رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی گفت:جنگ غزه نشان داد که تأمین صلح و امنیت جهانی که وظیفه سازمان ملل است اتفاق نمیافتد و حق وتو باعث شده که شورای امنیت سازمان ملل هم بی خاصیت شود و این اتفاق باعث می شود کشورهای مختلف یا سازمانهای منطقهای محکمههای دیگری تشکیل دهند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه جهان امروز با حضور زهره الهیان؛ رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی و آقای محمدمهدی عباسی؛ کارشناس مسائل آمریکا به بررسی حقوق بشر در اوضاع امروز جهان و جنگ غزه پرداخت.
سؤال: خانم الهیان دیگر واقعاً چه اتفاق و چه جنایتی باید در جهان رخ بدهد که ما انتظار داشته باشیم ساز و کارهایی که پیش بینی شده در سازمانهای بین المللی برای رسیدگی به حقوق بشر به کار بیفتند و به کمک بیایند؟
خانم زهره الهیان؛ رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی: اتفاقاتی که رقم میخورد به لحاظ مباحث، عبارتها و ترمهای حقوق بشری و حقوق بین الملل میتوانیم بگوییم یک پدیده است، به نوعی تعریف نشده این همه جنایت و موارد نقض حقوق بشر و نقض حقوق بشردوستانه در یک جا به دست یک کشور و تحویل به مردم مظلومی که این چنین مورد بمباران، جنایت و سلب حق حیات و همچنین کوچ اجباری، سلب حق رساندن غذا و دارو، آب و سایر ملزومات اساسی برای حیات قرار گرفته اند. همه این اتفاقات در نقض حقوق کودکان و کودک کشی، نقض حقوق زنان و کشتن مادران و زنان غزه و فلسطین است.
این جنایات شاید بشود گفت برای اولین بار است در طول تاریخ بشری که یک جا باهم و علیه یک ملت مظلوم و بی دفاع صورت میگیرد و جامعه جهانی سازمان ملل، موازین حقوق بین الملل، مجامع حقوق بشری، ظرفیتهای سازمان ملل هیچ کدام به کار نیامده تا به حال، شاید بیانیه و قطعنامه صادر شده ولی هیچ اقدام عملیاتی و فوری ما نمیبینیم و این یک هشدار است برای سازمان ملل که در منشور ملل متحد تأمین صلح و امنیت جهانی؛ یکی از وظایف ذاتی سازمان ملل است، اما میبینیم این اتفاق نمیافتد و سازمان ملل به نوعی میتوانیم بگوییم بی اثر شده. حق وتویی که داده شده به برخی ابرقدرتها باعث شده که شورای امنیت سازمان ملل هم بی خاصیت و آن بحث توقف فوری و آتش بس در سرزمینهای اشغالی وتو شد در شورای امنیت سازمان ملل، نشان میدهد این حق وتو هم موضوعی است که باید یک فکر اساسی برای آن بشود. این اتفاق به نظرم کشورهای مختلف یا سازمانهای منطقهای را می برد به سمت این که محکمههای دیگری تشکیل دهند. از این محاکم و ظرفیتهای سازمان ملل ناامید شوند، بروند به سمت این که در کشورهای مختلف محکمهای تشکیل شود یا در مثلاً OIC؛ سازمان همکاری کشورهای اسلامی بروند به سمت این که محکمهای تشکیل شود. مقام معظم رهبری فرمودند که رژیم صهیونیستی باید محاکمه شود، آنهایی که حمایت کردند از رژیم صهیونیستی؛ انگلیس و آمریکا باید مسئولیت این جنایات را بپذیرند و آنها هم...
سؤال: نمیپذیرند، با چه ساز و کاری باید آنها را مسئول کرد از نظر شما؟
خانم الهیان: این را عرض میکنم پیرو فرمایش سرکار عالی، آمریکا و انگلیس هم باید مسئولیت را بپذیرند این مسئولیت در همین ظرفیتهای سازمان ملل، حالا ما در سازمان ملل؛ ICC را داریم، دیوان بین المللی کیفری در لاهه و همچنین ICJ؛ دیوان بین المللی دادگستری؛ اینها ظرفیتهایی هستند که...
سؤال: اینها الآن در طول سی روز گذشته فعال شده اند یا نه هنوز فعال نشده اند؟
خانم الهیان: در دیوان بین المللی کیفری فلسطین شکایتی دارد و پرونده مفتوحی آن جا علیه رژیم صهیونیستی است. دادستان دیوان بین المللی کیفری هم چندی پیش سفر کرد به سمت گذرگاه رفح و گفت از نزدیک آمدم که ببینم چه اتفاقاتی دارد میافتد. آقای دادستان شما آمدی و دیدی قضایا را، شما به عنوان دادستان دیوان بین المللی کیفری میتوانی دستور توقف جنایت را بدهی ولی به نظر میآید فشارهای بین الملل و کشورهایی مثل آمریکا، انگلیس و فرانسه این قدر هست که دادستان هم نتواند کاری از پیش ببرد، یا ICJ که ظرفیتی از کشورهای عضو او میتوانند به او؛ ICJ شکایت کنند علیه رژیم صهیونیستی. به هر حال این ظرفیتها باید تحت فشار کشورهای اسلامی به آن وظایف ذاتی خود بپردازند. به نظر میآید که اتفاق مهمی از سوی مجامع بین المللی قرار نیست بیفتد. یکی از اساتید حقوق بین الملل در لبنان اشاره میکند که میگوید من متأسفم که به دانشجویان خودم در طی این سالها سخت گرفتم، الآن به این نتیجه رسیدم که حقوق بین الملل هم چندان اثری ندارد و باید فکر دیگری شود. این نابسامانی، بی خاصیتی و بی اثر بودن سازمان ملل و مجامع حقوق بشری، دنیا را میبرد به سمتی که نظم نوین جهانی شکل دهد. دادگاههای منطقه ای، کشورهای اسلامی و تشکیل محکمهها در کشورهای دیگر در ابتدا نوعی بی نظمی و در نهایت دنیا مجبور میشود به سمت نظم نوین جهانی برود برای خروج از این وضعیت و بحران انسانی.
