رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت : نگاه اصلی در تدوین احکام برنامه هفتم حل مسائل کشور بوده است.
مشروح این برنامه به شرح زیر است
مجری: امروز در مراسمی با حضور معاون اول رئیس جمهور از برنامه هفتم رونمایی شد آقای مخبر در این برنامه مسئله محوری، مردم پایه بودن اقتصاد و هم افزایی قوای سه گانه را از مهمترین ویژگی‌های برنامه‌ی هفتم برشمرد، رئیس جمهور نیز امروز در جلسه‌ی فوق العاده‌ی هیئت دولت برنامه هفتم را سند هویتی دولت برای تحول پنج ساله در کشور دانست آقای رئیسی این برنامه را ذیل سیاست‌های بیست و شش گانه‌ی رهبر معظم انقلاب توصیف کرد و از همه‌ی وزیران خواست با حساسیت لازم و اهتمام ویژه نظرهای اصلاحی خودشان را در کوتاه‌ترین زمان ممکن ارائه دهند تا این سند مهم پس از جمع بندی و تصویب نهایی در دولت تقدیم مجلس شورای اسلامی بشود و تأخیری در این زمینه به وجود نیاید قصد داریم با توجه به این خبر و اهمیت موضوع در برنامه‌ی امشب به این موضوع بپردازیم در خدمت آقای دکتر داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور هستیم.
سوال: اما قبل از اینکه گفتگو را آغاز بکنیم خیلی بحث بود راجع به اینکه چرا تدوین برنامه‌ی هفتم یک مقدار زمان برد و نسبت به آن زمان مشخص طولانی شد خانم معززی خبرنگار میز اقتصاد کلان همراه ما هستند امروز ایشان توی مراسم رونمایی از برنامه‌ی هفتم بودند با مسئولین مختلف صحبت کردند می‌خواهم ببینیم مسئولان در خصوص اینکه چرا تدوین طولانی شد چه پاسخی دادند؟ خانم معززی با مسئولین که صحبت کردید نظرشان چی بود چرا تدوین برنامه‌ی هفتم این قدر طولانی شد؟
نرگس معززی خبرنگار گروه اقتصاد کلان خبرگزاری صدا و سیما در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: امروز که در برنامه حضور داشتیم ابتدا خود آقای مخبر معاون اول رئیس جمهور به این موضوع اشاره کردند بعد از یک سال تمدید دولت برای تدوین برنامه‌ی هفتم با چالش‌هایی مواجه شد یکی از این چالش‌ها این بود که بودجه هم در حال تدوین بود و هم زمان با اینکه بودجه را داشت تدوین می‌کرد برای اینکه تقدیم مجلس کند برنامه هفتم را هم داشت تدوین می‌کرد و آن را آماده می‌کرد و خب به علت اینکه بودجه اولویت داشت تمرکزش روی بودجه قرار داد و بعد در ادامه برنامه هفتم را تدوین کرد و امروز رونمایی کرد.
سوال: آقای منظور الآن یکی از مهمترین سؤالات این است که چقدر توی تدوین لایحه برنامه هفتم از سیاست‌های کلی نظام سیاست‌هایی که به هر حال توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد چقدر استفاده شده چقدر با این سیاست‌های کلی هماهنگ است؟
داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه مهمان حضوری برنامه در پاسخ گفت: ما تلاش کردیم که در تدوین برنامه‌ی هفتم سیاست‌های ابلاغی را محور اصلی و چارچوب اصلی تدوین برنامه قرار بدهیم خب با توجه به اینکه سیاست‌ها در ۷ بخش و ۲۶ بند ابلاغ شده ما عیناً برنامه را با همین چارچوب تنظیم کردیم به عبارت دیگر در سیاست‌های ابلاغی مهمترین مسئله‌هایی که الآن کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی، زیربنایی، اجتماعی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی و مسائل مربوط به فرهنگ عمومی مواجه هست سعی شده که سیاست‌هایی ابلاغ بشود که به حل این مسئله‌ها کمک بکند تا حد زیادی حتی رویکرد‌ها هم در این بند‌های سیاست‌های ابلاغی مورد اشاره قرار گرفته ما برخلاف برنامه‌های قبلی که عمدتاً یک برنامه‌ی جامع بود و تلاش می‌شد که همه‌ی دستگاه ها، همه‌ی بخش‌ها سهمی را در برنامه داشته باشند نگاه مان را صرفاً متمرکز کردیم بر موضوعات سیاست‌های ابلاغی و بنابراین نگاه دستگاهی ما به هیچ وجه به برنامه نداریم بخش‌های مهمی از این برنامه به صورت بین بخشی هست یعنی حاصل کارکرد مجموعه‌ی بخش‌های کشور با همدیگر است به عنوان مثال.
