علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شنبه ۱۸ شهریور، اهداف نشست بین‌المللی مقابله با طوفان‌های گرد و غبار را تشریح کرد و به پرسش‌ها درباره آن پاسخ داد.
مقدمه مجری: همان طور که در سایر بخش‌های خبری دیدید و شنیدید اجلاس بین المللی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار با حضور بیش از ۵۰ هیئت خارجی از کشور‌های مختلف در تهران و جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری است راجع به ضرورت برگزاری چنین نشست‌هایی و البته ضرورت نشست دستاورد‌های نشست در حوزه محیط زیست و مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار می‌خواهیم در گفتگوی ویژه خبری امشب صحبت کنیم. رئیس سازمان محیط زیست کشور جناب آقای دکتر سلاجقه در استودیو با ما هستند در طول گفتگو هم محور‌های مختلفی را پرسش خواهیم کرد، اما طبق روال گفتگوی ویژه خبری نخست یک گزارش و بعد ادامه گفتگو.
پخش گزارش
سوال: آقای دکتر سلاجقه به شما سلام عرض می‌کنم خیلی خوش آمدید.
سلاجقه: بسم الله الرحمن الرحیم من هم محضر حضرت عالی مجری محترم و توانمند و همه مردم شریف ایران عرض سلام ادب و احترام دارم.
سوال: آقای دکتر، نشستی که در تهران در حال برگزاری است با حضور بیش از ۵۰ هیئت بین المللی و خارجی. اصلاً چرا ما در موضوعات محیط زیستی و موضوعی که در دستور کار این نشست بین المللی است نیازمند همکاری‌های بین‌المللی و حضور شرکای خارجی خودمان هستیم؟
سلاجقه: خیلی متشکرم. همان طور که مستحضر هستید محیط زیست مرز نمی‌شناسد هوا مرز نمی‌شناسد آب مرز نمی‌شناسد خاک خودش در حقیقت یک محیط زنده است و مرز نمی‌شناسد حیات وحش مرز نمی‌شناسد پوشش گیاهی مرز نمی‌شناسد همه مولفه‌های محیط زیستی فاقد مرز هستند وقتی این بحث را داریم یعنی جهان یک پیکره واحد است و محیط زیست جهان کاملاً با هم در ارتباط هستند. بر این اساس وقتی بحث را مطرح می‌کنیم شما امروز شاهد بودید که ما با توجه به اینکه یکی از مؤلفه‌های مسئله مشکل و مخاطره محیط زیست کشور را امروز در قالب یک اجلاس بین‌المللی با همکاری سازمان ملل در دستور کار قرار دادیم و آن بحث گرد و غبار بود.
گرد و غبار مرز نمی‌شناسد و غالب گرد و غبار‌هایی که کشور ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند از مرز‌های خارج از کشور و سایر کشورها از آفریقا گرفته تا کشور‌های حوزه خلیج فارس و نهایتاً مقصد نهایی جمهوری اسلامی ایران می‌آید پس ما نیاز داریم که حتماً با همه کشور‌های دنیا وارد بحث و گفتگو شویم و به یک گفتمان واحد در این زمینه برسیم.
سوال: در مقاطع زمانی مختلف نشست‌هایی را با برخی از کشورها برگزار کردیم، اما نه با چنین سطح و سطوحی که امروز شاهد برگزاری آن در تهران بودیم با هیئت‌های مختلفی از کشور‌های متعدد و متفاوت می‌خواهیم راجع به اهداف برگزاری این نشست ضرورت و دستاوردهایش بیشتر با شما صحبت کنیم.
همانطور که اشاره کردیم با توجه به برگزاری اجلاس بین‌المللی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار که در تهران در حال برگزاری است موضوع گفتگوی ویژه خبری را به این موضوع و این حوزه اختصاص دادیم
آقای دکتر سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست کشورمان هم در استودیو با ما هستند. آقای دکتر اشاره کردید به یک مقدمه کوتاه اینکه ما چرا برای مقابله با موضوعات محیط زیستی به همکاری‌های بین‌المللی احتیاج داریم و بپردازیم به اجلاسی که در تهران در حال برگزاری است از کی مقدمات کار را فراهم کردید و اصلاً چرا به فکر برگزاری یک چنین نشستی افتادید؟
سلاجقه: خیلی متشکرم. من ناچارم که حتماً یک عقبگرد کنم و این موضوع را از جایی شروع کنم که دولت مردمی انقلابی شکل گرفت. یادم هست در روز‌های ابتدایی شکل‌گیری دولت در هیئت دولت با توجه وضعیتی که کشور داشت کاملاً گرد و غبار مردم را با مشکل مواجه کرده بود ریزگرد‌های گرد و غباری خیلی طولانی و تعدادشون افزایش پیدا کرده بود مردم ناراحت بودند و مرارت زیادی داشتند آقای رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت به بنده فرمودند که آقای سلاجقه چه کار می‌خواهید بکنید ما بحث را مطرح کردیم، بیشتر این منشا گرد و غبار‌ها در خارج از کشور است و ایشان در همان جلسه به من فرمودند که همین الان بلند می‌شوید می‌روید فرودگاه بلیط می‌گیری و کشور‌های مقصدی را که خودتان می‌دانید بروید و رایزنی را شروع کنید مشکل مردم را حل کنید و این مرارت را از چهره کشور بزدایید.
