میخک جزء معروف‌ترین ادویه‌های جهان است که خواص بسیاری را برای سلامتی به همراه دارد، از خواص میخک می‌توان به رفع بوی بد دهان، تنظیم قند خون و جلوگیری از لخته شدن خون نیز اشاره کرد.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، میخک‌ها یکی از معروف‌ترین ادویه‌های موجود در دنیا هستند و خاصیت شفابخشی دارند. همانطور که می‌دانید این گیاه در آشپزی حکم یک ادویه خوش عطر را دارد که در ترکیب با دارچین، فلفل، زردچوبه و دیگر ادویه‌ها، پودری به نام ادویه کاری به وجود می‌آورد. جالب است بدانید این گیاه در زمان‌های گذشته به قدری قیمتش بالا بود که فقط قشر ثروتمند و پادشاهان قادر به خرید و استفاده از آن بودند.
درخت میخک بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است و به علت زیبایی خاصی که دارد امروز در بیشتر نقاط دنیا به عنوان درخت زینتی پرورش داده میشود. البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرمخانه نگهدای می شود.
میخک (نام علمی Caryophillium aromaticus) درختی است کوچک و مخروطی شکل که برگ‌های آن هیچ وقت زرد نمی‌شود و در تمام طول سال سبز است. ارتفاع این درخت تا ۱۰ متر هم می‌رسد. برگ‌های آن نوک تیز و بیضوی و دم برگ‌های آن قرمز رنگ است و به درخت زیبایی خاصی می‌دهد. گل‌های میخک کوچک و مجتمع بصورت خوشه هایی شامل ۱۰ تا ۲۵ گل است. وجه تسمیه این درخت بدین دلیل است که غنچه‌های خشک شده آن که کوچک و بطول یک سانتی متر است به شکل میخ کوچک است.
ترکیبات شیمیایی میخک
غنچه‌های درخت میخک پس از باز شدن یعنی قبل از اینکه رنگ خاکستری و ارغوانی آن تبدیل به قرمز شود باید چیده و خشک شود. میخکی که به عنوان ادویه و دارو به کار می‌رود پودر این غنچه‌ها است.
اسانس میخک بوئی قوی و طعمی سوزاننده دارد. این اسانس سفید رنگ اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آن تیره و غلیظ میشود. غنچه میخک، ۱۶ درصد و ساقه‌های درخت در حدود ۵ درصد و برگ‌های آن ۲ درصد اسانس روغنی دارند که از تقطیر این قسمت‌ها بدست می‌آید.
اسانس میخک دارای اوژنول، کاربو فیلین، الکل بنزیلیک، بنزوات دو متیل، فورفوول و اتیلن است.
اوژنول که ماده اصلی میخک است آرام کننده و ضد عفونی کننده است و از آن در دندانپزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده میشود.
فواید خوردن روزی ۲ عدد میخک
آیا می دانستید تنها خوردن دو عدد میخک چه تغییراتی در متابولیسم بدن شما ایجاد می‌کند؟ برای دریافت پاسخ این سؤال در این مطلب کاربردی و مفید با ما همراه باشید تا با چند مورد از مزایای میخک که تاثیر بسزایی در سلامتی دارد، آشنا شوید.
۱- سیستم ایمنی بدن خود را با خوردن میخک تقویت کنید
ویتامین C موجود در میخک منجر به افزایش گلبول‌های سفید خون در بدن میشود و عفونت‌ها را از بین میبرد بنابراین می‌توان گفت میخک بهترین گزینه برای تقویت سیستم ایمنی بدن می‌باشند که با استفاده از آن سیستم ایمنی تقویت شده و از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری میشود.
