دبیر ستاد توسعه فناوری نانو گفت: در برنامه امسال حدود ۱۰۰ شرکت حضور دارند، ولی در سطوح پایین‌تر شرکت‌های کوچک نوپا که خودشان به صورت مستقل حضور ندارند، در بخش توسعه فناوری هستند.
آقای عماد احمدوند؛ دبیر ستاد توسعه فناوری نانو: اگر بخواهم خیلی ساده و کوتاه عرض کنم، نانو؛ یعنی یک میلیاردم، وقتی در مقیاس طول درباره آن صحبت می‌کنیم یعنی یک نانومتر، داریم در مورد ابعاد حدود اتم‌ها و مولکول‌ها حرف می‌زنیم، فناوری نانو یعنی این که ما بتوانیم در آن ابعاد، خواص مواد و پدیده‌های آن مقیاس را بشناسیم، پدیده‌هایی که در مقیاس اتمی و مولکولی هستند و بتوانیم آن‌ها را کنترل کنیم و از آن‌ها محصولات جدید تولید کنیم. چون در مقیاس نانومتری؛ ویژگی‌های مواد خیلی متفاوت می‌شود، ما با پدیده‌هایی مواجه می‌شویم که در مقیاس بالاتر این پدیده‌ها نیست یا این که ویژگی‌ها به این شکل در دسترس نیست. این که بتوانیم در مقیاس اتمی و مولکولی این ویژگی‌های مواد را کنترل کنیم و با کنترل آن‌ها محصولات جدیدی را تولید کنیم؛ این توانمندی را می‌گوییم فناوری نانو. چون در همه حوزه‌های صنعتی کاربرد دارد؛ یک حوزه بین رشته‌ای است نانو، مثل زمینه‌های دیگر علمی نیست که ما بگوییم مثلاً طرف متخصص شیمی، فیزیک، مواد یا بیولوژی است. در حوزه نانو؛ فضای کار عموماً بین رشته‌ای است. کسی که می‌خواهد این پدیده‌ها را بفهمد و بعد بیاید وارد کار شود؛ استفاده کند محصولات جدیدی را تولید کند، نیاز است که یک پایه علمی در حوزه‌های فیزیک، شیمی، زیست شناسی، مواد داشته باشد؛ در یکی از این‌ها متخصص باشد، ولی عموماً کار به صورت تیمی و در یک جمعی انجام می‌شود که از این جنس تخصص‌هایی که عرض کردم در آن نیاز است که باشد.
سؤال: کلاً این علم چند ساله است در جهان و چند سال است که در کشور ما راجع به آن فعالیت و تحقیقات می‌شود؟
آقای احمدوند: این که با پدیده‌های مقیاس نانو مواجه شده و کار کرده باشند؛ سابقه اش در دنیا طولانی است، شاید چندده سال است که کار می‌شود در آزمایش‌ها و غیره، ولی توجه ویژه‌ای در سطح دولت‌ها برای این که از این توانمندی استفاده شود تقریباً می‌شود گفت حدود ۲۳ سال است در دنیا که دیدند خیلی پدیده‌های مقیاس نانو، فرصت‌های عجیبی را فراهم می‌کند و می‌شود مسائلی را حل کنید که تا قبل از این یا نمی‌شد یا این که هزینه هایش خیلی بالا بود، خیلی پیچیده بود، ولی وقتی از ظرفیت‌های مقیاس نانو استفاده می‌کنید، می‌شود مسائلی را در حوزه مثلاً محیط زیست، فرض کنید در حوزه سلامت و دارو‌ها حل کنید که عرض کردم تا قبل از این امکانش یا نبود، یا خیلی سخت بود. توجه دولت‌ها به این حوزه از تقریباً سال دوهزار میلادی شروع شده، می‌شود حدوداً سال ۸۰ خودمان. در ایران هم تقریباً همین طور است، یعنی ما هم باز یکی از تفاوت‌های ورود ایران به حوزه نانو با خیلی از حوزه‌های دیگر این است که ورود کشورمان به این حوزه؛ ورود با برنامه و به صورت ملی تقریباً همگام با کشور‌های پیشروی دنیا بوده، ما در بعضی حوزه‌ها چندین دهه گذشته از یک حوزه ای، بعد تازه ما با محصولاتش مواجه شدیم، دیدیم که چیز‌هایی در دنیا هست که ما در سطح استفاده و بهره برداری اش هم مشکل داریم، ولی در حوزه نانو این اتفاق نیفتاده است. از همان زمانی که مطرح شده حوزه نانو ظرفیت خیلی بزرگی را دارد برای ارتقای قابلیت ها؛ در عمده صنایع، از همان زمان در ایران هم برنامه به صورت ملی شروع شده و خیل عظیمی از محقق، دانشگاهی و دانشجو‌های کارشناسی ارشد و دکترا وارد شدند در این فضا و ما این تجربه حدود ۲۳ ساله در حوزه نانو را همزمان با دنیا شروع کردیم و داریم پیش می‌رویم.
