهی و نگهداری یادمان‌های باستانی بسیار حساس، زمان‌بر و همراه با دقت بالاست که در جای‌جای کشور از سوی متولیان حوزه میراث‌فرهنگی همواره با عشق و علاقه در حال انجام بوده و است، گفت: پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر از بدو تأسیس به رغم کمبود شدید نیرو‌های متخصص به‌ویژه در حوزه مرمت، از سال ۱۳۸۱ تلاش‌های وافری در راستای نگاهداری، مرمت، بررسی، پژوهش در حوزه باستان‌شناسی و موضوعات مربوط صورت داده است و در این مسیر از هیچ کوششی دریغ نکرده و نمی‌کند.
مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر ایذه با اشاره به تلاش‌های نخست انجام شده از سوی جعفر مهرکیان اولین مدیر پایگاه در حوزه مطالعات و کاوش‌های مشترک با موسسه CST ایتالیا و پلی‌تکنیک دانشگاه تورینو در محوطه‌هایی مانند خونگ‌اژدر، کل‌چنار دره شمی تا ثبت موقت منظر تاریخی و طبیعی ایذه در فهرست یادمان‌های جهانی یونسکو در سال ۲۰۰۸ میلادی، تأکید کرد: این تلاش‌ها با همراهی مجموعه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، باستان‌شناسان صاحب‌نام خبره همکار پایگاه، سازمان‌ها، انجمن‌ها در قالب یک همگرایی بین دستگاهی انجام شده است و بدون وقفه تداوم خواهد داشت.
او تصریح کرد: از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی شهرستان که جایگاهی ویژه در تاریخ جهان باستان و پرونده ثبت جهانی این شهر داشته و خواهد داشت، می‌توان به محوطه و نگارکند عیلامی – الیمایی خونگ‌اژدر اشاره کرد که بر همین اساس پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر بدون هزینه و دریافت اعتبارات ملی – عمرانی، طرح مطالعات و تعیین عرصه و حریم آن را به انجام رساند و همه مستندات آن را برای طرح در شورای حرایم استان در اختیار معاونت میراث‌فرهنگی استان قرار داد.
فرجی گفت: از سال ۱۴۰۰ خورشیدی با ورود مجموعه جدید شورای شهر، پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر در راستای حفاظت و ساماندهی محوطه‌های شهر با همکاری این مجموعه و مردم خون‌گرم ایذه به ویژه ساکنان پیرامون بنای اسلامی موسوم به عمارت اتابکان، توانست مشکل یکی از مهم‌ترین بنا‌های موجود در دل شهر را رفع و شرایط را به سمت اصلاح و بهبودی این محوطه تاریخی سوق دهد.
او ادامه داد: در ادامه و در راستای تکمیل پرونده ثبت‌جهانی منظر تاریخی و طبیعی ایذه با رایزنی‌ها و گفتگو‌های تخصصی در قالب نشست‌های کارشناسانه با افراد صاحب فن و خبره در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری ایذه، طی دو ماه اخیر به نتایج قابل قبولی دست یافته‌ایم که این گام‌ها، شرایط را به منظور تدوین پیش‌نویس پرونده ثبت‌جهانی مهیاتر از همیشه کرده است.
مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی ایذه عنوان کرد: عکس‌برداری هوایی، نقشه‌برداری، توپوگرافی برای تعیین عرصه و حریم نگارکند الیمایی باقی مانده و به‌روزرسانی مستندات آن‌ها، ایجاد سنگ‌فرش پیاده‌رو پیرامون بنای اسلامی موسوم به اتابکان «تاق تویله»، تهیه طرح مطالعاتی و مرمت عمارت اربابی قلعه سرخه، کاروانسرای مال سیدی و روستای کُهرُلا، تهیه طرح بهسازی زیرساخت‌های گردشگری ایذه (کول‌فرح، تابلو‌های راهنما)، تهیه طرح پیشنهادی کاوش نجات‌بخشی در محوطه سه یش بلیط (در انتظار تأمین اعتبار)، تهیه دو پرونده ثبتی اثر شاخص نامنقول، در دست تهیه بودن سه پرونده ثبتی آثار نامنقول، در دست تهیه بودن پرونده ثبتی دو اثر منقول شاخص شهرستان ایذه، در دست تهیه بودن پرونده ثبتی یک اثر میراث‌صنعتی، برگزاری جلسات نخست و هماهنگی برای سفر کارشناس ثبت‌جهانی به شهرستان برای پیگیری پرونده ثبت‌جهانی منظر تاریخی –طبیعی و شروع فرآیند ریل‌گذاری درست مسیر پرونده ثبت‌جهانی ایذه، بخشی دیگر از فعالیت پایگاه میراث‌فرهنگی ایذه طی یک سال گذشته تاکنون بوده است.
او افزود: خرید پنج دستگاه دوربین مداربسته سیستم وایرلس برای پایش الکترونیک محوطه باستانی کول‌فرح با اعتباری بالغ بر یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات ملی و سپس بیش از ۱۰ دوربین دیگر از محل اعتبارات استانی با حمایت مدیرکل استان، شناسایی یک بنای سنگی دوره اسلامی در ارتفاعات ایذه و تهیه پرونده ثبتی آن، نورپردازی پیاده‌رو و تکمیل سنگ‌فرش حریم تاق‌تویله با همکاری شورای شهر ایذه به همراه نورپردازی بنای اسلامی تاق‌تویله، تکمیل مطالعات تعیین عرصه و حریم محوطه و نگارکند‌های خونگ‌اژدر، بروزرسانی و نورپردازی محوطه اشکفت‌سلمان و انجام فرش گل در پایین‌دست نگارکند‌های عیلامی اشکفت سلمان با همکاری شورای شهر، برگزاری کارگاه آشنایی با میراث‌فرهنگی در محل ساختمان پایگاه برای راهنمایان جمعیت هلال‌احمر، تهیه طرح‌های اجرایی حفاظت و مرمت بنای کوشک نورآباد، بنای سنگی گردن تاق، حفاظت و مرمت نگارکند‌های اشکفت‌سلمان، اجرای طرح ساماندهی قنات راسفند طی یک تفاهم‌نامه با همکاری دهیاری راسفند، اجرای طرح ساماندهی محوطه کل‌چنار شمی با عنوان ساماندهی محوطه‌های در معرض خطر برای رفع مخاطرات از ساختار‌های معماری کم‌نظیر نویافته سنگی، تهیه طرح اجرایی کلان و درازمدت حفاظت از بنای اسلامی تاق‌تویله با محوریت دادن عملکرد به بنا، برنامه‌ریزی و تهیه و به روزرسانی طرح ساماندهی پیرامون بنای تاق تویله، ارایه طرح تعیین عرصه و حریم بنای قلعه‌مدرسه راسفند، مکاتبات و رایزنی با مرمت‌گران برجسته سنگ و نقوش برجسته پایگاه جهانی تخت جمشید برای انجام مطالعات آسیب‌شناسی و ارائه پیشنهاد‌های مرمتی نگارکند‌های عیلامی اشکفت‌سلمان بخش دیگری از فعالیت‌های یک سال گذشته این مجموعه تاکنون بوده است.
فرجی اضافه کرد: همچنین طرح مهم جابجایی تدفین‌ها از محوطه گورستان و نگارکند شهسوار به یک مکان دیگر با همکاری متولیان ذی‌ربط در حال بررسی است که پیگیری‌های آن به جد درحال انجام بوده و امید است تا پایان سال بتوانیم آن را اجرا و محوطه را نیز سازمان‌دهی کنیم.