سیزدهمین همایش ملی و پنجمین همایش بین المللی بیوتکنولوژی ایران ۱۶ تا ۱۸ مهر ماه سال ۱۴۰۲ برگزار می‌شود.
سوال: شما به عنوان دبیر اجرایی سیزدهمین همایش ملی و پنجمین همایش بین المللی بیوتکنولوژی بفرمائید که در این همایش چه موضوعاتی مطرح می‌شود و این همایش چه دستاورد‌هایی می‌تواند برای ما داشته باشد و البته با توجه به اینکه جهان آینده ما جهان بیوتکنولوژیک است ما چقدر این حوزه پیشرفت داشتیم.
شجاعی: واژه بیوتکنولوژی را در دوره پاندمی کرونا زیاد شنیدیم و دستاوردهایش را نیز مشاهده کردیم. در عمل نشان داده شد که بیوتکنولوژی در داخل کشور می‌تواند دستاورد‌های مهمی برای ما داشته باشد. طراحی انواع واکسن، تولید انواع کیت‌های مولکولی و تشخیصی و مواد اولیه دارویی از دستاورد‌های علم بیوتکنولوژی در داخل کشور در زمان پاندمی کرونا بود. با گذشت حدود ۳ دهه از تولد زیست فناوری در ایران زیر ساخت خوب، نیروی ماهر و متخصص در این حوزه وجود دارد که توانسته ایم پا به پای محققان سایر کشور‌های خارجی پیش رویم. همایش بیوتکنولوژی یکی از بزرگترین رویداد‌های حوزه زیست فناوری در کشور است و باید بگوییم که مرجع اصلی برگزاری این همایش انجمن بیوتکنولوژی ایران می‌باشد. این همایش هر دو سال یکبار برگزار می‌شود. مهر ماه ۱۴۰۲ نیز در سالن همایش‌های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی این همایش برگزار خواهد شد. همایش بیوتکنولوژی همواره مخاطبان زیادی را به خود جلب می‌نماید به طوریکه تقریبا ۲ هزار نفر در این همایش شرکت می‌کنند و بیش از ۱۰۰۰ مقاله علمی دریافت می‌شود. از مهمترین دستاورد‌های این همایش گرد هم آوردن اساتید، دانشجویان و شرکت‌های فناور و دانش بنیان جهت آشنایی با آخرین دستاورد‌های علمی حوزه بیوتکنولوژی در خارج و یا داخل کشور وهمچنین ایجاد همکاری‌های میان رشته‌ای در حوزه‌های تحقیقاتی مختلف می‌باشد. همچنین ارائه اخرین یافته‌های علمی و اینکه سایر کشور‌های جهان در چه حوزه‌هایی پیشرفت داشته اند و مسیر پیش روی آن‌ها بیشتر به کدام سمت خواهد بود، به محققان و سیاست گذاران کشور کمک می‌کند که برنامه ریزی مناسبی جهت همسو شدن با سایر کشور‌های پیشرفته جهان و در نتیجه کسب دستاورد‌های علمی مهم در عرصه بین الملل را داشته باشیم. به عنوان مثال فناوری کریسپر که به عنوان دانش طلایی قرن حاضر شناخته می‌شود در بهترین دانشگاه‌ها و مراکز علمی بر روی موجودات زنده مختلف در حال آزمایش است. ما با استفاده از این فناوری می‌توانیم در تمام اشکال حیات تغییر ایجاد کنیم و ژنوم هر موجود زنده‌ای را جهت ایجاد صفات مطلوب و بهینه ویرایش کنیم. در حال حاضر با استفاده از این فناوری می‌توان بهبود، درمان و ریشه کردن بیماری‌های ژنتیکی، عفونی و خونی را در پی داشت. همچنین در حوزه کشاورزی گیاهانی را مهندسی کنیم که به تنش‌های زیستی و غیر زیستی مقاوم باشند و یا از محصول آن‌ها از کیفیت بالایی برخوردار باشد. گیاهانی که از طریق کریسپر مهندسی ژنومی شده ان در بسیاری از کشور‌های دنیا به عنوان گیاه غیر تراریخته شناخته می‌شوند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کریسپر می‌تواند زندگی ما بر روی این سیاره را در آینده تغییر دهد. از دستاورد‌های دیگر این همایش می‌توان به برگزاری نمایشگاه جانبی جهت ارائه پتانسیل شرکت‌های فناور و دانش بنیان حوزه بیوتکنولوژی و ایجاد ارتباط موثر صنعت با دانشگاهیان و فراهم نمودن موقعیت مناسب برای اساتید و دانشجویان جهت آشنایی با شرکت‌های دانش بنیان، شتابدهنده‌ها و استارتاپ‌ها می‌باشد. به طوریکه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز بار‌ها در سخنرانی‌های خود بر اهمیت ارتباط دانشگاه و صنعت تاکید داشته اند. ایجاد موقعیت شغلی مرتبط با رشته تحصیلی دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی، ارائه ایده‌های خلاقانه و فراهم شدن زمینه مناسب جهت تاسیس شرکت می‌تواند از دیگر دستاورد‌های برگزاری این همایش باشد. در همایش بیوتکنولوژی ۱۴۰۲ برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های مرتبط با ترویج فرهنگ استارتاپی و کارآفرینی در حوزه‌های دانش‌بنیان و آموزش مهارت‌های مختلف کارآفرینی، تیم‌سازی، تجاری‌سازی فناوری و نوآوری را خواهیم داشت.