سؤال: آقای عباسی خانم الهیان معتقدند که شاید باید رو به ساز و کارهای جدید رفت، ما در حدود ۳۰ روز؛ حدود ۱۰ هزار کشته داریم، چیزی که بی سابقه است در تاریخ ، الآن سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن؛ تحت تأثیر آمریکا نمیشود کارکرد داشته باشند . به نظر شما می شود به پوست اندازی فکر کرد؟ این نهاد چقدر اعتبارش را بعد از این اتفاق از دست داد و چقدر این نکته که خانم دکتر میگویند شدنی میدانید که جهان برود سراغ ساز و کارهای جدید؟
آقای محمدمهدی عباسی؛ کارشناس مسائل آمریکا: نکتهای که در فضای آمریکا ما شاهد بودیم؛ یعنی مستقیماً از همان روز اول جنایتی که رژیم صهیونیستی آغاز کرد، دولت آمریکا کاملاً موضع خود را مشخص کرد.به تبع، سازمانهای بین المللی هم که عمدتاً تابعی از دولت آمریکا هستند مواضع خود را مشخص کردند. الآن شاهد این هستیم که حتی کلیسا بمباران شده، مسجد بمباران شده، مدارس سازمان ملل بمباران شده ولی هیچ واکنش جدی از نهادهای بین المللی و دولت آمریکا صورت نگرفته، اما طبیعتاً چیزهایی میتواند سازمانهای بین المللی را حساس کند، که ما در هفتههای اخیر شاهدش بودیم، تجمعات گستردهای است که در شهرهای بزرگ دنیا صورت گرفته است. الآن برای مثال ما همین روز گذشته شاهد یک تجمع گسترده در شهر واشنگتن دی سی پایتخت آمریکا بودیم که تخمین زده میشد دهها هزار نفر در این تجمع شرکت کرده اند. فلذا آمار جالبی است که گفته میشد، بعد از جنگ عراق این بزرگترین تجمع ضد جنگی بوده که در ۲۰ سال اخیر در ایالات متحده صورت گرفته، یا تجمعی که در همین هفته در برلین شاهد بودیم. در جاکارتا جمعیتی که تخمین زده میشود حتی شاید جمعیتی میلیونی بوده، جمعیتهای این چنینی در فضای بین الملل به حد قابل قبولی میتوانند سازمانهای بین المللی را پاسخگو کنند. حتی ما شاهد این هستیم که در افکارسنجیها هم تفاوتهایی دیده شده، یعنی شما در ابتدای آغاز جنایت؛ ۷ اکتبر وقتی نگاه میکردید به نظرسنجیها خیلی از جریانات و خیلی از مردم آمریکا و اروپا دیدگاه دیگری به فلسطین داشتند، اما الآن وقتی نظرسنجیها را نگاه میکنید بسیار محبوبیت رژیم صهیونیستی کاهش پیدا کرده و از آن طرف جریان مقاومت و فلسطین محبوبیتش رشد پیدا کرده که این هم نشان دهنده گستردگی و قدرت این تجمعات است که میتواند سازمانهای بین المللی را پاسخگو کند.
سؤال: یعنی شما میخواهید بگویید اگر امیدی باشد برای این که سازمان بین المللی کاری کند، سازمان مدعی صلح یا حقوق بشر کاری کند؛ با فشار افکار عمومی است، جز فشار افکار عمومی نمیشود به نکته دیگری رسید.
