سبزی خوردن یکی از بهترین مواد خوراکی در وعده‌های غذایی است که برای سلامت بدن به ویژه سلامت دستگاه گوارش ضروری است، پزشکان توصیه میکنند افراد سبزی خوردن را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز مهاباد، مصرف روزانه سبزیجات ضامن سلامتی شخص است، مصرف سبزیجات از بروز بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان و چاقی پیشگیری می‌کند، مقدار سبزیجات مورد نیاز بدن با توجه به هرم راهنمایی غذایی به طور کلی روزانه ۲۰۰ گرم است که این مقدار برای سالمندان بالای هفتاد سال و نوجوانان و کودکان کمتر است.
مهمترین فواید مصرف سبزی برای دستگاه گوارش
سبزی‌های معطر و اشتهاآوری مانند شاهی، ریحان، تره، نعنا، جعفری، ترخون، مرزه، تربچه پای ثابت سفره بسیاری از خانواده‌های ایرانی است، هر کدام ویژگی‌های تغذیه‌ای و درمانی خاص خودشان را دارند.
تمام گیاهان معطر یا اسانس‌دار مانند ریحان، نعناع، مرزه در چهار خاصیت ضد نفخ، ضد درد، ضد اسپاسم و ضد میکروب مشترک هستند، اما جدا از این خواص مشترک، هر کدام‌شان ویژگی‌های خاص خودشان را دارند.
ریحان خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و در نتیجه ضد سرطان بوده و اشتها آور، خلط‌آور (جهت درمان سرفه) و ضد تهوع است، باعث تحریک ترشح شیر در مادران شیرده می‌شود و در از بین بردن کرم‌های روده‌ای و در درمان کرامپ معده، ورم معده، یبوست و التهاب روده هم کاربرد دارد، ریحان بر روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و در درمان تحریک‌های عصبی، خستگی، افسردگی، اضطراب و بی‌خوابی نقش قابل توجهی دارد.
تره نیز تا حدی قادر است بیماری آسم را تسکین دهد، تره در جلوگیری از بروز بیماری‌های قلبی نقش دارد و برای بهبود بواسیر هم به کار می‌رود، با افزودن تره به غذاهایی مثل گوشت و ماهی می‌توان بوی بد آنها را کاهش داد.
مصرف سبزیجات برای همه ضروری است، تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد که مردان باید بیشتر میوه و سبزی بخورند، کارشناسان تاکید دارند که مردان در مقابل برخی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی آسیب‌پذیرترند و به همین دلیل باید تا می‌توانند میوه و سبزیجات مصرف کنند، مردان باید روزی ۹ وعده میوه و سبزیجات مصرف کنند و این در حالی است که این میزان برای زنان به هفت وعده کاهش می‌یابد.
خواص خوردن سبزیجات در برنامه غذایی روزانه
بر اساس تحقیقات جدید رنگ سبزیجات در طبقه بندی خواص آنان نقش دارد از این رو مصرف سبزیجات با رنگهای متنوع برای سلامت توصیه می‌شود در واقع رنگ‌ها در سبزیجات بر خواص منحصر بفرد آنها اشاره دارد. مصرف سبزیجات با رنگهای متفاوت امکان به دست آوردن بالاترین نتیجه را برای شخص ممکن می‌سازد و سیستم ایمنی بدن را قوی‌تر می‌سازد و موجب طول عمر بیشتر شخص می‌شود، از دیگر خواص مصرف سبزیجات در برنامه غذایی روزانه افراد عبارتند از:
۱. رابطه مصرف سبزیجات و پایین آوردن فشارخون
سبزیجات تازه دارای میزان سدیم بسیار پایینی هستند، سدیم در بسیاری از مواد غذایی یافت می‌شود جذب بیش از حد سدیم توسط بدن، باعث بروز فشار خون بالا می‌شود، سبزیجات تازه نسبت به سبزی‌های بسته بندی فریزری و یا کنسروی، حاوی مقدار کمتری از سدیم هستند. همچنین سبزیجاتی مانند کرفس و ریواس به علت دارا بودن پتاسیم فراوان موجب کاهش فشار خون می‌شوند.