سوال: چند کشور رفتید؟
سلاجقه: در آن برهه زمانی حدود ۶ تا ۷ کشور مستقیماً رفتیم رایزنی و شروع کردیم مسائل را دوجانبه مطرح کردن خیلی سخت بود در ابتدای کار کشور‌های همسایه ما گرد و غبار غالباً اولویت کارشان نبود و این مشکل را ما با تمام مردم با تمام گوشت و پوست و استخوانشان لمس می‌کردند. مرارت‌های ناشی از گرد و غبار را و برایشان سخت بود، ولی کشور‌های همسایه این بحث را نداشتند و ما برای اینکه به یک گفتمان مشترک برسیم به یک کلید واژه‌های مشترک برسیم خیلی سخت بود، ولی خوشبختانه خدا کمک کرد و رایزنی‌ها انجام شد رایزنی‌های متعددی داشتیم.
این رایزنی‌ها وقتی به صورت دوجانبه شکل گرفت با توجه به سیاست دولت مردمی انقلابی مبتنی بر اینکه دیپلماسی کشور مبتنی بر کشور‌های همسایه کشور‌های مسلمان و کشور‌های همسو شکل بگیرد ما دیدیم بهترین راهکاری که وجود دارد دیپلماسی محیط زیست یک موضوع است که مشترکات همه بشر است و واقعاً سیاست اینجا نمی‌تواند وارد موضوع شود و ما را از هم جدا کند بر این اساس تدابیری اندیشیده شد توسط ریاست محترم جمهور و ما ابتدا نشست منطقه‌ای کشور‌های همسایه را تحت عنوان نشست منطقه‌ای محیط زیست کشور‌های همسایه در تهران برگزار کردیم در ۲۱ تیرماه ۱۴۰۱ که تقریباً بعد از یک سال رایزنی کمتر از یک سال حدود ۸ تا ۹ ماه رایزنی این اتفاق بزرگ در کشور افتاد ۱۱ کشور حضور پیدا کردند و خوشبختانه منجر به بیانیه خیلی خوبی شد. یعنی کشورها تقریباً با توجه به مسائل قبلی که گفتگو شده بود به یک اتفاق نظر رسیدند که یک مشکل مشترک دارد دامنگیر همه کشورها می‌شود و آنجا شما شاهد بودید که بحث بیانیه نهایی موضوع ایجاد سازمان منطقه‌ای محیط زیست دبیرخانه منطقه‌ای محیط زیست و صندوق منطقه محیط زیست را مطرح شد ریاست محترم جمهور سخنرانی کردند در آن اجلاس یک اجلاسی بود با دستاورد‌های خیلی خوب که کشورها با اظهار رضایت خیلی زیاد این اجلاس را ترک کردند و خودشان را آماده کردند برای همکاری خوب.
این رایزنی‌ها که ادامه پیدا کرد مجمع عمومی سازمان ملل تشکیل شد و گزارش این اجلاس و نشست منطقه‌ای آنجا مطرح شد مجمع عمومی از جمهوری اسلامی ایران قدردانی کرد و از این نشست که دستاورد‌های مناسبی داشته و توانسته این همگرایی را در رابطه بایکی از مؤلفه‌های محیط زیست ایجاد کند قدردانی کرد و از کشور جمهوری اسلامی ایران درخواست کرد که میزبان یک اجلاس‌های بین‌المللی با همکاری سازمان ملل باشد خوب ما این بحث را مطرح کردیم در هیئت دولت ریاست محترم جمهور و هیئت دولت پذیرفتند این ماموریت به ما داده شد که با همکاری سازمان ملل متحد این اجلاس و این نشست در تهران برگزار شود.
من این را خدمتتان عرض کنم ما صرف خودمان را با این اجلاس سرگرم کردن نبود همزمان مراودات دوجانبه ادامه داشت، چون ما می‌خواستیم دولت آقای دکتر رئیسی فرموده بودند که دیگر با تفاهمنامه این‌ها مردم را سرگرم نکنید مردم باید خروجی کار را ببینند مشکل حل شود وقتی این بحث‌ها بود همزمان با بحث پیگیری اجلاس ما رفت و آمد‌های دوجانبه‌مان شکل گرفت کشور‌های همسایه مسائلی داشتند تغییر دولت داشتند بعضی اوقات تغییر دولت فرصت‌ها را از ما می‌گرفت تا دولت جدید استقرار پیدا کند بعضی از کشورها درگیر جنگ‌های داخلی یا بین‌المللی بودند این بحث برای ما مشکلاتی را ایجاد می‌کرد، ولی خوشبختانه رایزنی‌ها انجام شد به نحوی که ما قبل از برگزاری این اجلاس اصلاً عملیات میدانی به نوعی شروع شد یعنی آنچه که ما حتی در کشور خودمان اگر قرار باشد یک کار مشترک با چند ارگان و چند موسسه انجام بدهیم چند دستگاه اجرایی انجام بدهیم معمولا طول می‌کشد تا به یک هدف واحد برسیم و عملیات واحد انجام شود خیلی طول می‌کشد حالا چه برسد با کشوری که همسایه ماست و اولویتش چیز‌های دیگر است.
