معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: مطابق برنامه‌ریزی‌ها تا سال ۱۴۰۸ ۲۷ میلیارد و ۶۴۱ میلیون دلار طرح در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و واحد‌های زیرمجموعه به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی گفت: همچنین ایمیدرو موفق به جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی به ارزش بیش از ۹.۵ میلیارد دلار با اشتغالزایی بیش از ۲۳ هزار نفر شده که تاکنون حدود ۳.۹ میلیارد دلار از طرح‌ها تکمیل شده‌است.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو گفت: با استقرار دولت سیزدهم شاهد آغاز اقدامات اساسی در بخش معدن هستیم که از جمله آنها به مزایده گذاشتن پنج هزار و ۴۳۷ پروانه اکتشاف، مجوز برداشت و معدن و شفاف‌سـازی، حذف امضا‌های طلایی و سـاماندهی نظـام حقـوق دولتـی معـادن قابل اشاره است.
وی خاطرنشان کرد: ارزش افزوده بخش معدن از زمستان ۱۳۹۹ تا بهار ۱۴۰۱ با رشد منفی مواجه بوده که در اثر فعالیت دولت مردمی و اهتمام به احیا و فعال‌سازی ظرفیت‌های معدنی کشور، در تابستان ۱۴۰۱ و پس از ۶ فصل، رشد ارزش افزوده بخش معدن به هفت‌دهم درصد و در پاییز ۱۴۰۱ با افزایش قابل توجه به ۲.۶ درصد رسید.
موثقی‌نیا ادامه‌داد: در سال ۱۳۹۹ حقوق دولتی وصول شده معادن ۶.۶ هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب به ۱۹.۲ و حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. بنابراین، وصول حقوق دولتی معادن در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۹۰ درصد و در سال ۱۴۰۱، افزون بر ۹۶ درصد رشد داشته است.
وی اضافه‌کرد: همچنین تولید انواع ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ (در سال ۱۴۰۰ تعداد یک‌هزار و ۷۳۸ دستگاه انواع ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی در کشور تولید شده که در سال ۱۴۰۱ به سه‌هزار و ۵۰۰ دستگاه افزایش یافته است) رشد حدود ۱۰۱ درصدی داشته است.
موثقی‌نیا گفت: در دو سال اخیر تلاش‌های زیادی برای افزایش تولید در بخش معدن و صنایع معدنی انجام شده است. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۰ شاهد افزایش تولید در شمش آلومینیوم، کنسانتره سنگ آهن، گندله، کنسانتره مس و کاتد مس نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن بوده ایم.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو گفت: در سال ۱۴۰۱ نیز رشد تولید در شمش آلومینیوم، آهن اسفنجی، شمش فولاد، محصولات فولادی و کاتد مس ثبت شده است.
وی افزود: در بخش اکتشاف نیز ایمیدرو دارای استراتژی‌های ویژه در راستای توسعه فعالیت‌های اکتشافی بوده و به این امر بودجه مشخصی تخصیص داده شده است، به گونه‌ای که عملکرد هزینه‌کرد اکتشاف در سال ۱۴۰۱، حدود یک‌هزار و ۲۲۵ میلیارد تومان بوده است.
موثقی‌نیا خاطرنشان‌کرد: همچنین در دو سال اخیر افزون بر ۲۴ طرح توسعه‌ای و زیرساختی حوزه معدن و صنایع معدنی با رقم سرمایه‌گذاری ۷۲۹ میلیون دلار به بهره‌برداری رسیده است.
وی اظهار داشت: یکی از اقدامات ایمیدرو، احیا و فعال‌سازی معادن کوچک بوده که طی سال‌های اخیر به این مهم به طور ویژه پرداخته شده است.
معاون وزیر صمت گفت: در سال ۱۴۰۰ نزدیک به هفت‌هزار و ۱۰۰ معدن شناسایی و اولویتبندی و اقدام کلینیکی روی ۴۶۰ معدن انجام شد و ۴۵۳ معدن نیز احیا و فعال‌سازی شد. در سال ۱۴۰۱ نیز ۴۶ بسته پیشنهادی سرمایه گذاری، نهایی شد و برای ۲۹۰ معدن اقدامات احیا و توسعه انجام شد.
