عملیات غرورآفرین ثامن الائمه (ع) با هدف شکست حصر آبادان در پنجم مهرماه سال ۱۳۶۰ با فرمان تاریخی امام راحل (ره) اجرا شد.
رژیم بعث عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با آغاز جنگ علیه جمهوری اسلامی ایران اشغال سریع بخشهایی از خاک کشور ایران از جمله خرمشهر که مهمترین شهر بندری ایران به شمار میآمد را در دستور کار خود قرار داد نیروهای عراقی به سرعت با عبور از مرز خود را به خرمشهر رساندند که با مقاومت نیروهای مردمی، سپاه و نیروهای ارتش روبه رو شدند.
پس از ۴۰ روز مقاومت دلیرانه مدافعان خرمشهر، با خیانت آشکار منافقین، خرمشهر به دست دشمن افتاد و از آن پس رژیم عراق تلاش کرد تا با عبور از شرق کارون و شمال بهمنشیر وارد شبه جزیره آبادان شود و برای دست یابی به این هدف در هشتم آبان ۱۳۵۹ در منطقه ذوالفقاری بر روی رودخانه بهمنشیر پل شناور احداث کرد تا با استفاده از پوشش نخلستان و نیزار بتواند از دید رزمندگان اسلام دور مانده و به راحتی وارد شهر آبادان شود، اما اینبار نیز با مقاومت نیروهای مردمی مجبور به عقبنشینی از بهمنشیر شد.
نیروهای رژیم بعث در نخستین روزهای آبان سال ۱۳۵۹، بار دیگر برای تصرف آبادان تلاش کردند و یک هفته بعد حلقه محاصره را تنگتر کرده و با تنگ شدن حلقه محاصره تمامی راههای زمینی به آبادان قطع شد به طوریکه تنها راه دسترسی به این شهر از مسیر هوا و دریا بود.
با وجود اینکه ارتش عراق توانست برای مدت زمان بسیار کوتاهی آبادان را به محاصره در آورد، اما این اقدام بی پاسخ نماند یک هفته پس از حصر این شهر، امام خمینی (ره) پیام دادند "حصر آبادان باید شکسته شود".
رزمندگان اسلام نیز پیرو فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران اقدام لازم را برای شکستن محاصره آبادان انجام دادند و نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش طرحهای مشترکی را برنامه ریزی کردند.
فرمان پیر جماران سبب شد نیروهای مسلح تمام تلاش و امکانات خود را برای شکستن محاصره آبادان به کار گیرند و سرانجام در ابتدای سال ۱۳۶۰خورشیدی یوسف کلاهدوز، قائم مقام وقت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طرح شکست حصر آبادان را که به وسیله حسن باقری طراحی شده بود به شورای عالی دفاع ارایه کرد که پس از مشورتهای زیاد، طرح مشروط با هماهنگی «لشکر۷۷» به تصویب رسید.
این عملیات با همکاری ارتش، سپاه، بسیج و نیروهای ژاندارمری به مرحله اجرا درآمد و جهادسازندگی نیز علاوه بر ساختن جاده، امور مقدماتی این عملیات را برعهده گرفت.
عملیات ثامن الائمه (ع) در ساعت یک بامداد پنجم مهر ۱۳۶۰ با رمز «نصر من الله و فتح قریب» آغاز شد و رزمندگان اسلام در ساعتهای نخست عملیات، با حمله به مواضع عراق و درهم شکستن مقاومت نیروهای بعثی خاکریزهای دشمن متجاوز را تصرف کردند.
رزمندگان اسلام با روشن شدن هوا و ادامه پیشروی از محور شمالی به سمت پل مارد نخستین ضربه شکننده را به نیروهای عراقی وارد آوردند با این حال نیروهای متجاوز بعثی همچنان در منطقه پل حفار مقاومت میکردند.
رزمندگان اسلام با به دست گرفتن ابتکار عمل و ادامه پیشروی در محورهای مختلف، دشمن را در تنگنا قرار دادند. جاده ماهشهر به آبادان در نخستین ساعتهای پنجم مهر ۱۳۶۰ خورشیدی آزاد شد و با پیشروی نیروها از شمال به جنوب و تصرف پل قصبه، امکان مقاومت از نیروهای عراقی گرفته شد و بعداز ظهر همان روز نیروهای بعثی از پل حفار عقب رانده شدند.
عصر روز دوم عملیات (ششم مهر)، نیروهای عراقی به تدریج مجبور به تسلیم و عقب نشینی شدند و سرانجام در پایان این روز منطقه سرپل آزاد شد.
رزمندگان شجاع وطن در روز سوم عملیات منطقه را از وجود نیروهای دشمن پاکسازی کردند و در ساحل شرقی رودخانه کارون استقرار یافتند و بدین ترتیب فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر شکستن حصر آبادان، در مدت ۴۲ ساعت نبرد نیروهای ارتش، سپاه پاسداران و نیروهای مردمی با موفقیت کامل اجرا شد.
آنچه در عملیات ثامن الائمه اتفاق افتاد تنها محاسبه دقیق و پیچیده نظامی نبود، شکست حصر آبادان به لحاظ استفاده دشمن از آخرین تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری جنگی و استقرار بی شمار تجهیزات و نیروی انسانی چند ملیتی در منطقه، قطعا خارج از تصور کارشناسان نظامی بود.
در این نبرد تنها سلاح کار ساز و برنده، قدرت ایمان رزمندگان بود که گوش به فرمان، ولی زمان خود عمل کردند و با غرش جانانه بر دشمن تا دندان مسلح وی را کوچک و حقیر ساختند.
اسارت بیش از یکهزار نیروی دشمن در عملیات ثامن الائمه (ع)
شکست در این عملیات به قدری برای «صدام» سنگین بود که پس از پایان عملیات و شکست نیروهای بعث، هفت نفر از فرماندهان خود را تیرباران کرد.
آبادان چهار هزار و ۷۰۰ شهید، سه هزار جانباز و ۲۴۲ آزاده در هشت سال دفاع مقدس تقدیم اسلام و انقلاب کرده است.