سوال: دستور کار‌های متفاوت؟
سلاجقه: دقیقاً
سوال: یک نکته آقای دکتر سلاجقه اشاره می‌کنید به رایزنی‌های دوجانبه چند جانبه در حوزه محیط زیست چه با کشور‌های همسایه و چه برای در عرصه بین المللی با توجه به دیپلماسی محیط زیستی که شما و همکارانتان در سازمان حفاظت محیط زیست و در دولت حتی پیش گرفتید با تاکید آقای رئیس جمهور و رفت و آمد‌هایی که صورت گرفته با توجه به اینکه می‌گویید کار میدانی را آغاز کردید حاصلش دستاوردش برای مردم چیست؟
سلاجقه: ان شاالله که دستاوردش این است که مردم ببینند که گرد و غبار کشور کاهش پیدا کرده آسمانشان به سمت آبی شدن پیش می‌رود از سمت خاکستری خارج شود من خدمتتان عرض کنم که دستاورد نهایی این باید باشد خوب ما وقتی کشور عراق را به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی قرار می‌دهیم در رایزنی‌های بین‌المللی، چون منشا اصلی ۴ تا از کانون‌های اصلی برداشت گرد و غبار در کشور عراق است خوب خوشبختانه ما در این کشور به این نتیجه رسیدیم که ۴ تا استان عراق به عنوان کار آزمایشی شروع شود و دو تا از استان‌های کشور خودمان ایلام و خوزستان کار شروع شود که به صورت میدانی ان شاالله اتفاق بیفتد و مردم ببینند که کم کم به هر صورت البته خود مردم عزیز ما مردم باشعور دانشمند اهل فنی هستند و می‌دانند که واقعاً مسائل محیط زیستی مسائلی نیست که یک ساله یا چند ساله به هر صورت متوقف شود مشکلات حل شود این مسائل در دراز مدت اتفاق افتاده یک بازده زمانی طولانی هم طول می‌کشد که اگر ما خوب مدیریت کنیم و این مدیریت کردن ما مستمر باشد نهایتاً با تغییر دولت‌ها عوض نشود بتوانیم یک کاری را ان شاالله کاهش بدهیم این معضلات را.
سوال: اگر بخواهید به ما زمان بگویید که ما نگوییم که اگر بخواهیم کوتاه مدت در نظر نگیریم زمان‌بندی میان مدت شما و حتی بلند مدت شما، چون می‌گویید که در حیطه بازه زمانی طولانی به وجود آمده چه زمانی را به مردم کشورمان وعده می‌دهید برای اینکه این دستاورد‌هایی که شما اشاره می‌کنید با جدیت دارید دنبال می‌کنید و با تلاش بسیار تحقق پیدا کند؟
سلاجقه: ببینید من خدمتتان عرض کنم که مردم شریف ایران می‌دانند که کشور جمهوری اسلامی ایران خودش یکی از کشور‌هایی است که با توجه به شرایط خشک و نیمه خشک که دارد غالباً حتی در شرایط نرمال در شرایطی که وضعیت آب و هوایی در یک تراز خوب و مناسبی قرار داشته باشد. میانگین شرایط حاکم بر کشور بوده از لحاظ میزان بارش درجه حرارت و این‌ها این کشور ما واجد گرد و غبار بوده پهنه‌های وسیع از کشور ما اصلاً منشا گرد و غبار در داخل خود کشور هستند و مردم ما سازگار شده‌اند با این شرایط شما در استان سیستان و بلوچستان استان یزد استان کرمان استان سمنان استان‌های جنوب شرق کشور جنوب غرب کشور وقتی نگاه کنید اصلاً این پدیده با کشور ما عجین بوده، ولی خوب این سال‌های اخیر با توجه با شرایط تغییر اقلیم و خشکسالی این شرایط کاملاً دقیقاً تشدید شده و تعداد و زمان تداوم خشکسالی‌ها افزایش پیدا کرده و این باعث شده که ما مناطق برداشت گرد و غبارمان زیاد باشد وقتی این بحث مطرح می‌شود وقتی بخواهیم مدیریت کنیم با کشور‌های همسایه داریم وارد مراوده شدیم که بتوانیم از طرف کشور‌های همسایه در یک بازه زمانی مشخص یعنی اینکه ما با کشور عراق به عنوان الگوی اولمان است ان شاالله.