۲- میخک موجب رفع بوی بد دهان میشود
بسیاری از افراد، صبح‌ها هنگام برخاستن از خواب با بوی بد دهان مواجه می‌شوند که به علت وجود یک باکتری غیر هوازی است که روی زبان شکل می‌گیرد. این باکتری با شکستن پروتئین موجود در غذا‌ها گاز‌هایی مانند سولفید هیدروژن و اسکاتول تولید می‌کند. برای رفع بوی بد دهان، بهداشت و نظافت دهان، جویدن آدامس و... تاثیرگذار است، اما موثرترین روش برای از بین بردن بوی بد دهان مصرف میخک است.
میخک دارای خواص ضدعفونی کننده، ضد قارچ و ضد میکروبی دارد که باعث از بین بردن باکتری‌ها و میکروب‌های بد دهان میشود. میخک از دو بخش نر و ماده تشکیل شده است. بخش نر همان ساقه و بخش ماده‌ی آن توپ است. آقایان برای مصرف میخک فقط ساقه را استفاده کنند، ولی خانم‌ها هر دو بخش را می‌توانند به عنوان آدامس بجوند.
۳- دندان درد خود را با میخک درمان کنید
یکی از فواید میخک که در مطلب خواص میخک در سلامت نمناک هم توضیح داده شد، رفع دندان درد است. خاصیت بی حس کنندگی موضعی که در داخل این گیاه موجود است درد دندان را از بین میبرد بنابراین تنها با قرار دادن یک عدد میخک روی دندانی که درد دارد از شدت عذاب آن تا زمان مراجعه به دندانپزشک بکاهید.
۴- با استفاده از میخک، کبدی سالم داشته باشید
همانطور که می‌دانید سموم بدن و همچنین سوخت و ساز دارو‌های مصرفی شما توسط کبد دفع و کنترل میشود. در این میان وجود ماده‌ای به نام اوژنول در روغن میخک باعث میشود فعالیت کبد به طور چشمگیری بهتر و سریع‌تر شود بنابراین با خوردن و استفاده از میخک کارایی کبد خود را بالا ببرید.
۵- میخک باعث کاهش التهاب و درد در بدن می شود
همانطور که پیش از این فواید اوژنول ذکر شد جالب است بدانید این ماده خاصیت ضد التهاب و ضد درد نیز دارا است به خاطر همین در درمان سردرد بسیار مؤثر است. برای اینکه از این ادویه و گیاه در درمان سردرد استفاده کنید دو روش وجود دارد یکی اینکه به صورت موضعی از آن استفاده کنید و یا اینکه خود دانه را میل کنید، اگر روش دوم یعنی خوردن آن را ترجیح دادید می‌توانید سنگ نمک با پودر میخک داخل یک لیوان شیر مخلوط کرده و آن را به عنوان یک راه درمانی سردرد بنوشید و چنانچه قرار است به صورت موضعی به کار ببرید بایستی میخک را داخل روغن نارگیل بخیسانید و همان روغن را به حالت موضعی روی قسمت‌هایی که درد دارد مالیده و ماساژ دهید.
۶- تنظیم قند خون با میخک
یکی از ویژگی‌های جالبی که میخک دارد این است که به عنوان انسولین عمل می‌کند و برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است چرا که خاصیت خارج کردن قند اضافی از خون را دارد تا جایی که میزان آن را به حد تعادل رسانده و تحت کنترل قرار دهد.
۷- خاصیت ضد باکتریایی میخک در برابر سخت‌ترین باکتری ها:
طبق مطالعاتی که در دانشگاه بوئنوس آیرس مبنی بر مقاومت میخک در مقابل باکتری‌های سرسخت مثل استافیلوکوک‌ها و اشریشیا کُلای انجام شده است ثابت شد که این گیاه نقش بسزایی در از بین بردن باکتری‌ها دارد.
ناگفته نماند دهانشویه‌ای گیاهی با به کارگیری میخک، روغن درخت چای، ریحان وجود دارد که بر اساس گزارش‌های دانشگاه KU Leuven بلژیک در بخش لثه درمانی سلامت لثه با این دهانشویه طبیعی تضمین شده و موجب کاهش باکتری و پلاک در دهان بعد از ۲۱ روز استفاده از آن مشاهده میشود.
