نشست تخصصی جایگاه ادیان توحیدی در اندیشه اسلامی و اسناد بین‌المللی به مناسبت روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی برگزار شد.
در ابتدای این نشست «آرا شاوردیان»، نماینده ارامنه مسیحی در مجلس شورای اسلامی، گفت: رویکرد ایران در حمایت از حقوق بشر از جمله حقوق اقلیت‌ها نشئت گرفته از آموزه‌هایی است که اسلام درباره ادیان توحیدی دارد.
«شاوردیان» مواردی از حقوق پیروان ادیان الهی بر اساس قانون اساسی کشورمان را برشمرد و گفت: این حقوق بر اساس بینش دین مبین اسلام در این زمینه است.
نماینده ارامنه مسیحی در مجلس شورای اسلامی، یادآور شد که احترام به ادیان الهی همواره سرلوحه کار قانونگذاران ایران بوده است.
توهین به ادیان نباید و نمی‌تواند در پرتو آزادی بیان توجیه شود
«شاوردیان» در ادامه به جایگاه ادیان توحیدی در اسناد بین‌المللی پرداخت و گفت: صریح‌ترین مورد در این زمینه اعلامیه جهانی حقوق بشر است؛ توهین و تحقیر ادیان نباید و نمی‌تواند در پرتو آزادی بیان توجیه شود.
وی با اشاره به هتک حرمت اخیر قرآن کریم در سوئد، بیان کرد: این اقدام بر خلاف تعهدات بین‌المللی این کشور است؛ این امر آزمونی برای ادیان الهی بود که با واکنش درخور رهبران ادیان الهی در کشورمان مواجه شد.
ضمانت‌های کافی برای دفاع از ادیان وجود ندارد
در ادامه این نشست «محمدتقی دشتی»، استاد دانشگاه و رئیس مرکز پژوهشی «مبنا» اظهاراتی را بیان کرد.
دشتی گفت: جوهره ادیان یکی است و همه باید دست به دست هم دهیم و با راهکار‌های حقوق مناسب‌تر جلوی این اهانت‌ها را بگیریم. تعرض‌ها و اهانت‌ها به مقدسات دینی و به خصوص اسلام دلایل متعددی دارد، اما به نظر من مشکل ما مشکل حقوقی است و ضمانت‌های کافی برای دفاع از حقوق ادیان وجود ندارد. در اسناد حقوق بشر دین، آزادی قلمداد شده و تضمین‌های لازم برای صیانت از آن اندیشیده نشده و حمایت ناقص حقوق بشر از حقوق دینداران مشکل ماست.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: آزادی مذهبی یعنی حق دینداری از جنس مالکیت و دارایی تلقی شده و این امر باید مورد صیانت قرار بگیرد، باید ماده یا تبصره‌ای در زمینه دفاع و صیانت از دینداری آورده شود، باید تبصره‌ای وجود داشته باشد که این حق مورد صیانت دولت‌ها و کشورها قرار گیرد.
وی ادامه داد: من معتقد به حقوق ادیان هستم، اما ضمانت‌های محافظت از این حق کامل نیست. اما موضوع حقوق دینداران مهم‌تر است و باید آنها بتوانند از هر تعرضی شکایت کنند، حق دینداری از جنس داشتن است و هر چیزی در این زمینه باید از مصونیت برخوردار باشد.
به گفته دشتی، اصل جبران زیان معنوی یک اصل جهانی و پذیرفته شده است و ذیل این اصل شخصیت انسان هم قرار دارد و دینداری بخشی از شخصیت انسان است و بنابراین ذیل اصل جبران زیان اولا نباید توهینی صورت بگیرد و همچنین باید هر اهانتی جبران شود. اگر به فطرت انسان احترام قائل هستیم باید به دین او نیز احترام قائل باشیم.
رئیس مرکز پژوهشی «مبنا»، بیان کرد: ما باید در اسناد حقوق بشری بند و تبصره‌ای وارد کنیم تا علاوه بر این که دینداری را حق-آزادی می‌دانیم آن را حق مصونیت نیز در نظر بگیریم.
هتک حرمت قرآن کریم در سوئد نقض قوانین بین‌المللی است
در ادامه این نشست تخصصی «محسن قانعی»، رئیس اداره توسعه و تعهدات حقوق بشری وزارت امور خارجه گفت: در منشور سازمان ملل ماده یک در خصوص اهداف و اصول اشاره می‌کند که به آزادی‌های افراد فارغ از نژاد و مذهب و توهین به مذهب یک نقض به شمار می‌رود.
وی با بیان این مطلب که در اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز به این موضوع اشاره شده است، عنوان کرد: در میثاق حقوق مدنی مواد نوزده و بیست به این موضوع اشاره می‌کنند که آزادی با محدودیت‌هایی همراه است.
