چند روز قبل قانون ممنوعیت سراسری تیک تاک در ایالت مونتانا به امضای فرماندار رسید که چالش‌هایی برای اجرای آن وجود دارد و اولین چالش هم شکایتی از سوی پنج فعال این شبکه اجتماعی است.
گرگ جیانفورته، فرماندار جمهوری خواه مونتانا روز چهارشنبه این قانون را امضا کرد و می‌دانست که ممکن است درگیری قانونی در پی داشته باشد. این قانون که قرار است اول ژانویه ۲۰۲۴ اجرایی شود، با سؤالات متعددی در مورد اینکه آیا این ایالت می‌تواند قانون را اجرا کند یا خیر، مواجه است.
قوانین جدید در مونتانا تاثیرات گسترده‌تری نسبت به ممنوعیت‌های تیک تاک که قبلا روی دستگاه‌های دولتی در تقریبا نیمی از ایالت‌ها و دولت فدرال اعمال شده، خواهد داشت. به گفته جمال براون، سخنگوی تیک تاک، ۲۰۰ هزار کاربر این شبکه اجتماعی در مونتانا و همچنین ۶۰۰۰ کسب و کار از این سکو استفاده می‌کنند.
چرا مونتانا تیک تاک را ممنوع می‌کند؟
طرفداران این قانون در مونتانا ادعا می‌کنند که دولت چین می‌تواند داده‌های کاربران آمریکایی را از طریق این شبکه اجتماعی جمع‌آوری کند و از این سکو برای ارسال اطلاعات نادرست یا پیام‌های طرفداران چین به مردم استفاده کند. این گزاره منعکس کننده استدلال‌های گروهی از قانونگذاران دو حزبی در سنای آمریکا و همچنین روسای اف بی آی و سیا که همگی گفته اند: تیک تاک می‌تواند تهدیدی برای امنیت ملی باشد، زیرا شرکت مادر مآن یعنی بایت دنس زیر نظر چینی‌ها فعالیت می‌کند، است.
منتقدان تیک تاک به قانون اطلاعات ملی چین در سال ۲۰۱۷ که شرکت‌ها را مجبور می‌کند با دولت‌های این کشور برای کار‌های اطلاعاتی دولتی همکاری کنند، اشاره کرده اند. یکی دیگر از قوانین چین که در سال ۲۰۱۴ اجرا شد، دارای بند‌های مشابهی است. تیک تاک، اما می‌گوید: هرگز از این شرکت خواسته نشده که داده‌های خود را تحویل دهد و اگر از خواسته شود هم این کار را نمی‌کند.
در چالش حقوقی چه استدلالی وجود دارد؟
پنج شاکی که همگی از تاثیرگذاران تیک تاک از مونتانا هستند، استدلال می‌کنند که این قانون نقض غیرقانونی حق آزادی بیان است.
در این شکایت آمده: مونتانا نمی‌تواند ساکنانش را از مشاهده یا ارسال پست در تیک تاک منع کند. مگر مقامات می‌توانند وال استریت ژورنال را به دلیل مالک آن یا ایده‌هایی که منتشر می‌کند، ممنوع کنند.
افرادی که این شکایت را ثبت کردند، عبارتند از یک کسب و کار برخط، شخصی که با کهنه سربازان ارتش ارتباط برقرار می‌کند، فردی که ویدئو‌هایی را از زندگی در مزرعه به اشتراک می‌گذارد، دیگری که ماجراجویی‌های خود را منتشر می‌کند و دیگری فردی است که ویدئو‌های طنز به اشتراک می‌گذارد.
امیلی فلاور، سخنگوی وزارت دادگستری مونتانا گفت که این ایالت انتظار یک چالش قانونی را دارد و کاملاً آماده دفاع از این قانون است.
تیک تاک استدلال کرده که این قانون حقوق متمم اول مردم را نقض می‌کند. اما بروک اوبروتر، سخنگوی این شرکت از اظهار نظر در مورد این شکایت خودداری کرد و از گفتن اینکه آیا شرکت به هماهنگی شکایت ارائه شده توسط سازندگان محتوای تیک تاک کمک کرده یا خیر خودداری کرد.
قانون ممنوعیت تیک تاک در مونتانا چگونه است؟
این قانون، دانلود تیک تاک را در کل این ایالت ممنوع خواهد کرد و هر نهاد مانند فروشگاه برنامه موبایل را روزانه ۱۰ هزار دلار برای هربار دسترسی به تیک تاک، «مکان دسترسی یا دانلود آن به شخصی جریمه می‌کند. این بدان معناست که اپل و گوگل که فروشگاه‌های برنامه را در دستگاه‌های اپل و اندروید راه اندازی می‌کنند، مسئول هرگونه تخلف خواهند بود. جریمه برای کاربران اعمال نمی‌شود.
این ممنوعیت در سراسر مونتانا تا ژانویه ۲۰۲۴ اعمال نخواهد شد. اگر تیک تاک به شرکتی در کشوری که توسط دولت فدرال به عنوان دشمن خارجی تعیین شده، مستقر نباشد، فروخته شود این قانون لغو خواهد شد.