سوال: آقای دکتر شجاعی ما برای دسترسی به اهداف و سند چشم انداز نظام جمهوری اسلامی و البته نقش جامع علمی کشور با همین صحبت‌های شما و فضای هم اندیشی علمی که بین محققان و صنعت و دانشگاه و دانشمندان برقرار می‌شود می‌توانیم افق‌های پیش رو را سریعتر طی کنیم؟
شجاعی: بله حتما، ولی لازمه آن حمایت همه جانبه مراکز دولتی، مراکز تصمیم گیرنده و سیاست گذار در حوزه زیست فناوری از اساتید، دانشجویان، کارشناسان و شرکت‌های دانش بنیان و فناور این حوزه است. در شرایط تحریمی حال حاضر ما با کمبود مواد مولکولی، شیمیایی و تجهیزات و سایر منابع مرتبط رو به روهستیم، اما با حداقل امکانات و استفاده حداکثری از تمامی ظرفیت‌ها منابع موجود در حال کار و تولید دانش فنی هستیم و جالب است بدانید ما در دنیا از لحاظ تولید مقالات علمی در حوزه زیست فناوری رتبه ۱۳ جهانی را داریم، رتبه ۱ منطقه، رتبه ۱ خاورمیانه، جزء ۵ کشور اول آسیا هستیم. همچنین بازار جهانی زیست فناوری در سال ۲۰۲۱ حدود ۱.۲ تریلیون دلار برآورد شده است که اگر به سهم سه درصدی از بازار جهانی زیست فناوری دست پیدا کنیم، زیست فناوری می‌تواند بازاری برابر با فروش نفت یا بیشتر داشته باشد و تمام کشور‌های دنیا به سمت اقتصاد زیستی حرکت کرده اند که اقتصادی که مبتنی بر محصولات زیست بنیان است.
سوال: به عنوان آخرین کلام عرض می‌کنم حمایت خانواده و حمایت مسئولین آموزش و پرورش برای فرزندان ما خیلی مهم است وقتی فرزندان ما در مدرسه یاد بگیرند که باید این علم و صنعت و کاربرد آن کنار هم قرار بگیرد دیگر نداریم که از مقاطع بالا فوق لیسانس و دکترا از دانشگاه فارغ التحصیل بشوند، اما هیچ حرفه‌ای بلد نباشند و اصلاً در کار خودشان نتوانند به طور عملی کار کنند
شجاعی:دقیقاً درست میفرمائید من در حد خیلی کوتاه اشاره کنم که در بسیاری از مدارس دانش آموزانی را داریم که در حد یک دانشجوی دکترا پروژه‌هایی را در دست دارند و حیف است که این دانش آموزان مورد حمایت قرار نگیرند. این دانش آموزان باید حتما مورد حمایت قرار بگیرند تا زمانی که وارد دانشگاه شوند و در مسیر علمی خود به صورت حرفه‌ای زیست فناوری را دنبال کنند و برای کشور افتخار آفرینی نمایند.