سازمان هواشناسی کشور امروز برای استانهایی چون آذربایجان غربی و شرقی، زنجان، کردستان، اردبیل، همدان، مرکزی، کرمانشاه، قم، تهران، البرز و قزوین وزش شدید باد پیش بینی کرد.
مقدمه : خبری بود در مورد هشدار جدید برای تهرانیها مراقب اموال خود باشید من در ذهنم بود که مثلا احتمال سرقتی هست یا احتمال هر نوع آسیب به اموال هست وقتی که خبر را مرور میکنم، میبینم که کل خبر درباره هشدار نارنجی وزش باد شدید و کاهش کیفیت هوا در پایتخت و ضرورت عدم تردد افراد آسیب پذیر در فضای باز و غبارآلود هست، این که چطور باید مراقب اموال باشیم را با دو میهمان مان در میان میگذاریم.
سوال: آقای دکتر یزدی، چون این خبر روی مصاحبه شما انجام شده بود و کار شده بود و عنوان انتخاب شده بود میخواهیم ببینیم چطور از مصاحبه شما این عنوان خبر انتخاب شده است؟
یزدی مهر: مطلبی که فرمودید را من همین الان از زبان شما دارم میشنوم مطلب جالب و قابل تاملی هم هست.
سوال: دیروز این مصاحبه انجام شده و خیلی مسئله جدی بیان کردید شما که قرار است هم هشدار نارنجی هست و هم کیفیت هوا بد هست و هم مخاطرات تنفسی وجود دارد و هشدار نارنجی دیگر توضیح ندارد.
یزدی مهر: مستحضرید که اداره کل مدیریت بحران استانداری تهران بر اساس اخطاریهها و یا اطلاعیههایی که سازمان هواشناسی بعنوان مرجع صادر میکند، وظیفه مهم و خطیری که به دوش دارد آگاه سازی و اطلاع رسانی این هشدارها به مردم هست و تدابیر لازم را ما همیشه در دستور کار داریم بعد از اطلاع رسانی سازمان هواشناسی، بر همین منوال هم ما بهرحال آماده باش لازم را در دستگاههای ذیمدخل و مربوطه در استان تهران صادر کردیم و این آماده باش را دادیم که اگر این مخاطره اتفاق افتاد، میدانید که اخطاریهها و هشدارهای هواشناسی ما همیشه احتمال هست، یعنی چیز قطعیتی نیست، اگر اتفاق افتاد، بهرحال موضوعاتی در دستور کار باشد و موضوعات پیشگیرانه را انجام بدهند.
سوال: بهرحال در سطح شهر تهران ما کارگاههای ساختمانی داریم داربستها هستند و مسائل دیگری هست، دکلهای برق هست، هر کدام از اینها ممکن است که منشا ایجاد خطر باشند در تندبادها و حوادث پیش بینی نشده این شکلی و این که افراد چطور باید مراقبت کنند سوال بعدی است.
