عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری در وزارت جهاد کشاورزی گفت: نبود مدیریت در حوزه های آبخیز سبب برهم خوردن چرخه طبیعی مناطق آبخیز می شود.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، ضیاالدین شعاعی، عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری در وزارت جهاد کشاورزی در برنامه گفتارود رادیو تهران ضمن انتقاد از وضع آبخیزداری کشور گفت: مصرف در مناطق آبخیز باید متناسب با منابع موجود باشد و در یک آبخیزی که صد متر مکعب آب دارد برای هزار متر مکعب نمیتوان برنامهریزی و بهرهبرداری کرد.
ضیاالدین شعاعی گفت: برای نمونه بر هم زدن نظام آبخیز در منطقه تهران سبب شده مصرفکنندگانی مازاد بر نیاز منطقه به استان و شهر تهران تحمیل شود.بطوری که مجبور شدیم برای تامین نیازهای آبی منطقه از سدهای طالقان، ماملو، لتیان، کرج و لار آب به تهران بیاوریم که این کار موجب برهم خوردن نظام چرخهی طبیعی در حوزه های آبخیز میشود.
وی همچنین درباره آمایش سرزمینی گفت: آمایش سرزمینی به ما میگوید که ظرفیت منابع حوزه چیست با این توصیف ما در آبخیزداری برای منابع آب، منابع پوشش گیاهی و منابع خاک حوزه آبخیز باید برنامه ریزی کنیم.
عضو هئیت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری افزود: همه به خصوص سیاستمدارها باید ضوابط و مسائل مربوط به آبخیزداری رعایت کنند و بربهرهبرداریهای ناموزون از منابع محدود پافشاری نکنند تا با مسائلی که در دشت کرج و جاهای دیگر داریم مواجه نشویم.
شعاعی گفت: یک مجموعه مدیریتی آبخیز استعدادهای ذاتی، چون آب، خاک و پوشش گیاهی دارد و یک استعداد قابل انتقال مانند صنعت، بارگذاری جمعیت، تولیدات فناوریهای مواد فرآوری دارد.
وی افزود: خیلی ساده میتوان میوه منطقه آبخیز به عنوان خشکبار، خشک و صادر کرد یا از یک محصول صنعتی معدنی یک محصول دیگر درست کرد.
شعاعی گفت: با مطالعه در حوزه آبخیز میشود با انتقال صنایع کوچک که به محیط زیست آسیب وارد نمیکنند برای منابع انسانی اشتغال زایی کرد؛ و منجر به آبادانی آن شد.
او همچنین درباره فرسایش خاک که بزرگترین معضل حوزههای آبخیز است، گفت: بطور متوسط سالانه پانزده تن در هکتار هدر رفت خاک داریم به عنوان مثال در یک حادثهی سیل در چابهار درهای به عمق پانزده متر به عرض ۵۰۰ متر به طول دو و نیم کیلومتر خاک کشور وارد دریای عمان میشود، خاکی که برای تشکیل یک سانتیمتر قطرش چند هزار سال زمان میخواهیم و ما به راحتی با یک سیل صدها هزار تن خاک حاصلخیز کشور را از دست میدهیم، پس بحث فرسایش و حفظ خاک در آبخیزها یکی از مسائل مهمی است که ما در آبخیز داری به آن توجه داریم.
او افزود: در برخی از مناطق آبخیز کشور مانند جنگلهای شمالی نگرانی وجود ندارد، زیرا در این مکانها هدر رفت خاک نداریم.
شعاعی گفت: در مناطقی مثل جنوب کشور فاجعهای بنام فرسایش وجود دارد که عملیات آبخیزداری در تلاش است تا شیب رودخانهها با سیلابها زیاد نشود.
عضو هئیت علمی پژوهشکده حفاظت آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی در بحث آب هم گفت: در کشوری که ۴۳۰ میلیارد متر مکعب بارش ۲۹۰ میلیارد تبخیر دارد، با آبخیزداری میشود این میزان تبخیر را به چرخهی تولید برگرداند
او گفت: با توجه به توسعه جمعیت باید به موضوع آبخیزداری توجه بیشتر شود تا میان منابع آب، خاک، پوشش گیاهی و افزایش نیازهای غذایی توازن ایجاد کرد.
شعاعی افزود: آبخیزداری از صنعت فولاد مهمتر و پایدارتر و جذابتر برای اقتصاد کشور است و توان تولید ثروت در کشور را دارد، اما به این موضوع توجه نمیشود و اعداد و ارقامی که به آن اختصاص داده میشود در شان کشوری با صد و بیست میلیون هکتار حوزههای آبخیز نیست.