سؤال: شما دبیر ستاد نانو هستید، تحصیلات تان مرتبط است؟
آقای احمدوند: تحصیلاتم ارشد مهندسی شیمی بوده و کار پایان نامه ارشدم روی همین حوزه نانو بوده؛ تولید نانو لوله‌های کربنی یا کربن نانوتویوب بوده و بعد از آن دوره دکترا را؛ مدیریت تکنولوژی دارم.
سؤال: خدا را شکر که تحصیلات تان مرتبط است، داشتم به این فکر می‌کردم که نخبگانی که در این حوزه کار می‌کنند چقدر مهم است که یک مدیر و یک مسئولی داشته باشند که وقتی باهم صحبت می‌کنند متوجه بشوند چه می‌گویند، نگویند که این آقا، چون پیش می‌آید، کم هم نیست البته، می‌بینیم تحصیلات مسئول با موضوعی که در آن مدیریت می‌کند متفاوت است، این خیلی نکته مهمی است، فکر می‌کنم که برای بچه‌هایی که در این حوزه کار می‌کنند خیلی مهم باشد که مسئولشان در این حوزه اطلاعات داشته باشد.
آقای احمدوند: بله، الحمدلله ما جدای از موضوع تحصیل، با خیلی از فعال‌های حوزه نانو عملاً در طول این سال‌ها باهم زندگی کردیم یعنی یک تجربه ۲۰ ساله زندگی باهم را داریم؛ کسانی که یک موقعی مثلاً دانشجوی ارشد بوده، الآن مدیر یک شرکت خیلی موفق و این‌ها تک نیستند، تعداد بالاست کسانی که در این مسیر چندین ساله باهم آمدیم از آن زمانی که جوان بودیم و داریم باهم عمر می‌گذرانیم.
سؤال: از جشنواره نانو برای ما بگویید، چندمین دوره اش برگزار می‌شود و چه اتفاقی قرار است بیفتد؟
آقای احمدوند: برنامه‌ای که ما در شرف آن هستیم؛ چهاردهمین دوره نمایشگاه فناوری نانو است که هر سال یک رویداد برگزار می‌شود، البته دو سال به خاطر شرایط کرونا برگزار نشد. در این رویداد می‌شود گفت یک چکیده‌ای از همه برنامه‌های مرتبط با توسعه نانو ارائه می‌شود در قالب نمایشگاه، از فعالیت‌هایی که در حوزه دانش آموزی است برای این که افراد آشنا شوند با این مفاهیم تا کار‌هایی که در دانشگاه‌ها انجام می‌شود؛ کار‌های توسعه فناوری یا تحقیقات مرتبط با توسعه فناوری در دانشگاه ها، هسته‌های علمی یا شرکت‌های کوچک و نوپایی که تازه شکل گرفتند در حد سه نفر؛ فارغ التحصیلان دانشگاه ها. گام بعدی شرکت‌هایی که فعال هستند، محصول دارند و در بازار هستند و لایه‌های بعدی آن، دفاتر صادراتی که برای کمک به صادرات این محصولات کمک می‌کنند، همه این‌ها در کنار یک تعدادی از نهاد‌های حمایتی مثل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، بنیاد میدان؛ این‌ها نهاد‌های دولتی حامی این برنامه‌ها هستند در کنار ستاد نانو یک رویداد برگزار می‌شود به عنوان جشنواره یا نمایشگاه فناوری نانو.
