امام محمد باقر (ع) را می‌توان بنیانگذار انقلاب فرهنگی و نهضت علمی در جهان اسلام شمرد که بعد از ایشان فرزندش امام صادق (ع) آن را گسترش داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان شمالی؛ امام محمد باقر (ع)، معروف به باقرالعلوم، در یکم ماه رجب سال ۵۷ هجری قمری در شهر مدینه
امام باقر (ع) پس از شهادت پدرشان و در سال ۹۵ هجری قمری به امامت رسید و تا سال ۱۱۴ هجری قمری به مدت ۱۹ سال پیشوای شیعیان بودند.
دوران امامت ایشان همزمان با پنج تن از خلفای بنی امیه به نام‌های ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک بوده است.
پس از پیامبر اکرم که خود بزرگ مربی و معلم تاریخ است امامان معصوم نیز تاکید زیادی بر علم اندوزی داشتند.
در روایات بسیاری از طریق شیعه و سنی نقل شده است که پیامبر اکرم، لقب باقر و شکافنده علوم را به امام محمد باقر (ع) عطا کرد.
با اتمام ممنوعیت نقل حدیث در دوره عمربن عبدالعزیزفرصت مناسب تعلیم شاگردان برای امام محمد باقر (ع) فراهم شد که یکی از ثمرات آن زدوده شدن گرد تحریف و جعل احادیث از میراث مکتوب جهان اسلام بود.
آوازه منزلت علمی امام (ع) به حدی بود که همه تاریخ نویسان، اعم از مسلمان و غیر مسلمان، در توصیف کمالات ایشان بدون استثنا به مقام علمی آن حضرت (ع) اشاره کرده اند.
سرانجام آن امام مظلوم در اثر دسیسه “هشام بن عبدالملک” مسموم شد و هفتم ذیحجه‌ی ۱۱۴ هجری در ۵۷ سالگی چشم از جهان فروبست و در بقیع به خاک سپرده شد.