ریاست اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: اگر چنانچه ما بتوانیم سالمندی سالم و فعال داشته باشیم کشور می تواند از برکت سالمندی استفاده کند، ولی اگر مراقب نباشیم و توجه و برنامه ریزی نکنیم نگرانی‌ها و گرفتاری‌هایی دارد.
به گزارش خبرگزای صداوسیما رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو در گفت و گو با آقای محسن شتی ریاست اداره سلامت سالمندان
سوال: در نامگذاری های هفته سلامت، امروز به نام جوانی جمعیت و سالمندی سالم نامگذاری شده، موضوعی که حتما در تصمیم گیری و برنامه ریزی های کلان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی تاثیر دارد. این نامگذاری ها باید توجهات ما را به تصمیم‌گیری‌های درستی که بتواند در آینده کمک حال جمعیت کشور باشد برساند، جمعیت می تواند مهمترین عامل کمک کننده به توسعه پایدار در کشور باشد اگر به درستی دیده و برنامه ریزی شود. آقای دکتر شتی درباره جمعیت که می دانیم یکی از ارکان مهم هر حکمرانی است و می گوییم یک سری جوامع پیر و سالمند هستند یک سری جوامع جوان هستند مثل ما که در دهه ۶۰ و ۷۰ جمعیت جوان داشتیم و برای برنامه ریزی، کلاس ها، مدارس و کنکور ها یک معضل بود و هم اکنون این هشدارها به سمتی می‌رود که ما به سمت سالمند شدن می رویم در مورد این تصوراتی که در مورد جمعیت وجود دارد و خیال راحتی که یک سری از مسئولان دارند با شما صحبت کنیم، این که به هر حال ما باید چه کار کنیم تا برسیم به موضوع جوانی جمعیت یا سالمندی سالم با این ریلی که داریم میرسیم؟
شتی: نیروی انسانی مهمترین رکن هر جامعه است، مهم ترین انسان ها هستند و بقیه چیزها که در کنار این قرار می‌گیرند در رتبه بعدی، درست فرمودید دهه شصت ما یک انفجاری از جمعیت داشتیم، جمعیت ما جمعیت جوانی شده بود. سالخوردگی جمعیت به مفهوم افزایش درصد سالمندان است نسبت به کل جمعیت، برخلاف سالمندی فردی که به مفهوم رسیدن به سن ۶۰ ، ۶۵ سالگی است، سالخوردگی جمعیت وقتی اتفاق می افتد که تعداد زیادی از افراد به نسبت کل جمعیت سالمند باشد. ما در دهه شصت یک انفجار جمعیت داشتیم این افراد وقتی به سن مدرسه رسیدند مشکل مدرسه داشتند، به سن دانشگاه و کار رسیدند همین طور، این افراد در سال ۱۴۲۰ می شوند ۶۰ ساله، اتفاقاتی که خواهد افتاد این جا انفجار جمعیت سالمند به نسبت کل جمعیت و اتفاقی که می افتد این است که تعداد سالمند زیاد می شود، سالمندی به مفهوم بیماری نیست، سالمندی اتفاقی در بدن می افتد و تغییراتی در ظرفیت ارگان‌های مختلف رخ می دهد ولی ما دوست داریم این کاهش ظرفیت‌ها هرچه دیرتر و دیرتر اتفاق بیفتد. اگر شیوه زندگی سالم داشته باشیم، فعالیت مناسب و متناسب، تغذیه خوب، رفتار های سلامتی، این ناتوانی ها، بیماری ها و گرفتاری هایی که ممکن است رخ دهد هر چه دیرتر رخ می دهد. ما دوست داریم جمعیت ما جوان باشد، پس یکی از سیاست های بزرگ و مهمی که کل کشور و دولت دارد دنبال می‌کند بحث فرزندآوری و افزایش نرخ باروری است که باید اتفاق بیفتد. این اتفاق باعث می‌شود از نظر کمی تعادلی که دارد به هم می خورد، اصلاح شود یعنی نسبت جمعیت سالمند با افزایش نرخ باروری می تواند اصلاح شود، اما اتفاقی که باید بیفتد این است که نگرانی ما بابت سالخوردگی جمعیت، افزایش درصد ناتوانی، بیماری و گرفتاری ها است. این کار را چطور می توانیم انجام دهیم؟ ما چطور می توانیم سالمندی سالم و فعال داشته باشیم؟ ما باید میانسالی سالم و فعال داشته باشیم، جوانی سالم و فعال داشته باشیم، کودکی سالم و فعال داشته باشیم. پس اگر در جامعه به شیوه زندگی سالم توجه شود اتفاقی که خواهد افتاد دهه شصتی ها به ۱۴۲۰ و شصت سالگی می‌رسند ولی این طور نیست که ۶۰ ساله ای باشند که بیمار است. می دانید که ما ۷۰، ۸۰ ساله هایی داریم که بخاطر زندگی و تغذیه سالم و فعالیت بدنی و ورزش همچنان در مسابقات ورزشی مقام می آورند. پس چنانچه ما اگر بتوانیم در کنار سیاست های افزایش باروری، روی فعالیت بدنی و تغذیه و مراقبت مناسب از سالمندان کار کنیم، حتی با افزایش تعداد سالمندان هم تعداد افراد ناتوان و بیمار ما افزایش پیدا نمی کند و می توانیم جامعه سالم و شاد و فعال تری داشته باشیم.
سوال: نکاتی که شما فرمودید، برآمده از یک سری محاسبات است یعنی ما در بحث پزشکی، علوم تجربی و ریاضی با محاسبه سر و کار داریم اما وقتی وارد حوزه انسان می شویم مولفه‌های بی شماری این وسط می آیند که این متغیر ها با کم و زیاد شدن هر کدامشان ممکن است ما را از مسیر ما شاید کیلومتر ها دور کند. هم اکنون با توجه به آنچه که وجود دارد این دغدغه هایی که شما فرمودید چقدر جدی گرفته می شود؟ یعنی اگر ما بخواهیم راجع به سالمندی سالم صحبت کنیم همین طور نمی شود که امروز ما دکمه سالمندی سالم را بزنیم و سالمندان ما سالم باشند، ما کودکی سالم، نوجوانی سالم، جوانی سالم و بزرگسالی سالم باید داشته باشیم تا برسیم به سالمندی سالم. چقدر این نگاهی که شما دارید در حوزه تخصصی شما و همکاران شما تسری پیدا کرده است و چقدر توانستید تسری دهید که همه این طور نگاه کنند، حکمران ما، سیاستگذار ما و فرقی نمی کند دولت و مجلس نگاه کنند و برایش تصمیم بگیرند و هر اقدامی که لازم است برایش انجام دهند؟
شتی: اگر بخواهیم مثبت بگوییم، باید خیلی تلاش کنیم و خیلی فاصله داریم، ما هم اکنون بالاخره فعالان حوزه سالمندی هر روز و هر روز در رسانه ها صحبت می کنند، من دوست ندارم هیچ وقت بگویم سونامی سالمندی، چون سالمندی بلاخره دستاورد بشر است. ما در چهل و خورده ای سال گذشته توانستیم به شکلی با پیشرفت علم، تکنولوژی و سلامت در کشورمان رفتار کنیم که امید به زندگی ما از پنجاه و خورده‌ای سال به ۷۵، ۸۰ سال رسیده است یعنی افراد ۲۰، سی سال بیش تر زندگی می کنند اما باید کاری کنیم که این سالهای بیشتر با سلامتی اتفاق بیفتد. نیاز به توجه بیشتر سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان، افرادی که منابع تخصیص می دهند داریم، نیاز داریم که بیشتر توجه شود، اولویت بیشتر علاوه بر این که دارد در حوزه‌های درستی مانند فرزندآوری و باروری هزینه می‌شود، باید به ارتباط مهم این قضیه به بحث جمعیت یعنی به سمت سالمندی سالم و فعال برود، اگر چنانچه ما بتوانیم سالمندی سالم و فعال داشته باشیم کشور می تواند از برکت سالمندی استفاده کند، ولی اگر مراقب نباشیم و توجه و برنامه ریزی نکنیم نگرانی‌ها و گرفتاری‌هایی دارد.