مدیریت لجبازی کودکان

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، معمولا اوج لجبازی کودکان در سه سالگی بروز پیدا می‌کند که دوره منفی کاری است. کودکان سه یا چهار ساله در واقع در حال گذر از یک سیر رشد طبیعی هستند که مادران اغلب از لجبازی‌های آن‌ها شکایت می‌کنند.

دکتر سیما فردوسی، دکترای روان شناس بالینی و عضو هیات علمی گروه روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی درباره رفتار درست با کودکان در این سن اینگونه توضیح می‌دهد. 
بخش مهمی از شخصیت به نام «من» که بخش مهمی از شخصیت هر فردی است، در دوره سه یا چهار سالگی بروز می‌کند. اگر به کلمات و جملات و صحبت‌های کودکان سه یا چهار ساله دقت کنید، آن‌ها از کلمه من یا خودم استفاده می‌کنند. به عنوان مثال مادر می‌خواهد لباس کودک را عوض کند، او می‌گوید خودم؛ یا می‌خواهد کفش او را ببندد، می‌گوید خودم؛ یا می‌خواهد به او غذا بدهد، می‌گوید خودم. در واقع حرف «م» که بعد از خود می‌آید (خودم) خیلی اهمیت دارد. او به لحاظ روانشناختی می‌خواهد بگوید که خودم می‌توانم این کار را انجام بدهم و می‌خواهم خودم تصمیم بگیرم و این کار را خودم انجام بدهم. بعضی اوقات مادران کم حوصله و کسانی که از شکیبایی کافی برخوردار نیستند ممکن است فرزندانشان را به دلیل همین لجبازی‌ها در این سنین تنبیه کنند که این امر نوعی تثبیت را در این مرحله سه یا چهار سالگی بر جای خواهد گذاشت.

کودکان در این سنین از کار‌هایی که ریخت و پاش دارند نیز لذت می‌برند مثلا از بازی کردن با چیز‌هایی که ظاهر کثیفی دارند. به این نوع بازی‌ها به اصطلاح بازی‌های کثیف کاری یا مسی پلی گفته می‌شود. اصطلاحا گفته می‌شود، کودک سه ساله از کثیفت کاری لذت می‌برد. مثلا موقع غذا خوردن مانند یک بزرگسال غذا نمی‌خورد و آن را روی لباسش یا به روی زمین می‌ریزد یا به اطراف دهان و صورتش می‌مالد یا موقع بازی با خمیر یا آب رنگ خیلی کثیفت کاری می‌کند و از این کار لذت هم می‌برد.

نکته دیگری که در روانشناسی و رشد روانی کودکان سه یا چهار ساله اهمیت دارد این است که کودکان سه الی چهار ساله از نگهداری ادرار و مدفوع شان لذت می‌برند و به موقع به دستشویی نمی‌روند و مادران از این بابت بسیار ناراحت می‌شوند. در برخی از فرهنگ‌ها مادران نسبت به این کار بسیار حساس هستند و حتی کودکان خود را تنبیه می‌کنند. تنبیه کودکان سه یا چهار ساله به دلیل کنترل نکردن ادرار و مدفوع ممکن است پایه گذار وضعیتی باشد که در بزرگسالی فرد را به وسواس مبتلا بکند. این دوره کودکی به لحاظ روانشناسی اهمیت زیادی دارد. یک کودک سه یا چهار ساله نمی‌تواند نظافت خود را آن طور که مادر می‌خواهد رعایت بکند و دوست دارد که خیلی چیز‌ها را خودش تجربه کند که این کار ممکن است برای دیگران چندان خوشایند نباشد مثلا مادر از فرزندش می‌خواهد لیوانی را که روی میز قرار دارد قدری به عقب ببرد تا از روی میز به زمین نیفتد، اما در کمال تعجب مشاهد می‌کند که فرزندش لیوان را به طرف لبه میز می‌آورد و این کار را در حالی انجام می‌دهد که به چشم‌های مادرش نگاه می‌کند.

شاید مادر تصور کند که فرزندش با او لجبازی می‌کند، اما این کار لجبازی نیست، کودک می‌خواهد ببیند که اگر لیوان از لبه میز بیفتد چه اتفاقی خواهد افتاد و چگونه خواهد شد و اصلا دوست دارد که پرش لیوان را در فضا و افتادن آن را ببیند. بنابراین کودک سه ساله قصد لجبازی یا آزردن ما را ندارد بلکه در واقع او راهی به جز مشاهده و تجربه کردن و کشف محیط پیرامون خود از این طریق ندارد.

منبع : 

سیناپرس