آقای عباسی: بله. (پخش گزارش)
سؤال: خانم الهیان دیدیم که تصاویری که امروز رسیده از حمایتهای جهانی و طی این ۳۰ روز مستمر این تظاهرات ادامه داشته، به نظر شما، کشورهایی مثل آمریکا که دو بار هم پیش نویس قطعنامههایی که در سازمان ملل مطرح شده برای پایان جنگ و آتش بس را وتو کرده، چقدر میتوانند در برابر این افکار عمومی ادامه دهند؛ برایشان بی اهمیت باشد این چیزی که دارد اتفاق میافتد؟
خانم الهیان: صحنههای خیلی عجیبی است، شاید اگر یک اثر داشته باشد و یک ثمره داشته باشد این جنگ اخیر؛ همین خیزش ملتها و بیداری ملتها در اقصی نقاط جهان است. البته این شرایطی که امروز میبینیم یک شبه و یک ماهه و یک هفتهای پیش نیامده، در طول سالیان وقتی ملتها جنایات اسرائیل را دیدند و مشاهده کردند مظلومیت ملت غزه و همچنین کودکان غزه را و فلسطین را مشاهده کردند، به تدریج این بذر بیداری در دل ملتها کاشته شده است. زمانی آقای گلدستون گزارشی را از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل منتشر کرد که در آن گزارش رژیم صهیونیستی به عنوان جنایتکار جنگی شناخته شد. در طول این سالها هم بارها قطعنامهها در سازمان ملل تصویب شده. در مجمع عمومی سازمان ملل هم که اخیراً ۱۲۱ کشور رأی دادند علیه رژیم صهیونیستی، به تدریج دنیا و حتی مجامع بین المللی و حقوق بشری که باز هم تحت سیطره و فشار صهیونیسم بین الملل هستند، اما به تدریج این اتفاقات و این جنایاتی که در طول تاریخ، در طول ۷۰ سال اتفاق افتاده منجر به بیداری ملتها شده است. شاید بعضی این سؤال را کنند که چرا حماس یک حمله پیش دستانه انجام داد؟ باید گفت که اینها از این مقطع تاریخ به بعد را میبینند، قبل از آن را نمیبینند که چه اتفاقاتی افتاده است. شش هزار اسیر در زندانهای رژیم صهیونیستی که برخی از آنها زن و برخی کودک هستند؛ ۱۶۱ کودک تحت شکنجه هستند این کودکان در زندانهای رژیم صهیونیستی، اینها را ملتها میبینند یعنی فراتر از غولهای رسانهای صهیونیستی، پیام مظلومیت ملت فلسطین و غزه صادر شده و آنها؛ مردم، این ملتی که در خیابانها میبینیم دیگر اعتمادی به این غولها و کمپانیهای رسانهای صهیونیستی ندارند. اخبار خودشان را از طریق فضای مجازی میگیرند، به همین علت هم هست که رژیم صهیونیستی اینترنت غزه را قطع کرد و خواست خبری از طریق فضای مجازی مخابره نشود. این خیزش ملت ها؛ بزرگترین ثمره این اتفاقات اخیر است که فکر میکنم منجر به فروپاشی رژیم صهیونیستی خواهد شد، حتی اگر بگویند حملهای به سمت تلاویو صورت نگیرد، همین موج بیداری و تحریم همین مردمی که به صحنه آمدند و اعتراض دارند، فردا میروند فروشگاهی و میخواهند کالایی بخرند، اگر متوجه شوند این کالا از یک کمپانی صهیونیستی است، آن کالا را نمیخرند، تحریم میکنند. حتی خیلی از کشورها که ما خیلی تا به حال امیدی نداشتیم که حرکتی داشته باشند، تحت فشار ملت هایشان الآن یک تحریمهایی را دارند شروع میکنند علیه رژیم صهیونیستی و به تبع آن، آمریکا هم .در واقع تا به حال رژیم صهیونیستی بی حد و اندازه منفور بود در اذهان عمومی، آمریکا هم دارد به همین سرنوشت مبتلا میشود و آمریکا هم دچار انزوای اقتصادی در آینده خواهد شد.
سؤال: پس شما هم مثل آقای عباسی باز هم میرسیم به افکار عمومی، یعنی افکار عمومی را فقط مؤثر میشود دانست در این وضعیت و به ساز و کارهای سازمانهای بین المللی نمیشود چندان امیدوار بود.
خانم الهیان: افکار عمومی که فشار بر دولتها بیاورد و دولتها هم در سازمانهای بین المللی علیه رژیم صهیونیستی رأی دهند و فعالیت کنند، ولی نکتهای که هست؛ این وسط دولتها بسیار الآن تحت فشار افکار عمومی میتوانند اقدامات مؤثری را انجام میدهند. الآن کشور بحرین سفیر رژیم صهیونیستی را اخراج کرد و حریم هوایی خود را بست، همچنین کشور عمان اخیراً حریم هوایی خود را بر روی رژیم صهیونیستی بست. برخی از پروازهایی که از سرزمینهای اشغالی، از رژیم صهیونیستی رفت به سمت کشورهای دیگر، مردم در فرودگاهها تجمع و اعتراض کردند و خواهان این شدند که این هواپیما ننشیند و مسافران آن از سرزمینهای اشغالی در این کشور پیاده نشوند اساساً، این اقدامات واقعاً میتواند در انزوای هر چه بیشتر رژیم صهیونیستی اثر بگذارد. تحریم کالاهای اسرائیلی که در واقع ما اتفاقاً در داخل هم اگر نگاه کنیم، قوانینی را داریم که ما در مجلس هشتم بنده آن موقع توفیق داشتم و قانونی را دنبال کردیم برای تحریم کالاهای مربوط به شرکتهای صهیونیستی که آن هم بحث مفصلی دارد و وزارت خارجه را موظف کردیم که هر شش ماه یک بار، لیست کالاهای شرکتهای صهونیستی را اعلام کند.
سؤال: به نکته جالبی اشاره کردید؛ الآن این گزارش ارائه میشود، الآن ما داریم کالای صهیونیستی در داخل ایران؟
خانم الهیان: بله برخی کالاها هست . همین امروز صحبتی داشتیم با رئیس کمیسیون امنیتی که نشستی بگذاریم دعوت کنیم دستگاهها تشریف بیاورند و گزارش خود را در مورد اجرای این قانون ارائه دهند که تا به حال برای حذف کالاهای کمپانیهای صهیونیستی و جایگزین کردن این کالاها با کالاهای داخلی و اگر تولید داخل نداریم سایر کمپانی ها.
