سازمان فنی و حرفه‌ای در حوزه مهارت و صادرات خدمات آموزشی پیشرو است.
سوال: آقای دکتر از بحث هفته مهارت شروع کنیم.
علوی: حوزه مهارت دامنه وسیع دارد در دو سال اخیر در حوزه بین الملل دولت اراده جدی پیدا کرده در توسعه روابط اقتصادی با دنیا و این ابزار‌های مختلفی دارد یکی از این‌ها زبان مهارت است که ما با دنیا به وسیله آن به تعامل می‌پردازیم. زبان مهارت از آن مدل‌های تعاملی است که خیلی روان و خوب جواب می‌دهد مثل ورزش، در حوزه ورزش وقتی دو تیم فوتبال با هم بازی می‌کنند خیلی به مسائل سیاسی پرداخته نمی‌شود در حوزه مهارت هم همین است دانش است و تبادل می‌شود. ما مسابقات جهانی مهارت داریم که هر دو سال برگزار می‌شود. نکته دوم این که اراده‌ای که در وزارت امور خارجه شکل گرفته به جهت توسعه اقتصادی در حوزه دیپلماسی اقتصادی سازمان آموزش و فنی و حرفه‌ای کشور در ذیل آن راهبرد‌ها دارد تلاش می‌کند در سه قسمت آفریقا که به زعم خیلی از اندیشمندان حوزه توسعه آینده جهان است و در حوزه اوراسیا و در حوزه همسایگان اقداماتی را انجام بدهد، ما تفاهم‌نامه‌هایی را با کشوری مثل تاجیکستان و روسیه داشتیم همینطور در سفر اخیر آقای رئیس جمهور به آفریقا در کنیا، اوگاندا و زیمبابوه داریم بستر‌هایی را فراهم می‌کنیم در تبادل دانش به ویژه این که ما در حوزه‌هایی در خاورمیانه رتبه‌های خوبی را داریم در این زمینه‌ها سعی می‌کنیم صادرات خدمات آموزشی را داشته باشیم و سازمان فنی و حرفه‌ای در این زمینه در حوزه مهارت پیشرو است. سوال: در حوزه فروش و تبادلات بین‌المللی چگونه می‌توانید به کارآفرینان کمک کنید؟
علوی: در دوره جدید بعد از اینکه ما مجوز‌ها را از هشت ماه زمان صدورش را به سه روز و آنی تبدیل کردیم مجموعاً از اول تاسیس سازمان حدود ۷ تا ۸ هزار آموزشگاه داشتیم و صرفاً در سال‌های اخیر ۲۲هزار مجوز آموزشگاه آزاد در جهت تحصیلی کسب و کار صادر شد، این را خواستم به عنوان یکی از اقدامات امیدبخش و نویدبخش عرض می‌کنم که هر کس تمایل داشته باشد در حوزه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بیاید آموزشگاه تاسیس کند ما به صورت آنی مجوز‌ها را به آن‌ها می‌دهیم.
سوال: غیر از صدور مجوز دیگر چه تسهیلاتی در اختیار دوستان کارآفرین قرار می‌دهید؟
علوی: سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای صرفاً ماموریت آموزش را به عهده دارد منتها به جهت جانمایی، چون ما در دل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستیم معاونت کارآفرینی و اشتغال مبتنی بر مدارکی که ما صادر می‌کنیم تسهیلاتی را در جهت وام برای آن‌ها پیش بینی می‌کنند و همینطور برای عزیزان در کمیته امداد یعنی پایه آن مدارکی است که ما صادر می‌کنیم، در مورد سوالی که فرمودید این مژده را به مجموعه عزیزانی که آمدند و مجوز آموزشگاه آزاد را گرفتند این مجوز‌ها قابلیت تبدیل به بین المللی شدن را دارد یعنی در تعاملاتی که ما با کشور‌ها می‌رویم و تفاهم انجام می‌دهیم یکی از نکاتی که ذکر می‌کنیم این است که اگر آموزشگاه آزاد به عنوان بخش خصوصی ما از ایران بخواهد در آن کشور برود آموزشگاه بزند آن دولت تسهیل کند مثلاً در آخرین مورد زیمبابوه که وزارت آموزش عالی است که متولی این کار است ما این را پیش بینی کردیم و در تفاهمنامه گنجاندیم و اگر آموزشگاهی بخواهد برود آنجا البته باید خودش باید بازار را ارزیابی کند که چقدر ارزشمند است، ارزش سرمایه‌گذاری دارد، ولی عرض کردم تدابیر دولت جدید و دوره جدید این است که بتوانیم تسهیل کنیم که عزیزان ما در بخش آموزشگاه آزاد بتوانند بروند، دوستان اگر در اوراسیا، آفریقا یا هر در نقطه دیگر از دنیا بتوانند بازاری را شناسایی بکنند ما به عنوان بین الملل کاملا تسهیل می‌کنیم که در آن کشور هم بتوانند مجوزهایشان را با سرعت بگیرند و کسب و کارشان را راه بیندازند.
