بسیاری از سلاحهای موجود در گواتمالا از آمریکا وارد میشوند، شرکتهای سازنده تسلیحات در آمریکا سال هاست تأمین کننده اصلی سلاحهای گرم در گواتمالا هستند.
بسیاری از سلاحهای موجود در گواتمالا به صورت قانونی از آمریکا وارد میشوند. شرکتهای سازنده تسلیحات در آمریکا سال هاست تأمین کننده اصلی سلاحهای گرم در گواتمالا هستند، اما در پی تغییر قوانین نظارتی در سال ۲۰۲۰، حجم این واردات بیش از دو برابر شده است. اکثریت قاطع این تسلیحاتِ وارداتی، سلاحهای کمری نیمه خودکار هستند، یعنی سلاحی که عمدتا در جنایتهای واقع شده در آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد.
ورود گسترده سلاحهای گرم آمریکایی به گواتمالا موجب شده این کشور از نظر شمار سلاح وارداتی آمریکایی در آمریکای لاتین از برزیل که ۱۲ برابر آن جمعیت دارد، پیشی بگیرد. در سه سال بین ۲۰۲۰ و ۲۰۲۳، شمار سالانهِ قتلها در گواتمالا افزایش یافته است، حال آن که در ۱۱ سال قبل از آن، به صورت مستمر روند کاهشی داشت. این در حالی است که در بیش از ۸۰ درصد این قتلها از سلاح گرم استفاده شده است.
این که چه اتفاقی برای سلاحهای وارداتی پیش از رسیدن به صحنه جرم میافتد، در اسناد دولتی ثبت نمیشود و مقامات قضایی در گواتمالا ظن آن دارند که دستی در پشت این ماجرا قرار دارد. مثلا در یک مورد، یکی از سلاحهای وارداتی از محمولهای از سلاحها بوده که برای پلیس ملی گواتمالا وارد شده، اما به دست جنایتکاران افتاده است. مالک این سلاح اعم از نهاد خصوصی یا دولتی نیز در استعلامات دادگاهی صرفا گزارش مفقود شدن یا دزدیده شدن این سلاح را ارائه کرده است.
عدم تمایل دولت گواتمالا به مقابله با دستیابی جنایتکاران به تسلیحات وارداتی در حالی است واردات سلاح به این کشور به شدت افزایش یافته است. این افزایش شدید ناشی از آن بود که با اصلاح مقررات آمریکایی در سال ۲۰۲۰، مسئولیت صادرات سلاح گرم از وزارت خارجه، به وزارت بازرگانی منتقل شد، تا تأخیرهای موجود در امر صادرات کاهش یابد. اما از آن زمان تاکنون، صادرات به گواتمالا بیش از هر کشور دیگری افزایش یافته و از سالانه ۳۶۰۰ قبضه سلاح گرم در دهه ۲۰۱۰، به بیش از ده هزار قبضه سلاح گرم در سال ۲۰۲۱ و بیش از ۲۰ هزار قبضه سلاح گرم در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد افزایش شدید جنایات با سلاحهای گرم در گواتمالا، یکی از عوامل تشدید مهاجرت اتباع این کشور به آمریکا بوده است.