سوال : همان بحث هم افزایی قوای سه گانه.
منظور: در داخل خود دولت ما موضوعاتی را داریم که این بین دستگاهی باید حل بشود به عنوان مثال مسئله‌ی رشد مسئله رشد یعنی مسئله‌ای که هم محیط کلان حاکم بر اقتصاد و هم اینکه تک تک آحاد، بخش‌ها و زیربخش‌های اقتصاد باید بتوانند با همدیگر هماهنگ حرکت بکنند تا ما بتوانیم به یک نرخ رشد هدفی که در برنامه پیش بینی شده یعنی نرخ رشد ۸ درصد دست پیدا بکنیم.
سوال: تک بخش یا تک دستگاهی نگاه نشده.
آقای منظور: نه خیر اگر جایی لازم بوده البته تک دستگاهی هم وارد شدیم مثلاً فرض بفرمایید در حوزه گردشگری خب این مشخصاً وظیفه گردشگری به عهده یک وزارتخانه گذاشته شده، اما تعدادی از محور‌های برنامه که بخش عمده‌ای از آن‌ها را شامل می‌شود این‌ها مشترک بین دستگاه‌های مختلف است و ما سعی کردیم که این نگاه بین دستگاهی و این هماهنگی بین دستگاهی را در احکام برنامه به گونه‌ای ببینیم که آن سیاست تحقق پیدا بکند.
سوال: این تفاوت این برنامه با برنامه‌های قبلی است.
منظور: دقیقاً همین طور است یعنی ببینید ما در این برنامه سعی کردیم به مسئله‌ها بپردازیم یعنی الآن ما در کشور با چه مسئله‌های مهمی مواجهیم این مسئله‌ها را چگونه باید تدبیر بکنیم و چگونه باید حل بکنیم برنامه تلاش می‌کند در طی یک دوره‌ی ۵ ساله پاسخ بدهد به روش حل مسئله‌ها یعنی ما مجموعه‌ی تدابیر، سیاست‌های اجرایی و اقدامات و تکالیفی که باید به عهده‌ی دستگاه بگذاریم که حاصل کارکرد دستگاه‌ها این باشد که ما در پایان ۵ سال بتوانیم این سیاست‌ها را در عمل پیاده سازی بکنیم خب روشن است که بخشی از این موضوع برمی گردد به اینکه ما چه مجوز‌های قانونی نیاز داریم که این مجوز‌ها کمک بکند به دستگاه‌ها که بتوانند روان‌تر مسئولیت‌ها و نقش‌هایی که ما برای آن‌ها تعریف می‌کنیم در اجرای این سیاست‌ها در عمل پیاده بکنند ما این احکام را عملاً از تحلیل مسئله شروع کردیم و رسیدیم به احکام، یعنی اول مسئله شناسی کردیم به عنوان مثال موضوع امنیت غذایی خب چرا ما در کشور این میزان واردات کالا‌های اساسی داریم انجام می‌دهیم این ناپایداری در تأمین کالا‌های اساسی که عمدتاً ما را وابسته به واردات کرده این نیاز دارد به یک تدبیر و یک راه حلی که به ما اطمینان بدهد ما یک درصدی از خودکفایی اطمینان بخش را در تأمین کالا‌های اساسی کشور داشته باشیم بنابراین ما در موضوع امنیت غذایی به عنوان مثال شروع کردیم که چرا امنیت غذایی اتفاق نمی‌افتد؟ چرا ما در تأمین فرض بفرمایید گندم و غلات و دیگر کالا‌های اساسی وابسته به واردات هستیم؟
سوال : یعنی شما مسئله را شناسایی کردید و توی برنامه هفتم برای رفع آن مسئله راهکار دادید.
