کارشناس پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی گفت: ارومیه دارای تاریخی بس کهن است و جغرافی دانان و سیاحان عالم اسلام به هنگام سفر در قلمرو ممالک اسلامی از بلاد معمور آن زمان از جمله از شهر ارومیه یاد کردند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی، سعید عضدالدینی ملکی، کارشناس پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی با اشاره به تعریف و تمجید سیاحان و جهانگردان از ارومیه اظهار کرد: فراوانی آب، زرخیزی خاک این شهر و تنوع محصولات زراعی و کشاورزی و همچنین مردمان کوشا در نگاه سیاحان و جغرافی‌دانان در طول تاریخ از جمله توصیفات خاصی بوده که از باغ‌شهر ارومیه بیان شده است و در نگاه و کلام این سیاحان بدون استثنا به طبیعت بکر، زیبا و پر آبی آن اذعان شده که این زیبایی‌های وصف‌ناشدنی در نوشته‌های آنان موج می‌زند.
او افزود: از جمله توصیفاتی که در مورد ارومیه در نوشته‌های سیاحان آمده است، می‌توان به نوشته ابن حوقل در کتاب «ایران در صوره‌الارض» در سده چهارم قمری اشاره کرد که به بزرگ بودن شهر قدیمی ارومیه اشاره داشته و از موستان این شهر و تجارت پررونق آن به نیکی یاد می‌کند.
کارشناس پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی ادامه داد: یاقوت حموی نیز در «معجم البلدان» در قرن هفتم چنین می‌نویسد: «من آن (ارومیه) را در سال ۶۱۷ ق دیده‌ام شهر زیبا و پرنعمت و بساتینی است هوای آن سالم و آب آن فراوان است» در ادامه همین سده، زکریای قزوینی این شهر را چنین توصیف می‌کند: «ارومیه شهری است در آذربایجان .. با جمعیت زیاد و بسیار آباد، باغات و میوه‌های خوب از هر نوع در اطراف و پیرامون ارومیه از حد و شمار است، انواع فراورده‌ها از سبزیجات و جالیز هرگونه حبوب و غله در کشتزار آن سامان بیش از حد کفایت و مایلزم بومیان است.»
عضدالدینی ملکی تصریح کرد: از این دست گزارش‌ها در توصیف زیبایی‌های شهر ارومیه در قرن هشتم از حمدالله مستوفی و سفرنامه اولیا چلبی در دوره صفوی نیز دیده می‌شود، وی در ادامه متذکر می‌شود، در دوره تاریخی قاجار در زمان حکومت فتحعلی‌شاه، ارومیه به دارالنشاط لقب گرفت که این نام از وجود باغ‌های آباد و مفرح در این شهر و همچنین در توصیفات دیگران نشات می‌گیرد.
او با بیان اینکه بیشترین توصیفات از این شهر خرم به دوره قاجار بر می‌گردد، خاطرنشان کرد: اوژن فلاندن دانشمند و جهانگرد فرانسوی در بین سال‌های ۱۲۵۸_۱۲۵۶ ق به ایران سفر کرد به هنگام نزدیک شدن به شهر ارومیه با دیدن اراضی سرسبز، باغات فراوان پیرامون شهر، می‌گوید: تصور نمی‌کردم ایران ناحیه‌ای اینطور پر جمعیت و حاصلخیز دارد، ویلیام جکسن استاد دانشگاه کلمیبا در سال ۱۹۰۳ م گفته‌های فلاندن را تایید و چنین می‌نویسد: «از نظر وضع جغرافیایی شهر ارومیه این نیکبختی را دارد که در دشت بارور (بهشت ایران) واقع شده و هوایش سازگار است» و ایزابلا بیشاپ جهانگرد، نویسنده، عکاس و طبیعت‌گرای اهل بریتانیا در سده نوزدهم میلادی در وصف طبیعت این شهر چنین نوشته است: «مناظر زیبای سرسبز و سایه‌گستری که دیدگاه مسافر را لذت می‌بخشد، باغ‌های میوه پر از درختانی است، که اطلاق صفت باشکوه بر آن‌ها زیبنده است، طبیعت کار را به سر حد کمال رسانده است».
کارشناس پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی در ادامه گفت: امروزه نیاز هست یک نگاه گردشگری به صنعت کشاورزی به عنوان گردشگری کشاورزی در این شهر داشته باشیم چرا که این شهر و استان در سطح کشور در تولیدات کشاورزی یکی از قطب‌های موثر به‌شمار می‌آید.
عضدالدینی ملکی افزود: با توجه به اینکه ارومیه در طول تاریخ به داشتن باغات و تاکستان‌های بی‌شمار معروف بوده، امروزه جای برخی از المان‌های تولیدات کشاورزی اعم از سیب، انگور، توت و ... در سطح شهر و در میادین ارومیه خالی است.
او اظهار کرد: این در حالی است که باغ‌شهر ارومیه این پتانسیل را دارد به‌عنوان یکی از برند گردشگری به تمام دنیا شناسانده و روی آن برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرد.