کارآفرین حوزه خوشنویسی: تمرکز خود را توسعه هنرهای ایرانی اسلامی گذاشته و به دنبال حمایت از هنرمندان قرآنی هستیم و فعالیتهای خود را در این زمینه افزایش داده ایم.
محبوبه کاظمی در ادامه بیان داشت: پیشینه این حراج باز میگردد به فعالیتهایی که در نگارخانه «ترانه باران» اتفاق افتاد. در سال ۱۳۸۸ با هدف ترویج هنرهای ایرانی و اسلامی با محوریت خط و خوشنویسی نگارخانه ترانه باران به ثبت رسید. فعالیتهای این نگارخانه در زمانی آغاز شد که چالشهای اقتصادی و فرهنگی متعددی در زمینه هنر خوشنویسی وجود داشت و بی مهریهایی به این هنر میشد و از سوی دیگر نمایشگاههای تخصصی خوشنویسی هم جود نداشت و یا تعدادشان بسیار کم بود.
وی افزود: ما از همان ابتدا به دنبال توسعه اقتصادی هنر خوشنویسی به عنوان مهمترین منبع اقتصادی فرهنگ و هنر ایران بودیم، اقدامی که از همان ابتدا با چالشهای متعددی روبرو بود. اولین مساله این بود که تمایل جامعه به سمت خرید آثار هنری در دیگر دیگر حوزههای تجسمی متمرکز شده بود و فرهنگ سازی برای سرمایه گذاری در حوزه خوشنویسی صورت نگرفته بود. در آن زمان طرحی نوشتم با موضوع توسعه اقتصادی هنر و، چون این طرح سازوکار پیچیده تری نسبت به نگارخانهها داشت و ابعاد اقتصادی آن پر رنگ بود توانستم پس از مراحل طولانی مجوز حراج را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۹۵ بگیرم.
محبوبه کاظمی با اشاره به اینکه تا سال ۱۳۹۸ چهار دوره حراج آثار خوشنویسی از سوی حراج باران صورت گرفت افزود: در اسناد بالادستی و سیاستگذاریهای راهبردی فرهنگی همواره بر توسعه هنرهای ایرانی اسلامی تاکید شده است و مسئولان عالی رتبه بر حمایت خود از هنرمندان تاکید میکنند، اما وقتی به لایههای اجرایی نهادهاد و سازمانها میرسیم میبینیم حمایت لازم صورت نمیگیرد و بهره وری بسیار پایین است.
مدیرمسئول نگارخانه ترانه باران کارآفرینی در عرصه هنر را مهم توصیف کرد و گفت: موضوع خلاقیت و عملکرد در کارآفرینی بسیار حیاتی است که در کشورمان به آن کمتر توجه میشود و تمرکز بر تولید محصول و کالاست. این درحالی است که عملکرد نقش اساسی در توسعه دارد. در حوزه فرهنگ و هنر کار بسیار سختتر از دیگر حوزه هاست. مسائل زیادی در حوزه فرهنگ وجود دارد که ناملموس است و این فعالیت اقتصادی را پیچیده میکند، زیرا اقتصاد قابل اندازه گیری و محاسبه است، ولی فرهنگ قابل محاسبه نیست و بیشتر مبتنی بر ارزشهاست.
موسس حراج تخصصی ایرانی اسلامی باران افزود: بحث گردشگری هنر را مطرح کردم و الگوهایی را مطرح نمودیم تا با گسترش رویدادهای فرهنگی و هنری و جذب گردشگران خارجی و داخلی بتوانیم موجب رونق اقتصاد هنر شویم. این هم باعث ترویج هنر ایرانی و اسلامی میشود و هم به اقتصاد هنر کمک میکند. تلاشهای زیادی صورت گرفت تا اینکه این طرح در کمیته علمی مجمع تشخیص مصلحت مورد حمایت قرار گرفت. این طرح در نهایت در سال ۱۳۹۶ در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت رسید.