سوال: کار را شروع کرده‌اید با عراق؟
سلاجقه: بله با عراق بعد از همین اجلاس امروز هم با وزیر محترمشان صحبت کردیم و در یک نشست دوجانبه بسیار صمیمانه بحث مطرح شد که قرار شد بعد از همین اجلاس هیئت‌های کارشناسی مجدداً اعزام شوند و این بحث را ان شالله به صورت عملیاتی داشته باشیم، چون کشور عراق خیلی استقبال کرد از هیئت ایرانی هم راهکار‌هایی که پیشنهاد کرد و همین که روش‌هایی که واقعاً باید اتفاق بیفتد تا این مشکل حل شود با کشور‌های دیگر هم باید وارد مذاکره بشویم خوشبختانه شدیم ما الان در اجلاس ما شما دقت بفرمایید کشور عربستان سعودی آمد برای اولین بار کشور مصر آمد در این قسمت کشور‌های حاشیه خلیج فارس حضور فعالی داشتند در این مجموعه یعنی ما حدود ۵۰ کشور جهان و بیش از ۱۵ دستگاه بین‌المللی امروز حضور پیدا کردند که من اینجا می‌خواهم خدمتتان عرض کنم که یکی از اهداف این اجلاس این بود که دستگاه‌های بین‌المللی و سازمان ملل متحد نسبت به وظایف خودش انجام وظیفه کند. متاسفانه قصوراتی وجود دارد من امروز معاون محترم دبیرکل در تهران تشریف دارند در اجلاس هستند الان شما مصاحبه شان را دیدید قرار بود خود آقای گوترش در اجلاس حضور داشته باشند به هر صورت مسائلی مطرح شد و ایشان حضور پیدا نکردند، پیام ویدیویی فرستادند برای این قسمت این ظرفیت وقتی آماده شود ما دستگاه‌های بین‌المللی را می‌خواهیم مجاب کنیم در رابطه با وظایف خودشان، چون ما جز موسسین سازمان ملل هستیم در همه بخش‌های مختلف سازمان ملل واقعاً جز موسسین بودیم حضور فعالی داشتیم، ولی متاسفانه بسیار بسیار کم از این ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم و وقتی هم که بحث مطرح می‌شود بیشتر مسائل مربوط به تحریم‌ها مطرح می‌کنند که ما امروز عرض کردیم خدمت همه دستگاه‌های بین‌المللی که ما چیزی برای ما پذیرفته شدنی نیست که شما وقتی بحث مطرح می‌شود در رابطه با کار‌هایی که با کشور جمهوری اسلامی ایران مساعدت شود چه مساعدت مالی و چه مساعدت‌های مشاوره‌های فنی شما آنجا بگویید که بحث تحریم‌ها مطرح است.
سوال: و پاسخی که امروز گرفتید آقای سلاجقه چه بود، چون اشاره کردید که بحث تحریم‌ها حالا در گذشته مطرح می‌کردند و پاسخ‌های از این دست امروز با توجه به فضایی که اشاره کردید برخی از کشورها مثل مصر مثل عربستان برای اولین بار در کشورمان حضور پیدا کردند پاسخ و فضا نسبت به موارد مطرح شده چه بود؟
سلاجقه: خوشبختانه امروز اگر شما یک جستجو بفرمایید در حقیقت در رابطه با این موضوع واقعاً بحثی که اتفاق افتاد همه دستگاه‌ها، چون دیدند همه کشورها همگرا هستند و همگرایی اتفاق افتاده یک هدف واحدی برای همه کشور‌های شرکت کننده خوشبختانه اتفاق افتاده و به اتفاق همه کشورها به این اذعان داشتند که این معضل جهانی بایستی توسط فقط با مشارکت همگانی حل شود ولا غیر یک کشور به هیچ وجه نمی‌تواند به این مشکل فائق آید در نتیجه من فکر می‌کنم هم سازمان ملل پذیرفته که ان شاالله وارد مباحث شود و مطمئناً کارگروه‌هایی که دارد شکل می‌گیرد، چون ما دستاورد خروجی این اجلاسی که امروز در تهران برگزار شد.
من واقعاً همینجا خدمت مردم عزیزمان عرض می‌کنم اجلاس بی‌سابقه است در این شرایط تحریم کشور یک دستاورد بسیار بزرگی چه از جنبه سیاسی از جنبه امنیت وقتی شما ۵۰ کشور جهان را در این حالت در کشور جمهوری اسلامی ایران در تراز وزرا بالاتر از وزرا روسای هیئت‌های مختلف می‌بینید که واقعاً حضور پیدا کرده‌اند بر سر یک مسئله محیط زیستی نشستند با هم توافق دارند و دارند با هم بحث می‌کنند و دنبال راهکار‌هایی هستند که این مشکل حل شود این یک دستاورد واقعاً بزرگی برای کشور است که من خدا را شاکرم که توفیق را عنایت کرد که دولت مردمی انقلابی به این مسائل به هر صورت ادعایی که کرده بود واقعا پاسخ بدهد، ولی امیدواریم که ان شاالله دستگاه‌های بین‌المللی همان طور که امروز قول دادند و در مصاحبه‌هایم که شما گرفتید من اینجا جا دارد که واقعاً تشکر کنم از مجموعه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران که واقعاً تمام ابعاد این اجلاس و این رویداد بزرگ بین‌المللی را به نحو مطلوب واقعا پوشش دادن خبرنگاران محترم مجموعه رسانه بسیج شدند من واقعاً خدا قوت عرض می‌کنم در این قسمت شما مصاحبه‌هایی را که گرفته‌اید با مجموعه در حقیقت ارگان‌های مختلف سازمان بین الملل همه اذعان می‌کردند که با این اتفاقی که به وجود آمده و این پیش قراولی که در حقیقت جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده و اون رهبری که جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده ان شاالله برویم به سمت و سوی تشکیل کنوانسیون‌های مرتبط با این موضوعات خیلی مهم.