منظور: بله به عنوان مثال در همین مسئله اهمیت غذایی ما به این نتیجه رسیدیم که یکی از دلایل عمده وابستگی ما به واردات کالا‌های اساسی پایین بودن بهره وری ما در تولید کشاورزی است امروز ما روش‌هایی را داریم که با همین میزان آبی که الآن در کشور دارد مصرف می‌شود منتهی با یک روش‌های فناورانه‌ی جدید که البته باید مورد حمایت دولت و مورد حمایت مجموع حاکمیت قرار بگیرد ما بتوانیم بهره وری محصول را در واحد کشت چندین برابر بکنیم.
سوال: بحث سیاست‌های کلی هم روی افزایش بهره وری روی همه‌ی عوامل تولید تکیه شده بود تأیید شده بود خب الآن امروز بالاخره در هیئت دولت تو این جلسه ویژه تصویب شد یا همان طور که در خبر‌ها هم بود قرار شد بروند وزراء نظراتشان را بگویند و به یک جمع بندی برسند. هنوز تصویب نشده؟
منظور: فرآیند تدوین برنامه نیاز دارد به یک نوع اجماع سازی و یک نوع نگاه یکسان نسبت به مسئله‌ها به عبارت دیگر برنامه برای ایجاد وفاق است یعنی ما در یک برنامه با هم هم پیمان می‌شویم تقسیم کار می‌کنیم و تلاش می‌کنیم که برسیم به آن نقطه‌ی هدفی که برای ما تعریف می‌شود از نقطه‌ی ابتدایی که وضع موجود ماست به یک نقطه‌ی مطلوبی که در انتهای برنامه باید به آن برسیم. اینکه ما این اجماع را ایجاد بکنیم کار دشواری است علت آن هم این است که موضوعات همانطور که عرض کردم چند عاملی است یعنی دستگاه‌های مختلف در یک مسئله حضور دارند و مشارکت دارند خب ما یک دوره در سال گذشته تدوین برنامه را داشتیم عملیات تدوین برنامه انجام شده آمده تا یک جایی تقریباً به انتها رسیده، اما آن فرآیند اجماع سازی در داخل دولت اتفاق نیفتاد بنده از زمانی که این مسئولیت را تصدی کردم حسب دستور آقای رئیس جمهور آن مسیر را سعی کردم کامل بکنم یعنی ما با دستگاه‌ها نشستیم و حرفهای خودمان را گفتیم حرفهای آن‌ها را شنیدیم به یک درک مشترکی از موضوعات رسیدیم و نهایتاً از ذیل این‌ها رسیدیم به برنامه‌هایی که برای هر کدام از این سیاست‌ها باید تدوین می‌شد.
سوال: این جوری عملیاتی شدن برنامه‌ها هم افزایش پیدا می‌کند.
منظور: دقیقاً همین جور است.
سوال: اجازه بدهید آقای منظور ارتباطمان برقرار است با آقای پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی نظر ایشان را هم بشنویم، آقای پورابراهیمی همیشه بحث برنامه‌های حالا ششم یا هفتم که می‌شد در برنامه‌های مختلفی که حتی خدمت خود حضرتعالی هم بودیم این بود که انتقاد‌هایی وجود داشت مثلاً در برنامه ششم می‌گفتند که ۳۰ درصدش طبق آمار و گزارش‌ها محقق شده اول اینکه عمده دلایلی که برنامه‌های قبلی مثل برنامه ششم محقق نشده چه مواردی بوده و اینکه خب چه کار باید کرد که این مسائل توی برنامه هفتم اتفاق نیفتد و ما یک برنامه‌ی عملیاتی را داشته باشیم.