موثقی‌نیا ادامه‌داد: با توجه به بهبود تعاملات خارجی ایران در دولت سیزدهم و مذاکرات گسترده رئیس جمهور با کشور‌های مختلف قرار شده است، ایمیدرو با جدیت فعالیت در حوزه فراسرزمینی را دنبال کند.
وی اضافه‌کرد: بر این اساس، مطالعه و بررسی امکان سرمایه‌گذاری و تامین مواد معدنی مورد نیاز صنایع معدنی کشور از سایر کشور‌ها به‌ویژه همسایگان را در دستور کار خود قرارداده تا بتواند استراتژی‌ها و راهکار‌های مناسب در این حوزه را شناسایی و انتخاب کند.
موثقی‌نیا گفت: ایمیدرو به منظور حمایت از طرح‌های نوآورانه و فناورانه، طرحی تحت عنوان «زیست بوم نوآوری و فناوری بخش معدن» با هدف فراهم کردن شرایط مناسب برای بخش خصوصی در راستای توسعه نوآوری و فناوری بخش معدن و صنایع معدنی و ارائه خدمات و تسهیلگری به شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها ایجاد کرده است.
وی گفت: از مهمترین دستاورد‌های آن می‌توان به شناسایی ۳۷۰ شرکت دانش بنیان مرتبط با زنجیره بخش معدن و صنایع معدنی و برقراری ارتباط با ۶۲ شرکت مربوطه و شناسایی چالش‌ها و مشکلات آنها اشاره کرد.
معاون وزیر صمت یادآور شد: همچنین برگزاری پنج رویداد «دایان» با موضوعات فولاد، ماشین آلات، ایمنی، بهداشت و محیط زیست، فرآوری و هوشمندسازی با حضور شرکت‌های دانش بنیان، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه پذیر، نمایندگان انجمن‌های بخش خصوصی و ... از جمله دستاورد‌ها است.
وی اظهار داشت: در حال حاضر ۱۹۸ پروانه اکتشاف و ۴۹۴ ثبت محدوده انجام شده است که برخی از آنها منجر به گواهی کشف خواهند شد، طبق بند (ت) ماده ۳۵ قانون رفع موانع تولید و ارتقای نظام مالی کشور باید از طریق فراخوان عمومی (مزایده) استخراج و فروش معادن به بخش خصوصی یا تعاونی واگذار شود.
موثقی‌نیا گفت: براساس توافق سه جانبه (وزارت صمت، ایمیدرو و سازمان زمین شناسی)، طرح تحول معدن و اکتشافات ذخایر معدنی شامل برداشت ژئوفیزیک هوابرد و تهیه سه لایه زمین شناسی، زمین شناسی اقتصادی و ژئوشیمی در مقیاس یک پنجاه هزارم در مناطق اولویت دار اکتشافی کشور در حال اجرا است و تا سال ۱۴۰۶ در دستور کار قرار خواهد داشت. وی تصریح‌کرد: تاکنون در کشور، فقط حدود هفت درصد معادن اکتشاف شده است و در عین حال در بسیاری از حوزه‌های معدن و صنایع معدنی، به دلیل نوع نگاه در گذشته و وجود مسائل بین‌المللی و تحریم، از قافله دانش فناوری عقب ماندیم.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو بیان‌داشت: شاید دلیل اصلی این عقب ماندگی این بوده که نتوانسته‌ایم فناوری‌ها را در حوزه معدن و صنایع معدنی به روز کنیم. در این حوزه، دانشگاه می‌تواند ورود کند.
وی افزود: همکاری دانشگاه و صنعت از ابتدای انقلاب آغاز شده، اما هیچ گاه به نقطه مطلوب نرسیده است، در حالی که برای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی، باید به دنبال اثربخشی همکاری صنعت و دانشگاه باشیم. بر این اساس در ایمیدرو به دنبال تحقق چنین امری هستیم.
موثقی‌نیا گفت: بر اساس سیاست‌گذاری معاونت معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت، محدوده ماشین‌آلات معدنی ساخت داخل و بدون توانایی ساخت داخل، ابلاغ شد.
