نماز دستورالعملی است که در اسلام هیچ جایگزینی برای آن نیست و تا زمان مرگ هم بر انسان واجب است.
به هر میزانی که صفات پروردگار را در خودمان ایجاد کنیم به همان اندازه هم به خداوند نزدیک میشویم؛ این معنای قرب خداوند متعال است که در نماز هم بعضی از این صفات پروردگار آمده است.
نماز بهترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادتهای دیگر هم قبول میشود.
اگر پذیرفته نشود، اعمال دیگر هم قبول نمیشود؛ همان طور که اگر انسان شبانه روز پنج نوبت در نهر آبی شست و شو کند، آلودگی در بدنش هم نمیماند، نمازهای پنج گانه هم انسان را از گناهان پاک میکند.
سزاوار است که انسان نماز را در اول وقت بخواند و کسی که نماز را سبک و پست بشمارد، مانند کسی است که نماز نمیخواند لذا انسان باید موافق باشد که به عجله و شتاب زدگی نماز نمیخواند و در حال نماز به یاد خدا و با خضوع، خشوع و وقار باشد.
فلسفه و اهمیت و جایگاه نماز در دین مبین اسلام چیست؟
خداوند فرموده نماز بخوانید تا پاک شوید، پس یکی از فلسفههای نماز پاکی است، «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر» یعنی نماز انسان از فحشا و منکرات باز میدارد.
انسان به دلیل طبیعتی که دارد آلوده به خشم، شهوت، غضب و دروغ میشود لذا خداوند برای پاک شدن از این آلودگیهای اخلاق بندگان خود را دعوت به نماز و مناجات با خود کرده است.
فلسفه دیگر نماز رشد انسان است با توجه به اینکه انسان در مسیر کمال است لذا نماز مرکبی است که از آن تعبیر به نردبان و معراج شده است که برای نزدیکی به پروردگارش باید بخوانند.
قرب پروردگار یکی دیگر از فلسفههای نماز میباشد.
نزدیکی پروردگار هم نزدیکی از نوع فیزیکی نیست.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند «تخلق به اخلاق الله» یعنی اخلاق و ویژگیهای خداوند را در خودتان ایجاد کنید بدین معنا که پرودگار مهربان است مهربان باشید،
خلاق است مبتکر باشید، غافر است از خطاهای دیگران گذشت کنید؛ بنابراین به هر میزانی که صفات پروردگار را در خودمان ایجاد کنیم به همان اندازه هم به خداوند نزدیک میشویم؛ این معنای قرب خداوند متعال است که در نماز هم بعضی از این صفات پروردگار آمده است.
نماز جماعت چه جایگاه و اهمیتی در دین اسلام و بین مسلمانان دارد؟
در صورتی که اضطرار باشد باید نماز را فرادی خواند، چون در نماز جماعت همفکری، همکاری، همدلی و همدردی نهفته است و افراد میتوانند از طریق نماز جماعت مشارکت فکری، روحی، عاطفی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشند.
اقامه نماز جماعت باعث آگاهی افراد از مشکلات و گرفتاریهای یکدیگر شده و در نهایت تصمیم به حل مشکلات گرفته میشود.
بر همین اساس نیاز است که افراد جامعه اهتمام بیشتری نسبت به برپایی نماز جماعت داشته باشند.
چرا در دین مبین اسلام تاکید به نماز خواندن شده است؟
به این دلیل است که انسان منهای خداوند یعنی زباله، حدیثی داریم که میفرماید وقتی یک نفر در جمعی به یاد خداوند است همانند تک درختی در کویر میباشد یعنی سرسبزی و خرمی انسان در سایه رشد و نمو و ارتباط با مبدا است؛ مثلا لامپ سوخته دیگر قابلیت انعکاس و دریافت نور را ندارد اینجا نیز مبدا نور، پروردگار است.
الله نور السموات والارض یعنی همه موجودات نورشان را از الله میگیرند. در واقع نماز همان اتصال به مبدا نور که خداوند است، میباشد در صورتی که این ارتباط قطع شود، جایش زباله دان است.
زباله دان پروردگار هم جهنم است. از جهنمیها میپرسند چرا به جهنم آمدی میگویند ما اهل نماز نبودیم و اینکه چرا در اسلام تا این اندازه به نماز تاکید شده است به این دلیل است که اگر انسان از خداوند جدا شود، بی هویت و در یک بیابانی حیران و سرگردان است؛ بنابراین خداوند از روی مهر و محبت خود این مسیر را باز کرده که ما به سمت آن حرکت کنیم.
خداوند چه نیازی به نماز ما دارد؟
این سوال توسط دانش آموزان زیاد مطرح میشود. از یکی از دانش آموزان سوال کردم که چرا خداوند را دوست داری پاسخ داد، چون خداوند چشم، گوش، زبان، دست و پا به من داده است و من به او گفتم آیا دوست داری چیزهای دیگری هم به تو بدهد پاسخ داد بله، جواب دادم معنای نماز خواندن ما این است که خدایا من لایق چیزهایی هستم که به من دادی پس باز هم بده.
مثال دیگر اینکه وقتی هدیهای به کسی میدهی اول تشکر میکنند. آیا هدیه دهنده نیازی به تشکر وی دارد، خیر معنایش این است که من ادب دارم، من لیاقت دارم، بعد از این هم به من هدیه بده. معنایش این نیست که هدیه دهنده نیازمند است بلکه منظور ادب ماست.
آیا نمیشود خداوند را به گونه دیگری عبادت کرد؟
از هزاران راه میتوان با معبود خود ارتباط برقرار کرد، اما خداوند میان این هزاران راه فریضهای به نام نماز را تعریف و پیشنهاد کرده است که از این طریق با وی ارتباط برقرار کنیم ما در ۲۴ ساعت ۲۳ و نیم ساعت با شیوههای مختلف با پروردگار خود در ارتباط هستیم مثلا دست بی نوایی را میگیریم، خوش اخلاقی میکنیم و یا شاداب هستیم همه اینها باعث جلب رضایت پروردگار متعال است.
ولی خداوند یک فریضه مهم به نام نماز را نه به خاطر نیاز خود بلکه برای رشد ما قرار داده است و میفرماید این تاثیرات روحی، روانی و عاطفی زیادی برای انسان دارد؛ ضمن اینکه اختیار هم به بندگان خود داده و میفرماید میخواهی بخوان و میخواهی نخوان؛ اگر رضایت من را میخواهی بخوان.
بعضی از این افراد میگویند من با خواندن و اشک ریختن شعر حافظ با خدای خود راز و نیاز میکنم؛ ایرادی ندارد بخوانید، ولی ما در قرآن کلمهای به نام مناسک جمع منسک داریم یعنی شکل عبادت (ارنا مناسکنا) حضرت ابراهیم (ع) از خداوند خواهش میکنند که شکل عبادت را به ما یاد بده؛ تو پروردگار ما هستی، تو توانای بی انتها هستی به ما یاد بده چگونه تو را پرستش کنیم خداوند هم یاد داده در این زمانها به این شکل و با این زبان او را ستایش کنید؛ این شیوه نماز مورد پسند پروردگار است.
بی توجهی و سستی به نماز چه آثار و تبعاتی به همراه دارد؟
بیشتر بخوانید:مسجد همان خانه یار است+فیلم
برخی افراد در زندگی به دنبال دارایی هستند، بعضیها به دنبال توانایی و برخی هم به دنبال دانایی هستند پس سرچشمه همه اینها نزد پروردگار متعال است.
سخنان حجت الاسلام رفیعی درباره نماز
منبع: شبستان