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: خب همین طور که مستحضر هستید آسیب شناسی برنامه‌های توسعه‌ی قبلی که یکی از موضوعات خیلی مهم ماست در مجلس که برای موضوع برنامه‌ی هفتم بتوانیم ان شاءالله با این آسیب شناسی اقداماتی را انجام بدهیم که خروجی آن تقویت نقاط قوت برنامه‌های سابق و کنار گذاشتن نقاط ضعف است که طبیعتاً این در دستور کار مجلس است اولین موضوع ما این است که در برنامه‌ی هفتم همین جور که حضرتعالی مستحضرید و کارشناسان این حوزه هم کاملاً اطلاع دارند ابلاغیه مقام معظم رهبری اولویت اصلی برنامه‌ی هفتم را پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت مطرح کردند یعنی اولین اولویتی که یا مهمترین و اصلی‌ترین اولویت، رویکرد اقتصادی در برنامه‌ی هفتم توسعه که طبیعتاً با این رویکرد ما باید پیگیری مطالبه‌ی حضرت آقا را در محور‌های ۲۶ گانه‌ای که در سیاست‌های ابلاغی مطرح فرمودند در دستور کار قرار بدهیم. نکته بعدی که بسیار حائز اهمیت است این است که ما بتوانیم آنچه را که در فورجه‌ی برنامه‌های قبلی که مجموعه‌ی گسترده‌ای از اهداف و رویکرد‌ها را در دستور کار قرار دادیم تبدیل کنیم به رویکرد مسئله محوری، در فرمایش اخیر رهبر معظم انقلاب هم دقیقا ً به این نکته اشاره شد در دیدار با نمایندگان مجلس تأکید فرمودند که مسئله محور شدن برنامه هفتم یکی از اولویت‌های مهم مجلس خواهد شد که طبیعتاً همین نگاهی که دولت هم دارد کمک بکند به اینکه ما مسائل اصلی کشور را با اولویت‌هایی که تعیین می‌کنیم حول محور پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت این بشود در دستور کار ما، نکته‌ی بعدی که بسیار حائزاهمیت است پرهیز از کلی گویی هست در برنامه‌ها که بعضاً ما شاهد این وضعیت بودیم و خروجی این وضعیت هم باعث شده که ما نتوانیم تبیین دقیقی برای مسئولین اجرایی کشور جهت رسیدن به آن شاخص‌ها داشته باشیم عمدتاً یک سری موضوعات کلی بوده نکته‌ی بسیار مهم دیگری که به نظرم حائز اهمیت است ما در حوزه‌ی تحلیل برنامه‌های قبلی به عنوان اشکالات می‌بینیم و در برنامه‌ی هفتم باید از آن اجتناب بکنیم این است که ما یک جانمایی دقیقی از اقتصاد ایران در زنجیره‌ی ارزش جهانی باید کاملاً ببینیم چیزی که غفلت بوده و ما اساساً با یک نگاه درونی آمدیم این ساختار‌ها را تعریف کردیم در حالی که ما تحولات منطقه‌ای را باید مبنا قرار بدهیم فعالیت‌هایی که امروز در توصیه‌ی اقتصادی در کشور‌های همجوار ماست و از نظر برنامه کشور‌های دیگر و تعاملات ما با آن اسناد خیلی برای ما حائز اهمیت است به عنوان مثال عرض می‌کنم امروز روسیه در بحث کریدور شمال ـ جنوب دارد برنامه ریزی می‌کند آنچه برنامه هفتم می‌خواهد قرار بگیرد طبیعتاً یکی از ظرفیت‌های ما در تعامل با این نگاه جهانی است که پیرامون ما شکل گرفته و خواسته یا ناخواسته ما باید به این موضوع به عنوان یک جانمایی اقتصاد از نگاه ملی و بین المللی به آن بپردازیم.
سوال: آقای پورابراهیمی شما الآن لایحه را دیدین برنامه هفتم را؟
پورابراهیمی: لایحه برنامه هفتم امروز و فردا من امروز هم خدمت آقای رئیس جمهور بودیم خدمت آقای دکتر منظور هم بودیم آنجا صحبت شد قرار است ظرف امروز و فردا نهایی بشود متن لایحه هنوز در دولت آنطور که من خبر دارم هنوز نهایی نشده.
سوال: حالا با صحبت‌ها و جلساتی که داشتید چقدر از این موارد مهم فکر می‌کنید در برنامه هفتم دیده شده است؟
پورابراهیمی: من امیدوارم این نکاتی که ما مطرح می‌کنیم به عنوان آسیب شناسی برنامه‌های قبلی در لایحه دولت قرار بگیرد اگر به هر دلیلی هم قرار نگیرد همانطور که حضرت آقا نکته‌ی بسیار مهمی در ابلاغیه مطرح فرمودند که من خواهش می‌کنم آقای دکتر منظور و دولت و آقای رئیس جمهور هم به این اشاره داشته باشند در آنجا مطرح فرمودند که یک سری راهکاری تحقق سیاست‌ها و اقدامات مرتبط با حوزه‌ی برنامه هفتم است که در مجمع روی آن کار شده، اما به دلایل مختلف در گزارش ابلاغیه مقام معظم رهبری نیامده این عین عبارت حضرت آقا است بعد فرمودند حتماً انتظار از دولت این است که به این‌ها توجه کند ما هم بر اساس همین رویکرد منتظر خواهیم ماند ابلاغیه دولت که انجام شد در صورتی که این موارد در آن لحاظ شده باشد خب کامل کمک می‌کنیم در اجرای تبیین یک سند خیلی مهم توسعه در غیر این صورت حتماً آن‌ها را اضافه خواهیم کرد در مجلس این مسیر را با همین نگاه دقیق و برنامه هفتم ان شاء الله طی خواهیم کرد.