سؤال: من تصورم این است که ما کالای صهیونیستی نداریم در ایران، شاید سهامدار صهیونیستی داشته باشد یک شرکت که آن کالا را داریم.
خانم الهیان: معمولاً این طور است که یک سری کمپانیها در واقع صهیونیستها هم در آن شریک هستند و سهم دارند.
سؤال: فکر میکنم اگر مردم این را بدانند، چون ما آن قدر واکنش دریافت کردیم و جامعه ایران متأثر است از اتفاقات غزه، فکر میکنم واقعاً مردم پای کار باشند، یعنی انتظار دارند شاید مجلس هر چه زودتر این را اقدام کند و حداقل در جغرافیای ایران و بین مردم ایران این اجرا میشود.
خانم الهیان: ما هفته آینده این نشست را خواهیم گذاشت، دستگاهها را دعوت خواهیم کرد و همین جا میخواهم وزارت خارجه که موظف شده در این قانون برای اعلام فهرست شرکتهای صهیونیستی، این فهرست را رسانهای هم بکند و مردم مطلع شوند که چه کالاهایی متعلق به کمپانیهای صهیونیستی است و این کالا را تحریم کنند. البته بحث تحریم؛ سایر ابعاد دیگر را هم دارد. کشورهای دیگر هم در بحث کشتیرانی میتوانند تحریمها را اعمال کنند. میتوانند در بحث بانکها و بیمهها تحریم علیه رژیم صهیونیستی...
سؤال: اینها در حوزه کشورهاست که بخواهند انجام دهند، ولی تا الآن و این جای گفتگو به این رسیدیم که باز هم چشم امید به مردم است که فشار بیاورند روی دولت هایشان، آن هم نه هر دولتی، بعضی از دولتها این را میپذیرند، پس سازمان بین المللی چه میشود؟ آقای عباسی ایران عضو، در واقع رئیس مجمع اجتماعی شورای حقوق بشر سازمان ملل شده، آمریکا هم مخالف بود، با مخالفت آمریکا این عضویت صورت گرفت. الآن از چنین ساز و کارهایی میتوانیم استفاده کنیم برای فلسطین؟ خاصیت دارد یا نه، این هم باز سایه آمریکا افتاده روی آن؟
آقای عباسی: نکتهای که وجود دارد به تبع، فضای سیاسی آمریکا واقعاً مسئله رژیم صهیونیستی یک مسأله حیاتی و خط قرمز است و به تبع سازمانهای بین المللی هم تا حد زیادی زیر نظر دولت آمریکا هستند ولی این به چه معناست؟ همان طور که میدانید در فضای سیاسی آمریکا لابی گری کاملاً قانونی است یعنی لابیها به طور قانونی و آزادانه میتوانند در فضای سیاسی آمریکا فعالیت کنند مخصوصاً بعد از تصمیم دیوان عالی آمریکا در سال ۲۰۱۰ موسوم به سی تی زن یونایتد، دیگر به صورت رسمی شرکتهای بزرگ میتوانند بیایند و در انتخابات پول خرج کنند و در حدی این مسئله مشهود است که آمار بود که ۸۹ درصد نامزدهایی که در انتخابات آمریکا بیشتر پول خرج کرده بودند برنده انتخابات شده بودند. این چهرههای سیاسی طبیعتاً آلوده میشوند توسط لابیها و شرکتهای بزرگ که دیگر شاخصترین آنها که در فضای داخلی خیلی اسمش شناخته شده است؛ آیپک است که بزرگترین لابی رژیم صهیونیستی است تا ملیتاری این دات شار کامپرکس؛ مجتمع صنعتی- نظامی آمریکا که نفع بسیار زیادی در ادامه جنگ دارد. طبیعتاً تا وقتی این لابیها و فضاهای این چنینی؛ یعنی چنین سوپرپکهایی در فضای سیاسی آمریکا فعالیت میکنند آن هم به صورت قانونی، ما نمیتوانیم خیلی توقعی داشته باشیم که دولت آمریکا و به تبع آن سازمانهای بین المللی اقدام خاصی داشته باشند، چون آنها واقعاً به پول این شرکتها و این لابیها آلوده هستند. تا حدی الآن مسئله رژیم صهیونیستی برای ایالات متحده حیاتی است که کنگره آمریکا، مجلس نمایندگان؛ سه هفته رئیس نداشت، اما بعد از سه هفته که مارک جانسون رئیس مجلس نمایندگان آمریکا میشود، اولین لایحهای که میآید و تصویب میکند لایحه حمایت از اسرائیل است، برای این که خود ایالات متحده مشکلات متعددی را دارد از بحران مرزی، تورم و مسائل مختلف. یا حتی بایدن که الآن انتخابات ۲۰۲۴؛ انتخابات ریاست جمهوری نزدیک است، اما آن قدر مسئله حمایت از اسرائیل برای او حیاتی است که حتی حاضر شده از رأی اعراب آمریکایی بگذرد. آمار بود همین هفته محبوبیت بایدن میان اعراب و مسلمانان آمریکا از ۵۹ درصد به ۱۷ درصد رسیده است. این قدر موضوع رژیم صهیونیستی برای اینها حیاتی است و تا وقتی چنین خط قرمزی وجود دارد و آن آلودگی به لابیها و شرکتهای بزرگ، طبیعتاً نمیتوانیم توقع زیادی از دولت آمریکا و سازمانهای بین المللی داشته باشیم.
