ثبت جهانی کاروان سرای باغ شیخ

کاروان سراها از مهمترین اَشکال معماری ایرانی هستند که سبب توسعه مسیرها و نیازهای مرتبط با خواسته‌ها و مقتضیات سفر شده است.

این کاروان سراها که با مقایسه نقشه ۲۰۰ کاروان سرا انتخاب شده‌اند و هیچ‌ یک از آنها نقشه تکراری ندارند محصول خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ است.

همچنین کاروان سراهای ایرانی مستقیماً درگیر تحولات اجتماعی و فرهنگی بودند به گونه‌ای که تأثیر آن را در ادبیات، شعر، نقاشی، مینیاتور، موسیقی و معماری می‌توان دید.

از نظر مقایسه، تفاوت کاروان سراهای ایرانی با چند نوع دیگر از کاروان سراهای موجود در خارج از ایران در شکل و نقشه است چون به نظر می‌رسد نوع دیگر کاروان سراها از نمونه‌های اولیه ایرانی آمده است.

چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو از ۱۹ شهریور در ریاض پایتخت عربستان سعودی کار خود را آغاز کرده است و پرونده ۵۰ میراث فرهنگی و طبیعی از بیش از ۴۰ کشور جهان برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو در حال بررسی است.

از این تعداد، ۲۴ پرونده سهمیه اجلاس سال گذشته است که به دلیل بحران اوکراین به تعویق افتاد و ۲۶ پرونده هم مربوط به اجلاس سال ۲۰۲۳ است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی با اشاره به اینکه کاروان سرای باغ شیخ(عبدالغفارخان) ساوه از مجموع ۱۱ کاروان سرای ثبتی استان مرکزی است گفت: این کاروان‌سرا تقریبا دومین اثر تاریخی استان مرکزی پس از ثبت قنات ابراهیم آباد در مجموعه قنات‌های کشور است.
با بازدید پارسال یونسکو از کاروان‌سرای باغ شیخ ساوه و بررسی شرایط آن به ویژه مساحت چهار هزار و ۸۰۰ متری، نوع خاص معماری در منطقه خشک ایران، چهار ایوانه بودن و تزئینات خاص آن از نظر معماری، واجد ارزش ثبت شناخته شد.

مرزبان افزود: پس از ثبت ملی این کاروان سرا پرونده ثبت جهانی در سال گذشته تکمیل شد و پس از بازدید نماینده یونسکو این کاروانسرا شرایط لازم را داشت که در مجموع کاروان سرا‌های کشور از ۵۴ کاروان سرا به عنوان دومین اثر استان ثبت ملی و جهانی شود.