سوال : آقای منظور شما توی به هر حال در تدوین بودید در تدوین برنامه‌ی هفتم چه تدابیری را اتخاذ کردید برای عدم تکرار آن تجربه‌ی برنامه‌های قبلی یعنی بالاخره آن عدم اجرا‌ها را نداشته باشیم و یک برنامه عملیاتی داشته باشیم؟
منظور: همانطور که عرض کردم دور اول که برنامه در مجموعه‌ی سازمان برنامه و دستگاه‌های اجرایی جلو رفت نهایتاً به این جمع بندی رسیده شد که آن اجماع لازم ایجاد نشده ما در این یک ماه گذشته تمام تلاشمان را گذاشتیم با دستگاه‌ها نشستیم دو به دو و بعضاً به صورت جمعی که بتوانیم این وفاق را ایجاد بکنیم حرفهای دستگاه‌ها را بهتر بفهمیم و متقابلاً حرفهای سازمان به آن‌ها منتقل بشود خروجی این جلسات ما محتوایی شد که ما این محتوا را خدمت آقای معاون اول و یک تیم منتخبی از دولت عرضه کردیم به عنوان کمیسیون منتخب دولت و آنجا موضوع به موضوع در واقع برنامه را جلو بردیم و به نوعی تصویب کردیم در کمیسیون‌های منتخب، اما نهایتاً بنا شد که حالا که به انتها رسیدیم و همه‌ی جلسات ما به لحاظ کمیسیون منتخب به انتها رسیده تلفیق و تجمیع برنامه هم یک بار دیگر در دولت به بحث گذاشته بشود که احیاناً اگر نکات تکمیلی برخی از وزرای محترم دارند و یا معاون رئیس جمهور، اعضای محترم هیئت دولت آن‌ها را هم بشنویم و آخرین اصلاحات و آخرین ویرایش را بتوانیم انجام بدهیم.
سوال: فکر می‌کنید در نهایت همه‌ی این اقدامات چقدر زمان ببرد و در نهایت کی این لایحه در دولت تصویب شود؟
منظور: تقریباً کار در دولت تمام شده و امروز هم که جلسه خدمت آقای رئیس جمهور و اعضای محترم دولت بودیم خب برخی از ملاحظات در واقع وزرای محترم و معاون رئیس جمهور و اعضای دولت شنیده شد بنا بر این شد که ظرف ۴۸ ساعت آینده ما مجدد جلسات فشرده‌ای را با همه کسانی که نکاتی داشتند و ملاحظاتی داشتند ان شاء الله در محضر آقای دکتر مخبر داشته باشیم یک بار دیگر نکات آن‌ها را بشنویم اگر لازم است که مطلبی را اضافه بکنیم یا کم بکنیم این آخرین اصلاحات را هم در طی دو روز آینده انجام بدهیم.
سوال: یعنی ان شاء الله تا چند روز آینده لایحه در دولت تصویب می‌شود.
