بلومبرگ در گزارشی نوشت دادگاههای گواتمالا اخیرا به کرات با پروندههای مربوط به مجرمان مسلح و جنایتهای آنها مواجه بوده اند، که این نتیجه صادرات فزاینده تسلیحات آمریکایی به این کشور است.
سوابق این افراد جنایتکار شامل تاریخ تولد، نشانی محل سکونت، و ارتباطات خانوادگی آنها دقیقا ثبت میشود، اما تاریخچه خرید و فروش و شناسنامه این سلاحها خیر.
بسیاری از سلاحهای موجود در گواتمالا به صورت قانونی از آمریکا وارد شده است. شرکتهای سازنده تسلیحات در آمریکا سال هاست تامین کننده اصلی سلاحهای گرم در گواتمالا میباشند، اما در پی اعمال اصلاحاتی قانونی در سال ۲۰۲۰ حجم این واردات بیش از دو برابر شد. بیشتر این تسلیحات شامل کلت کمری میباشد؛ یعنی سلاحی که عمدتا در جنایتهای واقع شده در آمریکا استفاده میشود.
ورود گسترده تسلیحات ساخت آمریکا به گواتمالا موجب شده این کشور از نظر شمار سلاح وارداتی آمریکایی در آمریکای لاتین از برزیل که ۱۲ برابر آن جمعیت دارد پیشی بگیرد. در سه سال بعد از آن اصلاحات قانونی و افزایش شدید شمار تسلیحات وارداتی آمریکایی، شمار قتل در گواتمالا به صورت سالانه افزایش یافته است حال آن که در یازده سال قبل از آن روند کاهشی داشت. این در حالی است که در بیش از ۸۰ درصد این قتلها از سلاح گرم استفاده شده است.
این که چه اتفاقی برای سلاحهای وارداتی پیش از رسیدن به صحنه جرم میافتد در اسناد دولتی ثبت نمیشود و مقامات دادگاهی در گواتمالا ظن آن دارند که دستی در پشت این ماجرا قرار دارد. مثلا در یک مورد یکی از سلاحهای وارداتی از محمولهای از سلاح بوده که برای پلیس ملی گواتمالا وارد شده، اما به دست جنایتکاران رسیده است. مالک این سلاح اعم از نهاد خصوصی یا دولتی نیز در استعلامات دادگاهی صرفا گزارش مفقود شدن یا دزدیده شدن این سلاح را ارایه کرده است.
عدم تمایل دولت گواتمالا به مقابله با دستیابی جنایتکاران به تسلیحات وارداتی در حالی است واردات سلاح به این کشور به شدت افزایش یافته است. این افزایش شدید ناشی از آن بود که با اصلاح مقررات آمریکایی در سال ۲۰۲۰، مسوولیت صادرات سلاح گرم از وزارت خارجه به وزارت بازرگانی منتقل شد تا تاخیرهای موجود در امر صادرات کاهش یابد. اما از آن زمان تاکنون صادرات به گواتمالا بیش از هر کشور دیگری افزایش یافته و از سالانه ۳۶۰۰ سلاح گرم در دهه ۲۰۱۰ به بیش از ۱۰ هزار سلاح در سال ۲۰۲۱ و بیش از ۲۰ هزار سلاح در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
در عین حال، شورای امنیت ملی آمریکا هشدار داده که افزایش صادرات سلاح به گواتمالا یکی از عوامل تشدید مهاجرت در میان اتباع این کشور به مرزهای آمریکاست.