سرطان معده یکی از چهار سرطان کشنده در جهان است که با اصلاح سبک زندگی به میزان قابل توجهی میتوان از ابتلا به این سرطان جلوگیری کرد.
برخی عوامل ژنتیکی و بیماریها در ابتلا به سرطان معده نقش دارند. پیشگیری از این بیماری قطعی نیست و فقط احتمال ابتلا به آن را کاهش میدهد.
پیشگیری از سرطان معده
آنچه در این مقاله میخوانید
پیشگیری از سرطان معده برای افرادی که در خانواده خود سابقه این سرطان را دارند، بسیار مهم است.
اگر شما هم چنین دغدغهای دارید و میخواهید قبل از بروز هر مشکلی برای سلامت معده خود اقدام کنید، در این مطلب همراه ما باشید.
در ادامه توضیح میدهیم :
با چه اقداماتی میتوان از سرطان معده جلوگیری کرد؟
رژیم غذایی تا چه حد در پیشگیری از این سرطان تاثیر دارد؟ آیا در طب سنتی برای پیشگیری از این بیماری توصیهای شده است؟ کدام عوامل خطر احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند؟ چند مورد از این عوامل خطر را میتوان کنترل کرد؟ کدام بیماریها احتمال این سرطان را افزایش میدهند؟
برای پیشگیری از این سرطان یا تشخیص در مراحل اولیه حتما سبک زندگی سالمی را انتخاب کنید و در صورت وجود علائم مشکوک به دکتر گوارش، متخصص انکولوژی یا دکتر داخلی مراجعه کنید.
راههای پیشگیری از سرطان معده
سرطان معده چهارمین سرطان شایع در جهان است.
به دلیل شیوع بالای این سرطان، بسیاری از افراد به دنبال راههایی برای جلوگیری از سرطان معده هستند.
خوشبختانه با اقداماتی در چند سال اخیر شیوع این سرطان در آمار جهانی کاهش پیدا کرده است. البته بههیچوجه نمیتوان گفت با انجام اقدامات پیشگیرانه احتمال ابتلا به این بیماری به صفر میرسد. اما این اقدامات میتوانند شانس ابتلا به سرطان معده را کاهش دهند.
در ادامه اقدامات لازم برای پیشگیری از سرطان معده را ذکر میکنیم.
۱. رژیم غذایی سالم
مهمترین موردی که در ابتلا به سرطان معده تاثیر دارد، تغذیه است. متاسفانه امروزه به دلیل مشغله زیاد رژیم غذایی بسیاری از افراد ناسالم است و مواد غذایی مفیدی مانند میوه و سبزیجات جای خود را به فستفود دادهاند. برای پیشگیری از سرطان معده باید در رژیم غذایی نکاتی را رعایت کرد.
رژیم غذایی سالم به پیشگیری از سرطان معده و سلامت دستگاه گوارش کمک میکند.
مصرف میوه و سبزیجات تازه
حتما در وعدههای غذایی خود مصرف میوهها و سبزیجات تازه را افزایش دهید.
همین یک مورد میتواند احتمال ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.
میوههایی مانند پرتقال، گریپفروت و لیمو میتوانند گزینه خوبی باشند. اگر از داروهای استاتین برای کاهش کلسترول استفاده میکنید، در مورد مصرف گریپفروت با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است گریپفروت با این داروها تداخل داشته باشد.
جایگزین کردن گوشتهای مفید
سعی کنید در وعدههای غذایی خود بیشتر از گوشت مرغ و ماهی استفاده کنید.
گوشتهای فرآوریشده یا گوشت قرمز احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهند.
راه دیگر برای پیشگیری از سرطان معده نان و غلات سبوسدار به جای غلات تصفیه شده است.
کاهش مصرف غذاهای دودی
در گذشته به دلیل نبود یخچال و وسایل سرمایشی برای نگهداری مواد غذایی آنها را دودی یا نمکی میکردند. نمک زیاد و مواد نگهدارنده در این روش به پوشش معده آسیب میزند و احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد.