قانعی، اقدام سوئد در هتک حرمت قرآن را نقض مواد نوزده و بیست میثاق مدنی بین‌المللی توصیف کرد و اضافه کرد: کنوانسیون منع تبعیض نیز به موضوع توهین به ادیان اشاره دارد، علاوه بر این اعلامیه ۱۹۹۳ وین به عنوان اولین کنفرانس بین‌المللی در این زمینه که یک سنگ بناست و مقدمه آن می‌گوید کلیه حقوق بشر به هم وابسته و جهان‌شمول است و ماده پنج آن صراحتا تاکید می‌کند باید به تفاوت‌ها مانند مذهب و فرهنگ و ممیزه‌های منطقه‌ای کشورها احترام بگذارد.
به گفته وی، سند بعدی در پانزده مارس سال گذشته میلادی با اجماع به تصویب رسید و این روز به عنوان روز مبارزه با اسلام هراسی نامگذاری شده است.
قانعی تاکید کرد: ما نگران تنها قرآن کریم نیستیم بلکه نگران دیگر کتب مقدس نیز هستیم، ما نگران تنها اسلام هراسی نیستیم و نگران دیگر انواع دین هراسی هم هستیم.
عده‌ای به طور مغرضانه قصد بر هم زدن صلح و وحدت را دارند
در ادامه این نشست کشیش «سرکیس داویدیان»، اسقف اعظم ارامنه کاتولیک اظهاراتی را مطرح کرد و گفت: اولین حق انسان حق زیستن و بقا بوده و این حق و حقوق موارد متعددی را در بر می‌گیرد.
داویدیان دومین حق هر فردی را حق اجتماعی انسان‌ها و سومین حق را مربوط به حقوق ادیان افراد توصیف کرد.
اسقف اعظم ارامنه کاتولیک، افزود که در سال‌های اخیر افرادی با اقدام مغرضانه قصد بر هم زدن صلح و آرامش بین پیروان ادیان را دارند و یک روز با قرآن و یک روز با یک کتاب دیگر.
وی اقدام اخیر در کشور‌های اروپایی در هتک حرمت قرآن کریم را به شدت محکوم کرد.
متعهد بودن و داشتن اتحاد بسیار مهم است
کشیش «وانیا سرگیز»، جانشین اسقف اعظم خلیفه‌گری کاتولیک-آشوری کلدانی تهران، گفت: چیزی که برای من به عنوان یک مسیحی مهم است این که ما باید در کنار یکدیگر با ادیان مختلف در ایران یک هدف داشته باشیم و متعهد بودن و اتحاد داشتن مهم است مانند اعضای بدن که به یکدیگر نیازمند هستند.
سرگیز اظهار کرد: قرآن، انجیل یا کتاب مقدس در قلب ماست و ما باید مراقب باشیم آن را از قلب ما خارج نکنند، ما باید دست در دست هم دهیم و این اتحاد را به دیگر نقاط جهان انتقال دهیم، باید پشتیبان یکدیگر باشیم. تنها با حرف زدن کاری از پیش نمی‌رود، باید نسبت به یکدیگر محبت داشته باشیم، در محبت خودخواهی و خودبینی وجود ندارد.
وی در ادامه توهین به ادیان الهی و کتب مقدس را محکوم کرد و گفت این اقدام را تقبیح می‌کنیم.
عده‌ای به بهانه آزادی بیان توهین می‌کنند
«آدمی»، معاون امور بین‌الملل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ادامه نشست، گفت: عده‌ای به بهانه آزادی بیان به دیگر ادیان و کتب مقدس توهین می‌کنند و این اقدام پیش از این نیز صورت گرفته و نهاد‌های حقوق بشری با این اقدام مخالفت و آن را محکوم کردند و ممنوعیت توهین به مقدسات را به نوعی مورد اشاره قرار دادند.
وی افزود: مصداق بارز آزادی بیان را در اعلامیه جهانی حقوق بشر می‌بینیم که به صورت واضح بیان شده است، اما تمام اندیشمندان بلافاصله اشاره می‌کنند که این حق با محدودیت‌هایی همراه است. برخی حقوق مانند منع تبعیض و شکنجه تعلیق ناپذیرند، اما آزادی بیان از این نوع نیست.
«آدمی»، اضافه کرد: کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در ماده ۱۰ خود محدودیت‌های آزادی بیان را به وضوح بیان و حتی آن را بسط می‌دهد.
معاون امور بین‌الملل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: موضوع کمتر اشاره شده مجوزی است که دولت‌هایی مانند سوئد داده و یا از آن حمایت کردند؛ و مسئولان بین‌المللی کشورها از این طریق مشخص می‌شود.
«آدمی»، بیان کرد: جلوگیری از تنفر نژادی و مذهبی و توهین به ادیان یک حق مثبت است و باید حاصل شود. این امر به عبارت‌های مختلف در حقوق بین‌الملل تکرار شده است.