سؤال: چندی پیش دیدم که کشورهای مختلف پیشنهاد داده بودند که ساز و کار شورای امنیت بازتعریف و اصلاح شود. به طور ویژه آلمان این پیشنهاد را داده بود، برخی از کشورها خواسته بودند که تعداد اعضای این شورا افزایش پیدا کنند. در شرایط الآن که به نظرم یکی از دورههایی است که بی خاصیتی سازمان ملل را بیش از همیشه اثبات میکند، میتوانیم برسیم به این که ما این بازتعریف یا اصلاح ساختار شورای امنیت را داشته باشیم یا نهادهای دیگر وابسته به سازمان ملل را؟
آقای عباسی: بنده حداقل در کوتاه مدت این مسئله را بعید میدانم و بخواهم یک مثال جدی هم برایش عرض کنم؛ ما سال گذشته کشور ما عضو کمیسیون حقوق زن سازمان ملل بود که آن جا آمدند و حالا با لابی که دوباره نهادهای حقوق بشری به ظاهر؛ حقوق بشری فراهم کردند، ایران را از این کمیسیون اخراج کردند، یعنی حتی کشورهایی که خودشان بزرگترین ناقض حقوق زنان بودند فضایی فراهم کردند حالا به تبع اتفاقات سال گذشته و حتی در همان جایی که ایران هم عضو بود، آمدند و اقدام کردند و در یک رأی گیری که فکر میکنم با اختلاف یکی دو رأی بیشتر هم تصویب شد، ایران را از این کمیسیون اخراج کردند، یعنی باید ببینیم که در چنین فضایی که حتی بر نمیتابند حضور ایران را در چنین سازمان هایی، به نظرم خیلی توقع زیادی است که بخواهیم در انتظار تغییر در نهادهای بین المللی و سازمانهای بین المللی داشته باشیم.
خانم الهیان: البته من پیرو سؤالی که فرمودید و پاسخ دادند آقای دکتر، یک نکتهای عرض کنم؛ همین امروز ما نامهای را ارسال کردیم برای کمیسیون مقام زن سازمان ملل از طرف کمیته حقوق بشر که بنده رئیس کمیته حقوق بشر مجلس هستم، وخواستار این شدیم، به دنبال کشتار زنان فلسطینی و الآن میبینیم بیش از هزار زن فلسطینی، مادران فلسطینی حتی زن باردار در این جنایت جنگی به شهادت رسیدند. نامهای را ارسال کردیم برای کمیسیون مقام زن سازمان ملل که رژیم صهیونیستی باید از این کمیسیون اخراج شود چرا که این گونه دارد حقوق زنان در غزه و فلسطین پایمال میشود و این گونه جنایت علیه زنان صورت میگیرد. ممکن است در این فضایی که ایجاد شده و در واقع حتی دولتهایی هم که قبل از این از رژیم صهیونیستی حمایت میکردند الآن علیه رژیم صهیونیستی شدند که ۱۲۱ کشور در مجمع عمومی رأی دادند علیه رژیم صهیونیستی. در این فضا ممکن است این اتفاق بیفتد اگر پیگیری کشورهای اسلامی یا کشورهای مخالف رژیم صهیونیستی اتفاق بیفتد رژیم صهیونیستی را میتوان از برخی از مجامع بین المللی اخراج کرد. نامهای را هم بنده به مسئول کمیته بین الملل صلیب سرخ جهانی هفته گذشته ارسال کردم، مبنی بر این که با این شرایطی که اتفاق افتاده و حتی جلوگیری از رساندن و عبور کمکهای انسان دوستانه به غزه و سرزمینهای غزه و ملت فلسطین دارد اتفاق میافتد، رژیم صهیونیستی را از فهرست نمایندگیهای صلیب سرخ جهانی حذف کنید و این رژیم با این سابقه و این پرونده جنایت جنگی و جلوگیری از رساندن کمکهای انسان دوستانه، لیاقت حضور در لیست کشورهای عضو صلیب سرخ جهانی را ندارد.
سؤال: میشود در این اقدامتان، سایر کشورها را هم همراه کنیم با ایران یا نه این نامهها فقط با اسم ایران ارسال میشود؟
خانم الهیان: نامهها از سمت کمیته حقوق بشر مجلس ارسال میشود ولی پیگیریای را داریم در مجلس شورای اسلامی که ما تعامل و گفتگویی با کشورهای دیگر، پارلمانهای دیگر داشته باشیم و این نوع مطالبات را در واقع به صورت جمعی داشته باشیم. به طور مثال، ارتباط و رایزنی با کشور عراق داشتیم، آمادگی کامل دارند برای ایجاد یک نشست و تصمیمات مشترک که میتواند کشورهای نمایندگان عضو پارلمانهایی مثل لبنان، مصر، اردن و کشورهای اسلامی میتوانند پارلمان هایشان باهم به یک... داریم پیگیری میکنیم این اتفاق بیفتد و یک نشست مشترکی با محوریت کشورعراق برگزار کنیم.