سؤال: چند شرکت، مؤسسه یا شرکت‌های دانش بنیان شرکت می‌کنند حدوداً؟
آقای احمدوند: در برنامه امسال چیزی حدود ۱۰۰ شرکت هستند، ولی در سطوح پایین‌تر شرکت‌های کوچک نوپا که خودشان به صورت مستقل حضور ندارند، در بخش توسعه فناوری هستند، ما امسال حدود ۴۴ طرح فناورانه را داریم، یک سری فناوری بدیع است که در دنیا این‌ها نوآور هستند، ثبت اختراع جهانی دارند و در رقابت با کار‌های مرز علم دنیا، این‌ها حرف برای گفتن دارند، حدوداً ۱۰ مورد از این‌ها در نمایشگاه امسال است و عرض کردم یک سری نهاد‌های مرتبط با این حوزه مثل آزمایشگاه‌هایی که کار تحقیقاتی در آن‌ها انجام می‌شود. یک بخشی از نمایشگاه؛ آزمایشگاه‌هایی هستند که خدمات آزمایشی و پژوهشی را به محقق‌ها ارائه می‌کنند، یک سری دانشگاه‌ها آن جا حضور دارند، در مجموع در کنار آن حدود صد شرکت، یک تعدادی هم نهاد‌هایی از این جنس در نمایشگاه امسال حضور دارند. نمایشگاه امسال ان شاء الله شنبه شروع می‌شود.
سؤال: (در تصویر) این چیست که دختر خانم دستش است؟
آقای احمدوند: این یک ابزار است به عنوان آزمایشگاه مجازی، چون ما برای آموزش مفاهیم نانو به دانش آموزان برنامه‌های متعددی داریم، از این که افراد بیایند سر کلاس تئوری یا نظری با مفاهیم آشنا شوند شروع می‌شود تا این که بیایند در آزمایشگاه‌های نانو، چیزی حدود ۹۰ آزمایشگاه در کشور وجود دارد خاص دانش آموزان و با تجهیزات نانویی ساخت ایران، یعنی ساخت شرکت‌های نانویی کشورمان.
سؤال: یعنی ما ۹۰ آموزشگاه مجهز به فناوری نانو برای دانش آموزان داریم؟ همه جای ایران؟
آقای احمدوند: هر استان حداقل یکی را دارد، بعضی استانها و بعضی شهر‌ها تعدادشان بیشتر است. این‌ها آزمایشگاه‌هایی هستند تحت عنوان شبکه توانا که در پشت سر شما تصویر فعالیت‌های مرتبط با حوزه دانش آموزی است. عرض می‌کردم که از آموزش مبانی با دانش آموزان کار می‌شود تا بیایند در آن آزمایشگاه‌ها کار عملی انجام دهند تا در این تصویر به صورت واقعیت مجازی یک آزمایشگاه را ببینند، وارد شوند و شروع کنند یک سری تولید بعضی نانوساختار‌ها را یا ارزیابی ویژگی‌های آن‌ها را، ولی به صورت مجازی با ابزار‌هایی که تحت عنوان VR شناخته می‌شود که ما تا آمار چند وقت اخیرمان چیزی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر دانش آموز را داشتیم که در حداقل یکی از این برنامه‌های آموزشی آمدند آموزش دیدند یا آشنایی حداقلی با نانو را داشتند تا سطوح بالاتر.
