سوم محرم سال ۶۱ هجری چه اتفاقی افتاد؟

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ،علاوه بر وقایعی که تاریخ نگاران درباره روز سوم محرم نقل کرده اند شیعیان برخی از مناطق هر روز از دهه محرم را به نام یکی از شهدای کربلا نامگذاری کرده اند. 
روز سوم محرم به نام حضرت رقیه دختر امام حسین علیهما السلام نامگذاری شده است.
وقایع روز سوم محرم 
بیان ماجرای شهادت حضرت یحیی (علیه السلام) از سوی امام (علیه السلام)
پیش بینی امام حسین علیه السلام درباره شهادت خود
نوید انتقام خون امام حسین (علیه السلام) با ظهور امام عصر (علیه السلام) /روز سوم؛ ورود عمر بن سعد به کربلا
نامه نگاری عمر بن سعد به ابن زیاد
*بیان ماجرای شهادت حضرت یحیی (علیه السلام) از سوی امام (علیه السلام)
از امام سجّاد علیه السلام نقل شده است که فرمود: «امام حسین علیه السلام (در مسیر کربلا) در هیچ منزلگاهى فرود نیامد و کوچ نکرد، مگر آن که از «یحیى بن زکریّا» پیامبر بزرگ خدا وکشته شدن وى یاد فرمود، و روزى چنین فرمود: «وَ مِنْ هَوانِ الدُّنْیا عَلَى اللَّهِ أَنَّ رَأْسَ یَحْیَى بْنَ زَکَرِیَّا اهْدِىَ الى بَغِىٍّ مِنْ بَغایا بَنی إِسْرائیلَ؛ از پستى دنیا نزد خداوند همین بس که سر «یحیى بن زکریّا» را براى زن بدکاره‌ای از بدکاره‌های بنى اسرائیل هدیه بردند!».]که البته شهادت امام حسین ع نیز از جهاتى همانند شهادت حضرت یحیى (علیه السلام) بود.
*پیش بینی امام حسین علیه السلام درباره شهادت خود
در پایان این ماجرا مى خوانیم امام حسین علیه السلام به فرزندش امام سجّاد علیه السلام فرمود: «یا وَلَدِی یا عَلِىُّ وَاللَّهِ لا یَسْکُنُ دَمِی حَتّى یَبْعَثَ اللَّهُ الْمَهْدِىَّ فَیَقْتُلَ عَلى دَمِی مِنَ الْمُنافِقِینَ الْکَفَرَةِ الْفَسَقَةِ سَبْعینَ أَلْفاً؛ فرزندم! على جان! به خدا سوگند خون من آرام نخواهد گرفت تا آنگاه که خداوند (فرزندم) مهدى (عج) را مبعوث کند و او هفتاد هزار تن از منافقین کافر و فاسق را به قتل برساند».

بی شک این تعبیر اشاره روشنى است به پیش بینى شهادت امام علیه السلام است؛ لذا هدف امام علیه السلام از طرح ماجراى حضرت یحیى علیه السلام اشاره به این نکته است که حکّام ظالم و جبار و هواپرست او را به جرم پاکى و تقوا و مبارزه با آلودگى‌ها و هوسبازى‌ها شهید مى کنند و سر بریده اش را براى ناپاک زاده اى هدیه مى برند و این نشان مى دهد که امام علیه السلام از جزئیّات شهادت خود آگاه بوده، و براى اصحاب و یاران و فرزندانش شرح مى داده و آن مردان شجاع را آماده جانبازى و فداکارى تا آخرین قطره خون مى کرده است.
نوید انتقام خون امام حسین (علیه السلام) با ظهور امام عصر (علیه السلام)
بدیهی است جمله «خون من از جوشش باز نمى ایستد تا «مهدى علیه السلام» قیام کند» اشاره پر معنایى به استمرار عاشوراهاى حسینى در طول تاریخ و نوید انتقام خون به ناحق ریخته امام حسین) ع) است، همان چیزى که امروز با چشم خود مى بینیم.
روز سوم؛ ورود عمر بن سعد به کربلا
عمر بن سعد روز سوم محرم، با لشکر عظیمى به کربلا آمد و در برابر لشکر محدود امام علیه السلام ایستاد.
فرستاده عمر بن سعد نزد امام علیه السلام آمد. سلام کرد و نامه ابن سعد را به امام تقدیم نمود و عرض کرد: مولاى من! چرا به دیار ما آمده اى؟
امام علیه السلام در پاسخ فرمود: «کَتَبَ إِلَىَّ أَهْلُ مِصْرِکُمْ هذا أَنْ أَقْدِمَ، فَأَمَّا إِذْ کَرِهُونِی فَأَنَا أَنْصَرِفُ عَنْهُمْ!؛ اهالى شهر شما به من نامه نوشتند و مرا دعوت کرده اند، و اگر از آمدن من ناخشنودند باز خواهم گشت!».