۸- میخک منبع غنی از آنتی اکسیدان است:
یکی از با اهمیت‌ترین منبع غذایی پلی فنول، میخک می‌باشد پلی فنول‌ها همان مواد مغذی هستند که زمان خوردن گیاهان جذب می‌شوند و کاهش فشار خون و کلسترول، بهبود عملکرد پذیری شریان‌ها و افزایش طول عمر از جمله مزایای‌آن است.
۹- سلامت مفاصل و استخوان‌ها را با خوردن میخک تضمین کنید:
سلامت مفاصل و استخوان‌ها به دلیل وجود عناصر خاصی به نام زردینه یا فلاونوئید‌ها در میخک تضمین میشود چرا که چگالی استخوان‌ها با این مواد افزایش یافته و علاوه بر ایجاد بافت استخوانی انتقال مواد معدنی سالم به استخوان‌ها درستی انجام میشود.
۱۰- جلوگیری از لخته شدن خون با میخک:
کاهش لخته شدن خون با اوژنول موجود در میخک اتفاق می‌افتد، اما باید به این نکته توجه کنید که این ماده واکنش شدیدی در برابر دارو‌های رقیق کننده بروز می‌دهد بنابراین حتماً پیش از اینکه میخک را در رژیم غذایی خود بگنجانید مشورت با پزشک معالج خود داشته باشید.
۱۱. خوردن میخک هضم و گوارش شما را آسان می‌کند:
میخک‌ها با دارا بودن فیبر از یبوست جلوگیری کرده و عملکرد دستگاه گوارشی را بهبود می‌بخشد و همچنین به علت ترشح آنزیم‌های خاص هاضمه در بدن به عنوان یک منبع درمانی برای حل مشکلات گوارشی و هضم و همچنین کاهش حالت تهوع به کار می‌روند. ناگفته نماند استفاده میخک به شکل پودر در عسل موثرترین راه برای درمان مشکلات گوارشی می‌باشد.
نکات ضروری
همانطور که گفته شد میخک بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده شود. اینگونه افراد باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کرده و میل نمایند.
سوالات متداول در مورد میخک
آیا می‌توانیم روزانه میخک بخوریم؟
توصیه میشود بیش از ۲ تا ۳ میخک در روز مصرف نکنید. مصرف زیاد میخک می‌تواند باعث عدم تعادل مایعات و آسیب کبدی شود. با این حال، باید این را به طور متوسط مصرف کنید، زیرا این امر منجر به عوارض بعدی پزشکی خواهد شد.
آیا نوشیدن آب میخک برای سلامتی مفید است؟
نوشیدن آب میخک هر روز صبح می‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کرده و از شما در برابر عفونت و موارد آنفولانزا محافظت کند. آب میخک منبع بسیار خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی سالم است که می‌تواند سلامتی و ایمنی بدن شما را تقویت کند. همچنین منبع بزرگی از منگنز، ویتامین k، ویتامین c، کلسیم و منیزیم است.
آیا میخک برای ریه‌ها مفید است؟
طبق مطالعه یک تیم تحقیقاتی از موسسه ملی سرطان Chitaranjan در کلکتا، میخک، یک ادویه معمول استفاده میشود، چیزی بیشتر از طعم دادن به غذای شما – که می‌تواند با سرطان ریه مقابله کند. دانشمندان دریافتند که میخک از رشد غیر طبیعی سلول در ریه‌های موش جلوگیری می‌کند.
آیا میخک چربی می‌سوزاند؟
میخک متابولیسم را تحریک می‌کند و در نتیجه به کاهش وزن کمک می‌کند. این ادویه همچنین دارای خاصیت ضد کلستریمی و ضد چربی است. وقتی این ادویه قدرتمند با دانه‌های فلفل، دارچین و زیره ترکیب شود، به افزایش میزان سوخت و ساز بدن کمک می‌کند، که در نهایت به کاهش وزن کمک می‌کند.
