هتک حرمت قرآن کریم و مقدسات دینی مسلمانان در کشورهای غربی ریشه در موضوع گستردهتر اسلام‌هراسی در این کشورها دارد.
این نخستین بار نیست که قرآن در سوئد سوزانده و هتک حرمت می‌شود؛ در ماه ژانویه، تظاهرات کنندگان راست افراطی در مقابل سفارت ترکیه در استکهلم قرآن را سوزاندند و شعار‌های ضد اسلامی سر دادند.
در خارج از دانمارک و سوئد، حوادث دیگری از هتک حرمت قرآن یا سایر اعمال توهین‌آمیز علیه اسلام در بسیاری از کشورهای غربی رخ داده است.
در سال ۲۰۱۲، سربازان پایگاه هوایی بگرام آمریکا در افغانستان نسخه‌هایی از قرآن را سوزاندند، علاوه بر این، یک فیلم کوتاه ضد اسلامی در همان سال از سوی یک فیلمساز مصری-آمریکایی تولید و منتشر شد و مجله فرانسوی هتاک «شارلی ابدو» نیز بار‌ها کاریکاتور‌هایی را منتشر کرده است که اسلام را هدف توهین‌های خود قرار داده‌اند و همه این‌ها واکنش شدید جهان اسلام را برانگیخته است.
هتک حرمت به بهانه آزادی بیان
در واقع، کشورهای غربی از اهمیت قرآن و پیامبر اسلام در قلب مسلمانان و همچنین عواقب کفر علیه اسلام آگاه هستند، با این حال، آن‌ها بار‌ها دست به اعمال توهین آمیز علیه اسلام زده‌اند.
این کشورها چنین اقداماتی را که موجب نفرت مذهبی می‌شود ممنوع نمی‌کنند، بلکه با بهانه «حمایت از آزادی بیان» به آن‌ها چراغ سبز نشان می‌دهند.
جنایت و تبعیض علیه مسلمانان در جوامع غربی
علاوه بر این، مسلمانان ساکن در آمریکا و سایر کشورهای غربی اغلب در زندگی روزمره خود از انواع مختلف تبعیض و حتی جنایات ناشی از نفرت رنج می‌برند.
شورای روابط آمریکایی-اسلامی، بزرگترین سازمان حقوق مدنی و مدافع مسلمانان در آمریکا، در گزارش سال ۲۰۲۲ خود اعلام کرد که بیش از ۶ هزار و ۷۰۰ شکایت از حقوق مدنی در سال ۲۰۲۱ دریافت کرده و در مقایسه با سال ۲۰۲۰، موارد نفرت و سوگیری علیه مسلمانان ۲۸ درصد افزایش داشته است.
در اروپا، مسلمانان نیز اغلب به دلیل اعتقادات مذهبی یا رنگ پوست خود هدف اقدامات تبعیض‌آمیز قرار می‌گیرند و در معرض سوء‌ظن پلیس یا اجرای نادرست قانون هستند.
ادعای دفاع از حقوق بشر و اتهام زنی علیه کشورهای دیگر
بدیهی است اگرچه آمریکا و سایر کشورهای غربی به کرات از «حقوق بشر» و «آزادی مذهبی» صحبت می‌کنند، اما اغلب در بهانه «حفاظت از حقوق بشر» و «دفاع از آزادی مذهبی» سخنان غیرمسئولانه‌ای درباره کشورهای دیگر مطرح می‌کنند. آن‌ها دائما تلاش می‌کنند تا از مسائل مختلف مربوط به کشورهای مختلف برای اعمال فشار علیه آن‌ها استفاده کنند و در عین حال اعتقادات مذهبی و کرامت مسلمانان را زیر پا بگذارند.
اسلام‌هراسی ریشه‌دار؛ اساسی‌ترین دلیل
اساسی‌ترین دلیل این امر، «اسلام هراسی» گسترده و ریشه‌دار در جوامع آمریکایی و اروپایی، یعنی ترس، نفرت و تعصب غیرمنطقی نسبت به اسلام و مسلمانان است.