برای جلوگیری از سرطان معده مصرف غذاهای دودی را به حداقل برسانید.
۲. ترک سیگار
سیگارکشیدن احتمال ابتلا به سرطانهای مختلف از جمله سرطان معده و سرطان ریه را افزایش میدهد. افرادی که سیگار مصرف میکنند.
بیشتر در قسمت بالای معده (نزدیک مری) دچار تومورهای سرطانی میشوند. برای جلوگیری از سرطان معده باید سیگار را ترک کنید. همچنین قرارگرفتن در معرض دود سیگار شخص دیگر نیز همین مشکلات را به همراه دارد.
اگر خودتان یا یکی از اطرافیانتان در ترک سیگار مشکل دارید، حتما با روانشناس صحبت کنید تا بهترین راه برای ترک آن را پیشنهاد دهد.
۳. درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکترپیلوری جزو باکتریهای رایج است. اما این باکتری باعث عفونت در همه افراد نمیشود. هلیکوباکتری پیلوری در برخی افراد میتواند معده و دستگاه گوارش را آلوده کند و باعث ایجاد زخم معده شود. زخمی که به دلیل ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری ایجاد میشود، احتمال دارد سرطانی شود.
به همین دلیل اگر زخم معده یا علائم آن را دارید، باید سریعا به متخصص گوارش مراجعه کنید تا احتمال ابتلا به این عفونت بررسی شود.
برخی از مطالعات نشان میدهد که درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتیبیوتیکها خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش میدهد.
یک مطالعه نشان داد که درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتیبیوتیکها، ویتامینها و مکملها ممکن است تعداد مرگومیر ناشی از سرطان معده را کاهش دهد.
مطالعات بیشتری لازم است تا مشخص شود که آیا درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتیبیوتیکها تعداد مرگومیر ناشی از سرطان معده را کاهش میدهد یا از بدتر شدن تغییرات در پوشش داخلی معده که میتواند منجر به سرطان شود، جلوگیری میکند.
۴. کاهش وزن
یکی از عوامل خطر در ابتلا به سرطان معده چاقی است.
اگر اضافهوزن دارید، سعی کنید با ورزش و رژیم غذایی سالم وزن خود را به حد متناسب برسانید. برای کاهش وزن با متخصص تغذیه مشورت کنید.
متخصص وزن مناسب برای قد و سن شما را بررسی کرده و باتوجهبه مشکلات سلامتی بهترین رژیم غذایی را به شما پیشنهاد میدهد.
۵. فعالیت بدنی و ورزش متوسط یا شدید
ورزش از سرطان معده جلوگیری میکند.
فعالیت بدنی روزانه به سلامت کلی بدن کمک کرده و احتمال ابتلا به سرطانهای مختلف از جمله سرطان معده را کاهش میدهد.
۶. عدم مصرف الکل
مصرف الکل احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد. به همین دلیل برای پیشگیری از سرطان معده باید ازمصرف الکل اجتناب کنید.
۷. تغذیه نوزاد با شیر مادر
تحقیقات نشان میدهد، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، سلامتی بیشتری دارند.
این نوزادان در کوتاهمدت یا بلندمدت کمتر به انواع بیماریها مبتلا میشوند. شیر مادر باعث سلامت دستگاه گوارش شده و احتمال بیماریهای معده از جمله سرطان معده را در آینده کاهش میدهد. همچنین این نوزادان در کودکی و بزرگسالی کمتر دچار بیماریهایی مانند آسم، دیابت نوع ۱ و چاقی میشوند.
۸. پیشگیری از سرطان معده در طب سنتی
در طب سنتی برای جلوگیری و درمان سرطان معده و روده توصیههایی میشود. از جمله مصرف گیاهان زیر بهصورت دمنوش یا مصرف همراه غذا میتواند تاثیر مثبتی در سلامت دستگاه گوارش داشته باشد:
گون
چای سبز
عصاره دانه انگور
زرشک زینتی
گیاه سرخ بن
گیاه کولهخاس
پنجه گربه
چاپارال
زردچوبه
سیر
پیاز.