منظور: بله تقریباً عرض کردم ما در دولت کارمان تمام هست امروز ما افتخار داشتیم که در حضور بیش از ۵۰۰ نفر از نخبگان و خبرگان برنامه ریزی کشور و مقامات اجرایی آنچه را که به عنوان سند برنامه تولید شده توضیح بدهیم رونمایی بکنیم و حدود ۱۶ میزگرد هم زمان ما داشتیم امروز که تمام موضوعات لایحه در آن جلسات به بحث کارشناسی گذاشته شد که ما بتوانیم از نظرهای خبر گی هم برای تقویت و غنی سازی برنامه بهره‌مند بشویم در آخرین مراحل تدوین برنامه، البته قبلاً هم نشست‌های زیاد با خبرگان به ویژه در مؤسسه عالی برنامه ریزی و آموزش مدیریت متعلق به سامان وابسته به سازمان برگزار شده و این نظرها دریافت شده الآن ما سه نسخه یا سه سند را تولید کردیم اولاً مجموعه‌ی سند پشتیبانی برنامه که یک کتابی بالغ بر ۵۶۰ صفحه است و تمام آن مستندات کارشناسی که منجر شده به تدوین این برنامه از جمله مجموع مذاکراتی که همانطور که آقای پورابراهیمی فرمودند مجموع مذاکراتی که در مجمع تشخیص در زمان تدوین سیاست‌ها صورت گرفته همه این‌ها مورد توجه قرار گرفته مجموعه‌ی سیاست‌های اجرایی و تدابیر اجرایی که کمک می‌کند به اینکه مسئله را بتوانیم در طول ۵ سال آینده حل بکنیم این‌ها در این سند آمده ما یک بخش دیگری که ما در برنامه برای اولین بار تولید کردیم مقرره‌های مصوب دولت است یعنی ما برای اینکه بتوانیم برنامه را در عمل پیاده سازی بکنیم یک سری تکالیفی است که دولت به زیر مجموعه‌ی خودش به دستگاه‌ها می‌کند این تکالیف اهداف کمی در آن هست برخی از ساز و کار‌های اجرایی هست برخی از تجدید آرایش‌های جدید در نظامات اجرایی هست.
سوال: تکلیف‌هایی به دستگاه‌ها برای تحقق برنامه.
منظور: دقیقاً، این تکالیف را به عنوان مقرره‌ها ما جمع آوری کردیم تدوین کردیم حدود ۸۰ مقرره ما تنظیم کردیم ممکن است تعداد این مقرره‌ها قدری هم بیشتر بشود، اما مجموعه‌ی احکام برنامه که قرار است به مجلس داده بشود مجوز‌های قانونی است که ما از مجلس دریافت می‌کنیم که کمک می‌کنند ما بتوانیم برنامه را در عمل پیاده بکنیم پس لایحه برنامه عملاً مجموعه‌ی احکامی است کمک می‌کند به تحقق آن سند پشتیبان برنامه‌ای که ما تنظیم کردیم به هر صورت فکر می‌کنیم که برنامه‌ی هفتم یک برنامه متفاوت از برنامه‌های قبلی است ما سعی کردیم برنامه‌های گذشته را تکرار نکنیم سعی کردیم با روش شناسی حل مسئله و تحلیل چند عاملی مسئله‌ها به موضوع وارد بشویم.
سوال: آقای منظور الآن شما دارید این را پیگیری می‌کنید درست است به عنوان متولی حوزه و الآن این را می‌گویید ویژگی آن یک ویژگی بین دستگاهی است حالا آن بحث هم افزایی قوای سه گانه بعداً صحبت می‌کنیم خب الآن اگر دوباره آن کم و کاستی‌های برنامه‌های قبلی تکرار بشود مسئولیتش با چه کسی است؟
منظور: در ارتباط با تدوین برنامه ضمن اینکه ما به عنوان قوه مجریه حضور فعالی داشتیم سعی کردیم که از تمام ظرفیت‌های نیرو‌های مسلح هم و همچنین نهاد‌های عمومی و غیردولتی در تبیین برنامه استفاده بکنیم یک مشارکت خیلی خوبی ما با قوه قضائیه داشتیم که دیدگاه‌های قوه قضائیه را به عنوان اصلاحات نظامی قضائی و حقوقی یا به عبارت دیگر بخش نظام حقوقی و قضایی ما به طور کامل دیدیم بنابراین این همکاری بین قوای مختلف را ما تلاش کردیم که در مرحله‌ی تدوین برنامه به خوبی ببینیم، اما در مورد این فرمایش حضرت عالی ببینید مهمترین مسئله در برنامه‌ها اجرای خوب برنامه است ما در کشور قانون کم نداریم شاید ما یک نوع بیش قانونی داریم ما تلاشمان این است که برای اینکه این برنامه عملیاتی بشود اولاً یک ساز و کار تعریف کردیم که در یکی از مواد لایحه این عیناً آمده.
