سپاسگزاری بابت نعمت‌ها به صورت روزانه یکی از کارهایی است که از سوی متخصصان توسعه فردی، ادیان و مکاتب مختلف توصیه شده است. شواهد فراوانی نیز وجود دارد که بر آثار مثبت آن در زندگی مهر تأیید می‌زند.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا وسیما شکرگزاری مفهومی بسیار آشنا و بسیار ساده است که مورد بی‌مهری ما قرار می‌گیرد و غالباً از آثار شگفت‌انگیز آن غافل هستیم. اکثر ما فکر می‌کنیم تنها وقتی یک اتفاق خیلی خوب، خیلی مهم و خارق‌العاده رخ می‌دهد باید شکرگزار باشیم.
همیشه یادمان می‌رود که نه فقط در موقعیت‌های مهم و حساس، بلکه در زندگی روزمره‌مان هم چیزهای بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانیم بابت آنها شکر روزانه را به جا بیاوریم.
شکرگزاری در این مفهوم، به این معناست که باید هر چیز خوب و مثبتی را ببینیم، بشناسیم و بابت داشتن آن قدردان باشیم. این چیزهای مثبت می‌توانند به سادگی قدردانی بابت زیبایی یک گل یا سپاس‌گزار بودن بابت بهبود یافتن از یک سرماخوردگی ساده باشد.
ثناگویی در برابر نعمت و بخشش را شکر گویند. چنانچه قرآن درباره حضرت ابراهیم می فرماید: «شاکراً لانعمه و هداه الی صراط مستقیم چون حضرت ابراهیم نسبت به نعمت های الهی شکرگزار بود و در این راه ایستادگی کرد و از مشرکان اعراض نمود، خداوند وی را به عنوان رسول خویش برگزید و به راه راست هدایت کرد.»
هم چنین وقتی که حضرت ابراهیم هاجر و اسماعیل را در سرزمین بی آب و علف مکه قرار داد با خداوند راز و نیاز کرد که ای پروردگار ما: برخی از فرزندانم را به وادی بی آب و علف نزدیک خانه گرامی تو جای دادم تا نماز بگذارند پس ای خداوند متعال دلهای مردمان را چنان کن که بسوی آنها میل کنند و از هر ثمره ای روزیشان ده باشند که سپاس گذارند. در این آیه که ترجمه آن گذشت حضرت ابراهیم در دعای خویش بر شکر و سپاسگزاری بر نعمتهای الهی تأکید می ورزد. همانگونه که یادآوری نعمت و اظهار آن را شکر گویند. فراموش نمودن نعمت و غفلت از آن و تفکر نکردن درخصوص منعم، خود کتمان حقیقتی است که معادل کفر محسوب می شود.
شکر مراتب و درجاتی دارد، تشکر به قلب و اعماق روح و روان و تذکر به آنچه اعطاء شده است، جاری ساختن بر زبان و ثناگویی منعم، بروز شکر بر جوارح و اعضاء به نحوی که انسان در حد توان بتواند از قوای خود در جهت مصالح و اموری که رضایت الهی در آن نهفته است اقدام نماید.
در منابع اسلامی شکر را اینگونه معرفی کرده اند: ثناگویی و سپاسگزاری بر زبان آوردن الفاظ نیست که با تکرار و به منظور ساقط شدن بار تکلیف ادا گردد. بلکه شکر گویی مرحله ای بالاتر و رتبه ای ژرف تر دارد. انسان شاکر در فیض هستی و سرچشمه رحمت و نعمت الهی تفکر می کند و از رهگذر این اندیشه به باوری می رسد که رشته هستی او را به طور عملی و عینی به بارگاه پروردگار ربط می دهد چنین تفکر و باوری موجب می شود که انسان حتی لحظه ای از عمر خود را تباه نسازد و اوقات گرانبهای خویش را به عبث نگذارند و از تلاش در جهت تزکیه و سبقت در تحصیل خیرات و کمالات دست بر ندارد و برای نیل به مکارم و فضایل اهتمام ورزد. روایت شده که خداوند به حضرت موسی وحی فرستاد که ای موسی حق شکر مرا به جای آر، عرض کرد پروردگارا چگونه شکر کنم تو را که حق
شکر تو باشد در حالی که هیچ شکری نیست که به آن ترا شکر کنم، مگر آنکه همان شکر هم نعمتی است که تو به من ارزانی داشتی، فرمود: ای موسی اکنون حق شکر مرا ادا کردی که دانستی آن هم از من است.