سؤال: نخبه‌های دانش آموزی در این حوزه شناسایی می‌شوند، برنامه‌های ویژه برای آن‌ها داشته باشید؟
آقای احمدوند: بله، برنامه‌ای که در طول این سال‌ها برگزار می‌شود، از آموزش را عرض کردم، یک سری برنامه‌ها تحت عنوان؛ بالاترینش المپیاد دانش آموزی فناوری نانو هر سال برگزار می‌شود، یک تعدادی از افراد می‌آیند، آن‌هایی که آموزش دیدند، دوره‌های آموزشی با کمک ستاد برای آن‌ها برگزار شده، با کمک یک مجموعه‌ای تحت عنوان شبکه نهاد‌های ترویجی نانو و شبکه مدرسین نانو، آن‌هایی که آموزش دیدند می‌آیند در المپیاد، از آزمون علمی و تئوری شروع می‌شود تا برگزیده هایشان می‌آیند در یک دوره حدود دو هفته‌ای که یک مسأله علمی به آن‌ها ارائه می‌شود، باید برای آن راهکار پیدا کنند. اگر نیاز باشد یک نانوماده‌ای را تولید و استفاده کنند، بیایند از نتایج کار خود شبیه یک پایان نامه ارشد بیایند دفاع کنند در حضور جمعی از اساتید.
سؤال: استقبال خوب است؟
آقای احمدوند: بله هر سال چندین هزار نفر در این رویداد می‌آیند و برگزیدگان آن امتیاز‌های بنیاد نخبگان را دریافت می‌کنند که امسال الحمدلله اتفاقی که افتاده این بوده که امتیازی که بنیاد نخبگان به برگزیده‌های المپیاد نانو اعطا می‌کند مثل سایر المپیادهاست. ما سال گذشته این مسأله را داشتیم که امتیازی که این جا داده می‌شد خیلی فاصله داشت با المپیاد فیزیک، شیمی و ریاضی.
سؤال: الآن چیست امتیازش؟
آقای احمدوند: برگزیدگانش در سطح بالای آن؛ حدود ۷۰۰ امتیاز می‌گیرند که می‌توانند برای ورود به دانشگاه استفاده کنند، تجمیع شود در مراحل بعد برای معافیت سربازی شان یا طرح جایگزین سربازی استفاده کنند. قبلاً نانویی‌ها حدود ۷۰ امتیاز داشتند، امسال آن‌ها ۷۰۰ امتیاز را دریافت می‌کنند و بخشی از نمایشگاه هم خاص این حوزه است. فکر می‌کنم امسال برنامه ریزی که شده، چیزی حدود دو هزار نفر دانش آموز می‌آیند در این نمایشگاه.
مجری: فکر کنم امسال استقبال هم بیشتر شود به خاطر همین امتیاز، چون بچه‌ها دوست دارند بیایند این امتیاز را بگیرند.
آقای احمدوند: بله، می‌آیند آن جا؛ بخشی به عنوان باشگاه نانو هم با مفاهیم آشنا می‌شوند، هم با برگزیده‌های دوره‌های قبل آشنا می‌شوند، برگزیده‌هایی که الآن خودشان در حوزه نانو و حوزه‌های دیگر متخصص هستند، رفتند در دانشگاه طرف جراح است؛ جراح چشم پزشک است، ولی در برگزیده‌های سال‌های قبل باشگاه نانو بوده، این جا حضور دارند، می‌آیند و به افراد مرحله بعد آموزش می‌دهند. این فضایی که در آموزش نانو در کشور وجود دارد از این جهت هم یک الگوی خاص خودش است.
سؤال: خیلی تیمی فکر می‌کنم پیگیری می‌شود، درست می‌گویم؟
آقای احمدوند: هم تیمی است و هم آن‌هایی که برگزیده دوره‌های قبل بودند خودشان را بدهکار نسل بعدی می‌دانند.
