رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت: به منظور پیشگیری از ابتلا به وبا، خوردن مواد غذایی خام به ویژه سالادی که در بیرون از منزل تهیه شده به هیچ وجه توصیه نمی شود و سایر مواد خام و سبزیجات و میوه جات هم حتما باید شسته و ضدعفونی شوند.
مقدمه مجری: امروز ۱۳ شهریور است و دو روز دیگر به نیمه شهریور می‌رسیم و چشم بر هم زدنی به ابتدای پاییز می‌رسیم، در پاییز خطر افزایش وبا بیشتر می‌شود و آماده باش دانشگاه‌ها در این حوزه هم الزامی شده است.
سوال: نگرانی از افزایش وبا در آستانه پاییز و آماده باش دانشگاه‌ها این موضوع گفتگوی ما در بخش علم و زندگی برنامه روزنه است، اما می‌خواهیم بدانیم که واقعا چرا در آستانه‌ی پاییز این احتمال بیشتر می‌شود دلیل خاصی دارد؟
عرشی: همه ساله ما در ماه شهریور و اوایل پاییز منتظر هستیم که در نقاطی که از قبل سابقه داشته با بیماری وبا مواجه بشویم، دلایل مختلفی دارد یکی بر می‌گردد به خصوصیات این باکتری و یکی هم این که یک مقدار مسافرت‌ها معمولا در ماه‌های آخر تابستان بیشتر می‌شود و در بعضی از مناطق هم از نظر دسترسی به آب مشکلاتی ایجاد می‌شود تا این که بارندگی‌ها شروع بشود در ابان و اواخر مهرماه
سوال: با توجه به اینکه عدم استفاده از مواد غذایی خام و استفاده از آب سالم و لوله کشی و بطری‌های سالم می‌توانند در این زمینه تاثیرگذار باشند و پیشگیری بکنند از ابتلا به وبا، توضیحات لازم را در این حوزه از زبان شما بشنویم.
عرشی: در کل ماه‌های تابستان مخصوصا در مواقعی که مسافرت‌ها زیاد شده، ما درخواستی که از عموم مردم داریم این است که در خارج از منزل از مواد غذایی خام به خصوص مواد غذایی خام شسته نشده یا آن‌هایی که اطمینانی به آن ندارند مثل سالاد و این‌ها که در بیرون از منزل ممکن است استفاده بکنند خودداری بکنند و سعی بکنند تا حد امکان مواد غذایی دیگری را که با خاک یا آلودگی‌های بیشتر در تماس هستند حتما قبل از استفاده شستشو بدهند یا در صورت امکان ضدعفونی هم بکنند، این‌ها توصیه‌های کلی هست، ضمنا شستشوی دست قبل از خوردن غذا و رعایت بهداشت شخصی هم جزو مواردی هست که ما توصیه می‌کنیم، این می‌تواند مفید باشد هم در جلوگیری از بیماری‌های روده‌ای فصل تابستان و هم در جلوگیری از انتقال بیماری‌های تنفسی که معمولا در مهرماه با شروع مدارس، فصل تحصیلات شیوع پیدا می‌کند در جامعه.
سوال: یک مشکل بزرگی که در وبا وجود دارد در این بیماری، که یک بیماری اسهالی حاد عفونی هست از دست رفتن آب و مایعات بدن است که حتی ممکن است منجر به مرگ فرد بشود، در این حوزه هم توضیح بفرمایید:
عرشی: هر اسهال حاد آبکی مخصوصا اسهال‌های آبکی که باعث بشود ضعف شدید ایجاد بشود اب بدن از دست برود و نیاز به تزریق سرم داشته باشد طبیعتا مشکوک به وبا هست ما همه ساله از اوایل تابستان از خردادماه به صورت مرتب هزاران نمونه از موارد مشکوک را می‌گیریم و کشت می‌دهیم که هر موردی از وبا تشخیص داده بشود و کشت آن مثبت باشد به سرعت نیرو‌های بهداشتی وارد می‌شوند و توضیحات لازم را می‌دهند و یک قرنطینه نسبی ایجاد می‌کنند که تبدیل به اپیدمی نشود و از دست رفتن آب بدن جزو یکی از مواردی هست که پزشکان را راهنمایی می‌کند که احتمالش هست این اسهال از نوع اسهال‌های التوری باشد و توصیه ما این است که اگر اسهال فردی بیشتر از یکی دو روز طول کشید یا شدید بود، تعداد مواردش در روز بیشتر بود، حتما به پزشک مراجعه بکند و یا از سرم خوراکی استفاده می‌کنند یا از طریق دارو‌ها و سرم‌های تزریقی و آب معمولی جلوی ضرر و زیان و مشکلات ناشی از این بیماری را نمی‌گیرد اگر شدت این بیماری و شدت اسهال زیاد بوده، ما توصیه می‌کنیم حتما به پزشک مراجعه بکنند.
