کتاب «نظریههای احیاء و بازسازی تمدن اسلامی» تألیف سیدامیرحسن دهقانی کاری از انتشارات سروش منتشر و روانه بازار نشر شد.
در کنار این دست نظریهها که بخش عمدهای از مباحث تمدنی متفکران مسلمان را تشکیل دادهاند، طیف دیگری از نظریههای موسوم به نظریههای احیاء و بازسازی تمدن اسلامی شکل گرفته که هرچند نیم نگاهی به تمدن جدید غرب داشته، اما دارای شخصیت و هویتی مستقل است. به نظر میرسد حداقل بخشی از متفکران مسلمانی که دستاندرکار ارائه نظریههای احیاء و بازسازی هستند به دنبال کنار زدن اتمسفر عالمگیر تمدن جدید غربی و درانداختن طرحی اسلامی برای هدف احیاء و بازسازی بودهاند.
سیدامیرحسن دهقانی در این کتاب کوشیده است به شناسایی گونههای نظریههای احیاء و بازسازی تمدن اسلامی که در طی دو قرن معاصر توسط متفکران مسلمان ارائه شده است، بپردازد. نگارنده با استفاده از روش تحلیل تطبیقی تاریخی، شرایطی را فراهم کرده است که در آن نظریههای احیاء و بازسازی، احصا و هریک به مثابه یک کل ترکیب بندی شده با دیگران مقایسه شوند.
نتیجه پژوهش حاضر این است که در طی قرنهای نوزده و بیست، هشت نظریه احیاء و بازسازی تمدن اسلامی توسط متفکران مسلمان مطرح شده است: ۱. بازسازی سیستم تعلیم و تربیت اسلامی، ۲. احیای خلافت اسلامی، ۳. احیای اندیشه اسلامی، ۴. احیای سیستم اسلامی، ۵. دعوت اسلامی، ۶. احیای جهاد اسلامی، ۷. بازسازی میراث اسلامی و ۸. احیای سنت اسلامی.
نگارنده در این اثر کوشیده است از همکاری جمعی از نخبگان فکری که با زبانهای گوناگون جوامع اسلامی، چون عربی، فارسی، ترکی، اردو و انگلیسی آشنایی دارند بهره ببرد. این همکاری موجب شده است طیف نسبتا گستردهای از آثار متفکران مسلمان دراین پژوهش مورد بررسی و بهره برداری قرار بگیرد. در کنار اینها بررسی دقیق نظریههای احیاء و بازسازی تمدن اسلامی، نیازمند مطالعه آنها در بافت و زمینهای از تمدن نگاریها و نظریههای تمدنی است که در طی دو قرن گذشته شکل گرفته اند. این ضرورت موجب پرداختن به پرسشهای فرعی و مقدماتی نسبتا قابل توجهی است که نگارنده در فصول مقدماتی خود این پرسشها را مدنظر قرار داده است.
در کنار مباحثی که در دو قرن معاصر در میان متفکران مسلمان درباره چگونگی مواجهه با تمدن غربی شکل گرفته، دسته دیگری از مباحث تمدنی در میان متفکران مسلمان پدید آمده که در پی احیا و بازسازی تمدن اسلامی است. در این دسته، تعداد قابلتوجهی از متفکران مطرح جهان اسلام دستبهکار ارائه روشهای فکری و عملی شدهاند که بهزعم آنها نتیجهاش احیا و بازسازی تمدن اسلامی خواهد بود. پرسش اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: مهمترین نظریههای احیا و بازسازی تمدن اسلامی که در دو قرن معاصر از سوی متفکران مسلمان ارائه شده، کدام است و هر یک از این نظریهها چه ویژگیها و چه تفاوتهایی با دیگر نظریهها دارد؟
حضور رنگ و بوی غربی طی چند قرن معاصر در جوامع اسلامی باعث شده است مباحث گوناگونی در میان جوامع مسلمان و متفکران مسلمان در مواجهه با غرب و نسبت به تمدن غربی شکل بگیرد. درک تمدن غرب، هرچند بهصورت ابتدایی و ناقص و تلاشهای ادامهدار برای تعمیق این درک، یکی از این مباحث بوده است. تلاش برای درک درست از تمدن غرب باعث شکلگیری مباحثی ذیلِ عنوان غربشناسی در جوامع اسلامی شده است. به نظر میرسد شناخت تمدن کهن اسلامی یکی دیگر از مباحثی بوده است که در این دوره در مواجهه با تمدن غربی و آثاری که متفکران غربی در این زمینه خلق کردهاند، صورت گرفته است.
چاپ نخست این کتاب در ۵۲۲ صفحۀ وزیری، شمارگان ۱۰۰ نسخه در اختیار علاقه مندان این حوزه قرار گرفته است.
علاقهمندان برای تهیه این کتاب میتوانند از طریق فروشگاه با شمارۀ ۸۸۳۱۰۶۱۰ و فروشگاه اینترنتی با شمارۀ ۶۶۴۱۵۴۰۱ تماس حاصل نمایند. همچنین از طریق پیامرسانهای بله و ایتا انتشارات سروش به شماره ۰۹۹۲۱۶۰۵۱۱۹ و یا با مراجعه به سایت سروش www.soroushpub.com، برای تهیه کتاب اقدام نمایند.