کتاب «ایمان و آثار آن» اثر عبدالله ابراهیم زاده آملی منتشر شد.
مقوله ایمان از نسخ تجربیات ویژه انسان هاست که همه جنبه های زندگی را در بر می گیرد. این مفهوم نوعی ابهام و عدم شفافیت پدید می آورد که این ابهام گاهی به دلایل تجربه های مشابه است و گاه به علت تفاسیر مختلف از دین.
نویسنده در این نوشتار کوشیده است راهی جدید در ایمان پژوهی بگشاید که مجالی برای ژرف‌اندیشی فراهم شود. در این روش با پژوهش در معنای ایمان و نقد و بررسی دیدگاه های فلسفی، کلامی و قرآنی، ماهیت ایمان و کارکردهای آن تا حدودی روشن خواهد شد.
ساختار اثر
این پژوهش افزون بر مقدمه و مباحث مقدماتی، در چهار بخش ارائه شده است: در بخش نخست، طی چهار فصل مسائل و مباحث مهم و ضروری بحث و بررسی شده که در فصل نخست، واژه «ایمان» از نظر لغوی بحث و بررسی شده است. فصل دوم نیز به معرفی اجمالی فلسفه و کلام و ارتباطشان با هم اختصاص یافته و جایگاه فلسفی و کلامی بحث از ایمان نیز تبیین گردیده است.
فصل سوم و چهارم به معرفی ماهیت ایمان در اصطلاح فلسفه و کلام اختصاص یافته و اقوال و نظریه های مهم در این باره ارائه و در مورد آنها بحث شده و در این خصوص شش قول و نظریه نقد و بررسی شده اند که عبارتند از: اقرار زبانی، عمل جوارحی، علم و معرفت، تصدیق قلبی و اقرار زبانی، تصدیق قلبی، اقرار زبانی و عمل جوارحی، و تصدیق قلبی بررسی و نقد شده و قول یا نظر برگزیده با دلایل و شواهد عقلی و نقلی متقن اثبات گردیده است.
در بخش دوم که به «روابط ایمان» اختصاص دارد، با هدف شفاف‌سازی بیشتر معنای ایمان، رابطه آن با مقوله هایی چون دین، اسلام، کفر، شرک، ارتداد، نفاق و فسق و برخی مقوله های دیگر بیان گردیده است.
در بخش سوم، برخی مسائل مهم دیگر مرتبط با مسئله ایمان، به ویژه مسئله افزایش و کاهش پذیر بودن ایمان بررسی شده و اثبات گردیده که ایمان افزایش و کاهش پذیر است و در ادامه، برخی عوامل افزایش و کاهش ایمان نیز بیان شده است.
در بخش چهارم نیز به بیان «آثار ایمان» در سه فصل پرداخته شده که عناوین فصول آن عبارتند از: ماهیت ایمان دارای آثار، آثار این جهانی ایمان و آثار آن جهانی ایمان.
از اهم مباحث بخش مذکور می توان به ویژگی ها و نشانه های مهم ایمان پایه، برخی نکته های روشنگر و ضروری، آثار فردی و اجتماعی ایمان، برخی آثار اخروی مهم ایمان و پاداش های ویژه معنوی اشاره کرد.
برشی از اثر
ایمان، فعل ارادی نفس آدمی است و آزادی و اختیار از مبادی آن به شمار می‌آید؛ از این رو، تردیدی وجود ندارد که ایمان بدون انتخاب و اراده قلبی بی‌معناست و محقق نخواهد شد؛ به همین دلیل، مؤلفه‌هایی چون اکراه، اجبار، اضطرار و ترس در آن جایی ندارد.
بنابراین، اصل این مسئله که ایمان، امری اختیاری است و عنصر اراده و اختیار در آن نقش محوری دارد، به اجمال روشن است و اکثر علما و متکلمان اسلامی آن را پذیرفته اند، ولی جایگاه عنصر اختیار در مسئله ایمان، شناسایی موقعیت مؤلفه های اکراه، و اضطرار و ترس در مورد ایمان در متون دینی، ضرورت ارائه دلایل اختیاری بودن ایمان و نیز نقد و بررسی برخی دیدگاه های نادرست در مسئله، می طلبد که تبیین بیشتری صورت گیرد و بحث تحقیقی تری ارائه گردد.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب می توانند به سایت مؤسسه بوستان کتاب به نشانی اینترنتی www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.