سوال: این خبری که دادید اینکه صدور مجوز از هشت ماه به سه روز کاهش پیدا کرد خیلی خبر خوبی هست، چون می‌دانم دوستانی هستند که تصمیم می‌گیرند کسب و کاری را راه بیاندازند، ولی به خاطر بروکراسی اداری منصرف می‌شوند و این سه روز خیلی اتفاق خوبی است.
علوی: بله، یک سری امضای طلایی شکل گرفته بود که گلوگاه شده بود این ۸ ماه و در تهران بعضاً تا دو سال طول می‌کشید و این مجوز‌ها خرید و فروش می‌شد. من به نقل از یک روزنامه اقتصادی می‌گویم که مجوز تا ۲ میلیارد تومان هم خرید و فروش می‌شد، چون نمی‌دادند و طرف باید ۲ سال صبر می‌کرده می‌گفته باشه من یک مقدار پول می‌دهم و بعد کارم را راه می‌اندازم، الحمدلله الان این برداشته شده و هر کس بخواهد بر حسب توانایی خودش، این مهم است که بازار را خود عزیزان باید شناسایی کنند، ولی اگر کسی این قابلیت را داشته باشد هیچ محدودیتی برایش نیست.
سوال: شما بعد از اعطای مجوز آیا رابطه‌تان را به شکل نظارتی و آموزشی همچنان با مراکزی که مجوز دادید حفظ می‌کنید؟
علوی: این تسهیل که اتفاق افتاد در حقیقت نظارت‌ها را به جای نظارت پیشینی به نظارت پسینی تبدیل کرد اگر کسی می‌گفت من لیسانس دارم، جا دارم و امکاناتش را دارم از او می‌پذیریم و یک امضا از او می‌گیریم و بعد می‌رویم نظارت می‌کنیم خیلی محدود ممکن است این اتفاق بیفتد که کسی این قابلیت را نداشته باشد، ولی یکی از اقدامات ما این است که آن چیزی را که ادعا کرده‌اند و بابت آن مجوز گرفته‌اند ببینیم صحیح بوده یا خیر، از مدل‌های دیگر نظارت که همکاران من انجام می‌دهند این است که کیفیت آموزش، مبالغ آموزشی را به هر حال تعرفه‌ها در شورای عالی نظارت فنی و حرفه‌ای تصویب می‌شود و نرخ گذاری می‌شود و ابلاغ می‌شود و گروه‌های نظارتی چک می‌کنند هم کیفیت و کمیت آن را و هم این که روی فضای کارگاه فضای مناسبی برای کارآموز باشد، این مدل رابطه ما است. نکته‌ای را عرض کنم که از دغدغه‌های مقام معظم رهبری است راجع به سبک زندگی و من فکر می‌کنم که جایش اینجا است در یک برنامه خوب و زنده صبحگاهی خطاب به فرزندان ایران، یکی از سبک‌های شاید نادرست زندگی که شکل گرفته بود در طی ۲ تا ۳ دهه گذشته مدرک گرایی بود مدرک گرایی صرفی که منجر به تقریباً هیچ می‌شد، عزیزانی که می‌آمدند ۱۲ سال تحصیل می‌کردند و بعد ۴ تا ۶ سال لیسانس و ارشد و ورودی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور حدود ۵۰ درصد از آن عزیزان دانشگاهی هستند یعنی کسانی که مدرک تحصیلی گرفتند و کاری ندارند و نمی‌توانند با آن چیزی که خوانده‌اند به شغل و درآمد برسند. به نظرم یکی از تغییراتی است که باید شکل بگیرد، یک جوان ۲۱ ساله بعد از اینکه دیپلمش را گرفت با یک یا دو سال آموزش فنی و حرفه‌ای می‌تواند به درآمدی برسد که ماهی ۲۰ تا ۳۰ میلیون و بیشتر درآمد داشته باشد. در سبک زندگی ما نیاز داریم به کسانی که بروند