اگرچه برخی از سیاستمداران ژست‌هایی مبنی بر رفتار برابر با مسلمانان انجام داده‌اند، «اسلام هراسی» عمیق آن‌ها همچنان به شکل‌دهی جهت‌گیری‌های سیاسی، از جمله پذیرش یا حتی چشم‌پوشی از اعمال توهین‌آمیز، مانند سوزاندن قرآن و مخالفت با قطعنامه‌هایی که چنین اعمالی را محکوم می‌کند، ادامه می‌دهد.
هتک حرمت مقدسات و ادعای آزادی بیان
سوزاندن قرآن و مجموعه‌ای از درخواست‌ها برای تأیید اعتراضات مربوط به تخریب کتب مقدس بیشتر، کشورهای غربی را بین تعهد ادعایی به آزادی بیان و احترام به اقلیت‌های مذهبی قرار داده است.
این تضاد اصول بنیادین وضعیت را در کشورمایی مانند سوئد پیچیده‌تر کرده است؛ سوئد مدعی است که از آزادی بیان و عقیده حمایت می‌کند و در همین حال حمایت از قرآن سوزی این ادعا را نقض می‌کند.
سوئد حمایت خود را از هتک حرمت مقدسات دینی و قرآن کریم به قوانین خود نسبت داده و مدعی است که نمی‌تواند از این اقدامات جلوگیری کند.
از سوی دیگر نگاهی به قوانین و کنوانسیون‌های مختلف بین‌المللی نشان می‌دهد که صدور مجوز برای هتک حرمت قرآن کریم نقض اصول بین‌المللی و حقوق بشری به شمار می‌رود.
نمایش نفرت در سراسر اروپا
در حالی که این هتک حرمت‌ها در چند هفته گذشته به سرعت افزایش یافته، اما متأسفانه چیز جدیدی نیست، زیرا چندین دهه است که چنین نمایش نفرت در سراسر اروپا در حال رخ دادن است.
شخصیت‌ها و سیاستمداران راست افراطی مکررا قرآن را به عنوان بخشی از برنامه اسلام‌هراسی خود هدف قرار داده‌اند.
از زمان حادثه هتک حرمت قرآن کریم در ماه ژوئن، به طور هفتگی حوادث قرآن‌سوزی در سوئد و دانمارک روی داده و حتی درخواست‌های بیشتری برای تأیید چنین اعمال نفرت انگیزی وجود داشته است که بسیاری از آن‌ها از سوی افرادی صورت می‌گیرد که با اسلام و مسلمانان خصومت دارند.
اغلب اوقات، ادعا‌های آزادی بیان برای توجیه لفاظی‌ها و اقدامات آشکار اسلام‌هراسانه که هدف آن آسیب رساندن به مسلمانان در سراسر جهان است، به کار گرفته می‌شود.
تلقی قرآن‌سوزی به عنوان محافظت از آزادی بیان با توجه به نیات پشت این اعمال نادرست است؛ با توجه به اهمیت کتاب مقدس قرآن در زندگی مسلمانان و محوریت آن در دین اسلام، عاملان هتک حرمت دارای دیدگاه‌های عمیقا اسلام‌هراسانه هستند و به طور هدفمند قرآن را به عنوان تصویری در اجرای اقدامات خود انتخاب می‌کنند.
سوزاندن کتب مقدس آزادی بیان نیست؛ همچنین ممکن است سوزاندن کتاب‌های مقدس را جنایت نفرت‌انگیز بدانیم که نماد تبعیض مذهبی و آزار و شکنجه است. به همین ترتیب، برخی حتی آتش زدن پرچم‌های ملی را جنایت ناشی از نفرت علیه یک ملت خاص می‌دانند.
انتخاب قرآن برای هتک حرمت به عنوان کتابی مقدس برای جامعه‌ای که در حال حاضر با تبعیض و خشونت مواجه است، به تصویر کشیدن آزادی بیان نیست بلکه اقدام متعصبانه‌ای است که جنایات ناشی از نفرت را تشویق و نفرت را تحریک می‌کند و در زمانی که به انسجام و تفاهم اجتماعی بیش از همه نیاز است، اختلافات بیشتری را در جوامع مختلف ایجاد می‌کند.
کاملا واضح است که انگیزه‌های این امر شامل اسلام‌هراسی است، به‌ویژه این ایده که دانمارکی‌ها و سوئدی‌ها به نوعی در معرض تهدید افزایش مهاجرت هستند و تلاش می‌کنند تا با این موج نیز مقابله کنند.