آیا میخک می‌تواند عفونت را از بین ببرد؟
می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد. ثابت شده است که میخک دارای خواص ضد میکروبی است، به این معنی که می‌تواند به رشد میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌ها کمک کند.
آیا میخک برای مو مفید است؟
ترکیب اوژنول موجود در روغن میخک به رشد مو کمک می‌کند وقتی روی ریشه قرار گیرد. این ماده همچنین می‌تواند در صورت استفاده منظم از ساقه مو، ترمیم، تقویت و براق کننده باشد. این باعث بهبود گردش خون در پوست سر و رشد قویتر مو‌ها میشود.
استفاده دارویی از گل میخک چیست؟
از میخک برای ناراحتی معده و به عنوان خلط آور استفاده میشود. اکسپکتورانت‌ها سرفه بلغمی را آسان‌تر می‌کنند. روغن میخک برای اسهال، فتق، و بوی بد دهان استفاده میشود. از گل میخک برای گاز روده، حالت تهوع و استفراغ استفاده میشود.
آیا میخک برای فشار خون مفید است؟
این ماده حاوی آلیسین است که ترکیبی است که به کنترل فشار خون کمک می‌کند. همچنین از بیماری‌های قلبی عروقی جلوگیری کرده و درصد کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد. خوردن یک حبه سیر روزانه برای دیدن فواید آن کافی است.
آیا میخک برای چشم مفید است؟
تحقیقات به این نتیجه رسیدند که میخک از ایجاد آب مروارید جلوگیری کرده و از عدسی در برابر پیشرفت آب مروارید محافظت می‌کند. آب مروارید هنگامی رخ می‌دهد که لنز‌های چشم کدر یا کدر شوند، در نتیجه بینایی ضعیف یا از دست دادن بینایی ایجاد میشود که به ۵۰ ٪ نابینایی در سراسر جهان کمک می‌کند.
آیا می‌توانیم میخک را با معده خالی بخوریم؟
دانه‌های میخک به روش‌های مختلفی برای مقابله با مسائل بهداشتی مانند سرماخوردگی، سرفه، فشار خون بالا، آرتروز، دندان درد، یبوست و عفونت‌ها مصرف می‌شوند. یکی از رایج‌ترین روش‌های مصرف میخک برای فواید سلامتی، داشتن صبح ناشتا است.
عوارض میخک
میخک در کنار تمام خواص بی‌نظیری که برای سلامت و بدن دارد، عوارض جانبی نیز دارد که در اینجا به برخی از آن‌ها می‌پردازیم
کاهش قند خون: یکی از عوارض میخک تاثیر قابل توجه آن در کاهش قند خون است، افرادی که دچار هیپوگلیسمی هستند باید در مصرف میخک دقت کنند و مرتب قند خون خود را کنترل کنند.
افزایش خون‌ریزی: میخک حاوی ماده‌ای به نام اوژنول است که عامل رقیق کننده خون به حساب می‌آید، درنتیجه مصرف بیش از حد میخک می‌تواند سبب رقیق شدن خون و افزایش خطر خون‌ریزی شود. افرادی که مبتلا به هموفیلی هستند و یا دارو‌های ضدانعقاد مصرف می‌کنند، بهتر است در مصرف میخک دقت کنند.
تشنج: از دیگر عوارض میخک اینکه ممکن است موجب ایجاد فعالیت الکتریکی نامنظم در مغز شود و فرد را در معرض خطر تشنج قرار دهد.
حساسیت و آلرژی: مصرف بیش از حد میخک ممکن است سبب ایجاد واکنش‌های حساسیتی مثل کهیر، راش، گرفتگی گلو و در حالت‌های شدیدتر فرد دچار شوک آنافیلاکسی شود.
منابع: poponik.com ، روزیاتو