دکترای تخصصی در رشته‌ها بگیرند، ولی کشور با خدمات و با تکنسین‌ها بلند می‌شود، ژاپن و آلمان که دو نماد توسعه صنعتی هستند در کشورشان مهارت است که حرف اول را می‌زند نه آن مدرک گرایی، این را خواستم عرض کنم از این جهت که خانواده‌ها دست بردارند از اینکه به فرزندان فشار بیاورند که تو حتماً باید بروی و یک مدرک دانشگاهی بگیری کسی که می‌آید مدرک فنی و حرفه‌ای را می‌گیرد می‌تواند با آن درآمد ایجاد کند و می‌تواند زندگی تشکیل بدهد و خانواده را توسعه دهد و فرزندآوری داشته باشد و همه آن چیزی که در دغدغه خانواده‌ها و هم حاکمان کشور است این به نظرم می‌تواند خیلی مهم باشد.
سوال: می‌شود تصور کرد به عنوان تصور حقیقی و روشن که کسانی که مهارت دارند من بعید می‌دانم که بیکار بمانند.
علوی: بله قطعاً، من یک نگرانی را عرض کنم شغل‌ها دارند از بین می‌روند، تکنولوژی دارد به سرعت می‌آید، من خطاب به فرزندان ایران که شاغل هستند اصلاً اینکه شما الان شغلی دارید شاید برایتان جدی نباشد مهم این است که مهارتتان را همزمان با توسعه تکنولوژی افزایش دهید که بتوانید بقا داشته باشید، ۲۰ سال پیش هلیکوپتر بلند می‌شد و فیلمبردار با آن می‌رفت و چند شغل وجود داشت برای اینکه تصویر هوایی بگیرند، الان وسیله‌ای آمده کوادکوپتر بلند می‌شود هم فیلمبردار است و هم هلیکوپتر است، مشاغل دارند از بین می‌روند می‌خواهم بگویم عزیزانی که شغل دارند باید به فکر شغل‌های آینده باشند، ما اصطلاحی داریم می‌گوییم آینده مشاغل و مشاغل آینده، مشاغلی که دارند می‌آیند و آینده شغل‌های فعلی چه خواهد شد.
سوال: نکته مهمی بود، شما می‌توانید تفاهم‌نامه‌هایی را در شهر‌های مختلف با شهرداری‌ها به امضا برسانید برای اینکه به دوستان کارآفرین خدمات ویژه مثل جا و مکان برای کار داده شود؟
علوی: اگر تهران را استثنا کنیم در بقیه کشور، مدیران ما در فنی و حرفه‌ای با شورا‌های اسلامی شهر و شهرداران مراکز استانها و شهر‌ها روابط خوبی دارند بعضاً بازارچه‌هایی را از آن‌ها می‌گیرند برای عزیزان ما که بتوانند محصولاتشان را بفروشند و در فرصت‌هایی به صورت فصلی این اتفاق می‌افتد، در تهران هم در ادوار مختلف این نوسان داشته است بعضاً حمایت خوبی می‌شده و بعضاً حمایت کمتری می‌شده است و به نظرم می‌آید یکی از وظایفی که مدیریت شهری دارد در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی همین است که بیاید و از عزیزانی که در حوزه کارآفرینی و در لایه‌های مختلف که می‌تواند بانوان، سرپرستان خانوار و دیگران باشند این حمایت را بکند. ما هم به طور خاص در همه مراکز استانها این ارتباط را داریم و این تسهیلات را سعی می‌کنیم به جهت هماهنگی، چون به عنوان ماموریت سازمانی تلقی نمی‌شود، ولی به عنوان یک وظیفه اخلاقی و به عنوان وظیفه‌ای که ما در حمایت از کارآموزانی که از سازمان مدرک می‌گیرند این کار را انجام می‌دهیم.