سوال: آقای دکتر سلاجقه فضا فضای مثبت اقدامات نو و تازه ابزار‌های تازه که شما در اختیار گرفته‌اید رایزنی‌هایی که دارد با جدیت و با تلاش بسیار مسئولان محیط زیست کشورمان با سایر کشورها انجام می‌شود مطمئناً دستاورد‌هایی حاصل می‌شود معاهداتی صورت می‌گیرد توافقاتی در بر خواهد داشت این نشست و یا نشست‌های مشابهش در حوزه بین المللی آن چیزی که الزام آور می‌کند تمام این تصمیم گیری‌ها را از دیدگاه شما به عنوان مسئول محیط زیست کشورمان چه برای این نشست و چه سایر نشست‌ها چیست اون نکته که باید همه کشورها رعایت کنند و آن را اولویت محیط زیستی خودشان قرار بدهند؟
سلاجقه: امروز آقای رئیس جمهور محترم هم در سخنرانی شان فرمودند واقعاً باید برای این بحث‌ها در حقیقت یک پشتوانه اجرایی وجود دارد یک ضمانت اجرایی باید به وجود بیاید و این ضمانت اجرایی سوال داریم الان سلاجقه این ضمانت اجرایی فقط وقتی می‌تواند به وجود بیاید که سازمان ملل متحد، چون خود سازمان ملل متحد اصلاً امروز یکی از در حقیقت این اجلاس می‌بایست در نیویورک برگزار شود در تهران برگزار شد یعنی ببینید.
سوال: که اشاره کردید به پیشنهاد خود سازمان ملل؟
سلاجقه: دقیقاً یعنی کار خود سازمان ملل امروز در جمهوری اسلامی ایران به نحو مطلوب انجام شد با رضایت بسیار عالی مهمانان عزیز از این اجلاس داشتند مسائلی که مطرح شد وقتی می‌تواند ضمانت اجرایی پیدا کند الزام آور شود که بیاید در قطعنامه‌های سازمان ملل جای خودش را پیدا کند و سازمان ملل هم به این نتیجه برسد که یکی از مشکلات اساسی جهان و مشکلی که هرچه رو به جلو می‌رویم حادتر خواهد شد؛ و همه ارکان حیات اعم از اقتصاد سیاست زندگی اجتماع را در هم می‌پیچد و مشکل و حقیقت یک مشکل مضاعفی ایجاد می‌کند مسئله گرد و غبار است اگر وارد قطعنامه‌های سازمان ملل شود آنجا حتماً الزام آور خواهد شد و با استفاده از راهکار‌های خودش کشورها را مجاب به این می‌کند که وظایف خودشان را انجام بدهند حالا مثل بقیه کنوانسیون‌ها که من عرض می‌کنم ما پیشنهاد می‌کنیم که ان شاالله حالا در بیانیه نهایی بحث ایجاد کنوانسیون است که معمولاً کنوانسیون‌های شکل گرفته یک همچین کنوانسیون‌هایی در دراز مدت شکل می‌گیرد باید مرتب رایزنی‌ها انجام شود ادبیات کار شکل بگیرد و به یک شکل فنی در تراز ملی بین المللی فرابخشی واقعاً کار شود تا برسد به یک کنوانسیونی که سازمان ملل متعهدانه پای آن بایستد به کنوانسیون برسد بحث الزام آور می‌شود و می‌تواند خیلی راحت مثل بقیه کنوانسیون‌هایی که ما عضوش هستیم و فقط خود سازمان محیط زیست کشور جمهوری اسلامی ایران حداقل عضو ۵۴ تا کنوانسیون و پروتکل‌ها و معاهدات این چنینی در رابطه با محیط زیست است اگر به آنجا برسد آن بحثی که شما می‌فرمایید بحث ضمانت اجرایی و الزام آوریش ان شاالله که به ظهور می‌رسد.
سوال: با توجه به اینکه اشاره کردید به صورت فنی و حقوقی سازمان ملل حالا حمایت‌های خودش را دارد در این بحث هم اعلام آمادگی کرده برای ضمانت اجرایی و حمایت از پیشنهادی که جمهوری اسلامی ایران در قالب صحبت شما و یا در موارد دیگری داده؟
سلاجقه: ببینید معمولاً سازمان ملل متحد، چون این اجلاس مربوط به خودش است خروجی این اجلاس را حتماً ورودی دستور کار بعدیش قرار می‌دهد یعنی معمولاً دنبال این است که یک کلید واژه‌های مناسبی برسد که واقعاً همه دنیا اجماع کنند و احساس بکنند که یک توانمندی در بین کشور‌های دنیا وجود دارد که همه بر سر یک پیمان ایستاده‌اند که این مشکل را حل بکنند به این برسد معمولاً فرایند بعدی‌اش انجام می‌شود و کم کم ان شالله می‌رود به سمتی که بحث ضمانت اجراییاش مطرح است.
