یکی از شخصیتهای خاص در زمان معاصر، بانو امین است که از لحاظ علمی در کنار علامه محمدتقی جعفری و علامه طباطبایی و حضرت امام قرار میگیرد.
زندگی نامه بانوی مجتهد نصرت امین
وی در سال ۱۲۷۴ ش (برابر با ۱۳۰۸ ق) در اصفهان چشم به جهان گشود.
آثار نبوغ و تیزهوشی از دوران کودکی در سیمایش نمایان بود.
از چهارسالگی به فراگرفتن قرآن پرداخت. با این که در پانزده سالگی ازدواج کرد، هرگز همسرداری و تربیت فرزندان، او را از تحصیل علم بازنداشت.
در بیست سالگی به تحصیل ادبیات عرب و علوم دینی پرداخت و علی رغم تمام مشکلاتی که در دوران ایشان برای تحصیل بانوان متدیّن وجود داشت، در چهل سالگی به دنبال سالها تلاش شبانه روزی به اخذ درجه اجتهاد نائل آمد.
کسب مقام اجتهاد
بانوی پرهیزگار، خانم نصرت امین رحمه الله، پس از پشت سر نهادن مدارج علمی در حضور استادانی، چون شیخ ابوالقاسم زفره ای، حسین نظام الدین کچویی، سیّدابوالقاسم دهکردی، میرزا علی آقا شیرازی، میرسید علی نجف آبادی، از دو شخصیت بزرگوار شیخ محمدکاظم شیرازی و شیخ عبدالکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم، اجازه اجتهاد دریافت کردند.
در قسمتی از اجازه نامه مرحوم آیت الله شیرازی در توصیف بانو امین چنین آمده است: دختر مرحوم حاج سیدمحمدعلی امین التجّار اصفهانی که بانویی بزرگوار، شریف، اصیل، عالم و فرزانه، برگزیده زنان زمان و مایه شگفتی دورانش میباشد از کسانی است که مدت مدیدی از عمرش و زمان درازی از زندگیش را صرف تحصیل علم نموده است.
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی بانو امین
در سال ۱۳۴۴ همزمان با نهضت مبارزه امام خمینی (ره)، خانم مجتهده امین نیز شروع به فعالیت کرد و مکتب فاطمیه را به پیشنهاد بانو علویه همایونی تأسیس کرد.
مکتب فاطمه بهعنوان اولین حوزه علمیه زنان در ایران، منجر به تربیت بانوان بسیاری شد و زیرساخت حضور بانوان در جریان انقلاب را فراهم کرد.
بانو امین مبدع الگوی میانه زن سنتی و مدرن است مجتهده امین، پرهیز از الگوی زن شرقی و در حاشیه است.
خدمات فرهنگی بانو امین
بانو امین از چهل سالگی تا پایان عمر به تألیف کتاب، تدریس و پاسخ گویی به پرسشهای دینی و تأسیس مؤسسات فرهنگی مشغول بودند. در این زمینه میتوان به تألیف بیش از سی عنوان کتاب اشاره کرد که از جمله آنهاست یک دوره تفسیر قرآن کریم در پانزده جلد تحت عنوان مخزن العرفان.
تاسیس مدرسه علمیه
تأسیس مدرسه علمیهای به نام مکتب فاطمه علیهاالسلام، که با بیش از ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ شاگرد، در سال ۱۳۴۶ آغاز به کار کرد، از دیگر کارهای مهم فرهنگی بانو امین است که در اوضاع بسیار سخت فرهنگی و سیاسی جامعه صورت گرفت و زمینه تحصیل بانوان علاقهمند به آموختن معارف اسلامی را فراهم ساخت.
گذشته از این تأسیس چند دبیرستان دخترانه و تربیت شاگردان برجسته که هریک هم، چون ستارهای درخشان در آسمان دانش به پرتوافکنی مشغول بودند، بخشی از فعالیتهای این اسوه دانش و تقوا محسوب میشود.
مجتهد امین متن زندگی اجتماعی را به شاگردان خود پیشنهاد میداد.
توصیه مؤکد او حضور در اجتماع در کنار انسانسازی و پرورش فرزند و تعامل سازنده با همسر و اجتناب از پذیرفتن الگوی کالایی زن غربی بود.
باوجوداینکه نصرت السادات امین در خانوادهای مجلل و غنی چشم به جهان گشوده بود زندگی سادهای برگزید.