سوال: یعنی اجرای سند را پیگیری می‌کند؟
منظور: الآن عرض می‌کنم در ۵ ماه اول سال ما دستگاه را مکلف کردیم برنامه‌ی عملیاتی خودشان را برای سال بعد تنظیم بکنند به ما ارائه بکنند برنامه‌ی عملیاتی یعنی مجموع اقدامات همراه با میزان و حجم عملیات و همچنین اعتبارات مورد نیاز و تأمین مالی این مجموعه‌ی برنامه‌ها که می‌شود برنامه‌ی عملیاتی سال بعد مبنای تنظیم بودجه‌ی ما قرار می‌گیرد بنابراین ما ارتباط خیلی خوب و نزدیکی را بین بودجه و برنامه برقرار کردیم نکته بعدی این است که ما فرآیند نظارت و گزارش گیری برنامه را هم تقویت کردیم یعنی ما احساسمان این است که در برنامه‌های قبلی آن شاید آن فرآیند‌های نظارتی و گزارشگیری که در طول سال و در طول سال‌ها باید به موقع انجام بگیرد این دچار یک خلأیی بود.
سوال: ما ادامه توضیحات شما را دریافت می‌کنیم فقط، چون می‌خواهم نظر آقای پورابراهیمی را بگیرم در حد یک جمله می‌فرمایید بالاخره مسئولیت با متولی کی است در برنامه هفتم یعنی فردا کم و کاستی شد باید از کدام دستگاه پیگیری بکنیم؟
منظور: ببینید سند برنامه حاصل کارکرد کل دولت است، ولی در اینجا نقش‌ها و مسئولیت‌ها تعریف شده است ما به عنوان سازمان برنامه یک سری مسئولیت‌هایی داریم که در برنامه کاملاً تعریف شده آنجایی که ما مکلف شدیم سازمان برنامه مکلف شده این اقدامات را انجام بدهد. ما ضمن اینکه هماهنگی و نظارت را انجام می‌دهیم مسئولیت مهمی در تأمین مالی داریم مسئولیت مهمی در رفع مشکلات دستگاه‌های اجرایی و ایجاد بستر‌های مناسب برای اینکه دستگاه بتوانند ایفای نقش بکنند داریم و مسئولیت نظارت و کنترل و پیگیری را داریم.
سوال: پس در واقع می‌توانند از سازمان برنامه و بودجه این را پیگیری بکنند.
منظور: متولی رشد در کشور سازمان برنامه است اگر ما در کشور کم رشدی داریم اگر در واقع توسعه یافتگی پایین داریم این‌ها را باید عمدتاً ناظر به کم کاری سازمان برنامه بدانیم.
سوال: آقای پورابراهیمی در قالب جمع بندی بفرمایید اول اینکه بعد از ارسال لایحه برنامه هفتم به مجلس روند بررسی آن چطور خواهد بود و در نگاه مجلس بحث نظارتی و پیگیری اجرای سند چطور خواهد بود.
پورابراهیمی: بله در ارتباط با موضوع نحوه رسیدگی به مجلس خب بر اساس آیین نامه داخلی مجلس ان شاء الله پس از اعلام وصول در صحن طبیعتاً ارجاع می‌شود به کمیسیون‌های تخصصی، نمایندگان محترم توی بازه زمانی پیشنهادهایی را در ارتباط با حوزه‌ی برنامه می‌توانند مطرح بکنند.
سوال: تو چه مدت زمانی؟
پورابراهیمی: بله کمیسیون تلفیق برنامه هم بر اساس برنامه‌ی زمان بندی ان شاء الله ظرف مهلت مقرر تشکیل خواهد شد که آن هم نماینده‌ی کمیسیون‌های تخصصی هستند که کار را بر اساس آن شروع خواهند کرد من فکر می‌کنم پیش بینی ما این است که ان شاء الله از زمانی که لایحه‌ی دولت ارائه بشود تا زمانی که بشود ان شاء الله این کار مهم را در یک بازه زمانی تقریباً معقول، منطقی و کارشناسی در یک فضای کاملاً حرفهای و تخصصی کار را جمع کرد حدود بین ۳ تا ۴ ماه احتمالاً طول خواهد کشید که مجلس بتواند گزارش نهایی خودش را بتواند با عنوان گزارش مصوب مجلس در قالب ارائه شورای محترم نگهبان بعد از تأیید هم به عنوان سند قانون برنامه‌ی هفتم توسعه ان شاءالله بتواند خدمت دولت ارائه بکند و از همه مهمتر هم که همان طور که شما فرمودید نظارت بر عملیات است که آن یک بخش کلانش به عهده دولت، سازمان برنامه است و تکالیفی که به عهده دستگاه‌ها گذاشته می‌شود در برنامه مبنای نظارتی ما در مجلس تشکیل می‌دهد طبیعتاً، چون تأکیداتی هم بر رویکرد مسئله محور انجام شده نگاه ما ان شاء الله به همین رویکرد تکالیف مربوط به دستگاه ها، وزارتخانه‌ها بعد ان شاء الله مشخص خواهیم کرد.