معاون امور بین‌الملل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در بخشی دیگر عبارت‌های مختلف که در اصول بین‌المللی با آنها موضوع توهین به مقدسات را توضیح داده‌اند، تشریح کرد و گفت: احترام به ادیان الهی و مقدسات در اسناد بین‌المللی به وضوح مورد تاکید قرار گرفته است.
هتک حرمت قرآن نماد یک خشونت مدرن است
«سید ضیاء هاشمی»، رایزن فرهنگی ایران در استکهلم سوئد در ادامه به صورت ویدیو کنفرانس در این نشست سخنرانی کرد.
هاشمی با اشاره به هتک حرمت قرآن کریم در سوئد و دانمارک، گفت: در این شکی نیست آنچه اتفاق افتاده یک ضایعه و مصیبت است و از این بابت متاسف هستیم.
وی با اشاره به اینکه این امر نه فقط درباره قرآن بلکه درباره انجیل و تورات هم که روی داده نماد یک خشونت مدرن است، افزود: این موضوع به جهت اهمیتی که برای عموم انسان‌ها دارد از طرف عموم انسان‌ها هم مورد انتقاد قرار گرفت؛ برای مقامات سوئد از نظر حقوقی این موضوع به خوبی تشریح شد.
رایزن فرهنگی ایران در ادامه به ادعای سوئدی‌ها که مدعی هستند «قانون و دادگاه اجازه جلوگیری از این توهین‌ها را نمی‌دهد» پرداخت و گفت: خود آنها هم می‌گویند که این قانون درستی نیست.
وی با تشریح این موضوع که در جریانات اخیر دیدیم که اقبال و توجه به قرآن بیشتر شده است، تاکید کرد که در پی چنین اقداماتی انسجام و امنیت کشور‌های سوئد و دانمارک کاهش یافته، بنابراین این اهانت‌ها نه تنها برای مسلمانان بلکه برای خود آنها نیز آسیب‌هایی به همراه دارد.
رایزن فرهنگی ایران در سوئد درباره پیشینه این هتک حرمت‌ها، بیان کرد که پیشینه این اقدام به سال‌های پیش‌تر باز می‌گردد و ریشه‌دار است. این امر در سوئد به سال ۲۰۱۹ و «راسموس پالودان» بازمی‌گردد که سیاست‌های تند و افراطی علیه مهاجران دارد و بر این عقیده است که آنها باید اخراج شوند. وی شهروندی سوئد گرفت و اقدام به قرآن سوزی در چند مورد کرد.
«هاشمی»، اظهار کرد: از آزادی بیان سوءاستفاده می‌شود و خلأ قانونی وجود دارد و باید اصلاحات قانونی صورت بگیرد؛ دست‌های پشت پرده به راحتی می‌توانند این اقدامات را تحریک کنند.
رایزن فرهنگی ایران در بخشی دیگر توضیح کرد: ضعف قانونی دیگری در سوئد و دانمارک وجود دارد و برخی افراد که خواستار پناهندگی هستند مدعی می‌شوند که در کشور خود امنیت ندارند و دست به اقداماتی می‌زنند و می‌گویند که نمی‌توانند به کشور خود بازگردند و این روند پذیرفته نیست.
شاهد تلاش برای از بین بردن هویت اسلامی هستیم
«سحر حمود»، پژوهشگر علوم اجتماعی از لبنان نیز با بیان اینکه اقداماتی تحت این قوانین سکولاریسم با ادعای آزادی بیان صورت می‌گیرد، گفت: شاهد تلاش برای از بین بردن هویت اسلامی هستیم.
وی تاکید کرد: علاوه بر کمپین بایکوت باید از همه ابزار‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دیپلماتیک استفاده کنیم تا از دست درازی به مقدسات دینی و توهین به مقدسات جلوگیری کنیم.
«حمود» در بخشی دیگر گفت: قرآن است که ما را متحد نگه می‌دارد و از انحراف و خسران ما جلوگیری می‌کند.
رویدادهای اخیر در سوئد و دانمارک یک پدیده سیاسی است
«بابک نگهداری»، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه جوهره اسلام احترام به همه ادیان آسمانی است، اظهار کرد: رویدادهای اخیر یک پدیده سیاسی است و دست شیطانی کفر و استکبار را پشت آن می‌بینم، اما راه حل آن فرهنگی است.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در پایان گفت: این جبهه دو سو دارد یک طرف کفر و بی‌دینی و استکبار قرار دارد و طرف دیگر ادیان الهی است و باید وحدت بین ادیان را افزایش دهیم و این تهدید را به یک فرصت تبدیل کنیم. اگرچه ترفند سیاسی است، اما راه حل آن فرهنگی است. تاکید باید بر روی ارزش‌های مشترک باشد.