مجری: همین روحیه تیمی باعث می‌شود که این اتفاق بیفتد.
آقای احمدوند: داریم کسانی که متخصص هستند مثلاً در استان کردستان داریم که افراد برگزیده دوره‌های قبل بودند، الآن دانشجو هستند، پزشک است طرف، ولی وقتی می‌روند در شهرستان خودشان، دوره‌هایی برای دانش آموزان برگزار می‌کنند و همین باعث شده که در سال‌های قبل حضور کردستان در المپیاد نانو، یک حضور جدی باشد و جزو برگزیده ها.
سؤال: کردستان؟
آقای احمدوند: بله، معمولاً جزو برگزیده‌ها هستند. استان‌های مختلف، ما حضور برگزیده‌ها از شهرستان‌ها خیلی پررنگ‌تر از تهران است. در المپیاد‌های دیگر معمولاً این طور نیست، معمولاً تهرانی ها...
سؤال: چرا این طور است؟ خلاق‌تر هستند؟
آقای احمدوند: استعداد در شهرستان‌ها و نقاط دور خیلی وجود دارد، معمولاً دسترسی به امکانات و توجه برای آن‌ها کمتر بوده، ما در حوزه نانو در طول این سال‌ها از سال ۸۰ حوزه دانش آموزی جدی بوده، سعی کردیم برنامه هایمان طوری باشد که حضور در تهران خیلی امتیاز والا ایجاد نکند، هر چند به هر حال حضور در تهران دسترسی‌ها را بیشتر می‌کند. دانشگاه‌های برتر در این جا هستند، ولی ما سعی کردیم با آیین نامه‌های حمایتی مان و با اعزام اساتید به شهرستان‌ها با توجه به آن برگزاری شهرستان ها، عنوانی را همکاران ما انتخاب کردند به عنوان سفیران نانو، سفیرانی که برگزیدگان المپیاد‌های قبلی بودند این‌ها را ترغیب می‌کنند که شما به شهرستان‌های خودتان بدهکار هستید و باید بروید آن جا به هر حال یک برنامه مفصلی در حوزه دانش آموزی است.
مجری: همین باعث شده که بچه‌ها علاقه‌مند شوند و رشد کنند.
آقای احمدوند: و در سطوح بعدی هم؛ یعنی برنامه نانو در این سطح متوقف نیست. در حوزه‌های پژوهشی در دانشگاه ها، کار‌های عمیقی انجام می‌شود. ما الآن بالغ بر صد دانشگاه و پژوهشگاه و مرکز تحقیقاتی را در کشور داریم که در آن‌ها کار‌های مرتبط با نانو انجام می‌شود، چیزی بالغ بر حدود ۴۰ هزار نفر از کارشناسی ارشد به بالاتر؛ کارشناسی ارشد، دکترا و اعضای هیأت علمی کار در حوزه نانو انجام دادند، باز این الگوی غیرمتمرکز و توجه به شهرستان ها، اینجا هم مؤثر بوده و در سطح بعدی هم که می‌آیند، یک کسانی آمدند کار پژوهشی انجام دادند، یک توانمندی دارند. باز نگاهی که در طول این سال‌ها در برنامه توسعه نانو بوده؛ این بود که سعی کنیم این افراد کارشان در محیط کارشان؛ آزمایشگاه و دانشگاه نماند، در قالب یک پایان نامه نرود در یک قفسه‌ای و آن جا یا خاک بخورد یا نهایتاً بشود یک کار پژوهشی صرف. تلاش کردیم که این افراد سوق داده شوند و حمایتشان کنیم که آن‌هایی که ظرفیت کارآفرینی دارند بیایند شرکت ایجاد کنند و ما مسیر توسعه کسب و کارشان را حمایت کنیم. آن‌هایی که لزوماً شرکت داری دوست ندارند بیایند در قالب تعامل با صنایع و در تحقیقات مشترک با صنایع کار را پیش ببرند. نتیجه این فضا؛ این شده که ما الآن ۳۵۸ شرکت را در ایران داریم که این‌ها محصولات مرتبط با نانو را تولید می‌کنند که هم مورد تأیید ستاد نانو است و هم در بازار وجود دارد.
