اقیانوسها شُشهای سیاره ما هستند و بیشتر اکسیژنی که تنفس میکنیم از طریق اقیانوسها تامین می‌شود.
نامگذاری یک روز در سال فرصتی است تا با کارکرد اقیانوس هاو اهمیت آنها در بهبود زندگی بشر بیشتر آشنا شویم.توجه به افزایش روند بالا آمدن سطح دریاها شعار امسال روز جهانی اقیانوس ها است.
تاریخچه نامگذاری روز جهانی اقیانوسها
برای نخستین بار و در سال ۱۹۹۲، پیشنهاد اختصاص روزی به این نام توسط هئیت کانادایی شرکت کننده در "اجلاس زمین" در ریو دو ژانیرو برزیل مطرح شد.
در سال ۱۹۹۸، کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو از برگزاری مراسم بین المللی رسمی در این زمینه حمایت کرد.
علت نامگذاری روز جهانی اقیانوسها
در سال ۲۰۰۲، دو سازمان حفاظت از محیط زیست به نام‌های "شبکه جهانی اقیانوس" و "پروژه اقیانوس" این روز را با استفاده از شبکه باغ وحش‌ها، آکواریوم‌ها و گروه‌های زیست محیطی خود در سراسر جهان جشن گرفتند. در نهایت، مجمع عمومی سازمان ملل نیز به صورت رسمی روز جهانی اقیانوسها را در سال ۲۰۰۸ تعیین کرده و در هشتم ژوئن ۲۰۰۹ نخستین مراسم آن برگزار شد.
هدف از انتخاب روز جهانی اقیانوسها اطلاع رسانی به جامعه جهانی در خصوص تاثیر فعالیت‌های انسانی بر سلامت اقیانوسها است.
هدف از این روز پدید آمدن یک جنبش جهانی برای حفاظت از اقیانوسها و متحد کردن جامعه جهانی در جهت مدیریت پایدار اقیانوس‌های جهان به عنوان منبع اصلی غذا و دارو و بخش مهمی از بیوسفر است.
روز جهانی اقیانوسها را چگونه جشن بگیریم؟
هر ساله در سراسر دنیا روز جهانی اقیانوسها را جشن می‌گیرند و تلاش میکنند تا اطلاعات افراد در این زمینه را افزایش دهند.
اما اینکه روش درست برای برگزاری جشن این روز چگونه است نکته مهمی است.
کار‌هایی که باید در این روز انجام شوند را به صورت لیستی بیان کرده ایم:
نقش حیاتی اقیانوسها در زندگی هر روزه مان را به یکدیگر و به همه مردم یادآوری نماییم.
اقیانوسها شُشهای سیاره ما هستند و بیشتر اکسیژنی که تنفس میکنیم از طریق اقیانوسها تامین می‌شود.
همه مردم را از اقدامات مخرب و آلوده کننده انسان‌ها در اقیانوسها آگاه کنیم.
جنبشی جهانی از شهروندان زمین برای مراقبت از اقیانوسها به راه بیندازیم.
مردم جهان را برای مدیریت پایدار اقیانوس‌های جهان بسیج و متحد نمائیم.
با یکدیگر برای زیبایی، ثروت و امید به آینده اقیانوسها جشن بگیریم.
هشتم ماه ژوئن روز جهانی اقیانوسها، فرصت مناسبی است تا به ارتباطمان با آب بیاندیشیم و در رفتارمان در جهت حفظ آن تجدید نظر کنیم تا این هدیه ارزشمند به دست آیندگان هم برسد. بگذاریم چشم کودکان آینده هم به پهنه‌ی آبی بیکران دریاها و اقیانوسها باز گردد.
علت اهمیت اقیانوسها چیست؟
اقیانوسها به عنوان اساس زندگی دوسوم سطح کره زمین را می‌پوشانند. علاوه بر این، اقیانوسها بخش زیادی از اکسیژن تنفسی ما را تولید میکنند، سهم بزرگی از کربن دی اکسید را جذب میکنند، مواد غذایی و غذا فراهم می‌آورند و اقلیم را تنظیم میکنند.
نقش اقتصادی اقیانوسها
اقیانوسها به لحاظ اقتصادی برای کشور‌هایی که به گردشگری، شیلات و منابع دریایی برای تولید درآمد متکی هستند، حائز اهمیت هستند و به عنوان بخش مهم و حمایت کننده تجارت بین المللی عمل میکنند.
عوامل آسیب زننده به اقیانوسها
متاسفانه فشار‌های انسانی شامل بهره برداری بیش از اندازه، ماهیگیری غیر قانونی، گزارش نشده و تنظیم نشده، ماهیگیری نابودکننده، هم چنین فعالیت‌های ناپایدار آبزی پروری، آلودگی دریایی، تخریب زیستگاه، گونه‌های بیگانه، تغییر اقلیم و اسیدی شدن اقیانوس خسارات زیادی برای اقیانوسها و دریا‌های جهان به بار آورده اند.