وی توضیح‌داد: در محدوده ماشین‌آلات بدون ساخت داخل، واردات تا پنج سال ساخت بدون محدودیت است و برای ماشین‌آلات پنج تا ۱۰ سال ساخت، بر اساس گروه مواد معدنی و همچنین میزان عملیات معدنکاری، تعداد مجوز واردات تعیین و ابلاغ شده است.
موثقی‌نیا ادامه‌داد: در محدوده ساخت داخل، امکان واردات ماشین‌آلات تا پنج سال ساخت به تعداد ماشین‌آلات رده معدنی خریداری شده از سازندگان داخلی فقط برای به‌کارگیری در واحد تولیدی مربوطه وجود دارد.
وی با بیان اینکه در راستای حمایت از تولید ساخت داخل، ارائه تسهیلات از طریق صندوق بیمه در دستور کار قرارگرفته است، اضافه‌کرد: برگزاری فراخوان برای تامین ماشین‌آلات از شرکت هپکو در آبان ماه ۱۴۰۱ توسط صندوق بیمه انجام شد و تاکنون سه دوره تمدید شده است.
معاون وزیر صمت خاطرنشان‌کرد: پس از بررسی و پالایش درخواست‌ها، از منظر داشتن شرایط و مدارک شرکت در فراخوان، تا پایان مردادماه سال‌جاری ۷۸ پرونده وارد مرحله ثبت نام شده که ۶۳ پرونده به بانک معرفی شده است. این موارد شامل ۱۶۸ دستگاه به ارزش ۱۶.۴۷۱ میلیارد ریال است که به بانک معرفی شدند.
وی با اشاره به حادثه انفجار در معدن طزره، تاکید کرد: ایمیدرو به عنوان یک سازمان توسعه‌ای علاوه بر ایجاد ساختار‌های ایمنی در معادن تحت پوشش خود وظیفه مرتبط با توانمندسازی و توسعه را در سطح سایر معادن و صنایع معدنی کشور دارد.
موثقی‌نیا اظهار داشت: در سطح معادن تحت پوشش، با اجرای برنامه ممیزی عملکرد بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) برنامه‌های ارتقای سطح HSE به صورت منظم و سالیانه پیگیری و اجرا می‌شود.
وی گفت: در سطح کشور و در راستای اجرای برنامه‌های ایمیدرو و در جهت پیشگیری از بروز حوادث اینچنینی و همچنین به منظور هم افزایی سیاست‌گذاری در ارتقای ایمنی معادن کشور، تفاهمنامه سه جانبه‌ای بین سازمان ایمیدرو با وزارت صمت و وزارت کار منعقد شده است که بر اساس این تفاهمنامه مقرر شده کارگروه سیاست‌گذاری بین مدیریت‌های مختلف این سه بخش ایجاد و برنامه‌های ارتقای ایمنی معادن در این کارگروه بررسی، تدوین و اجرا شود که با فعال شدن کارگروه مربوطه اتفاقات مثبتی در این خصوص در سطح معادن کشور رخ خواهد داد.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو ادامه‌داد: در خصوص معادن زغال‌سنگ و بر اساس برنامه وزارت صمت، ایمیدرو به عنوان مجری طرح ساخت و تجهیز پایگاه‌های امداد و نجات معادن زغال‌سنگ در حال ساخت و تجهیز ۶ پایگاه در سطح مناطق زغال‌سنگی کشور است که طی سال‌جاری پایگاه امداد و نجات منطقه طبس به عنوان بزرگترین تولید کننده زغال‌سنگ کشور به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی افزود: وزارت صمت برای بررسی معادن پُرخطر برنامه ارزیابی ایمنی معادن را در دست اجرا دارد که اجرای این برنامه به سازمان ایمیدرو واگذار شده است. برنامه‌ریزی شده است با همکاری وزارت صمت و سازمان نظام مهندسی در قالب برنامه نظارتی ایمیدرو و با اعمال تغییرات مناسب مورد توافق، برنامه نظارتی و شناسایی ایمنی معادن کشور ایجاد شود تا سطح نظارت بهبود پیدا کند.
آن قدر همپوشانی دارند که مدیران آنها مشترک هستند