۲. با مصرف سبزیجات از سرطان پیشگیری کنید
مصرف روزانه سبزیجات یکی از عوامل مهم پیشگیری از سرطان‌ها است، زیرا سبزیجات حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند و دستگاه ایمنی بدن را قوی می‌سازند. سبزیجات نارنجی مانند هویج و کدو تنبل دارای بتاکاروتن می‌باشند. بتاکاروتن رنگدانه ای است که در صورت نیاز بدن در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود، این ماده بدن را در مقابل سرطان‌ها محافظت می‌کند.
سبزیجات برگ سبز از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردارند در این سبزیجات کاروتنوئیدها، ساپونینها، لوتئین و فلاوونوئیدها یافت می‌شوند این سبزیجات فیبر، فولات و بتاکاروتن مورد نیاز بدن را دارا هستند، این مواد بدن را در مقابل چند نوع سرطان حفظ می‌نمایند. کرفس، اسفناج، بروکلی و جعفری از جمله سبزیجات برگ سبز می‌باشند
سبزیجات قرمز رنگ مانند گوجه فرنگی، هندوانه و کلم بنفش دارای انواع مختلفی از فیتوکمیکالها هستند، فیتوکمیکالها اثر رادیکالهای آزاد را از بین می‌برند. لیکوپین یکی از فیتوکمیکالها است که پوست بدن را در مقابل اشعه خورشید محافظت می‌کند و کارکرد بهتر غده پروتستات را در بدن موجب می‌شود.
سبزیجات خانواده کلم نیز از ارزش غذایی بالایی برخوردار هستند به گفته محققان تغذیه این سبزیجات در پیشگیری از سرطان‌ها مؤثر است ایندول موجود در انواع کلم در ایجاد خاصیت ضد سرطانی کلم نقش دارد، از سبزی‌های خانواده کلم می‌توان از بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل و کلم بنفش نام برد.
اکثر سبزیجات دارای ویتامین C فراوان هستند. ویتامین C نقش مهمی در پیشگیری از سرطان‌ها دارد، ویتامین C به وفور در سبزیجاتی مانند فلفل، بروکلی و گوجه فرنگی یافت می‌شود. سبزیجات حاوی مقادیر قابل توجهی از فیبر هستند، طبق نظر متخصصان تغذیه فیبر موجود در سبزی‌ها در پیشگیری از سرطان روده بزرگ نقش اساسی دارد فیبر قسمتی از سبزیجات را تشکیل می‌دهد که بدن انسان نمی‌تواند آنرا هضم نماید بنابراین فیبر به خودی خود خاصیتی ندارد اما وجود فیبر در غذای مصرف شده کار دستگاه گوارش را آسان‌تر می‌کند و سرعت تخلیه روده‌ها بالاتر می‌رود مواد سرطانزا با فیبر ترکیب شده و از بدن خارج می‌شوند.
فیبر موجود در سبزیجات به رشد باکتری‌های مفید روده نیز کمک می‌کند، پیروی از رژیم غذایی که حاوی مقدار زیادی مواد فیبردار باشد، ریسک ابتلاء به سرطان روده را تا حد بسیاز زیادی کاهش می‌دهد، تمام سبزیجات حاوی فیبر فراوان هستند، البته باید اضافه نمود که مصرف بیش از اندازه مواد فیبردار در تغذیه عوارض و اختلالاتی درجذب املاح معدنی به همراه دارد.