اما مشکل این جاست اقای دکتر ضیائیان میخواهیم با شما در میان بگذاریم، چند وقتی هست که آب و هوا، آب و هوای خیلی مطلوبی نیست، تصور بر این بود که ما در زمستان وارونگی هوا که بوجود میآید آلودگی داریم، بهرحال قابل انتظار هم هست، اما در تابستان این که ما وضعیت هوایی مان در حد بحران باشد، وضعیت مان این طور باشد که ما به این شکل بیاییم مراقبت کنیم از خودمان و افراد سالمند از خانه بیرون نیایند، این شاید نکته تازهای باشد، نه چندان تازه، ولی خیلی با گوش افراد آشنا نیست، الان اوضاع و احوال چطور است؟ تندباد را ما داریم؟ آلودگی هوا را داریم، اگر تندباد بیاید یا اگر باد بیاید تصور میشد که آلودگی برطرف میشود، اما نشده، اوضاع و احوال آلودگی و مسائل جوی را شما بفرمایید:
ضیائیان: همانطور که اشاره شد این خبر یک بخشی از این خبر واقعیت است و بخش زیادی از آن دروغ هست و بر اساس خبرهای زرد جا میگیرد، ولی اصل ماجرا چه هست؟ اصل ماجرا این هست که ما وزش باد شدید را امروز داریم، برای نقاط زیادی مثل استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، زنجان، کردستان، اردبیل، همدان، مرکزی و کرمانشاه و تقریبا شمال غرب کشور همچنین قم و تهران و البرز و قزوین، اینها ما وزش باد شدید را خواهیم داشت، با توجه به این که در طی دو سال گذشته ما خشکسالی شدیدی داشتیم، سال قبلش هم همین طور اگر بخواهیم جمع ببندیم سه سال گذشته سه تا خشکسالی شدید را پشت سر گذاشتیم بنابراین ما بخشهای زیادی از اطراف شهرها، تبدیل به کانونهای گرد و خاک شده و این کانونهای گرد و خاک با کوچکترین وزش بادی روی شهرها منتقل میشوند، البته در هشداری که ما صادر کردیم بحث این که مثلا افراد سالمند که ترددشان انجام بشود در زمان وقوع گرد و خاک است، این با آن شرایطی که در زمستان رخ میدهد متفاوت است، در زمستان تقریبا مدت حضور آلودگی خیلی طولانی هست، ولی گرد و خاکهایی که ناشی از وزش گرد و خاک هست و منشا آن هم کانونهای داخلی باشد، معمولا اینها مدت زمان اثرشان کوتاه هست، ما در ساعتهای بعد از ظهر و زمانی که در واقع وزش باد شدید را خواهیم داشت، همراه میشود با گرد و خاک که پیشنهاد این است که آنهایی که مشکلات تنفسی دارند در معرض گرد و خاک قرار نگیرند.
سوال: ایا علاوه بر این موضوع تدابیر دیگری هم میشود اندیشید؟ ایا ما بیاییم سراغ این که ما در حوزههای مختلف تدبیری مان به لحاظ اجتماعی، به لحاظ اقتصادی نوع رفتار ما باعث این حادثه یا حوادث این قبیل رفتارهای طبیعی میشود یا این که خیر، پدیده معمولی هست و در سایر کشورها هم دارد رخ میدهد؟
ضیائیان: واقعیت این است که اگر شما اخبار راجع به پدیدههای هواشناختی رادنبال کنید همین روزهای گذشته ما سیل خیلی وحشتناکی در استانبول و ترکیه داشتیم، در برزیل، اسپانیا و ایتالیا داشتیم، این در واقع پدیدههای جدی مختلف که هر کدام از اینها گفتند که بی سابقه بوده و فلان، یکی از عوامل اصلی آن میتواند مسائل تغییر اقلیم باشد که میدانید تغییر اقلیم یک چالش اساسی هست در دنیا و اجماع جهانی میخواهد برای رفع این، ما هم از این قاعده مستثنی نیستیم و بعد پدیدههایی است که برای ما اثر و بروز میکند متفاوت است پدیدهای که الان برای ما هست، چون ما کشور خشک و نیمه خشک هستیم، بهرحال این بحث گرد و خاک را ما هرزگاهی خواهیم داشت، البته یک مقدار خوشبینانه بخواهیم نگاه کنیم این است که ما انتظار داریم پاییز و زمستان سال پیش روی ما یعنی بارشهای بهتری نسبت به سه سال گذشته را داشته باشیم و شاید بتواند بخشی از این مشکلات را حل کند، ولی بهرحال آن بخش سازگاری ما، بخش این که بتوانیم خودمان را وفق بدهیم تغییر کاربریهای زمین را یک بازنگری کنیم و کارهای بسیار متعدد دیگری که باید انجام بشود در کنارش هست.
