روسیه به عنوان غول جهانی تولید کننده گندم قوانین خاص خود را برای تجارت این کالای اساسی دارد.
چین نیز در این میان مقدار قابل توجهی گندم تولید می‌کند، اما آن را ذخیره می‌کند.
برونو پارمونتیه نویسنده کتاب تغدیه بشریت در ژوئیه ۲۰۲۲ به گونه‌ای مختصر و مفید گفت گندم کالایی است که همه به آن نیاز دارند، اما همه قادر به تولید آن نیستند.
ثمره آب و هوای معتدل بین النهرین، گندم نرمی که امروزه توسط میلیارد‌ها انسان مصرف می‌شود، عامل صلح در مواقعی است که فراوان است و در صورت کمبود یا زمانی که انتقال آن به دیگران مختل می‌شود، می‌تواند به عامل درگیری تبدیل شود.
شورای بین المللی غلات، که کشور‌های اصلی واردکننده و صادرکننده کره زمین را گرد هم می‌آورد، در ماه اوت تولید گندم جهان را ۷۸۴ میلیون تن در سال‌های ۲۰۲۳-۲۰۲۴ پیش بینی کرد که در طی یک سال حدود ۲.۴ درصد کاهش داشت.
تنها حدود ده کشور گندم کافی برای صادرات تولید می‌کنند. چین که با ۱۳۸ میلیون تن در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ بزرگترین تولید کننده جهان است، همچنان بیش از ۱۰ میلیون تن در سال برای تغذیه ۱.۴ میلیارد نفر از ساکنان خود وارد می‌کند و به طور دائمی گندم تولیدی خود را ذخیره می‌کند.
یکی دیگر از تولیدکنندگان دیگر بزرگ گندم، هند است. این کشور صادرات مازاد محصول خود را در سال‌های اخیر آغاز کرده بود، اما یک سال است که محدودیت‌های صادراتی را اعمال می‌کند، زیرا خشکسالی باعث کاهش برداشت گندم در این کشور شده است.
در باشگاه تولید کنندگان بزرگ گندم روسیه، آمریکا، استرالیا و فرانسه نیز حضور دارند.
به گفته سباستین پونسله، کارشناس بازار غلات روسیه پس از برداشت رکورد ۹۲ تا ۱۰۰ میلیون تن در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳، تولید کننده برتر گندم در همه دوران است.
بر اساس برآورد وزارت کشاورزی آمریکا، روسیه بزرگترین صادرکننده جهان با ۴۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۲-۲۳، به تنهایی می‌تواند در سال جاری یک چهارم تجارت جهانی گندم را تامین کند.
پس از روسیه، صادرکنندگان اصلی کانادا، استرالیا و آمریکا هستند.
اوکراین که قبل از جنگ در راه تبدیل شدن به سومین صادرکننده بزرگ جهان بود، طبق وزارت کشاورزی آمریکا احتمالا تنها ۱۰ میلیون تن صادرات داشته باشد.
به گفته سباستین ابیس، محقق موسسه روابط بین الملل و راهبردی فرانسه، ترکیه از سال ۲۰۱۸ مشتری اصلی گندم روسیه بوده است و پس از آن مصر قرار دارد. این دو کشور ۴۰ درصد از صادرات روسیه را تشکیل می‌دهند. وی افزود گندم روسیه همچنان در صادرات به رشد خود ادامه می‌دهد و اکنون جایگاهی برای خود در میان مشتریان سنتی از غرب اروپا تا مغرب و آفریقای جنوب صحرا ایجاد کرده است.
بر اساس گزارش موسسه آفریقایی مطالعات امنیتی، در سال ۲۰۲۰، کل تجارت بین روسیه و آفریقا حدود ۱۴ میلیارد دلار بود، در حالی که با اتحادیه اروپا ۲۹۵ میلیارد دلار، با چین ۲۵۴ میلیارد دلار و با آمریکا ۶۵ میلیارد دلار بود.
مبادلات، که در ابتدا مربوط به انرژی و تسلیحات بود، به طور فزاینده‌ای به مواد خام کشاورزی و گندم در راس آن‌ها گسترش یافته است.
این غلات، که غذای اصلی در اکثر آفریقا نیست، منبع مهم کالری در بسیاری از کشور‌ها و به ویژه در مراکز شهری است، جایی که فقدان نان می‌تواند به سرعت منجر به شورش شود.