سؤال: تا این جای بحث من به این نتیجه میرسم که یک ذره فضای سازمانهای بین المللی ناامید کننده است، اما نمیشود دست از این اقدامات هم برداشت و انجام نداد. شاید این ضربههای ریز و پراکنده که از اقصی نقاط جهان به این دیوار سازمانهای بین المللی میخورد، یک جا ترک بردارد و صدایی به هر حال بلند شود و اقدامی کنند. در خود آمریکا هم موج استعفاهای اجباری هم انجام میشود شاید این هم تأثیرگذار باشد. روزنامه نگار نیویورک تایمز به علت مواضعش بر ضد رژیم صهیونیستی مجبور به استعفا شده است. ژازمین هیوز پس از آن که نامهای را در انتقاد از رژیم صهیونیستی امضا کرده، مجبور شد از این روزنامه جدا شود. در این نامه که ۱۰ روز پیش با عنوان نویسندگان علیه جنگ غزه تنظیم شده بود، اقدامهای رژیم صهیونیستی نسل کشی توصیف شده است. یکی دیگر از نویسندگان مجلس نیویورک تایمز هم این نامه را امضا کرده و پنجشنبه مجبور به استعفا شده. در نامهای که روزنامه نگاران و نویسندگان آمریکایی امضا کردند، تأکید شده غزه بزرگترین زندان روباز جهان است و مردم غزه کسانی هستند که زمین هایشان سال ۱۹۴۸ به سرقت رفته و حالا هم از حقوق اولیه خود محروم هستند. پیش از این مسئول دفتر نیویورک نهاد حقوق بشر سازمان ملل گفته بود در اعتراض به نسل کشی در غزه و حمایت غرب از این نسل کشی، استعفا می کند. مدیر دفتر بخش نظارت فروش تسلیحات وزارت خارجه آمریکا هم در اعتراض به حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی استعفا کرد. آیا استعفا در یک سازمان بین المللی مثل مواردی که اشاره کردم در واکنش به جنایت رژیم صهیونیستی سابقه داشته؟
خانم الهیان: این نکته و خبری که آخر اشاره کردید بسیار خبر مهمی است. این از همان دست تلنگرهایی است که به سازمان ملل و مجامع حقوق بشری وارد میشود. سابقه نداشته حداقل بنده که از مجلس هشتم رئیس کمیته حقوق بشر در مجلس هشتم بودم و این مجلس و پیگیری میکردیم مباحث حقوق بشری، اخبار و غیره، به یاد ندارم که مشابه این اتفاق قبلاً افتاده باشد که مسئول دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل استعفا کند. این نشان دهنده اوج این جنایت هاست که به هر حال روی این مجامع حقوق بشری معمولاً در مورد رژیم صهیونیستی و جنایات او سکوت انجام میگرفت و خیلی واکنشهایی نشان داده نمیشده ولی یک مقامی در حد دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل بخواهد استعفا دهد. این نشان دهنده اوج جنایتهای حقوق بشری است که دارد اتفاق میافتد و تلنگرها و ضربههایی به این مجامع بین المللی است.
سؤال: آقای عباسی به نظر شما کشورهایی مثل فرانسه، انگلیس و آلمان چقدر میتوانند در برابر افکار عمومی خودشان سکوت پیشه کنند؟ آمریکا به خاطر ذات آمریکایی سازمان ملل دارد همین طور ادامه میدهد، ما میتوانیم انتظار داشته باشیم که با این حجم از واکنشهای مردمی که داریم در این سه کشور اروپایی میبینیم؛ منتظر باشیم که یک اتفاقی بیفتد و واکنش این دولتها را داشته باشیم، واکنشهایی که مؤثر واقع بیفتد در جایی مثل شورای امنیت؟
آقای عباسی: الآن برای مثال همین کشوری که اشاره کردید؛ فرانسه، مقاومت جدی که الآن برای مثال بخواهیم بگوییم در برابر خواست عمومی تجمعاتی که در پاریس، لیون و شهرهای مختلف برگزار شده، یک اقدامی را اخیراً انجام دادند؛ ۱۶ سناتور مجلس سنای فرانسه طرحی را بردند در مجلس سنا و خواستار ممنوعیت هر گونه انتقاد از رژیم صهیونیستی در فرانسه شدند، یعنی حتی انتقاد کوچک در فضای تجمعات یا یک روزنامهای را بر نمیتابند. فکر میکنم جریمهای هم که مشخص کردند تا پنج سال زندان و ۷۵ هزار یورو جریمه است. یا در آلمان شاهد این بودیم که به ویژه در هفتههای نخست به طورخاص در شهر هامبورگ ممنوعیت شعار از بحر تا نهر را اینها صورت دادند یا دستگیریهایی که در بخشهای مختلف آلمان در همان هامبورگ صورت گرفت، مثلاً پوشیدن چفیه را اینها در مدارس آلمان ممنوع کردند و مواردی از این دست. یعنی اینها حتی میآیند در سطح قوانین هم ورود میکنند تا همان حرکتهای مردمی هم که در شهرهای مختلف وجود دارد، در دانشگاهها وجود دارد؛ الآن واقعاً یک موج بیداری در دانشگاهها را شاهد هستیم به ویژه در آمریکا و دانشگاه هاروارد که خیلی تجمع گستردهای داشت که حتی صدای خیلی سناتورهای آمریکایی؛ تد کروز، مارکو روبی و سناتورهای مختلف واکنش نشان دادند حتی خیلی از اسپانسرها تهدید کردند؛ اسپانسرهایی که عمدتاً وابستگی جدی به رژیم صهیونیستی دارند صریحاً تهدید کردند که اگر اینها طرفداری از فلسطین را ادامه دهند و دانشگاه برخوردی با این دانشجوها نکند بودجه این دانشگاهها را قطع خواهند کرد. یعنی ما چنین اقداماتی را از طرف دولتها شاهد هستیم که میآیند قانون گذاری و دستگیری میکنند و موارد مختلف که جلوی این حرکتهای مردمی و این به نوعی محور شرافت؛ چیزی که به آن گفته میشود محور شرافت در عرصه بین المللی را بگیرند.
