در جریان سفر همزمان وزاری امورخارجه، اقتصاد و تجارت خارجی و ارتباطات و فناوری سوریه به تهران گام‌های عملی جدید در جهت رفع موانع تجاری و اقتصادی و توسعه روابط برداشته شد.
اراده تهران – دمشق برای اجرایی کردن توافقات گذشته بسیار جدی است
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی در دیدار آقایان «فیصل مقداد»، «محمد سامر الخلیل» و «ایاد الخطیب» وزرای امور خارجه، اقتصاد و تجارت خارجی و ارتباطات و فناوری جمهوری عربی سوریه، با اشاره به توافقات حاصل از سفر اردیبهشت ماه خود به دمشق، بر اجرایی شدن کامل توافقات صورت گرفته در این سفر به ویژه در بخش اقتصادی و تجاری تاکید کرد.
در جریان این سفر که بعد از ۱۳ سال به سوریه صورت گرفت ۱۶ سند همکاری بین ایران و سوریه در حوزه‌های همکاری‌های تجاری، نفت و انرژی، فنی-مهندسی، مسکن، حمل و نقل ریلی و هوایی، مناطق آزاد و بخش خصوصی، ارتباطات و فناوری، زلزله، امدادرسانی و تسهیل امور زیارتی به امضا رسید.
در ادامه این دیدار «فیصل مقداد» وزیر خارجه سوریه سفر همزمان ۳ وزیر سوریه به جمهوری اسلامی ایران را ابتکار «بشار اسد» برای نشان دادن عمق روابط راهبردی فیمابین عنوان کرد و با بیان اینکه فضای این سفر با تمام سفر‌های پیشین به ایران متفاوت است، گفتگو‌های اقتصادی برای اجرایی شدن توافقات صورت گرفته میان دو کشور را بسیار مثبت، روان و مبتنی بر روابط عمیق دو کشور توصیف کرد.
مقامات تهران و دمشق طی چند سال اخیر پس از ایجاد آرامش نسبی در سوریه و فروکش کردن جنگ در این کشور عربی، همواره در موضع‌گیری رسانه‌ای و اعلامی خود بر این موضوع تاکید کرده‌اند که به دنبال گسترش همکاری‌های اقتصادی با ایران همپای تعاملات سیاسی موجود بین دو کشور هستند.
تشکیل بانک و بیمه مشترک و مبادله با ارز‌های ملی سه گام جدید در مسیر توسعه روابط تجاری
یکی از توافقاتی که در جریان سفر رییس جمهوری به دمشق انجام شده بود، ایجاد دو نهاد تسهیل گر مالی بود که تجار ایرانی بتوانند راحت‌تر فعالیت کنند.
در این راستا دو کشور کنسرسیومی متشکل از ۳ شرکت بیمه ایرانی غیردولتی با شرکت بیمه سوری با سهم ۶۰ درصد ایران و ۴۰ درصد سوریه بیمه تجاری و تکافلی راه اندازی کرده اند.
شعب دو بانک غیر دولتی ایران هم در سوریه افتتاح شده و این یکی از اهداف سفر رییس جمهور به دمشق بود که انجام شد.
این بانک‌ها قرار است با پشتیبانی مالی و بیمه‌ای شرکت‌های ایرانی فعال در سوریه، برای پیمانکاران و صدور خدمات فنی مهندسی فعال شوند.
در خصوص تعیین مناطق آزاد مشترک هم جلسات متعددی برگزار شده و سه منطقه بندر لاذقیه، بوکمال و حسیا به عنوان مناطق پیشنهادی برای ایجاد منطقه آزاد مشترک با ایران مطرح شده‌اند.
همچنین افزایش مناسبات و همکاری‌های پولی و بانکی، تجاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در دستور کار جدی تهران و دمشق است.
یکی از راهبرد‌های مهم ایران در توسعه همکاری‌های تجاری با کشور‌های همسایه، جایگزینی ارز‌های ملی در مناسبات پولی بانکی و افزایش حجم مبادلات تجاری و اقتصادی است.
به اعتقاد کارشناسان کنار گذاشتن دلار از مناسبات تجاری و استفاده از ارز‌های ملی در بستر همکاری‌های پولی و بانکی سوریه و ایران افزایش حجم صادرات و واردات دو کشور را در پی خواهد داشت.
روابط تجاری رو به رشد، اما ناکافی است
به گفته سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صمت با بازگشایی مرز‌ها و روان شدن تجارت جهانی، همزمان با استقرار دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۰، صادرات ایران به سوریه به ۲۱۸ میلیون و ۲۶۰ هزار دلار رسید که نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد ۹۹ درصدی داشته و در سال ۱۴۰۱ نیز این روند رو به رشد ادامه پیدا کرد تا اینکه صادرات در این سال با رشد ۱۰.۶ درصدی در وزن و ۱۱.۴ درصدی در ارزش به ۱۴۷ هزار تن کالای غیر نفتی به ارزش ۲۴۳ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۵۳۳ دلار رسیده است.
با این حال با توجه به روابط و همکاری‌های راهبردی ایران در حوزه‌های سیاسی و دفاعی- امنیتی هنوز روابط و همکاری‌های تجاری و اقتصادی میان دو کشور برای رسیدن به سطح مطلوب فاصله زیادی دارد و دو کشور به طور جدی برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنند.
پرکردن این خلاء علاوه بر متوازن سازی روابط و همکاری‌های دو کشور در عقب نماندن از سایر کشور‌ها نیز لازم و ضروری است.
به گفته کارشناسان، در حال حاضر دولت روسیه به واسطه حضور نظامی در سوریه طی سال‌های اخیر، اکنون در طرح‌های مهمی مانند آماده‌سازی بندر طرطوس به عنوان مبادی صادرات و واردات سوریه، اکتشاف نفت و گاز در دریای مدیترانه و استخراج مواد معدنی سوریه مشارکت دارد و دارای قرارداد‌های همکاری است.
چین نیز قرارداد‌های اولیه درباره الحاق سوریه به پروژه کمربند-جاده را از آن خود کرده است. کشور‌هایی همچون امارات و حتی ترکیه نیز به بازار‌های سوریه و در اختیار گرفتن سهمی از روند بازسازی سوریه چشم دوخته‌اند.
بر این اساس گسترش روابط و همکاری تجاری و اقتصادی میان ایران و سوریه علاوه بر ابعاد دو جانبه از ابعاد منطقه‌ای نیزضروری و حائز اهمیت است. احمد کاظم زاده