بارها نیز اعتراف کرده بود که علیرغم حضور در خانواده مرفه، میتوانسته همچون الگو غالب در نسل خودشان به تجملات بپردازد، اما میل درونی و الهامهای فردی که حضور خداوند در زندگی را از ۴ سالگی برای او ملموس و قابل احساس کرده بود، زر و زیور دنیایی را موانعی برای یافتن گمگشته و مقصودش میدانست.
مشی و سلوک بانو مجتهده امین و شاگردان او را در چند ضلع میتوان موردبررسی قرار داد: یک ضلع بر مبنای اندیشه و عقلانیت است، ضلع دیگر بر مبنای ولایتمداری است که او از همان آغاز انقلاب ارادت خاصی به امام داشت، در شرایط بیماری بر شنیدن تفسیر سوره حمد امام (ره) اصرار میورزید.
نظراتی که امام مطرح میکردند با او همپوشانی داشت، همواره مسائل انقلاب را پیگیری میکرد.
شأن اجتماعی بانو امین
بانو امین در ارتباط با حضور فرهنگی و اجتماعی و سیاسی زنان راهبردهایی داشت. مراودات شخصی و علمی در سطح بینالملل برقرار کرده بود، علمای بزرگواری همچون شهید مطهری و علامه طباطبایی محضر بانو امین حاضر میشدند و از ایشان راهبرد میگرفتند.
مکتب فاطمه سلامالله بهطور طبیعی مراوداتی داشت و برخی مواقع ممکن بود در یک روز سه گروه فیلمبرداری برای گرفتن راهبرد به مکتب بیایند.
مشی امین، مشی اعتدال بود
بانوی مجتهد نه الگوی زن غربی را میپسندید و نه شرقی بلکه بر اساس اعتدال حرکت میکرد.
توحید محوری و تبعیت از وجود حضرت زهرا (س) و بحث اخلاقمداری در خانواده و ارتباط خوب بانوان با همسر و فرزندان مشی ایشان بود.
انسان به دودسته اجباری و اختیاری تقسیمشده است
مبانی انسانشناختی بانو مجتهده امین
بانو امین در کتابی با عنوان «نفحاتالرحمانیه» که به زبان عربی تألیف کرده، در خصوص انسان صحبت به میان آورده و گفته است انسان دو جنبه نفسانی و جسمانی دارد.
جنبه جسمانی بین همه مردم مشترک است، اما جنبه نفسانی منجر به تمایز انسانها خواهد شد.
بانو مجتهده امین، راهکارهایی را برای تعالی نفسانی انسان در این کتاب به رشته تحریر درآوردهاند. جذب خوبی و دفع بدی کاری است که تمام بدنها در بعد جسمی انجام میدهند.
بدن انسان ابزاری در خدمت روح انسان است، روح ما هنگان تولد با ماست و پس از پشت سر گذاشتن زندگی با تجربیاتی که کسب میکنیم، روح خود را نیز متعالی میسازیم.
در کمال بانو امین، انسان به دودسته اجباری و اختیاری تقسیمشده است و جسم ابزاری برای تعالی روح است.
بیشتر بخوانید:نخستین بانوی مجتهد ایرانی، تجلی حکمت و عرفان در تارک جهان اسلام
بانو مجتهده امین بر همراهی این دو جنبه در کل مسیر زندگی انسان تأکید داشته است.
اقامه نماز و عبادات بهترین راه تعالی بُعد روحانی انسان است. در سخن امام علی ع اشارهشده که با سیر روحانی، جسم انسان نیز متوجهشان و جایگاه انسان خواهد شد.
رحلت بانو امین
پس از یک عمر تدریس و تحقیق و تلاش فرهنگی سرانجام بانو نصرت امین معروف به «بانوی ایرانی» در شب دوشنبه اوّل رمضان المبارک ۱۴۰۳ ق (مصادف با ۲۳ خرداد ۱۳۶۲ ش) دار فانی را به سوی جهان ابدی ترک کردند.
جنازه مطهر ایشان در بقعه خانوادگی خاندان امین در تخت فولاد اصفهان، به دنبال تشییع کم نظیر مردم دانش دوست به خاک سپرده شد.
زندگینامه بانو امین به روایت تصویر
منابع : خبرگزاری حوزه نت،ایسنا