پروتوتایپ (پیش نمونه) تمرین درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی در فیزیوتراپی اندامهای تحتانی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز طراحی و اجرا شد.
دکتر آزیتا یزدانی مجری اول این طرح پژوهشی با اشاره به میان رشتهای بودن انفورماتیک پزشکی با سابقهای کمتر از یک و نیم دهه در کشور ایران، گفت: این رشته علمی، با بهره گیری از شاخههای گوناگون دانشهایی همچون علوم رایانه و طراحی نرم افزار، علوم شناختی، مهندسی نیازها، دانش اطلاعات و مهندسی ارتباط انسان با رایانه، به مدیریت و تحلیل دادههای مراقبتهای بهداشتی از طریق کاربرد رایانهها و فناوریها میپردازد.
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: متخصصان انفورماتیک پزشکی میتوانند سامانههای مراکز بهداشتی درمانی را ارزیابی و نیازهای نرمافزاری و سختافزاری آنان را تشخیص دهند و همچنین میتوانند با استفاده از دانش تخصصی انفورماتیک پزشکی نسبت به طراحی سامانههای تصمیم یار، سامانههای خبره، سامانههای پزشکی از راه دور و همراه، با استفاده از روشهای گوناگون از جمله هوش مصنوعی اقدام و اینگونه سامانهها را در اختیار گروه پزشکی و بالینی قرار دهند.
او با اشاره به فراوانی بالای اختلالات اسکلتی عضلانی در جامعه افزود: با این وجود، بخش قابل توجهی از افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی، از درد (اغلب مداوم)، محدودیت در حرکت، کاهش توانایی در انجام کارها و مشارکت در نقشهای اجتماعی رنج میبرند.
دکتر یزدانی بیان کرد: بهبود برخی از اختلالات اسکلتی- عضلانی ممکن است به مراقبتهای تخصصی و یا جراحی نیاز داشته باشد، اما بسیاری از اختلالات اسکلتی- عضلانی را میتوان با استفاده از فیزیوتراپی و تمرین درمانی مدیریت کرد و با این حال، دسترسی مداوم به فیزیوتراپی به دلایل مختلفی از جمله موقعیت جغرافیایی، هزینه و زمان، محدود است.
او اجرای صحیح و مداوم تمرینات تجویز شده را از جمله تعیین کننده موفقیت درمانهای فیزیوتراپی برشمرد و افزود: گاهی برخی افراد ممکن است اجرای تمرینات فیزیوتراپی را به سببهایی مانند از دست دادن انگیزه رها کنند که برای رفع این مشکل میتوان از فناوریهای نوین بهره گرفت.
این متخصص انفورماتیک پزشکی توضیح داد: امروزه بازیهای رایانهای به ویژه بازیهای مبتنی بر واقعیت مجازی از جذابیت و مقبولیت بالایی برخوردار هستند و با ایجاد یک محیط انگیزشی و مشوق، پایبندی افراد را به انجام تمرینات درمانی را افزایش میدهند و ما نیز با استفاده از همین ویژگی، یک بازی رایانهای طراحی کردیم که زمینه آن تمرین درمانی و جذابیت آن سبب بهبود پایبندی به تمرینات فیزیوتراپی اندام تحتانی میشود.
دکتر یزدانی از دوربینهای تشخیص حرکت «کینکت» به عنوان یکی از تجهیزاتی مورد استفاده در واقعیت مجازی نام برد که در این طرح پژوهشی و فناورانه نیز به کارگیری شده است و با بازخوردهای دیداری در صفحه نمایش بازی، به هرگونه خطای کاربران در اجرای صحیح تمرینها اخطار میدهد و بازی را تا زمان اجرای صحیح تمرین، متوقف میکند.
این عضو هیات علمی دانشگاه، امکان ضبط و ارسال گزارش تصویری اجرای تمرینات کاربران به درمانگران و بررسی روند پیشرفت بیمار و پیرو آن؛ سفارشی سازی تمرینات تجویزی بعدی از راه دور، بی نیاز از مراجعه حضوری به درمانگاه را امکان پذیر دانست و گفت: همین ارتقای رفاه و رضایتمندی بیماران را به همراه میشود.
او با اشاره به قابلیت کاربرد استفاده از این برنامه برای بیماریهای گوناگون اسکلتی عضلانی اندام تحتانی، افزود: تعداد، شدت و مدت اجرای تمرینها در این برنامه، طبق تجویز درمانگران، قابل سفارشی سازی است.
در طرح فناورانه «طراحی پروتوتایپ تمرین درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی در فیزیوتراپی اندامهای تحتانی»، دکتر «آزیتا یزدانی» به عنوان مجری اول طرح، دکتر «ایمان رضایی» به عنوان مجری دوم طرح، و مهندس «شمیم کیانی» به عنوان همکار دانشجویی، در این طرح پژوهشی مشارکت داشتند