سؤال: چند تا از آن‌هایی که خیلی ملموس است، ما از آن استفاده می‌کنیم را می‌شود بگویید از محصولات؟
آقای احمدوند: از محصولاتی که ما خیلی به آن وابسته ایم، ولی خودمان متوجه نیستیم؛ کاتالیست‌های نانو هستند که در صنعت پتروشیمی و پالایشگاهی استفاده می‌شوند. کشور ما یکی از منابع درآمدی اش، جدای از نفت خام، صادرات محصولات پتروشیمی است. تولید این محصولات؛ وابسته به یک سری محصولات است و با عنوان کاتالیست‌ها که واکنش‌های شیمیایی را تسریع می‌کنند یا منجر می‌کنند به این که آن محصول ویژه‌ای که ما می‌خواهیم تولید شود. محصولات جانبی اش کمتر تولید شود. ما الآن چیزی بالغ بر ۵۰ نوع نانوکاتالیست را شرکت‌های دانش بنیان داخلی مان تولید می‌کنند. در صنایع مختلف دارد استفاده می‌شود. این طور نیست که بگوییم فقط توان تولیدش است. در پتروشیمی ها، صنعت فولاد، پالایش نفت و تولید بنزین با کیفیت‌های بالا استفاده می‌شود. این‌ها را ما خیلی از نتایجش استفاده می‌کنیم به عنوان مردم عام، ولی خودمان متوجه آن گلوگاهی که وابسته به یک محصول نانو...
مجری: برای ما ملموس نیست.
آقای احمدوند: بله، یکی از حوزه‌های دیگری که امیدواریم کسی احتیاج نشود که استفاده کند، ولی باز در کشور جزو توانمندی‌های جدی است، دارو‌های درمان سرطان است. ما الآن چندین نوع داروی درمان سرطان را داریم که در ایران شرکت‌های دانش بنیان تولید می‌کنند، استفاده می‌شود، ولی چون مصرف کننده نهایی که ان شاء الله خدا به همه بیمار‌ها خصوصاً آن‌هایی که دچار سرطان هستند شفا بدهد، خودشان انتخاب نمی‌کنند که چطور استفاده کنند، دکتر است که تجویز می‌کند باز آن که در واقع مصرف کننده نهایی این محصول است، خودش متوجه این که دارد محصول نانو استفاده می‌کند، نیست، ولی یکی از حوزه‌های توانمندی کشور هست. باز از حوزه‌هایی که در کشورمان دارد گسترش پیدا می‌کند، استفاده از نانو یا محصولات نانویی در حوزه کشاورزی است. ما یک ضعف خیلی بزرگ در حوزه کشاورزی مان داریم که کاملاً فضا سنتی است. آرام آرام دارد کشور به سمت تولید یک مقدار فناورانه پیش می‌رود. گلخانه‌هایی که آب کشت هستند، نیاز به خاک در آن‌ها وجود ندارد، دارد آرام آرام توسعه پیدا می‌کند. محصولات نانویی الآن هست، تولید می‌شود در کشورمان شاید بالغ بر صد گلخانه تا الآن استفاده کردند، ولی نسبت به آن ظرفیت کل کشور عرض