صلح و امنیت نیز به منظور برخورداری کامل از منافع ناشی از اقیانوسها و تحقق توسعه پایدار آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همان گونه که دبیر کل سازمان ملل اظهار داشته است که هیچ توسعه ای، بدون امنیت و هیچ امنیتی بدون توسعه تحقق نمی‌پذیرد.
آلودگی اقیانوسها
بسیاری از تاثیرات مخرب آلودگی رود‌ها و دریاچه‌ها را می‌توان بر روی اقیانوسها مشاهده کرد.
از آن جا که بسیاری از رود‌ها سرانجام به اقیانوس می‌رسند، آلوده شدن رود‌ها می‌تواند باعث آلودگی اقیانوس نیز بشود. رود‌هایی که در شمال اروپا از شهر‌های بزرگ صنعتی عبور میکنند، روزانه مقدار زیادی مواد زاید شیمیایی، کشاورزی و شهری را به دریای شمال می‌ریزند.
گردش آب باعث می‌شود این مواد در نزدیکی ساحل جمع شود؛ و بیشتر آنها را به طرف ساحل هلند هدایت می‌کند.
زباله‌های پلاستیکی صدمات جبران ناپذیری به منابع آبی ما وارد می‌سازد:
۸۰ درصد آلودگی اقیانوسها مستقیما از طریق ساکنان خشکی به وجود آمده است.
۸ میلیون تن زباله پلاستیکی سالانه در اقیانوسها رها می‌شوند. این زباله‌ها ناشی از فعالیت انسان در زمینه ماهیگیری و صنعت گردشگری است.
آلودگی‌های پلاستیکی رها شده در اقیانوسها سالانه زندگی ۱ میلیون پرنده دریایی و ۱۰۰ هزار گونه دریایی را به دنبال دارد.
ماهی‌ها از مواد پلاستیکی تغذیه میکنند و ما از ماهی تغذیه میکنیم.
زباله‌های پلاستیکی سالانه ۸ میلیارد دلار خسارت به اکوسیستم‌های دریایی وارد می‌سازد.
روز جهانی اقیانوس
تغییر از خودمان شروع می‌شود:
فعالیت‌های مخرب انسان و تاثیر آن بر اقیانوسها
در حقیقت، فعالیت‌های انسان تلفات وحشتناک و پیامد‌های منفی چشمگیری را برای اقیانوسها و دریا‌های جهان به همراه داشته‌اند.
زیست‌بوم‌های آسیب پذیر دریایی مانند صخره‌های مرجانی و شیلات به واسطه ماهیگیری بیش از اندازه، غیر قانونی، گزارش نشده و کنترل نشده، شیوه‌های ماهیگیری مخرب، حمله گونه‌های مهاجم بیگانه و آلودگی دریایی به شدت تحت تاثیر قرار گرفته‌اند.
افزایش دمای آب، افزایش سطح آب دریاها و اسیدی شدن آب به واسطه تغییرات آب و هوایی نیز بیش از پیش زندگی دریایی، جوامع ساحلی و جزیره‌ای و اقتصاد‌های ملی را تهدید میکنند.
چند اقیانوس در دنیا وجود دارد؟!
پیش از سال ۲۰۰۰، تنها چهار اقیانوس در جهان به رسمیت شناخته شده بود:
اقیانوس آرام
اقیانوس اطلس
هند
منجمد شمالی.
اما پس از آن بدنه‌ی اقیانوسی جدیدی توسط سازمان بین المللی آبنگاری یا هیدروگرافی (IHO) نامگذاری و اعلام شد، که آن را اقیانوس جنوبی یا اقیانوس منجمد جنوبی می‌نامند.
این اقیانوس از بخش‌های جنوبی اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس و اقیانوس هند گسترش یافته است.
بنابراین، نام پنج اقیانوس موجود در جهان، اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، اقیانوس منجمد شمالی و اقیانوس منجمد جنوبی هستند.
بیشتر بخوانید:.ابداع ربات‌های هوشمند برای پاک‌سازی زباله‌های کف اقیانوسها
اما اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، در سیاره ما پنج اقیانوس وجود دارد. اما، از آنجا که اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس وسعت بسیار زیادی دارند، گاهی هرکدام به دو بدنه‌ی آبی مجزا بنام‌های اقیانوس اطلس شمالی و اقیانوس اطلس جنوبی و اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس آرام جنوبی تقسیم می‌شوند.
بدین ترتیب، در سیاره ما هفت اقیانوس وجود دارد. هرچند به جهت سهولت، از کنوانسیون جهانی پنج بدنه‌ی آبی عمده پیروی می‌شود.
منبع: ایرنا ،دلگرم