سؤال: ولی نشده، یعنی الآن شما اگر جمعیت را نگاه کنید تصاویری که میرسد و خبرهایی که میآید همچنان این جمعیت رو به افزایش است، تا کی میتوانند بایستند در برابر افکار عمومی؟
خانم الهیان: من یک نکتهای پیرو فرمایش آقای عباسی عرض کنم، همان طور که اشاره فرمودند این کشورها مثل آمریکا، فرانسه، آلمان؛ این دولتها آمدند در واقع جرم انگاری کردند اعتراض نسبت به رژیم صهیونیستی را، تظاهرات علیه رژیم صهیونیستی، شعار دادن علیه رژیم صهیونیستی اینها را جرم انگاری کردند در کشور خودشان، اما همچنان مردم ایستادند، میبینید صحنهها تکان دهنده است، جوانان با یک عزم جدی که در چهرهها و چشمهای اینها این عزم و اراده را میبیند که ایستادند یعنی در واقع این حرکت یک حرکت ناشی از جو گیر شدن یا حرکتی گذرا و موقتی نیست. به نظر میآید از چهرههای این اعتراض کنندگان و تظاهرکنندگان این طور بر میآید که این حرکت ادامه دار خواهد بود و علیرغم محدودیتها و فشارهای حاکمان شان همچنان در صحنه علیه رژیم صهیونیستی هستند.
سؤال: چقدر دیپلماسی مقاومت را که در ایران پیش گرفته شد مؤثر و مفید میدانید در این رسیدن به سازمانهای بین المللی ازجمله همین گفتگویی که آقای رئیسی داشتند، به نظرتان چقدر خوب بوده، چقدر باید افزایش پیدا کند.
خانم الهیان: من میخواهم اشاره کنم به سابقه مواضع ضد صهیونیستی در ایران که امام خمینی (ره) از سالها قبل از انقلاب؛ از خرداد ۱۳۴۲؛ بحث رژیم صهیونیستی و ظلم و جنایت رژیم صهیونیستی را مطرح کردند و بعد از انقلاب هم به طور جدی با ابتکار حضرت امام روز قدس به عنوان یک میعاد و موعد جهانی برای مقابله با رژیم صهیونیستی در نظر گرفته شد و مکرراً مقام معظم رهبری تأکید کردند که ما همواره پشت ملت مظلوم فلسطین ایستاده ایم و حتی از کشورهایی که علیه رژیم صهیونیستی اقدام میکنند، حمایت خواهیم کرد و از این حمایت جمهوری اسلامی ایران دست بر نداشت و اگر امروز میبینیم یک چنین خیزش جهانی ایجاد شده، در واقع پایه آن؛ مواضع به حق جمهوری اسلامی ایران است و امروز جهان به حقانیت مواضع جمهوری اسلامی ایران؛ حضرت امام و مقام معظم رهبری پی برده است. این نتیجهای است که در طولانی سالها هم این دیپلماسی مقاومت ادامه داشته ما عضو دبیرخانه کنگره حمایت از فلسطین در مجلس هستیم. این دبیرخانه سالیانی است که در مجلس فعال است و این دیپلماسی را برقرار کرده است.
سؤال: الآن در این دوره چه کاری انجام داده این دبیرخانه؟
خانم الهیان: دبیرخانه، جلسات متعدد و پیگیری داشته، ما ملاقاتهایی را داشتیم با فعالان ضد رژیم صهیونیستی، خاطرم هست آقای ماندلا ماندلا؛ نوه مرحوم نلسون ماندلا به ایران آمدند، ایشان پرچمدار مقابله با رژیم صهیونیستی هستند و عبارت به نوعی آپارتاید را برای رژیم صهیونیستی ایشان ابداع کردند. جایزه حقوق بشری هم در ایران دریافت کردند. ملاقاتی با ایشان داشتیم و همفکری و تبادل نگاه و نظر با ایشان بود. یا یک هیأتی که قبل از این اتفاقات شاید دو ماه پیش از حماس و افرادی که سالها در زندانهای رژیم صهیونیستی اسیر بودند؛ یک هیأتی از فلسطین دعوت کردیم و تشریف آوردند، آنها هم مباحثی داشتند و مطرح کردند.
سؤال: بیشتر ارتباطات را حفظ کردید، یعنی هم با فلسطین و هم با سایر سازمان ها.
خانم الهیان: بله، این تعاملات و ارتباطات هم با فلسطین، هم با کشورهای عضو جبهه مقاومت مثل لبنان، عراق و جبهه مقاومت یمن و هم اخیراً سال گذشته با سفیر کشور یمن ملاقاتی را داشتیم در محل سفارت یمن و محور این گفتگوها؛ فلسطین بود و مظلومیت ملت فلسطین. خاطرم هست سال گذشته نشستی داشتیم با نوجوانانی که از کشورهای مختلف ازجمله فلسطین حضور پیدا کرده بودند در ایران واینها به عنوان آینده جبهه مقاومت و سرمایه و ذخیره آینده جبهه مقاومت گفتگوهایی در این حد داشتیم.