۳. داشتن پوست زیبا
یکی دیگر از خاصیت‌های سبزیجات سرحال و شاداب نگه داشتن پوست است، سبزیجات بافت پوست بدن و صورت شما را سالم و زنده نگه می‌دارد و تا حدی در کاهش چین و چروک تأثیر دارد، در نتیجه سعی کنید از سنین کم آنها را مصرف کنید تا در سنین بالا از پوستی صاف و یک دست بهره ببرید.
۴. کاهش کلسترول
امروزه اکثر افراد جامعه به خصوص افراد مسن به جهت خوردن غذاهای بسیار چرب و روغنی کلسترول خون بالایی دارند، این کلسترول خون می‌تواند بعد از مدتی بسیار خطرناک و کشنده باشد، کلسترول بالا باعث رسوب در رگ‌ها و مانع عملکرد صحیح قلب می‌شود، در نتیجه کلسترول می‌تواند بیماری‌های خطرناک قلبی را ایجاد کند.
می‌توانید برای کاهش کلسترول خون و افزایش سلامتی‌تان در برنامه غذایتان روغن و غذاهای چرب را کم کرده و به جای آن انواع سبزیجات را افزایش دهید، سبزیجات تازه را در کنار غذا فراموش نکنید، یکی از انواع سبزیجات که تأثیر بالایی در کاهش کلسترول خون دارد تره است، تره با خاصیت ادرار آور بودن خود می‌تواند در دفع سموم از بدن نیز به شما کمک کند.
۵. با مصرف سبزیجات خطر دیابت را کاهش دهید
سبزیجات تازه دارای قند بسیار کمی هستند، قند در نوع‌های متفاوت آن در بدن به گلوکز تبدیل می‌شود و این پدیده موجب تغییرات در سطح قند خون شود، بنابراین دانستن مقدار هیدروکربن و در نتیجه قند برای بیماران دیابتی ضروری است. مصرف سبزیجات بالانس قند خون را بسیار کمتر از سایر مواد غذایی دچار تغییر و تحول می‌کند و موجب رسانیدن ویتامین‌ها و املاح معدنی به بدن می‌شود.
بنابراین مصرف سبزیجات در رژیم بیماران دیابتی و پیشگیری از بیماری نقش مهمی را ایفا میکنند، سبزیجات حاوی فیبر، آنتی اکسیدانها و املاح معدنی فراوان و ترکیبات دیگر است و خطر پیشرفت دیابت نوع دوم و عوارض آن را کاهش می‌دهند. داشتن اندیس گلیسمی پایین در مواد غذایی در تغذیه بیماران دیابتی نوع دو مفید است و از سوی دیگر مصرف آنان فاکتوری برای کاهش وزن است. سبزیجاتی مانند بروکلی، گل کلم، کرفس و اسفناج دارای اندیس گلیسمی پایینی هستند.
سبزیجات سرشار از منیزیم هستند و منیزیم در فعالیت انسولین نقش مهمی را ایفا می‌کند سطح منیزیم معمولاً در بیماران دیابتی پایین است، سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج منبع خوبی از منیزیم هستند.
۶. رابطه مصرف سبزیجات و لاغری
سبزیجات دارای کالری پایین هستند، حجیم و سیرکننده می‌باشند و مصرف زیاد آنان در مقاسیه با سایر مواد غذایی بسیار کمتر موجب افزایش وزن می‌شود. امروزه حدود یک سوم ازمردم جهان با چاقی و مشکلات آن روبرو هستند از این رو مصرف مداوم و روزانه سبزیجات و میوه‌ها برای پیشگیری از چاقی ضروری و اثربخش است.
۷. افزایش حافظه
شاید حافظه تنها در قشر دانش آموزان و دانش‌جویان اهمیت دارد، اما شما نباید فراموش کنید که حافظه با گذشت زمان می‌تواند از بین رفته و موجب آلزایمر شود، برای پیشگیری از کم شدن حافظه سعی کنید از سنین نوجوانی و جوانی سبزیجات مصرف کنید.