سوال: بخش‌هایی از صحبت‌های آقای رئیس جمهور را ببینیم برگردیم در استودیو بیشتر با آقای دکتر سلاجقه صحبت کنیم. با آقای دکتر سلاجقه راجع به دیدار‌های دوجانبه امروزشان داشتیم صحبت می‌کردیم که روز پر ترافیک کاری زیادی داشتند خدا قوت می‌گویم آقای دکتر یک نکته برای جمهوری اسلامی ایران خوب در بعد داخلی و موضوعات داخلی برخی از موضوعات محیط زیستی مطرح است شاید برای این بیش از ۵۰ هیئت خارجی که در جمهوری اسلامی ایران امروز در نشست بودند و فردا در قالب بیانیه به کار خودشان پایین خواهند داد در تهران موضوعات دیگری باشد به جز موضوع گرد و غبار و طوفان‌های ماسه چه موارد دیگری در دستور کار محیط زیست و دیگر کشورها وجود دارد که می‌تواند دستور کار و فصل مشترک همکاری‌های آن‌ها باشد؟
سلاجقه: بسیار سپاسگزارم، چون من واقعاً این موضوعی بود که سال گذشته هم ما وقتی که در ۲۱ تیر ماه نشست کشور‌های همسایه را داشتیم اونجا بحث سازمان محیط زیست منطقه‌ای را مطرح کردیم نه صرفاً بحث گرد و غبار را یعنی همه ابعاد محیط زیستی اعم از مسئله مربوط به پسماند‌ها پساب‌ها حیات‌های وحش و پوشش گیاهی مان مسائل مربوط به آلاینده‌های جو آلاینده‌های آب و خاک همه مسائلی بود که ما واقعاً با این کشور همسایه باید در کنار هم قرار می‌دادیم من خدمتتان عرض می‌کنم به عنوان مثال ما امروز میزبان کشور کره جنوبی بودیم خوب کشور کره جنوبی از لحاظ مسائل گرد و غبار خیلی تحت تاثیر این مسئله نیست، ولی آنجا مسائل مربوط به با توجه به اینکه کشور به نسبت از لحاظ تراکم جمعیت در واحد سطح کشوری است که مساحتش کم است و جمعیتش زیاد است به نسبت کشور ما وقتی آنجا را نگاه می‌کنیم این‌ها یک مسئله بحث پسماند برایشان خیلی بحث مهمی است خوب خوشبختانه ما امروز رایزنی‌های دوجانبه‌ای که با ۸ کشور حداقل داشتیم و صحبت‌هایی که با همتا‌های خودمان در این کشورها داشتیم بسیار عالی بود ما با این کشورها به نتایجی می‌رسیم که اصلاً می‌توانیم در بحث پسماند‌ها از تجارب هم استفاده کنیم کنار هم قرار بگیریم روش‌های نوین استفاده از این سرمایه ملی یعنی پسماند واقعاً برای ما یک سرمایه ملی به نحو مطلوب پیش بگیریم که واقعاً این سرمایه کشور را آتیش نزنیم با زباله سوز‌ها از بین نبریم شرایطی که اتفاقی نیفتد یا اینکه ما در بحث مدیریت مربوط به دریا ما در قسمت شمالی و جنوبی کشور در کشور‌های همسایه مراودات خیلی خوبی داریم.
من همین جا خدمتتان عرض کنم ما ان شاالله امسال در حقیقت میزبان کپ ۷ هستیم در رابطه با کنوانسیون تهران کنوانسیون تهران بین کشور‌های اطراف دریای خزر است ۵ تا کشور است که انشاالله بعد از این اجلاس شرایط مهیا می‌شود برای برگزاری کپ ۷ که ما میزبان هستیم در حقیقت در آن قسمت و اینجا بحث خود دریای خزر هم از لحاظ کمیت آب و هم از لحاظ کیفیت آب مطرح است که ما باید با هم بنشینیم که این نشست در حقیقت دارد در ژنو اتفاق می‌افتد و بعدش ان شاالله در تهران این نشست انجام می‌شود خوب ما در این مباحثی است که فرای مسائل گرد و غبار دارد همکاری‌ها شکل می‌گیرد در قسمت جنوب کشور وقتی نگاه می‌کنیم به منطقه خلیج فارس ما کنوانسیون راپنی یا کنوانسیون کویت را داریم آن جا کشورها الان ما ظرفیت خیلی عالی داریم یعنی زیستگاه‌های آبی ما در آن منطقه آنچه که نعمت‌های خدادادی ما در قعر دریا داریم در این منطقه متاسفانه ما به عنوان اجاره نشین ما در حقیقت انسان‌ها اجاره نشین دریا‌ها هستیم دریا خودش زیست مندانی دارد که اجازه حیات و ما به عنوان اجاره نشین متاسفانه می‌رویم خانه این‌ها را هم از بین می‌بریم عبور و مرور کشتی‌های و نفتکش‌هایی که آنجا خیلی وجود دارد عبور در حقیقت خطوط متعدد میعانات نفتی گازی که از زیر دریا دارد عبور می‌کند و این‌ها مشکلات محیط زیست را دارد ایجاد می‌کند برای منطقه ما در قالب این کنوانسیون کویت با این‌ها می‌توانیم خیلی کار‌ها انجام بدهیم متاسفانه این کنوانسیون ۶ سالی بود که در محاق رفته بود. خوب ما با یک دیداری که از کویت داشتیم خوشبختانه آنجا خیلی سریع این کنوانسیون فعال شد و در قالب این کنوانسیون ما خیلی از مسائل و مشکلات دریایی مان را باید حل کنیم.