خوارزمى روایت کرده است: امام علیه السلام به فرستاده عمر بن سعد فرمود: «یا هذا بَلِّغْ صاحِبَکَ عَنِّی انِّی لَمْ ارِدْ هذَا الْبَلَدَ، وَ لکِنْ کَتَبَ إِلَىَّ أَهْلُ مِصْرِکُمْ هذا انْ آتیهُمْ فَیُبایَعُونِی وَ یَمْنَعُونِی وَ یَنْصُرُونِی وَ لا یَخْذُلُونِی فَانْ کَرِهُونِی انْصَرَفْتُ عَنْهُمْ مِنْ حَیْثُ جِئْتُ؛ از طرف من به امیرت بگو، من خود به این دیار نیامده ام، بلکه مردم این دیار مرا دعوت کردند تا به نزدشان بیایم و با من بیعت کنند و مرا از دشمنانم بازدارند و یاریم نمایند، پس اگر ناخشنودند از راهى که آمده ام باز مى گردم».
نامه نگاری عمر بن سعد به ابن زیاد
وقتى فرستاده عمر بن سعد بازگشت و او را از جریان امر با خبر ساخت، ابن سعد گفت: امیدوارم که خداوند مرا از جنگ با حسین علیه السلام برهاند. 
آنگاه این خواسته امام را به اطّلاع «ابن زیاد» رساند.

نامگذاری روز سوم محرم به نام حضرت رقیه
روز سوم محرم به نام حضرت رقیه (س) دُردانه سه ساله امام حسین (ع) نامگذاری شده که در گرماگرم عزاداری دهه اول، از مظلومیت وی یادی شود.

روز سوم ماه محرم به نام دختر سه ساله امام حسین (ع) نامگذاری شده است البتها دخت امام حسین در این روز به شهادت نرسیده است.
چرا سوم ماه محرم به نام حضرت رقیه (س) نامگذاری شده است؟

روز سوم ماه محرم به نام حضرت رقیه (س) دختر خردسال سه ساله حضرت اباعبدالله الحسین (ع) نامگذاری شده است که در روز عاشورا در کربلا حضور داشت و شاهد آن مصیبت‌های عظیم بود.

گرچه حضرت رقیه (س) دختر امام حسین (ع) در روز سوم یا پنجم صفر سال ۶۱ هجری قمری در سفر اهل بیت به شهر شام از دنیا رفتند، اما سوم ماه محرم به نام ایشان نامگذاری شده است که در عزاداری‌های محرم مظلومیت طفل سه ساله امام حسین (ع) که در اسارت و با دیدن سر مبارک پدرش به شهادت رسیدند، فراموش نشود.
نام اصلی و نسب رقیه (س)
رقیه خاتون دختر سه ساله سرور شهیدان امام حسین (ع) که در کربلا حضور داشت، نام اصلیش در منابع، «فاطمه» یا «فاطمه صغری» گزارش شده‌است و «رقیه»، یکی از القاب این دختر است.
پدر ایشان حسین بن علی فرزند فاطمه زهرا و علی بن ابی‌طالب است، نام مادر ایشان را برخی، چون اربلی در کشف الغمه و مفید در الارشاد، ام اسحاق دانسته اند که پیش‌تر همسر امام حسن مجتبی (ع) بوده و پس از شهادت ایشان، به وصیت امام حسن (ع) به عقد امام حسین (ع) درآمده است، اما گروهی دیگر، چون حائری در معالی السبطین، شهربانو مادر امام سجاد (ع) را مادر رقیه (س) می‌دانند.
تاریخ ولادت رقیه دختر امام حسین (ع)