فرماندار مونتانا اشاره کرد که می‌خواهد این لایحه را به سایر شبکه‌های اجتماعی هم گسترش دهد تا به برخی از نگرانی‌های فنی و قانونی این لایحه رسیدگی کند.
آستین نادسن، دادستان کل مونتانا به فناوری مورد استفاده برای محدود کردن برنامه‌های قمار ورزشی برخط به عنوان راهی برای محدود کردن فعالیت تیک تاک در این ایالت اشاره کرده است. این تخلفات می‌تواند توسط هرکسی گزارش شود. کایلر نریسون، سخنگوی دفتر نادسن گفت: هنگامی که ایالت تایید کرد که نقض صورت گرفته، نامه‌ای برای توقف به شرکت درگیر ارسال می‌کند. او گفت که شرکت‌های مختلف از روش‌های متفاوتی برای انطباق استفاده می‌کنند و این به آن‌ها بستگی دارد که اجازه ندهند برنامه‌هایشان در مونتانا و سایر ایالت‌هایی که قانونی نیستند، کار کنند.
آیا ممنوعیت تیک تاک می‌تواند اجرایی شود؟
کارشناسان امنیت سایبری می‌گویند که به غیر از اجتناب از جریمه، هیچ انگیزه‌ای برای شرکت‌های درگیر برای رعایت این قانون وجود ندارد و اجرای کافی قانون بسیار دشوار و نه غیرممکن خواهد بود. به عنوان مثال آمریکا چیزی معادل نوع کنترل کشور‌هایی مانند چین بر آنچه شهروندان خود در اینترنت می‌بینند، ندارند. علاوه بر این، ارائه دهندگان خدمات اینترنتی از دور خارج هستند.
قبل از تصویب قانون مونتانا، قانونگذاران بخش‌هایی از این لایحه را بازنویسی کردند و پس از آن لابی‌گر AT&T در جلسه‌ای گفت: این قانون برای اجرایی شدن «کارآمد نیست».
آیا شرکت‌های فناوری می‌توانند این قانون را قبول نکنند؟
اپل و گوگل علیه این قانون صحبتی نکرده اند. اما یکی از نمایندگان TechNet، گروه تجاری که این دو غول فناوری را به عنوان اعضای خود به حساب می‌آورد، گفته: فروشگاه‌های برنامه توانایی ممنوعیت منطقه‌ای برنامه‌ها در ایالت‌های مختلف را ندارند و جلوگیری از دانلود تیک تاک در مونتانا غیرممکن است.. این گروه همچنین گفته که این مسئولیت باید بر عهده برنامه باشد، نه فروشگاه برنامه.
راجر انتنر، تحلیلگر مخابراتی از Recon Analytics می‌گوید: او معتقد است که فروشگاه‌های برنامه می‌توانند توانایی اجرای قانون را داشته باشند، اما اجرای آن دشوار و پر از خلاء خواهد بود.
ویل استرافاخ، کارشناس امنیت تلفن همراه گفت: صورتحساب‌های مرتبط با آدرس اپل و گوگل را می‌توان با کارت‌های پیش پرداخت و موقعیت جغرافیایی IP به راحتی با استفاده از VPN که می‌تواند آدرس‌های IP را تغییر داده و به کاربران امکان می‌دهد از محدودیت‌های محتوا فرار کنند، دور زد.
اودد وانونو، رئیس تحقیقات آسیب‌پذیری محصولات در شرکت امنیت سایبری Check Point، موافق است که برای فروشگاه‌های برنامه دشوار است که یک ایالت را از دانلود یک برنامه مستثنی کنند. او پیشنهاد کرد که پیروی از تیک تاک امکان پذیرتر است، زیرا نرم افزار را کنترل می‌کند و می‌تواند تنظیمات را براساس موقعیت جغرافیایی یا آدرس‌های IP کاربران تنظیم کند.
آیا تیک تاک می‌تواند خودش را مسدود کند؟
وقتی کاربران به تیک تاک اجازه می‌دهند اطلاعات موقعیت مکانی آن‌ها را جمع‌آوری کند، می‌تواند فرد را تا حداقل ۳ کیلومتر مربع (۱.۱۶ مایل مربع) از مکان واقعی خود ردیابی کند. اگر این ویژگی غیرفعال باشد، این شبکه اجتماعی همچنان می‌تواند اطلاعات موقعیت مکانی تقریبی مانند منطقه، شهر یا کدپستی که کاربر ممکن است در آن قرار داشته باشد را براساس اطلاعات دستگاه یا شبکه، مانند یک آدرس IP، جمع‌آوری کند.
اما مشابه فروشگاه‌های برنامه، کارشناسان امنیت سایبری خاطرنشان می‌کنند: هرگونه اقدام اجرایی از سوی تیک تاک را می‌توان به راحتی با VPN دور زد و تلاش برای استفاده از مکان‌یابی IP ممکن است منجر به مشکلات دیگری شود.
دیوید چافنز، مدیر اجرایی موسسه امنیت سایبری و حریم خصوصی در دانشگاه نورث ایسترن گفت: ارائه دهندگان VPN ممکن است از انواع آدرس‌های IP مشابهی برای چندین ایالت استفاده کنند، که می‌تواند به این معنی باشد که شخصی که در مونتانا نیست به اشتباه از استفاده از تیک تاک منع شود.