سوال: آقای دکتر یزدی مهر هشداری که داده شده نسبت به افرادی که دچار مشکل هستند از منزل خارج نشوند خیلی از این افراد حتی در سنین بالا ممکن است کارگر باشند، کارمند باشند یا مشغولیتی دارند به لحاظ اقتصادی که ناچار هستند این کار را انجام بدهند آیا ممکن هست از طرف دولت یا از طرف استانداری ما تسهیلاتی را فراهم بکنیم، چه به لحاظ شغل شان یا چه به لحاظ دیگری که بشود این مراعات را در حق این شهروندان کرد؟
یزدی مهر: آقای دکتر ضیائیان هم به درستی اشاره فرمودند، این مخاطره که احتمال وقوع پدیده گرد و غبار هست خیلی مقطعی هست، در این مقطعی که احتمالا اگر اتفاق بیفتد این توصیهها را به این عزیزان قطعا ما هم داریم و بیشتر در خصوص این هشدارهایی که و اطلاع رسانی که یا آگاهی که ما انجام میدهیم از دو منظر هست یکی این که مردم عزیزمان مثلا خودروهایشان را در هنگام وزش باد کنار داربستها و یا ساختمانهای نیمه کاره نگذارند که احتمال وقوع خسارت در این خصوص نشان داده اگر تندباد یا طوفانی شکل بگیرد این جا محلهای خطر است که وسایل نقلیه شان را و یا آن اشیاء ارزشمندی که مثل وسیله نقلیه شاید آنجا قرار بگیرد را نگذارند و مخاطب بعضی مان در واقع دستگاههای خدمت رسان از جمله شهرداریها هستند که اینها دقت بکنند در جهت مستحکم کردن سازههایی مثل داربستها و سازههایی که در سطح شهر در خصوص ساخت و ساز دارد به کار گرفته میشود و مردم عزیز هم همانطور که مستحضرید در این مقاطع زمانی که شاید خیلی هم کوتاه باشد و در روز شاید نیم ساعت، یک ساعت کل ۲۴ ساعت رادر بر بگیرد آن احتیاطات لازم را در دستور کار خودشان داشته باشند از این منظر.
سوال: از این منظر بحث احتمالات یک طرف هست و بحث این که ما نوع رفتار کاری مان در سطح شهر، حالا عزیزانمان در شهرداری، عزیزانمان در پیمانکاریهای مختلف فرقی نمیکند، نظارتی که دارد میشود حتما الزامی وجود ندارد برای مراعات که مخاطرات طبیعی وجود داشته باشد، باد، طوفان، تندباد، ما در حالت عادی هم باید به لحاظ سازهای و اجرای کارگاههای ساختمانی باید یکسری استانداردها را رعایت کنیم معمولا مشاهده میشود که خیلی مقید نیستند دوستان یا این که خیلی اثر رعایت استاندارد کار نمیکنند ایا استانداری تهران در این حوزه یا مشخصا مدیریت بحران استانداری تهران برنامه خاصی برای نظارت روی این اماکن و این کارها دارد؟ چه شهرداری همانطور که عرض کردم، چه کارگاههای ساختمانی، پیمانکاریهای خصوصی و شخصی ؟
یزدی مهر: قطعا فرمایش شما کاملا درست است ما در دستور کارمان موضوع استانداردسازی خیلی از اقدامات و فرآیندها را در دستور کار داریم و ابلاغ میشود هم بر اساس دستورالعملهای جاری و ساری کشور هم بر اساس قانون مدیریت بحران کشور، مضافا این که محضرتان عرض بکنم یکی از الزامات حوزهی مدیریت بحران این است که اگر میزان آلودگی، چه گرد و غبار، چه منشا شیمیایی، طی ۲۴ ساعت از عدد شاخص ۱۵۰ بالاتر باشد، جلسه کارگروه اضطرار یاآلودگی هوا یا گرد و غبار شکل میگیرد که در آن جلسه اعضای محترم هستند و مباحث مرتبط با موضوع در آن جا مصوب میشود و لازم الاجراست و خواست قانونی دارد که همه اینها هم در شرایط عادی که حضرتعالی مدنظرتان بود و هم در شرایط اضطرار ساز و کار خودش تعریف شده هم به صورت قانون هست و هم به صورت دستورالعملهای جاری دارد انجام میشود.