سوال: خب یک نکته‌ی مهمی که امسال خیلی هم مهم است جزو شعار سال است بحث مهار تورم یا همان بحث رشد سالانه ۸ درصدی این‌ها موضوعات مهمی است که در برنامه هفتم حتماً به آن توجه شده، این‌ها را الآن دربرنامه هفتم چطور به آن پرداخته شده است؟
منظور: مسئله‌ی رسیدگی به برنامه در مجلس طبیعتاً اختیار مردم هست که در چه زمان بندی انجام بدهد، ولی ما قطعاً درخواستمان این است که این رسیدگی با یک سرعت بیشتری انجام بگیرد من در جلسه‌ای که خدمت آقای دکتر قالیباف بودم ایشان فرمودند ما سعی می‌کنیم که این رسیدگی را دو ماهه انجام بدهیم به هر صورت ما به عنوان دولت آمادگی داریم که در تمام جلسات کارشناسی حضور در واقع کاملی داشته باشیم و ابهاماتی که احیاناً نمایندگان محترم دارند برطرف بکنیم، اما در موضوع رشد که جنابعالی فرمودید این اولین موضوع و اولین سرفصل برنامه است ما در رشد سعی کردیم که به ویژه موضوع تأمین مالی رشد را حل بکنیم یعنی یکی از دلایل کم رشدی در کشور پایین بودن میزان تأمین مالی است ما برآوردمان این هست که برای رشد ۸ درصدی باید بتوانیم چیزی معادل ۱۰۰ میلیارد یورو در سال سرمایه گذاری در کشور انجام بدهیم پس بنابراین برای اینکه یک تحقق بدهیم این میزان سرمایه گذاری را هم باید از ظرفیت منابع و درآمد‌های داخلی شرکت‌ها از ظرفیت بهره ور سازی شرکتهای دولت و خروج آن‌ها از زیان دهی از ظرفیت بازار سرمایه به طور خاص به ویژه برای عرضه اولیه و از ظرفیت بازار بدهی و توسعه بازار بدهی و همچنین از ظرفیت سرمایه گذاری خارجی استفاده کنیم. در موضوع تورم مهمترین مسئله اقتدار بانک مرکزی است ما ابزار‌های نسبتاً متنوعی را در اختیار بانک مرکزی قرار دادیم اختیارات بانک مرکزی برای نظارت بر بازار پول و نظارت بر بانک‌ها به شدت افزایش پیدا کرده در برنامه‌ی هفتم و ما فکر می‌کنیم ان شاءالله با انضباط پولی که بانک مرکزی برقرار خواهد کرد و با تقویت نقش شورای پول و اعتبار شاهد این باشیم که بتوانیم تک رقمی شدن تورم را تا پایان برنامه‌ی هفتم ان شاءالله دست پیدا بکنیم.
سوال: آیا با توجه به آن برنامه‌ی هفتمی که تدوین شده و روی آن اشراف دارید به نظرتان آیا آن رشد سالانه ۸ درصد محقق می‌شود؟
منظور: البته عرض کردم تحقق رشد ۸ درصد بستگی دارد به مؤلفه‌های نسبتاً زیادی.
سوال: با توجه به همه این موارد به نظرتان قابل تحقق است؟
منظور: ببینید به صورت تاریخی میانگین رشد در کشور ما بیش از ۴ درصد نبوده، ولی ما تلاش خواهیم کرد که ان شاء الله حتماً بتوانیم به هدف رشد ۸ درصد نزدیک بشویم.
لذا شاهد کسری بودجه زیاد و تورم شدید هستیم .
راه نجات :
مبارزه قاطع با فساد
پس گرفتن صنایع و معادن دولتی