سبزیجات تازه خاصیت آنتی‌اکسیدانی داشته و باعث عملکرد بهتر و بیشتر حافظه می‌شوند، می‌توانید برای امتحان کردن این خاصیت سبزی شاهی را در کنار انواع غذاهای خود مصرف کنید.
۸. با مصرف سبزیجات از بیماری‌های قلبی پیشگیری کنید
چربی موجود در سبزیجات بسیار پایین است و سبزیجات فاقد کلسترول می‌باشند بنابراین مصرف آنان برای سلامت قلب تجویز می‌شود، رژیم غذایی چرب، احتمال مبتلاشدن به بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان را افزایش می‌دهد.
پتاسیم یکی از املاح معدنی مهم برای بدن است که فعالیت بسیاری از آنزیم‌های بدن به وجود آن وابسته است کمبود پتاسیم در بدن می‌تواند زمینه ساز حملات قلبی باشد. پتاسیم روزانه مورد نیاز بدن از طریق مصرف روزانه سبزیجات به دست می‌آید. سبزیجاتی مانند جعفری، کرفس، لوبیا، سبوس گندم و سیب زمینی منابع خوبی برای تأمین پتاسیم و در نتیجه سلامت قلب هستند.
یکی از مهمترین خاصیت سبزیجات سبز رنگ مانند بروکلی و اسفناج در اثربخشی آنان بر سلامت دستگاه گردش خون است، سبزیجات حاوی فولات هستند و فولات در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی مفید است به همین دلیل به افرادی که یک بار دچار سکته شده اند مصرف مرتب کلم تجویز می‌شود این خاصیت در کلم بنفش به علت لیکوپن موجود در آن چند برابر است.
۹. لزوم مصرف سبزیجات و کاهش خطر ۴۰ درصدی ابتلاء به کرونا
محققان می‌گویند افرادی که میوه و سبزیجات فراوان مصرف کرده و مصرف غذاهای فرآوری شده را قطع میکنند، تا ۴۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلاء به موارد شدید کرونا قرار دارند، محققان «کالج کینگ لندن» به همراه محققان دانشکده پزشکی «هاروارد» در این مطالعه از ۶۰۰ هزار نفر خواستند تا مواد غذایی را که قبل از شروع همه گیری کرونا مصرف می‌کردند، یادداشت کنند.
داوطلبان بر اساس میزان سالم بودن رژیم غذایی به پنج گروه تقسیم شدند. آنها همچنین به مدت ۹ ماه تحت پیگیری قرار گرفتند و از آنها خواسته شد که در صورت ابتلاء به ویروس کرونا، به محققان اطلاع دهند و میزان بیماری خود را ثبت کنند، نتایج این مطالعه نشان داد افرادی که بیشترین میزان سبزیجات را مصرف می‌کردند، ۴۰ درصد کمتر در بیمارستان بستری بودند و در صورت آلودگی به ویروس کرونا کمتر به اکسیژن نیاز داشتند. همچنین این افراد ۱۰ درصد کمتر احتمال داشت که در مرحله اول به ویروس کرونا آلوده شوند.
محققان سالم‌ترین افراد را افرادی تعریف کردند که روزانه دو قطعه میوه و سه نوع سبزیجات مختلف مصرف می‌کردند. این افراد همچنین هفته‌ای ۲۰۰ گرم ماهی روغنی مانند قزل آلا و ساردین می‌خورند و میزان مصرف هفتگی غذاهای فرآوری شده، چرب و شیرین آنها حداقل بود، از طرف دیگر، ناسالم‌ترین افراد، افرادی بودند در طول یک هفته کمتر از دو قطعه میوه مصرف می‌کردند و بعضی روزها را بدون مصرف سبزیجات می‌گذراندند.
محققان تاکید دارند که نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف یک رژیم غذایی پر از گیاه می‌تواند «سیستم ایمنی بدن را تقویت کند» و خطر ابتلاء به کووید را به طور بالقوه کاهش دهد.