سؤال: چند درصد از ظرفیتی که در مجلس برای استفاده از فرصت دیپلماسی برای ارتباط با سایر کشورها و سازمانهای بین المللی وجود دارد، استفاده کردید؟ آیا ظرفیت خاصی مانده که شما امروز دنبالش بروید و از آن استفاده کنید؟
خانم الهیان: بله، ظرفیت پارلمانی؛ ظرفیت بسیار قوی و وسیعی است. ما میتوانیم گروههای دوستی را فعال کنیم.
سؤال: برنامه دارید الآن بعد از این تحولات غزه؟
خانم الهیان: مجلس الآن یک مقدار درگیر برنامه هفتم است و بعضاً سه شیفته به برنامه هفتم پرداخته است، شاید به طور جدی فرصت نشده همه این ظرفیتها فعال شود، اما ما در دبیرخانه جلسات را داریم، همین امشب هم گفتگویی با اعضای دبیرخانه داشتیم و جلسات منظمی را قرار است برنامه ریزی شود، همین ارتباط با پارلمان کشور عراق که آنها آمادگی دارند محوریت نشستی را داشته باشند و دعوت شود از پارلمانهای سایر کشورها، برنامه ریزی در این حوزه. با آقای قالیباف چندین بار گفتگو و صحبت داشتیم برای این که یک وقت موسعی گذاشته شود برای برنامه ریزی جامع برای استفاده از دیپلماسی پارلمانی. البته هیئتهایی هم اخیراً اعزام شدند به کشورهای قطر، روسیه، همچنین به لبنان و عراق که قرار است فردا گزارش این سفرها به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی داده شود.
سؤال: امیدوارم مؤثر واقع شود. آقای عباسی، امشب وزیرخارجه کشورمان یک گفتگویی داشت با دبیرکل سازمان همکاریهای شانگهای، یک گفتگو داشت با رئیس گروه بریکس. دارد سازمانهای بین المللی که شاید نوظهور هستند و تحت تأثیر آمریکا نیستند را فعال میکند، به نظرتان سازمانهای این چنینی اگر بخواهند ورود کنند میشود امیدی به آنها داشت که مؤثر واقع شوند و آن تک صدایی که شاید الآن آمریکا در سازمان ملل با حق وتوی خود به وجود آورده را بشکنند؟
آقای عباسی: این فضایی است که طبیعتاً میتوانیم به آن امیدوار باشیم. با تغییر نظم جهانی و ظهور این سازمانهای جدید مثل سازمان بریکس و امثالهم ما میتوانیم در بلندمدت شاهد تحولات اساسی باشیم، اما همین الآن هم فارغ از این سازمان ها، ما طبیعتاً درست است جریان اصلی در دولتهای به ویژه دولتهای غربی؛ جریانی است که در خدمت رژیم صهیونیستی است. اما ما همین الآن در بعضاً نمایندگان و سیاستمدارانی در غرب حتی میبینیم که به نوعی در همان محور شرافت که عرض کردم دسته بندی میشوند و دیگر واقعاً آن بحث انسانیت برایشان مسأله است، به ویژه الآن ما نمایندگان متعددی در پارلمان ایرلند هستند که در این چند هفته اخیر مواضع بسیار تندی علیه رژیم صهیونیستی اتخاذ کردند یا نمایندگان کنگره آمریکا که دو سه نماینده به طور خاص که حتی در خیلی از این تجمعات در شهرهای مختلف آمریکا هم شرکت کردند که یکی از آنها خانم رشیده طلیب؛ نماینده مسلمان کنگره بود یا چهرههای دیگری که در پارلمان اروپا دو نماینده الآن هستند که به طور جدی در حال تبیین مواضع محور مقاومت هستند.
سؤال: چیزهایی قبلاً میشود گفت سابقه نداشته بخواهد...
آقای عباسی: یا بسیار کم سابقه بوده و این ظرفیتها را ما شاهدش هستیم که حتی الآن در اروپا و آمریکا هم رشد داشتند که طبیعتاً میشود در کنار آن سازمانهای بین المللی و آن تغییر نظمی که در جهان اتفاق میافتد به واسطه این سازمانها میشود به چنین جریاناتی هم امیدوار بود چرا که شما وقتی آمارها را نگاه میکنید اتفاقاً اقبال جوانان در غرب به ویژه به این نمایندگان است، یعنی به طور خاص الآن جناح ترقی خواه که مواضع تندی علیه رژیم صهیونیستی در آمریکا دارد عمدتاً سبد رأیش از جوانان آمریکایی است. چیزی که الآن در نظر سنجیها هم شما نگاه میکنید طیف اکثراً ۱۸ تا ۲۹ سال آمریکایی بسیار بیش از ۵۰ درصدشان طرفدار فلسطین هستند و مواضع تندی علیه رژیم صهیونیستی دارند.
سؤال: پس من بحث امشب را این طور میتوانم جمع بندی کنم که هر چند امید به سازمانهای بین المللی کم است و سایه کشورهایی مثل آمریکا و برخی کشورهای اروپایی خیلی سنگین است روی سازمان ملل و شورای امنیت، این اقدامات ریزی که انجام میشود، فرصتهای جایگزینی که وجود دارد میتواند به چالش بکشد آن نظمی که وجود داشت و یک نظم نوین را الآن جایگزین آن کند.
سازمان ملل از همون اول بی خاصیت بود برای بشر بی خاصیت هست
فقط برای غربی ها باخاصیت هست
چون سازمان ملل رو خود غربی ها ساختن