برخی منابع تاریخ ولادت رقیه خاتون را پنجم شعبان سال ۵۷ ه‍. ق دانسته اند.
آیا رقیه (س) در کربلا حضور داشت؟
از میان فرزندان امام حسین (ع) ۳ پسر و ۳ دختر ایشان در کربلا حضور داشتند که ۲ پسر در جریان واقعه به شهادت رسیده و یک پسر و ۳ دختر ایشان به اسارت رفتند. رقیه یکی از دختران امام حسین (ع) بود که در کربلا حضور داشت و در آن زمان سه یا چهار ساله بوده است.
بعد از شهادت امام حسین (ع) عمر سعد اجازه داد که به بازماندگان کاروان حسین (ع) آب دهند. از بین این کودکان، دختری خردسال از دختران حسین پس از گرفتن سهم آب خویش، به سمت کشته‌شدگان کربلا رفت تا پدرش را سیراب کند. 
به گزارش شیخ مفید، کاروان اسیران یک شب در صحرای کربلا اتراق کردند و رقیه در آن شب، از خیمه اسیران خارج شد و خود را به پیکر پدرش در قتلگاه رساند.
شهادت دختر امام حسین (ع) در خرابه‌های شام

روز بعد از عاشورا اسیران نبرد کربلا را به کوفه و سپس به شام منتقل کردند.
 محل نگهداری اسیران در دمشق، خرابات شام بود که اسیران در آن از سرما و گرما در امان نبودند؛ رقیه یکی از این اسیران بود که عمادالدین طبری در کامل بهایی می‌گوید یک شب در خرابه‌های شام سراغ پدرش را گرفت و به (معجزه الهی) صدای ناله و زاری او به گوش یزید رسید؛ او دستور داد تا سر حسین را به محل اسیران ببرند. رقیه پس از دیدن سر پدرش، درگذشت. 

تاریخ شهادت رقیه (س)

بیرجندی در وقایع الشهور و واعظ قزوینی در ریاض القدس، تاریخ مرگ وی را پنجم صفر سال ۶۱ ه‍. ق گزارش کرده‌اند. گروهی از راویان رقیه را در هنگام مرگ سه یا چهار ساله و گروه دیگر همچون حائری، پنج سال و هفت ساله گزارش کرده‌اند.
مرقد حضرت رقیه (س)

تمام منابعی که از رقیه یاد کرده‌اند، محل دفن پیکر مطهر رقیه خاتون را دمشق و نزدیک به کاخ یزید گزارش کرده‌اند. این مقبره امروزه در محله عماره دمشق و در شمال شرقی مسجد سابق اموی واقع شده‌است.

بیشتربخوانید:زندگینامه حضرت ابوالفضل (ع) + فیلم

حضرت رقیه با وجود سن کمی که داشت سختی‌ها و تلخی‌های زیادی را تحمل کرد. این دختر با چشمان خود صحنه‌های عطش و غارت خیمه‌ها را دید. از نحوه گفتگو و صحبت‌هایی که از ایشان روایت شده است، چنین نتیجه می‌شود که با وجود سن کم، از فهم و شعور و حکمت بالایی برخوردار بوده است؛ در حقیقت این فرزند خردسال، اما سترگ امام حسین، الگوی کامل تربیت فرزند در فرهنگ اسلامی است.

منابع: مکارم، بیتوته