اعمال شب و روز اول ماه محرم

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، چهارشنبه بیست و هشت تیر ماه امسال مصادف با اولین روز ماه محرم است؛ این ماه را از آن جهت محرم نامیدند که در آن جنگ و غارت حرام بود. پس از شهادت امام حسین (ع) در محرم سال ۶۱ هجری قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل شد.

اعمال شب اول محرم 

سیّدبن طاووس در کتاب «اقبال» برای این شب، چند نماز ذکر کرده است.

اول: صد رکعت که در هر رکعت سوره‌های «حمد» و «توحید» خوانده می‌شود.

دوم: دو رکعت که در رکعت اول سوره‌های «حمد» و «انعام»، و در رکعت دوم سوره‌های «حمد» و «یس» خوانده می‌شود.

سوم: دو رکعت که در هر رکعت سوره «حمد» و یازده بار سوره «توحید» خوانده می‌شود. از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله روایت شده: هرکه این دو رکعت نماز را در این شب به‌جا آورد، و فردایش را که اول سال است روزه بدارد، مانند کسی است که همه طول سال را همواره کار خیر کرده، و در آن سال محفوظ باشد، و اگر بمیرد به بهشت می‌رود.

چهارم: احیای این شب.

پنجم: نیایش و دعا

اعمال روز اول محرم 

روز اوّل محرم، اول سال قمری است و مفاتیح الجنان در آن دو عمل وارد شده:
اول:
روزه گرفتن؛ در روایت ریان بن شبیب از حضرت رضا (علیه‌السلام) روایت شده: هرکه در این روز، روزه بگیرد و خدا را بخواند خدا دعای او را مستجاب کند، چنان‌که دعای زکرّیا را اجابت فرمود.
دوم:
از حضرت رضا (علیه‌السلام) روایت شده: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) روز اول محرّم دو رکعت نماز می‌خواند و، چون فارغ می‌شد، دست‌ها را به آسمان برمی‌داشت و این دعا را «سه مرتبه» می‌خواند:

اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْإِلٰهُ الْقَدِیمُ، وَهٰذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ، فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّیْطانِ وَالْقُوَّةَ عَلَىٰ هٰذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنِى إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ، یَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِکْرامِ، یَا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ، یَا ذَخِیرَةَ مَنْ لا ذَخِیرَةَ لَهُ، یَا حِرْزَ مَنْ لَاحِرْزَ لَهُ، یَا غِیاثَ مَنْ لَاغِیاثَ لَهُ، یَا سَنَدَ مَنْ لَاسَنَدَ لَهُ، یَا کَنْزَ مَنْ لَاکَنْزَ لَهُ، یَا حَسَنَ الْبَلاءِ، یَا عَظِیمَ الرَّجاءِ، یَا عِزَّ الضُّعَفاءِ، یَا مُنْقِذَ الْغَرْقىٰ، یَا مُنْجِىَ الْهَلْکَىٰ، یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ.
خدایا، تویی معبود ازلی و این است سال نو، در این سال از تو درخواست می‌کنم حفظ شدنم را از شیطان و قدرت و غلبه بر این نفس فرمانده به گناه و مشغول بودن به آنچه مرا به تو نزدیک می‌کند،‌ای صاحب بزرگی و رأفت و محبت،‌ای تکیه‌گاه کسی که تکیه‌گاهی ندارد،‌ای اندوخته کسی که اندوخته‌ای ندارد،‌ای پناهگاه کسی که پناهگاهی ندارد،‌ای فریادرس کسی که فریادرسی ندارد،‌ای پشتوانه کسی که پشتوانه‌ای ندارد،‌ای گنجینه کسی که گنجی ندارد،‌ای نیکو آزمایش،‌ای بزرگ امید،‌ای توان ناتوانان،‌ای نجات‌بخش غرق‌شدگان،‌ای رهاننده‌ی هلاک شدگان،‌ای نعمت دهنده،‌ای زیباکار،‌ای فزون‌بخش،‌ای نیکوکار.
أَنْتَ الَّذِى سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ، وَنُورُ النَّهارِ، وَضَوْءُ الْقَمَرِ، وَشُعاعُ الشَّمْسِ، وَدَوِىُّ الْماءِ، وَحَفِیفُ الشَّجَرِ، یَا اللّٰهُ لَاشَرِیکَ لَکَ. اللّٰهُمَّ اجْعَلْنا خَیْراً مِمَّا یَظُنُّونَ، وَاغْفِرْ لَنا مَا لَایَعْلَمُونَ، وَلَا تُؤاخِذْنا بِما یَقُولُونَ، حَسْبِىَ اللّٰهُ لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ، وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ، آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلّا أُولُوا الْأَلْبابِ، رَبَّنا لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ.
تویی که برایت سجده کرد، سیاهی شب و روشنی روز و تابش ماه و شعاع خورشید و خروش آب و صدای برگ درختان،‌ای خدا شریکی برای تو نیست. خدایا ما را بهتر از آنچه گمان می‌کنند قرار ده و از ما آنچه را نمی‌دانند بیامرز و به آنچه از ما می‌گویند سرزنشمان مکن، خدا مرا بس است، معبودی جز او نیست، بر او تکیه کردم و او پروردگار عرش بزرگ است، به او ایمان آوردیم. همه‌چیز‌ها از جانب پروردگار ماست و یادکنندگان به یاد نیاورند مگر صاحبان خرد، پروردگارا دل‌های ما را بعد از آنکه هدایتمان فرمودی منحرف مکن و از نزد خود رحمتی به ما ببخش، همانا تو بخشنده‌ای.

شیخ طوسی فرموده: روزه‌ی دهه اول محرم مستحب است، ولی روز عاشورا تا بعد از عصر از خوراکی و آشامیدنی خودداری کند، آنگاه کمی تُربت بخورد و سید روایت کرده که روزه‌ی همه این ماه برتری و مزیّت دارد و روزه‌ی آن روزی که می‌گیرد او را از هر گناهی حفظ می‌کند.

منبع :

ایمنا