در خلیج فارس مسائل آلاینده‌هایی که دارد اتفاق می‌افتد در این منطقه از ظرفیت‌های هم استفاده کنیم ما خودمان ظرفیت‌هایی داریم که می‌توانیم در بعد تحقیقاتی کمک کنیم داده برداری کنیم از کیفیت آب کمیت آب در حقیقت تمام جانداران اتفاق بیفتد و این داده‌هایمان را به اشتراک بگذاریم که خوشبختانه امروز با کشور قطر این مسائل کاملاً مطرح شد خیلی خوب می‌توانیم استفاده کنیم یعنی خدمتتان عرض می‌کنم مصداقی که دارم بحث می‌کنم یعنی محیط زیست تمام مؤلفه‌هایش را ما با کشور‌های مختلف می‌توانیم با هم در حقیقت به اشتراک بگذاریم و استفاده کنیم و این ظرفیت خوشبختانه در قالب این اجلاس دارد ایجاد می‌شود، چون عرض کردم تقریباً دنیا پذیرفته که کشور جمهوری اسلامی ایران در زمینه حفظ محیط زیست ببینید کشوری که در شرایط حدی است از لحاظ ساختار یعنی شرایط حدی الان شما دقت کنید ما با توجه به شرایط اقلیمی کشور الان در این شرایط تغییر اقلیم یا سیلاب را داریم یا خشکسالی را داریم یعنی در یک حد اقل و یک حد اکثر هستیم این وسط ما اصطلاحا می‌گوییم بحث فازی مطرح نیست معمولا در بحث فازی می‌گوییم که بی‌نهایت عدد وجود دارد، ولی در شرایط سیاه و سفیدی می‌گوییم که صفر است و یک الان تقریباً شرایط کشور ما در مسائل اقلیمی شده شرایط صفر و یک در این قسمت وقتی قرار داریم کشوری مثل کشور ما با این شرایط اقلیمی و با اون خلاصه بی مهری‌هایی که به طبیعت داده‌ایم در بحث توسعه و مسائل دیگر ما الان کشور پیشرو می‌شویم در جهان به عنوان کشوری که حافظ محیط زیست است وقتی به عنوان کشور پیشرو تلقی می‌شویم این یک دستاورد بسیار بزرگی است برای کشور ما که می‌توانیم این گفتمان را ایجاد کنیم می‌توانیم با دنیا بنشینیم حرف بزنیم فارغ از تمام مسائل سیاسی یعنی این را ما مطرح کرده‌ایم که محیط زیست مقوله سیاسی نیست محیط زیست یک در حقیقت مقوله مشترک است سرنوشت مشترک همه ابنا بشر است وقتی که ما مطرح کرده‌ایم در دنیا خوب پذیرفتند و الان آمده‌اند پای کار و امیدوارم که ان شاالله این روند ادامه داشته باشد من فکر می‌کنم.
سوال: پس می‌شود بگوییم آن چیزی که اشاره می‌کنید من کلامتان را قطع کردم که یک برآیند بگیرم و بعد فکر شما را بگیریم که دیپلماسی محیط زیستی فعال دولت حاصلش را ما به زودی زود در قالب موضوعاتی که مطرح کردید هم در ابعاد داخلی خواهیم دید و هم فصل مشترکی در قالب همکاری با دیگر کشورها خواهد بود درسته؟
سلاجقه: ان شاالله من حتماً به این اعتقاد دارم و امیدوارم که این روند ادامه پیدا کند یعنی ما با همین گفتمانی که ایجاد شده با همین ادبیاتی که ساخته شده و هدف گذاری مشترکی که دارد انجام می‌شود واقعاً کشورها اعتقاد پیدا کرده‌اند عرض می‌کنم شما الان از هم خبرنگاران محترم و همکارانتان بپرسید که امروز رایزنی می‌کردند گفتگو می‌کردند با مهمانان ما در این اجلاس واقعاً همه به این وقوف کامل داشتند که ما باید همه روی این هدف واحد برویم جلو و مشترک کار کنیم و همه هم در بحث مسائل به مربوط به تامین اعتبارات این احساس وظیفه را می‌کردند که همه کشورها باید اون بحثی که ریاست محترم جمهوری هم مطرح فرمودند که باید یک صندوق مشترک تشکیل شود برای پشتیبانی اقدامات اجرایی تقریباً همه اذعان داشتند وقتی این وضعیت وجود دارد من فکر می‌کنم که من معمولاً خیلی خوشبینانه فکر می‌کنم همیشه، ولی واقعیت میدانی را وقتی نگاه می‌کنم نسبت به دو سال قبل که ما می‌خواستیم با جهان حرف بزنیم الان می‌بینم که عرصه در اختیار جمهوری اسلامی ایران است.
