عطر چای گیاهی کند رشد و چندساله، عموما علفی با ساقههای بلند و برگهای گرد با حاشیه موجدار وعطری شبیه گل سرخ وسیب دارد.
یک قابض ارزشمند و یک هموستاتیک (متوقف کننده خونریزی) میباشد. موجب پیشبرد التیام سریع زخم میشود که آنرا برای درمان جراحات بسیار مفید میکند. عطر چای درفرآوردههای مراقبت از پوست استفاده میگردد عطر چای از نظر درمانی دارای اثر ضدافسردگی و ضدعفونی کننده است. همچنین عطر شاهی از تیره گیاهان معطری است که دارای اثرات ضددرد، ضداضطراب، ضدافسردگی، مقوی مسکن و آرامبخش است و در درمان اختلالاتی مانند اسهال، سنگ کلیه، گلودرد، نارسایی عادت ماهانه، خونریزیها و مشکلات گردش خون و دیابت مورد استفاده قرار میگیرد. تقویت کننده کبد و کلیه هاست و برای درمان زردی، سنگهای کلیوی و عفونتهای مختلف سیستم ادراری و در دندان پزشکی بکار میرود.
اثر متعادل کننده این گیاه به خاطر آن است که محرک قشرفوق کلیوی بوده و کمک بزرگی در مشکلات یائسگی و تمام بیماریهایی که درآنها تعادل هورمونی لازم است محسوب میشود. عطر چای ممکن است برای برطرف شدن علائم تنش قبل از قاعدگی مفید باشد و ویژگیهای ادرارآور آن به برطرف شدن تجمع بیش ازحد مایعات قبل از ایجاد قاعدگی کمک میکند. عطر چای تحریک کننده سیستم لنفاوی است که همراه با اثر ادرار آور آن باعث شده به صورت یک کرم ماساژ برای درمان تجمع مایعات و ادم قوزک پا به کار میرود. عطر چای قطعا یک عامل ضد افسردگی ارزشمند است.
گل چای گیاه عطر چای را میتوان برای زینت بکار برد به همین منظوربه صورت گلدانهای تزیینی درخانهها و اماکن عمومی گذاشته میشود ونیز به صورت کاشت تودهای در چمن کاریها و پارکها در زیبا سازی فضای سبز مورد استفاده قرار میگیرد بعلاوه حشرات نیز از بوی آن فرار میکنند.
تکثیر گیاه عطر چای
به وسیله قلمه ترکههای چوبی نرم از بهار تا پاییز امکان پذیر است. زمان قلمه گرفتن معمولا در آخر مرداد و اوایل شهریور میباشد که گیاه مادری از قدرت وقوت زیادی برخوردار است. قلمههای گرفته شده در آخر مهرماه دارای ریشه کامل میباشند. در روزهای اول قلمهها را در سایه نگهداری میکنند سپس بتدریج به آنها نور کافی داده میشود تا رشد و نمو کنند. زمانی قلمهها آبیاری میشوند که رطوبت بستر آنها خیلی پائین باشد.
نیازهای اکولوژیکی گیاه عطر چای
خاک: خاک مناسب برایی گیاه عطر چای خاکی است که کمی سنگین بوده، از لحاظ اسیدیته خنثی تا قلیایی باشد. خاک باید متشکل از یک قسمت خاک برگ پوسیده، دو قسمت خاک مرطوب باغچه، یک قسمت شن زبر ویک قسمت کود گاوی پوسیده باشد. عطر چای نیاز به خاک با زهکشی خوب دارد.
غذا: کود فسفره برای تقویت ریشه و کود ازته برای ازدیاد شاخ وبرگ وکود پتاس برای تولید گل مفید است. از اردیبهشت تا مهرماه هربار یک مرتبه باید کود تجارتی به شمعدانی داده شود و در زمستان از کود دادن باید خودداری نمود. کود را موقعی به گیاه میدهند که ریشه گلدان را پر کند.
آب: عطر چای میتواند خیلی سریع و به مقدار زیادآب را دراندام خود ذخیره کند. شمعدانی عطری جزئ گونههایی است که به آب زیاد احتیاج دارد. درهرحال در تابستان موقعی که بوته شمعدانی گل داشته باشد به آب بیشتری محتاج است ودر روزهای کوتاه زمستان و در حرارت کم آب دادن را برای چند هفته باید قطع نمودولی وقتی گیاه درحال فعالیت است هیچوقت نباید رطوبت خاک کم باشد. وقتی شدت نورکم یا رطوبت زیاداست اصولا گیاه به آب نیاز ندارد.
هوا و درجه حرارت: گیاه عطر چای رطوبت جوی را لازم ندارد البته این مورد برای گیاه مضر هم نیست. گلخانه مرطوب را نمیپسندد، اما نباید محیط زیاده از حد خشک باشد. محلهای آفتابی برای این گونه شمعدانی مفید است، ولی درسایه آفتاب هم بردباری نشان میدهد. نسبت به سرما و یخبندان نیز حساس بوده و حداقل دما برای رشد ونمو باید بین۱۰-۷ باشد.
برداشت گیاه عطر چای
برداشت زمانی صورت میگیرد که گیاه حداکثر رشد رویشی را نموده و درحال شکوفه دادن است. در اواخر تابستان گیاه را چیده و برای بدست آوردن روغن آنرا تقطیر میکنند. اولین برداشت دارای بیشترین اسانس وبهترین کیفیت است. مزارع کهنه میزان اسانس کمتری نسبت به مزارع نو دارند. بعد از برداشت گیاه را خشک کرده و برای اسانس گیری آماده مینمایند و نیز برگها را درحد نیاز جمع آوری و تازه آنرا به مصرف دم کرده چای رساند.
عطر چای درصنایع گوناگونی مانند؛ صنایع غذایی و صنایع عطرسازی بکار میرود.
منبع: دلگرم