علامه طباطبائی در توضیح آیه...سیجزی اللّه الشاکرین می فرماید: و حقیقت شکر اظهار نعمت است. چنانکه حقیقت کفری که مقابل آن است اخفاء نعمت می باشد و اظهار نعمت عبارت از استعمال آن در محلی است پس شکر خدا به این است که انسان نعمت را در محل خودش بکار برده و در موقع استفاده از آن نیز متذکر خدا بوده باشد.
قرآن کریم تشکر از خدا را قرین با ذکر پروردگار می داند و می فرماید: «فاذکرونی اذکرکم و اشکرولی ولاتکفرون» در اینجا یاد کردن و شکر الهی تنها یک ذکر زبانی صرف نیست بلکه منظور از یاد، پاک ساختن روح و جان از رذایل و آماده شدن آن برای پذیرش رحمت پروردگار است و منظور از شکر استفاده کردن هر نعمتی به جای خود و در راه همان است که برای آن آفریده شده. معنای دیگر شکر که از آیه: «اعملوا آل داود شکراً» مستفاد می شود این است که شکر بیشتر عمل انسان را در بر می گیرد گرچه یکی از اقسام شکر عمل به جوارح است. امّا باید تلاش گردد با بهره گیری صحیح از نعمت های داده شده شکر آن را در عمل بجا آوریم که اقل مراتب شکر است. به عبارتی دیگر می توان بیان داشت که شکر آن است که انسان همیشه و در همه حال بدون فراموشی به یاد خدا باشد و بدون انجام گناه به دستورات الهی گردن نهد.
این نوع قدردانی، به ویژه اگر تبدیل به عادتی روزانه شود و جای خود را در میان فعالیت‌های روزمره باز کند، آثار مثبت فراوانی بر زندگی ما دارد که به ۷ مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
تحقیقات علمی نشان می‌دهند اگر ۵ دقیقه در روز به چیزهایی فکر کنید که بابت داشتن آنها سپاس‌گزار هستید، در طولانی مدت ۱۰% شادتر خواهید بود. فکر کردن به نعمت‌هایی که در حال حاضر از آنها برخوردار هستیم، باعث می‌شود بیشتر متوجه داشته‌هایمان باشیم و درباره زندگی‌مان مثبت‌تر بیندیشیم.
در یک پژوهش علمی، شرکت‌کنندگانی که تمرین‌های شکرگزاری روزانه را به مدت ۴ هفته انجام داده بودند، احساس رضایت از خود و عزت نفس بیشتری داشتند. قدردان بودن باعث می‌شود درباره شرایط و عملکرد خودتان احساس بهتری داشته باشید.
ابراز خرسندی بابت وجود عزیزانتان، بهبود کیفیت روابط را به دنبال دارد. اگر نشان دهید که قدردان حضور عزیزانتان در زندگی خود هستید، علاوه بر خودتان، آنها نیز احساس بسیار بهتری پیدا می‌کنند و روابط پایدارتری را تجربه خواهید کرد.
اگر فکر می‌کنید احساسات معنوی شما کمتر از قبل شده است یا بیش از حد مادی‌گرا شده‌اید، تمرین‌های شکرگزاری روزانه به شما کمک خواهد کرد خود را به کائنات یا خداوند نزدیک‌تر احساس کنید.
شکرگزاری باعث می‌شود در کارهایی که در هر روز انجام می‌دهید، در محل کار یا خانه، معنای بیشتری احساس کنید و کار خود را ارزشمند بدانید. از این رو بیشتر روی کارتان تمرکز می‌کنید و با همت بیشتری، برای خود و دیگران مفیدتر واقع خواهید شد.
مطالعه‌ای نشان داده است که شرکت‌کنندگان با انجام تمرین‌های شکر روزانه تا ۳۵% کاهش در علایم افسردگی را تجربه کرده‌اند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که تمرین شکرگزاری می‌تواند در کنار سایر درمان‌های اصلی افسردگی به عنوان یک درمان کمکی، استفاده شود.
در یک پژوهش نشان داده شده است که تمرین سپاسگزاری می‌تواند به کاهش فشار و بهبود کیفیت خواب شرکت‌کنندگان کمک کند، که این خود منجر به بهبود زندگی روزانه افراد می‌شود. اگر شما هم از مشکلات خواب رنج می‌برید می‌توانید قبل از خواب یک تمرین انجام دهید و با آرامش بیشتری به رختخواب بروید.
منبع : وبگاه حدیث و بوکاپو