عوامل خطر ابتلا به سرطان معده
عوامل مختلفی میتوانند ریسک ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. برخی بیماریها یا مشکلات ژنتیکی افراد را در معرض خطر ابتلا به این سرطان قرار میدهند.
به همین دلیل برای جلوگیری از این بیماری باید با عوامل خطر و مواردی که شما را در معرض آن قرار میدهد آشنا شوید.
عوامل خطر ابتلا به سرطان معده:
عواملی مانند جنسیت و محل زندگی میتوانند در ابتلا به سرطان معده تاثیر داشته باشند.
مردان دوبرابر زنان به این سرطان مبتلا میشوند. زیرا استروژن، هورمون زنانه، به محافظت از معده در برابر التهاب کمک میکند. همچنین محل زندگی میتواند در ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان معده نقش داشته باشد. بهعنوانمثال، در ژاپن، این سرطان شایعترین نوع سرطانی است که مردم به آن مبتلا میشوند.
۱. عوامل پزشکی
برخی از عوامل خطر ابتلا به سرطان معده جز عوامل پزشکی هستند و میتوان تا حدودی آنها را مدیریت کرد. از جمله:
کمخونی خطرناک: اگر کمخونی شدید باشد، روی معده هم تاثیر میگذارد و ممکن است باعث سرطان شود.
اختلال در جذب ویتامین B۱۲: اگر معده در جذب ویتامین B۱۲ دچار مشکل شود، برای هضم غذا اسید کافی نمیسازد و شخص دچار بیماری آکلر هیدری میشود. این بیماری احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد.
عمل جراحی: اگر برای درمان زخم عمل جراحی انجام دادهاید، معده شما اسید کمتری تولید میکند. با کاهش اسید معده احتمال رشد باکتریها بیشتر شده و با گذشت زمان طولانی ممکن است منجر به سرطان شود.
پولیپ معده: پولیپها ضایعاتی روی پوشش معده هستند. معمولا پولیپ معده ضرری ندارد. اما یک نوع از آن به نام آدنوم میتواند پس از گذشت زمان طولانی به سرطان تبدیل شود.
عفونت ویروس اپشتین بار (EBV)
متاپلازی رودهای: در این شرایط سلولهای پوششدهنده معده از نوع سلولهای پوششی روده هستند.
اگر دچار بیماریهای ذکر شده یا سایر بیماریهای دستگاه گوارش هستید، حتما به دکتر گوارش یا متخصص داخلی مراجعه کنید تا بیماری درمان یا مدیریت شود. برای ارتباط با پزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
عوامل خطر سرطان معده
اگر هر یک از عوامل خطر بالا را دارید باید برای بررسیهای بیشتر به متخصص گوارش مراجعه کنید.
۲. عوامل ژنتیکی
برخی دیگر از عوامل خطر مربوط به سرطان معده از نوع ژنتیکی هستند و نمیتوان اقدامات زیادی برای آنها انجام داد. افرادی که به چنین عوامل خطری دچار هستند، باید چکاپ منظم را در برنامه خود قرار دهند. این عوامل عبارتاند از:
سرطان معده منتشره ارثی (HDGC): این بیماری ارثی و نادر است که به دلیل جهش ژنتیکی ایجاد میشود. خطر سرطان معده در این افراد بهخصوص در سنین پایین زیاد است.
سندروم لینچ
پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
سندروم Li-Fraumeni
سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان معده
داشتن گروه خونی A.
سندروم اول یعنی سندروم HDGC از سندرومهای دیگر جدیتر است و اگر در آزمایشهای ژنتیکی تشخیص داده شود، ممکن است پزشک توصیه کند که شخص عمل جراحی گاسترکتومی کامل را انجام دهد. در این عمل جراحی کل معده برداشته شده و تغییراتی در نحوه غذا خوردن ایجاد میشود.
اما اختلالات ژنتیکی دیگر تا این حد جدی نبوده و فقط پزشک چکاپهای سالانه را پیشنهاد میدهد.