این کارآفرین حوزه هنر گفت: یکی از چالشهایی که باید به آن پاسخ داد این است که چگونه توسعه پایدار هنرهای ایرانی و اسلامی را بوجود آوریم؟ امروز ما با نفوذ فرهنگی بیگانگان مواجه هستیم و از سوی دیگر فعالیت هنرمندان در سالهای اخیر مطلوب نبوده است. حمایت لازم از اقتصاد حوزه تجسمی صورت نمیگیرد و بودجه و امکانات هم محدود است. انگیزه هنرمندان هم کاهش یافته است. در این شرایط فعالیت کارآفرینان فرهنگی میتواند موجب انگیزه پیدا کردن هنرمندان برای تولید آثار با کیفیت باشد و باید نگاه ما تغییر ساختار اقتصاد هنرهای تجسمی باشد. در سالهای گذشته حراج تخصصی باران توانست با تمرکز بر هنرهای ایرانی اسلامی رضایت مندی جامعه خوشنویسی ایران را بدست آورد، اما از سال ۱۳۹۸ دیگر مجوزی برای حراج باران صادر نشد که این خود یک چالش است و دیدگاه مدیران موجب تاخیر در کارها شده است. این در حالی است که بخش دولتی و خصوصی باید همکاری و هم افزایی داشته باشند تا اقتصاد هنرهای تجسمی شکوفا شود.
خانم کاظمی با انتقاد از اینکه برگزاری جلسات درخصوص چالشهای حوزه هنر خود یک چالش است گفت: ما چالشها را مطرح میکنیم، اما هیچ کدام از آنها رفع نمیشود، زیرا در مدیریت فرهنگی ما نگاه عملگرایانه وجود ندارد. چالشها مشخص میشوند و راه حلها هم ارائه میشوند، ولی عملگرایی برای رفع آن چالش وجود ندارد. به طور مثال مدیران فرهنگی همواره بر تسهیل گری تاکید میکنند و نگاههای خوبی هم به مقوله هنر دارند و اهدافی توسعه محور را دنبال میکنند، اما در عرصه عمل و بهره وری تسهیل گری صورت نمیپذیرد و عملا بخش خصوصی نمیتواند فعالیت مطلوب خود را داشته باشد.
محبوبه کاظمی در ادامه ظرفیت هنر خوشنویسی برای ایجاد فرصتهای اقتصادی برای کشور را مطلوبتر از دیگر حوزههای تجسمی دانست و گفت: هنر ایرانی و اسلامی بزرگترین منبع ما در داخل کشور است. تمدن ایرانی و اسلامی ما در جهان مطرح و شناخته شده است و مشکل ما بیشتر در درون است. هر سال دهها حراج با موضوع هنرهای اسلامی در کشورهای غربی برگزار میشودکه بیشترین آن به هنرهای اسلامی ایرانی خصوصا خوشنویسی اختصاص مییابد. ما در بخش اقتصاد هنر خوشنویسی در جهان مشکلی نداریم و اقبال از خوشنویسی ایران در جهان بالاست. هم اکنون آثار برجسته هنر ایران در غرب و در حراجها با بالاترین قیمت به غیر ایرانیها فروخته میشود و ما به دنبال این هستیم که خوشنویسی ایران درون کشور به ایرانیان فروخته شود و یا غیر ایرانیان این آثار را در داخل ایران با قیمت بالا خریداری کنند.
وی افزود: متاسفانه بسیاری از هنرمندان مستعد و خوب ایرانی در داخل کشور نیز ناشناس هستند و ما به دنبال شناساندن آنها در عرصه ملی و بین المللی هستیم و باید سلیقه سازی مبتنی بر هنر ایرانی و اسلامی در داخل و خارج انجام شود. ما نیازمند به سند ملی تجسمی هستیم که اهداف آن کاملا مشخص باشد و را هکارها نیز مشخص باشد و از سوی دیگر مسئولان اجرایی را مکلف کند آن اهداف را محقق کنند.
خانم کاظمی در پایان گفت: یکی از راهکارهایی که مطرح کردم ایجاد چشم انداز مشترک بین جامعه هنری و دولت است. ایران میتواند پایتخت فرهنگی و هنری جهان اسلام باشد. این مهم با حمایت دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی میتواند محقق شود. از جمله برگزاری اکسپوی هنرهای اسلامی با محوریت خوشنویسی و دعوت از کشورهای اسلامی برای حضور در این رویداد هنری میتواند راهگشا باشد.