بی شک امام پنجم شیعیان جهان با بهره‌گیری از جایگاه علمی و دینی خود توانستند با مکتب‌های نوظهور مبارزه بکنند و در حفظ اسلام و زدودن انحرافات از چهره این دین آسمانی بکوشند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز خراسان رضوی،امام محمدباقر علیه السلام در سال ۹۴ قمری هدایت شیعیان را بر عهده گرفتند و دوران ۱۹ ساله امامت آن حضرت از سخت‌ترین برهه‌ها در تاریخ تشیع بود که امام پنجم با بهره‌گیری از جایگاه علمی و دینی خود توانستند به مبارزه با مکتب‌های نوظهور پرداخته و در حفظ اسلام و زدودن انحرافات از چهره این دین آسمانی بکوشند.
امام محمد باقر(ع) در اول رجب سال ۵۷ قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشودند و از سال ۹۵ تا ۱۱۴ قمری به مدت حدود ۱۹ سال امامت شیعیان را برعهده داشتند که با ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک از خلفای بنی‌امیه همزمان بودند.
در طول سال‌های امامت آن بزرگوار به جز دوره ۲ ساله خلافت عمربن عبدالعزیز، که تا حدی از فشارها بر شیعیان کاسته شد، بیشترین فشارها از طرف حکومت امویان به ویژه در حکومت هشام که به ظلم و جور مشهور بود، بر شیعیان وارد آمد.
دوره امامت آن حضرت همزمان با انقراض امویان و بر سر کار آمدن عباسیان و از لحاظ توسعه علمی و سیاسی تشیع، از ادوار تاریخی مهم و تاثیرگذار تاریخ شیعه به شمار می رود.
در دوران زندگی و امامت امام محمدباقر(ع) به جز موانع و دشواری‌هایی که حکومت امویان بر سر راه شیعیان قرار می‌داد، مکتب‌های نوظهور بیشمار، دشواری شرایط را برای شیعیان دوچندان ساخت.
در دوره امامت امام محمد باقر(ع) و فرزندش امام جعفر صادق(ع) موضوعات مختلف از جمله پیدا شدن مشاجرات سیاسی مطرح است، ترجمه کتاب های فلسفی و مجادلات کلامی در این دوره پیش آمد و عده ای از مشایخ صوفیه، زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت پیدا شدند.
همچنین در این دوره متکلمانی فقه، قضا، عقاید، کلام و اخلاق را بر پایه مصالح مراکز قدرت خلافت شرح و تفسیر می کردند و تعلیمات قرآنی به ویژه مسأله امامت و ولایت را، که پس از واقعه عاشورا و حماسه کربلا، افکار بسیاری از حق طلبان را متوجه حقانیت آل علی علیه السلام کرده و پرده از چهره زشت ستمکاران اموی و دین به دنیافروشان برگرفته بود، به انحراف می کشاندند و احادیث نبوی را در بوته فراموشی قرار می دادند.
برخی نیز احادیثی به نفع دستگاه حاکم جعل کرده یا مشغول جعل بودند یا آنها را به سود ستمکاران غاصب خلافت دگرگون می کردند.
اینها تنها برخی از عواملی بود که می باید حافظان و نگهبانان دین در برابر آنها ایستاده و به روشنگری می پرداختند. بدین جهت امام محمد باقر علیه السلام و پس از وی فرزندش امام جعفر صادق علیه السلام از موقعیت مساعد روزگار سیاسی، برای نشر تعلیمات اصیل اسلامی و معارف دین بهره جستند.
سستی پایه‌های حکومت امویان، برای امام باقر(ع) و نیز امام صادق (ع)، زمینه‌ای را فراهم آورد که برای سایر ائمه (ع) فراهم نشد. این زمینه و نیز درایت، برنامه‌ریزی و ذکاوت امام باقر (ع) و امام صادق (ع) سبب شد تا بیشترین آرای فقهی، تفسیری و اخلاقی، در کتب فقهی و حدیثی از ایشان بر جای بماند.
امام پنجم(ع)، جنبشی علمی پدید آوردند که در دوره امامت فرزندشان، امام صادق(ع) به اوج خود رسید. شمار اصحاب و شاگردان ایشان را ۴۶۲ تن دانسته‌اند. در دوره امامت ایشان، تدوین دیدگاه‌های شیعه در رشته‌های گوناگون مانند اخلاق، فقه، کلام و تفسیر آغاز شد.
امام محمدباقر(ع)، سرانجام در ۵۷ سالگی در هفتم ذی‌الحجه سال ۱۱۴ قمری به شهادت رسیدند. مزار ایشان در قبرستان بقیع، کنار مرقد پدرشان، امام سجاد(ع) و عموی پدرشان، امام حسن (ع) است.
به مناسبت سالروز شهادت امام پنجم شیعیان امروز از ساعت ۹ آیین سوگواری در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود که آیت‌الله سیداحمد علم الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، سخنران ظهر روز شهادت حضرت باقر (ع) خواهد بود.