می‌کنم هنوز فاصله خیلی زیاد است که استفاده از این محصولات باعث می‌شود که حباب‌های نانومتری هوا را تزریق می‌کند در آب، این باعث می‌شود که تولید محصول کشاورزی در این گلخانه‌ها چیزی حدود در کشت‌های مختلف متفاوت است، این حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد راندمان تولیدش افزایش پیدا می‌کند. همین محصول در حوزه شیلات وقتی استفاده می‌شود، همین حباب‌های نانومتری هوا را تزریق می‌کند در آب، به جای آن تجهیزات متعارفی که برای هوادهی در استخر‌ها استفاده می‌شود، وقتی که از تجهیزات ژنراتور نانوحباب استفاده می‌شود، ظرفیت بهره برداری از استخر را تا حدود سه برابر می‌تواند افزایش دهد. البته اینجا نمی‌گوییم راندمان را سه برابر افزایش می‌دهد، چون راندمان وابسته به پارامتر‌های دیگری هم هست، ازجمله میزان خوراکی که استفاده می‌شود. نمی‌خواهیم غیرعلمی حرف بزنیم، ولی تراکم تعداد ماهی در میزان حجم ثابت را تا سه برابر می‌تواند افزایش دهد که این باز یک تحول خیلی بزرگ می‌تواند ایجاد کند. جدای از این موضوع، مصرف برق را در همین واحد‌ها تا حدود ۹۰ درصد می‌تواند کاهش دهد. منتها، چون هزینه برق در کشور ما به خصوص در حوزه کشاورزی، خیلی بالا نیست شاید خیلی متوجه اهمیت این موضوع نیستیم، ولی موضوع بسیار مهمی است.
سؤال: این جا دو سؤال پیش می‌آید. ما خیلی از عزیزانی که می‌آیند در برنامه مان و در حوزه شرکت‌های دانش بنیان کار انجام می‌دهند، در حوزه نانو؛ خاصه که الآن راجع به آن صحبت می‌کنیم، یک محصول یا یک فناوری را بگویم بدست آوردند خیلی اصرار دارند که این فناوری را بتوانند تزریق کنند در حوزه کشاورزی، صنعت، شیلات، دامداری و دامپروری نمی‌شود. شما این جا چه کمکی می‌کنید به این دوستان، یعنی به قول شما، همان موضوعی که می‌گویید، مثلاً یک کاری کردند و یک فناوری است که برق کمتر مصرف شود، ولی چون کشاورز خیلی پول برق نمی‌دهد برایش مسأله نیست یا دوست ندارد که سیستم کاری اش را تغییر دهد در حوزه دام. این فرهنگ سازی خیلی سخت است برای این که این فناوری وارد و تزریق شود در جای جای کشور، چه کاری ستاد فناوری نانو برای این جوان‌هایی که این همه تلاش می‌کنند به یک موفقیتی می‌رسند، تازه می‌رسند به بزرگترین سدی که جلوی رویشان است و فروش این.
آقای احمدوند: باید وارد بازار شوند و استفاده شود.
مجری: دقیقاً.