سوال: برای از بین بردن این بیماری حاد مزمن قطعا دارو‌هایی هم تجویز می‌شود توسط پزشک، خواهش می‌کنم تاکید بفرمایید که خودسرانه دارویی را مصرف نکنند، خودسرانه دارویی را قطع نکنند که این‌ها می‌تواند عوارض بدتری برای فرد داشته باشد.
عرشی: این میکروب جزو میکروب‌هایی هست که در کشور‌های اطراف و در کشور ما هم در مناطقی بومی شده و وجود دارد سالیان سال هست، طبیعتا میکروبی که همه ساله یک اپیدمی یا کوچک یا بزرگ ایجاد می‌کند در اثر مصرف دارو مقاومت‌هایی در آن ایجاد می‌شود، ما مثل بقیه بیماری‌های عفونی کلا مصرف خودسرانه دارو به خصوص آنتی بیوتیک را منع می‌کنیم و خواهش مان این است که خودسرانه آنتی بیوتیک اصلا مصرف نشود چه این بیماری چه بیماری‌های مثل سرماخوردگی و همه ساله ما شکل مقاومت میکروبی را در مرکز مدیریت رصد می‌کنیم و گروه‌هایی نسبت به دارو‌هایی که در آن سال می‌شود مصرف کرد برای مبارزه با این بیماری اطلاعات علمی را منتشر می‌کنند پس همین جوری که سرکار هم فرمودید به هیچ عنوان نباید به صورت خودسرانه دارو مصرف شود.
سوال: یک نکته دیگر با توجه به این که شما استاد هستید و رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هستید تاکید کنید که از خوردن مواد غذایی خام هم در این دوره و بازه زمانی مردم بپرهیزند، چون الان بهرحال هوا گرم است و مواد خام هم وقتی خورده می‌شود اگر دارای میکروب یا مشکلی باشد بخاطر خام بودنش میکروبش از بین نخواهد رفت و فرد دچار بیماری‌های مختلف می‌شود.
عرشی: همانطور که خدمت شما عرض کردم مواد غذایی خام مخصوصا سالاد که در بیرون از منزل تهیه شده باشد در رستوران‌ها و این‌ها خوردنش را ما اصلا توصیه نمی‌کنیم، سایر مواد خام و سبزیجات و میوه جات هم حتما باید شسته و ضدعفونی بشود، حتی در مواقعی که این بیماری ممکن است شیوع پیدا بکند معمولا حوزه بهداشت محیط فروش و توزیع و عرضه‌ی مواد غذایی خاصی مثل سالاد را در رستوران‌ها منع می‌کند و ممنوع می‌کند و اعلام می‌کند، به این خاطر در این ماه‌ها ما خواهشی که داریم هرگونه مواد غذایی خام را و میوه جات و مواد مشابه را حتی در منزل هم که دارند استفاده می‌کنند به دقت شستشو بدهند و در صورت لزوم ضدعفونی هم بکنند.
سوال: دانشگاه‌ها هم الان در حالت آماده باش هستند برای ابتدای پاییز؟
عرشی: این یک برنامه روتین است که از اوایل تابستان دانشگاه‌ها آماده باش هستند همیشه، نمونه گیری‌های متعدد انجام می‌شود، ما دیده وری می‌کنیم بیماری‌های متعددی این طوری هستند و همین طور وبای التور که اگر کوچک‌ترین موردی دیده شد بلافاصله آن را مهار بکنند، ما سال گذشته حدود ۳۶۰ موردش را داشتیم که با کمک دانشگاه‌های علوم پزشکی در همان اول شیوع مشاهده شده و کشتش مثبت درآمده و بلافاصله با اقداماتی که انجام شد تقریبا می‌شود گفت ما سال گذشته اصلا اپیدمی نداشتیم به غیر از در یکی دو استان موارد اندکی که به صورت اپیدمی محدود درآمده بود و خوشبختانه از حدود می‌توان گفت که بیشتر از چند صد مورد اپیدمی به کمک دانشگاه‌ها جلوگیری شد، خوشبختانه وضع ما امسال نسبت به سال گذشته تا این لحظه بسیار مناسب بوده و امیدوارم به همین روال هم جلو برویم تعداد موارد امسال خوشبختانه بسیار کمتر بوده است.