سوال: و خیلی‌ها درخواست دارند که با شما صحبت کنند؟
سلاجقه: و واقعاً خیلی از کشورها شما همین الان امروز درخواست‌هایی که حضور ما را داشتند در کشورشان و واقعاً این رفت و آمد‌ها باز هم عرض می‌کنم این است که بحثی است که رئیس جمهور محترم از ما می‌خواهد در سفر‌های خارجی کوتاه تعداد نفرات کم دستاورد حداکثر هزینه حداقل بروید انجام بدهید و برگردید و با دستاورد پر برای کشور بیایید که مردم باید مرارت‌هایشان کاهش پیدا کند واقعاً دیگر مردم شاهد حالا دیگر تنگنا‌های اقتصادی مشکلاتی ایجاد می‌کند شاهد مسائل محیط زیستی نباشند در این قسمت امیدواریم ان شاالله نعمت الهی و بارش هم بر ما ان شاالله باریدن بگیرد بر کشور ما بر پهنه خشکی و جهان که ان شاالله بتوانیم به هر صورت از لحاظ روحی مردم شادتر شوند در این قسمت ما تلاشمان را واقعاً داریم انجام می‌دهیم وظیفه‌مان است تکلیفمان است به عنوان یک سرباز کوچک این نظام و کشور مجموعه سازمان محیط زیست واقعاً بسیج شده همه همکاران بنده در این قسمت پای کار هستند.
سوال: اعتبار و بودجه کافی هم در اختیار شما هست آقای دکتر سلاجقه، چون می‌رسیم به مطلب مهمی که هم اراده است هم تلاش است و هم برنامه‌ریزی سیاستگذاری‌ها هم همه در کنار هم یک منابع لازم و کافی را می‌طلبد؟
سلاجقه: ان شاالله ما سعی می‌کنیم مدیریت کنیم ما، چون بحث وظیفه سازمان محیط زیست یک دستگاه نظارتی و حاکمیتی است ما سعی می‌کنیم همگرایی‌ها را ایجاد کنیم و دستگاه‌های مسئول داخل کشور را بسیج کنیم اعتبارات دستگاه‌های مسئول ان شاالله در این راستا قرار بگیرد و حل مشکل انجام شود وگرنه خود سازمان محیط زیست دستگاه اجرایی نیست صرفاً یک دستگاه هماهنگ کننده و نظارت کننده است که امیدوارم ان شاالله که این همتی که در دولتمردان وجود دارد من خدمتتان عرض کنم واقعا یک وفاق ملی بین دولت جمهوری اسلامی ایران اعضای هیئت دولت وجود دارد و اون دو تا جمله کلیدی که ریاست محترم جمهور فرمودند علاوه بر آنچه که حضرت آقا مقام معظم رهبری فرمودند که مسئله محیط زیست یک مسئله حیاتی است یک مسئله این دولت و آن دولت نیست فرمایشاتشان اینطور بود دو تا جمله کلیدی هم ریاست محترم جمهور واقعاً به عنوان دستورالعمل دولت فرموده‌اند یکی اینکه توسعه فرع بر محیط زیست است یکی اینکه هیچ طرح عمرانی بدون مجوز محیط زیست کلنگش به زمین نمی‌خورد وقتی این وفاق را خوشبختانه داریم در دولت من مطمئنم که دستگاه‌های اجرایی ان شاالله اعتبارات خودشان را بسیج می‌کنند در این راستا و آن صندوق‌ها و کمک‌های بین‌المللی هم که شکل بگیرد می‌توانیم به نحو مطلوب کارمان را ان شاالله توسط دستگاه‌های اجرایی انجام بدهیم.
سوال: آقای دکتر سلاجقه ۳۰ ثانیه زمان داریم یک جمع‌بندی و صحبت شما با بینندگان که مردم شریف ایران هستند؟
سلاجقه: خیلی متشکرم من امیدوارم که مردم ما آنچه را که می‌بینند و آنچه را که می‌شنوند صادقانه تلقی بفرمایند و ما را به عنوان خادمان خودشان در خدمتشان هستیم و این دولت واقعاً شبانه روز در میدان است که ان شاالله مرارت‌ها کاهش پیدا کند، ولی مسائل محیط زیست حتماً به اقلیم بستگی دارد تغییر اقلیم مسئله اساسی است ان شاالله که مشکلات را خدا خودش هم کمک کند.
سوال: و ما منتظریم آن چیزی را که شما به عنوان تلاش در قالب برنامه‌ریزی‌های متفاوتتان ارائه کردید زودتر به نتیجه برسد.