آقای احمدوند: بله مسأله خیلی جدی است، فاصله‌ای که بین یک توانمندی فناورانه و آن صنعت یا بازاری که باید استفاده کند در کشور داریم. اگر بخواهیم تحلیل کنیم، علت هایش خیلی زیاد است. یکی از علت‌ها این است که عمده صنایع ما؛ صنایع سنتی است. در آن بهره وری تولید؛ خیلی به سمتش حرکت نکردیم، نمی‌خواهم بگویم کلاً حرکت نکردیم، کشور به این سمت می‌رود، ولی به صورت عام این نیست، یعنی صنایع مان ظرفیت جذب فناوری‌های بالا را آن طور که باید هنوز کسب نکردند، از این طرف هم کسانی که توانمندی‌ای دارند عمدتاً تصورشان این است که این توانمندی فنی، همه آن چیزی است که نیاز است تا از آن در صنعت استفاده شود، در صورتی که تحلیل‌ها می‌گوید که وقتی شما به یک محصول اولیه می‌رسید که می‌تواند مسأله‌ای را حل کند، تازه ۱۰ درصد مسیر را توانستید بروید، ۹۰ درصدش مسائلی است که برای ایجاد کسب و کار، مقیاس پذیر کردن آن کسب و کار و ارتباط گرفتن با حوزه‌های مخاطب و بازار و ... نیاز است. ما کار‌هایی که در ستاد انجام می‌دهیم؛ تحلیل بحث را نمی‌خواهم خیلی زمان را بگیرد، جای خیلی مفصل؛ بحث دارد، ولی کار‌هایی که انجام می‌دهیم؛ چند برنامه را داریم؛ یکی از آن‌ها به صورت کلی؛ تحت عنوان تبادل فناوری؛ مجموعه‌ای از متخصصین را ما تحت عنوان تبادل فناوری داریم که این‌ها هر کدام در حوزه صنعتی شناخت دارند؛ می‌شناسند آن بخش صنعتی را. معادلاتش، روند‌ها و نیاز‌ها را می‌روند در آن صنایع و شرکت‌های صنعتی مسائل و مشکلات صنعت را می‌گیرند، دریافت می‌کنند؛ تبدیل می‌کنند به یک نیاز مشخص که این واحد صنعتی واقعاً متقاضی حل این مسأله اش باشد، فقط آه و ناله نکند که این مسأله را من دارم. این را تبدیل می‌کنند به یک متقاضی فعال. از این طرف شناخت دارند به شرکت‌های دانش بنیان. این که عرض می‌کنم؛ خواست حوزه نانو نیست و این کار را با کمک معاونت عملی و فناوری در حوزه‌های مختلف فناوری دارد کشور انجام می‌دهد. شناخته دارند نسبت به شرکت‌های دانش بنیان که چه شرکتی ظرفیت حل این مسأله را دارد. مثلاً اگر یک واحد صنعیت مسأله پساب دارد، پساب صنعتی؛ چیز‌هایی در آن است که از نظر زیست محیطی مشکل دارد. این کارگزار‌ها در عین شناختی که آن طرف دارند، این طرف هم شناخت دارند که کدام شرکت‌های دانش بنیان توان حل این را دارند. تلاش می‌کنند این دو را در قالب یک قرارداد مشخص برای حل این مسأله به هم نزدیک کنند و قراردادی بین این‌ها منعقد شود، برای این که این کار پیش برود؛ یک جا‌هایی نیاز به حمایت دولتی هم وجود دارد، مثلاً یک سری آزمایش‌های تکمیلی نیاز است، یک سری تأییدیه‌هایی نیاز دارد که این واحد دانش بنیان دریافت کند، این‌ها را ما حمایت می‌کنیم تا این که معمولاً این فرایند چیزی بین شش تا هفت ماه تا بعضاً بالای دو سال طول می‌کشد این وصل شدن این دو طرف به همدیگر.
مجری: ما دو سال هم راضی هستیم.
آقای احمدوند: ما راضی هستیم که همین هم پیش برود. پروژه‌های مختلفی الآن در جریان است، مثلاً در همین شش ماهه اول امسال ما یک چیزی حدود ۵۳ مورد از این پروژه‌ها را شروع کردیم و در جریان پیشرفت است.
مجری: ان شاء الله با موفقیت به اتمام برسد. سؤال دوم هم فرصت نیست، دیگر مطرح نمی‌کنم، یک مطالبه از شما دارم، بچه‌های نخبه‌ای که می‌آیند در حوزه فناوری نانو وارد می‌شوند می‌خواهند شرکت دانش بنیان تأسیس کنند، خیلی حمایت شان کنید، این بچه‌ها نباید وقت بگذارند برای بروکراسی اداری، نباید وقت بگذارند برای بالا و پایین رفتن در پله‌های اداره‌های وزارتخانه برای این که یک کاری انجام دهند. حیف است وقت و انرژی و زمان و هوش شان که حرام این قسمت این کار شود و نرسند به آن کار اصلی که حضورشان در آزمایشگاه‌ها است.