تحقیقات انجام شده پس از شیوع بیماری‌های مرگبار در چند دهکده در کاستاریکا فاش کرد که اروپائی‌ها آفت کش‌های از رده خارج و ممنوعه را به بهانه کمک به توسعه کشاورزی، به کشورهای فقیر و در حال توسعه صادر کرده اند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، بررسی اسناد مربوط به تجارت بین المللی نهاده‌های کشاورزی نشان می‌دهد که آفت کش‌هایی که اعضای اتحادیه اروپا به کشورهای مانند مصر، الجزایر، کامرون، کلمبیا و کاستاریکا فروخته اند، از رده خارج و ممنوعه بوده و مصرف آن‌ها از چند سال پیش ممنوع شده بود.
این موضوع پس از آن مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت که با مسمومیت فراگیر مردم و شیوع بیماری‌های مرگ بار در دو دهکده در کاستاریکا و انجام آزمایش‌های متعدد مشخص شد که منابع آب این مناطق از جمله چشمه‌ها و چاه‌ها آلوده به سمومی است که از آفت کش‌های وارداتی از اروپا با پایه کلروتالونیل ناشی شده است.
کلروتالونیل یک ماده شیمیایی خطرناک است که اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۰ مصرف آن را به دلیل قابلیت شدید آلودگی آب‌های زیرزمینی و ایجاد سرطان ممنوع کرده بود، اما اکنون مشخص شده که کشورهای اروپایی دخیل در چرخه تولید و فروش این سموم و در راس آن‌ها آلمان و انگلیس، فروش به کشورهای فقیرتر را ادامه داده و در مواردی این کار در قالب کمک به توسعه کشاورزی این کشور‌ها انجام شده است.
در کاستاریکا، اسناد گمرک نشان می‌دهد که ایتالیا و بلژیک دقیقا از زمان ممنوع شدن مصرف محصولات کلروتالونیل در اروپا، بیشترین صادرات را به کاستاریکا داشته اند و پرحجم‌ترین موادی که فروخته اند، نوعی قارچ کش مزارع گوجه فرنگی و سیب زمینی است که شرکت آلمانی BASF (با سابقه‌ی فروش مواد بمب‌های شیمیایی به صدام) تولید کننده آن بوده است.
ایتالیا، بلژیک و انگلیس در حالی در صدر فروشندگان این سموم به کشاورزان کاستاریکایی قرار دارند که کشاورزان خود را در صورت استفاده از این مواد، جریمه و مجازات می‌کنند.
اکنون ۸ ماه است که آب آشامیدنی اهالی روستا‌های سیپرسس و سانتا در کاستاریکا با کامیون برای آن‌ها حمل می‌شود، چراکه هنوز میزان سم در آب لوله کشی تصفیه شده، ۲۰۰ برابر حد کم خطر است.
این درحالی است که مصر، الجزایر، کامرون و کلمبیا به مراتب بیشتر از کاستاریکا از این سموم دریافت کرده اند و به گفته کارشناسان آنچه که در روستا‌های کاستاریکا عیان شده، فقط نوک کوه یخ است و فجایع به بار آمده در کشورهای دیگر چندین برابر خواهد بود.
معترضان به این رفتار اروپایی‌ها می‌گویند چرا باید سمومی را که می‌دانیم خطرناک است و مصرف آن را در مزارع خود ممنوع کرده ایم، به مردمان کشورهای فقیرتر بفروشیم؟
یونان، هلند و اسپانیا نیز در فهرست سم فروشان اروپایی به کشورهای درحال توسعه قرار دارند اما، بیشترین سود از مسموم کردن مردم کشورهای فقیر، نصیب سوئیس که بشردوستی اش شهرت جهانی دارد، شده است.
به طور خاص، یک شرکت بزرگترین سهم از فروش سم را داشته و دارد؛ شرکت سینجنتا، غول نهاده‌های کشاورزی که تقریبا دیوار به دیوار کمیساریای عالی حقوق بشر، صلیب سرخ و سازمان بهداشت جهانی در سوئیس سرگرم خدمت به بشریت اند و همچون مجمع جهانی اقتصاد، سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی مقر خود را در پایتخت صلح جهان قرار داده اند.
سوئیسی‌ها همزمان با موفقیت در فروش بیش از ۴۰ درصد از کل سموم ممنوعه به کشورهای فقیر، برای اطمینان از سلامتی آب در مناطقی از لوزان که ۳۰ سال قبل مقداری از همین آفت کش‌ها در آنجا بکار رفته بود، طرح‌هایی با استفاده از روش‌ها و فناوری‌های جدید اجرا کردند که هزینه اش ۷۵ درصد بیشتر از ارزش همان آب بود.
منتقدان عملکرد اعضای اتحادیه اروپا با اشاره به اینکه سموم ممنوعه و خطرناک همچنان تولید و به کشورهای دیگر صادر می‌شود، می‌گویند تا زمانی که این رفتار ادامه یابد، خطرات بیشتری جوامع کشاورزی در سراسر جهان را تهدید می‌کند.
ویرجینیوس سینکویچیوس، کمیسر محیط‌زیست می‌گوید اگر مواد شیمیایی خطرناکی که استفاده از آن‌ها در اروپا ممنوع است، همچنان در اینجا تولید و سپس به نقاط دیگر جهان صادر شوند، ادعا‌های جاه‌طلبانه ما درباره نگرانی برای محیط زیست جهان و اصرارمان به اجبار دیگران برای توجه به محیط زیست را سست خواهد کرد.
باوجود این انتقادات و گذشت ۸ ماه از بیماری مردم در روستا‌های کاستاریکا، نشانه‌ای از واکنش یا عزم جدی در اتحادیه اروپا برای محدود کردن صنایع و بازار مواد شیمیایی وجود ندارد و مقامات بصورت پی در پی بر لزوم حفاظت از شغل و کسب و کار‌ها در عرصه تولید و تجارت این مواد تاکید می‌کنند.
لازم به ذکر است که واردات علف کش‌های کلروتالونیل از سال ۱۴۰۰ در ایران ممنوع شده است.