اگر در خانواده و اطرافیان خود شخصی دچار یکی از این اختلالات ژنتیکی است، حتما به پزشک مراجعه کنید. متخصص احتمالا شما را به متخصص ژنتیک ارجاع میدهد تا از وجود این سندرومها در بدن شما مطلع شود.
تحقیقات نشان میدهند، افراد با گروه خونی A بیشتر در معرض ابتلا به سرطان معده هستند.
سوالات متداول شما
اگر نگران ابتلا به سرطان معده هستید و میخواهید برای پیشگیری از سرطان معده اقداماتی انجام دهید، احتمالا در این مسیر با سوالاتی روبرو میشوید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه دادهایم.
برای جلوگیری از سرطان معده چه باید کرد؟
اگر بیماری زمینهای مربوط به معده مانند زخم معده یا پولیپ معده دارید، حتما آن را جدی گرفته و برای درمان یا مدیریت آن اقدام کنید. رژیم غذایی سالمی داشته و تا جای ممکن از فستفود دوری کنید. اگر اضافهوزن دارید، وزن خود را کاهش دهید. حتما روزانه ورزش را در برنامه خود قرار دهید.
برای جلوگیری از سرطان معده چه بخوریم؟
برای جلوگیری از سرطان معده بهتر است مصرف میوه و سبزیجات تازه را افزایش دهید. بهجای خوردن گوشت قرمز یا گوشت فرآوریشده، سعی کنید بیشتر از مرغ و ماهی استفاده کنید.
دارویی برای پیشگیری از سرطان معده وجود دارد؟
طبق تحقیقات انجام شده داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن احتمال ابتلا به سرطان معده و روده را کاهش میدهند. این داروها برای کاهش درد و تب تجویز میشوند.
نباید برای پیشگیری از سرطان معده خودسرانه از این داروها استفاده کنید. زیرا آنها احتمال خونریزی را افزایش میدهند.
آیا مصرف فست فود باعث سرطان معده میشود؟
افرادی که در بیشتر وعدههای غذایی خود از فستفود استفاده میکنند، بیشتر دچار مشکلات دستگاه گوارش از جمله بیماریهای معده میشوند.
این بیماریها میتوانند بهمرورزمان احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند.
آیا عفونت معده احتمال ابتلا به سرطان معده را بالا میبرد؟
عفونت معده ناشی از انواع باکتریها بهخصوص هلیکوباکتر پیلوری احتمال ابتلا به سرطان معده را با گذشت زمان افزایش میدهند. عفونت میتواند منجر به زخم شده و این زخم تبدیل به سلولهای سرطانی شود.
آیا زخم معده باعث سرطان معده میشود؟
زخم معده باعث التهاب معده میشود و التهاب مزمن میتواند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. اگر دچار استفراغ خونی یا مدفوع سیاه شدید، حتما برای تشخیص زخم و سرطان معده به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:کشندهترین سرطان زنان با واکسن قابل پیشگیری است
آیا پیشگیری از سرطان معده قطعی است؟
هیچ یک از روشهای پیشگیری از سرطان معده و دنبالکردن سبک زندگی سالم نمیتواند احتمال ابتلا به این بیماری را از بین ببرد. اما آمار نشان میدهد افرادی که این نکات را جدی گرفته و سبک زندگی سالمی دارند، کمتر دچار سرطان معده میشوند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
برای پیشگیری از سرطان معده میتوان اقداماتی انجام داد. این روشها احتمال ابتلا به سرطان معده را کاهش میدهند. سعی کنید رژیم غذایی سالمی داشته باشید. از میوه و سبزیجات و گوشت ماهی بیشتر استفاده کنید.
از مصرف غذاهای شور و دودی تا حد ممکن بکاهید. سیگار و الکل را ترک کنید.
فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. اگر دچار عفونت معده یا سایر بیماریهای معده هستید، برای درمان آنها اقدام کنید.
منبع: دکترتو
توصیه های طبیب برای پیشگیری از سرطان معده