بر اساس موافقتنامه شرکت راه آهن و شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، به ازای هر تن کیلومتر جابجایی بار، ۳۵ سی سی صرفه جویی در مصرف سوخت پیش بینی شده است.
سؤال: نحوه اجرایی شدن ماده ۱۲ با مشارکت شرکت بهینه سازی مصرف سوخت برای فعالان بخش خصوصی چگونه است؟ اصلاً بهتر است اول از شما بپرسم و از شما بخواهم توضیح دهید که ماده ۱۲ چیست؟
میعاد صالحی؛ مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران: امروز توفیق شد بعد از یک پیگیری یک ساله برای به ثمر نشاندن این موافقتنامه الحمدلله موفق شدیم که این توافقنامه را بین راه آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت بهینه سازی مصرف سوخت امضا کنیم. این موافقتنامه ذیل موافقتنامه‌ای است که بین وزرای راه و شهرسازی و همچنین نفت؛ آقای بذرپاش، مهندس اوجی ذیل مصوبه شورای اقتصاد در اسفند ۱۴۰۰ انجام شد، این مصوبه بر می‌گردد به اولین مصوبه شورای اقتصاد در سال ۹۳ که نزدیک به ۹ سال تقریباً بر زمین مانده بود و سال ۹۴ قانون ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید که امروز ما به آن اشاره می‌کنیم بعد از شاید نزدیک به ۸ تا ۹ سال ما می‌بینیم که امکان اجرایی شدن پیدا می‌کند. در مورد بحث بهینه سازی مصرف سوخت به هر حال حوزه ریلی هم به لحاظ ایمنی نسبت به جاده و هم به لحاظ مصرف سوخت؛ مصرف بهینه تری دارد. به لحاظ صرفه جویی به طور مثال ما در مسیر ترانزیتی سرخس به بندرعباس که ۱۶۱۰ کیلومتر است به ازای هر تن بار که جا به جا می‌کنیم چیزی کمتر از ۱۰ لیتر گازوئیل؛ یعنی کمتر از ۱۰ دلار یارانه سوخت دریافت می‌کنیم که درآمدی حدود ۴۰ دلار هم پِرتن به ازای هر تن در حقیقت دارد. در حوزه جاده‌ای این عدد بیش از شش برابر به لحاظ مصرف سوخت است، یعنی شاید درآمد همان حدود ۴۰ تا ۵۰ دلار است به ازای هر تن جابجایی بار از سرخس به بندرعباس، ولی مصرف گازوئیل این بیش از شش برابر یعنی بیش از ۶۰ لیتر به ازای هر تن خواهد بود و اینجا متوجه می‌شویم که چه صرفه جویی مصرف سوختی می‌تواند صورت بگیرد و در حوزه جاده‌ای شاید به ازای هر تن جا به جایی شاید ۲۰ دلار ما داریم در مسیر سرخس به بندرعباس یارانه سوخت می‌دهیم؛ به هر حال این ضرورت بهینه سازی مصرف سوخت را می‌رساند. آن چه که در این موافقتنامه پیش بینی شده این است که به ازای هر تن بار که جابجا می‌شود در یک کیلومتر؛ یعنی به ازای هر تن کیلومتر؛ ۳۵ سی سی صرفه جویی را در مصرف سوخت پیش بینی شده است. به ازای هر نفر کیلومتر؛ ۲۰ سی سی صرفه جویی مصرف سوخت پیش بینی شده است.
سؤال: با چه تعداد ناوگان باری و مسافری؟
صالحی: چیزی در این توافقنامه پیش بینی شده؛ بر اساس مصوبه شورای اقتصاد، سقف هفت و نیم میلیارد دلار صرفه جویی است تا سال ۱۴۰۵. آن چه در این موافقتنامه به عنوان مزیت‌های مهمش می‌توانیم برشمریم این است که ما برای واگن‌های ساخته شده در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ هم پیش بینی کردیم که این صرفه جویی مصرف سوخت شامل حال آن‌ها هم بشود و این هفت و نیم میلیارد دلاری که پیش بینی شده، به تفکیک دو میلیارد دلار برای واگن‌های باری و یک و نیم میلیارد دلار برای لوکوموتیو، ۷۰۰ میلیون دلار برای واگن‌های مسافری و سه و سه دهم میلیارد دلار برای زیرساخت پیش بینی شده است. به طور مثال با این ۷۰۰ میلیون دلار برای واگن‌های مسافری ما می‌توانیم ناوگان مسافری که امروز حدود ۱۲۰۰ واگن مسافری در چرخش داریم را دو برابر کنیم.
سؤال: چرا در سال‌های گذشته یارانه صرفه جویی مصرف سوخت به فعالان بخش خصوصی پرداخت نشده و الآن چه تضمینی وجود دارد برای این که پرداخت شود؟
صالحی: به هر حال برای این که یک قانونی اجرا شود نیاز به مصوبات مربوطه است؛ یعنی مصوبه شورای اقتصاد باید انجام می‌شده، انجام شده، بعد این موافقتنامه باید امضا می‌شده، موافقتنامه دارای تضامینی باشد که برای سرمایه گذاری که می‌آید سرمایه خود را برای تولید واگن مسافری، باری یا لوکوموتیو می‌گذارد، این تضمینی باشد برای بازدهی سرمایه اش، سرمایه گذاری شیرین و جذاب باشد که تشویق شوند این کار انجام شود. همین توافقنامه که امروز امضا شده پیش از این به این صورت نبود و مشکلاتی که وجود داشت باعث شد از این هفت و نیم میلیارد دلار کمتر از ۱۰۰ میلیون دلارش بتواند به سمت تخصیص حرکت کند. چیزی که ما امروز در توافقنامه نوشتیم، هم سرمایه گذاری قبلی را توانستیم شامل این کار انجام دهیم، این با تأیید راه آهن جمهوری اسلامی ایران خواهد بود؛ به ازای هر تن کیلومتر یا هر نفر کیلومتر که صرفه جویی صورت می‌گیرد. نکته بعد؛ قبل از این سرمایه گذاران واگن را می‌ساختند، واگن ساخته شده روی ریل حرکت می‌کند، در فضای بروکراسی تضامین هم می‌خواستند از آن‌ها بگیرند. این تضامین را ما حذف کردیم، چون قبل از این که فرد سرمایه گذار بخواهد تضمین دهد، قبل از آن آمده کار را انجام داده، سرمایه گذاری که از این، واگن روی ریل قرار گرفته است.