انقلاب فرهنگی یکی از عوامل تحکیم پایههای انقلاب اسلامی بود چرا که خودباوری را به جوانانی که تحت سلطه فکری غرب زدگان بودند برگرداند.
اهمیت باور به ارزشمندی خود به حدی بودکه امام خمینی (ره) ۳۸روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و برملا شدن تلاشهای دشمنان انقلاب برای تخریب افکار جوانان و تضعیف روحیه انقلابی و اسلامی آنها توسط اساتید و دانشجویان غرب زده دستور پاکسازی دانشگاهها و مراکز علمی را از این عناصر صادر کرد.
پیروزی انقلاب اسلامی و انقلاب فرهنگی
انقلاب فرهنگی ایران به مجموعهای از رویدادهای مرتبط با فرهنگ ایران، آموزش عالی در ایران و آموزش در ایران در جمهوری اسلامی ایران (به ویژه سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ خورشیدی) گفته میشود که با هدف پاکسازی استادان و دانشجویان «غربزده»، صورت پذیرفت.
هدف انقلاب فرهنگی
انقلاب فرهنگی با هدف اسلامیسازی دانشگاههای مدرن و از بین بردن فاصلهٔ بین دو نظام آموزش عالی مجزای حوزوی و دانشگاهی انجام شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی دانشگاهها بازگشایی شدند. اما عملاً دانشگاه محل فعالیتهای سیاسی شده بود. پیش از شروع انقلاب فرهنگی، دانشگاههای ایران، از مهمترین کانونهای اصلی حضور مخالفان علیه نظام جمهوری اسلامی بودند و وضعیت آنها از دست حکومت خارج شدهبود.
ماجرا از کجا شروع شد؟
بنیانگذار نظام جدید سیاسی کشور ۳۸ روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پیامی ۱۳ بندی صادر کردند و در آن چارچوب و نقشه مسیر حرکت مسؤولان جدید کشور را مشخص کردند. امام در بند ۱۱ این پیام ضمن اشاره به سیاستهای فرهنگیِ ضددینی پهلوی دوم خواستار جلوگیری از استمرار بدآموزیهای به جا مانده از آن رژیم در دانشگاهها و تصفیه اساتید وابسته به شرق و غرب از دانشگاهها شدند.
پیام امام خمینی (ره) درباره انقلاب فرهنگی
رهبر فقید انقلاب اسلامی در بند ۱۱ این پیام که در اولین روز فروردین ۱۳۵۸ صادر شد، تاکید کردند: «باید انقلابی اساسی در تمام دانشگاههای سراسر ایران بوجود آید تا اساتیدی که در ارتباط با شرق و یا غربند تصفیه شوند و دانشگاه محیط سالمی شود برای تدریس علوم عالی اسلامی.(شود)
باید از بدآموزیهای رژیم سابق در دانشگاههای سراسر ایران شدیدا جلوگیری کرد، زیرا تمام بدبختی جامعۀ ایران در طول سلطنت این پدر و پسر از این بدآموزیها به وجود آمده است.»
تولد ستاد انقلاب فرهنگی
به دنبال ملاقات شورای انقلاب با امام خمینی بیانیهای در ۲۹ فروردین ۱۳۵۹ به این مضمون صادر شد: دانشگاه باید از حالت ستاد عملیاتی گروههای گوناگون خارج شود از این رو سه روز مهلت داده میشود تا دفاتر و تشکیلات گروهها در دانشگاهها برچیده شود. امتحانات دانشگاهی باید تا ۱۴ خرداد به پایان برسد و از ۱۵ خرداد دانشگاهها تعطیل شود و هرگونه اقدام استخدامی و مانند آن در دانشگاه متوقف شود و نظام آموزشی کشور بر اساس موازین انقلابی و اسلامی طرح ریزی شود.
این رویداد، سرآغاز «انقلاب فرهنگی» محسوب میشود که با دستور امام خمینی (ره) تعطیلی دانشگاهها به مدت بیشتر از دو سال و اخراج صدها تن از استادان و هزاران تن از دانشجویان دگراندیش، چپگرا و لیبرال را در پی داشت.
یک ماه بعد از تعطیلی رسمی دانشگاهها در اردیبهشت ۱۳۵۹، امام خمینی در ۲۳ خرداد در پیامی فرمان تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی را صادر کردند.
اعضای انقلاب فرهنگی
ترکیب هفت نفره شورای انقلاب فرهنگی در سالهای ۱۳۶۲، ۱۳۶۳، ۱۳۷۵ ترمیم شد و تعداد اعضای آن افزایش یافت. سال ۱۳۷۶ محمد خاتمی به عنوان یکی از اعضای این شورا تعیین شد و به عنوان رئیسجمهور ریاست این شورا را به عهده گرفت.
محمود احمدینژاد در سال ۸۴ جانشین خاتمی وبه ریاست این شورا انتخاب شد. تمام این سالها رهبر وقت ایران نظارت عالی بر این شورا را بر عهده داشتهاست. از زمان تأسیس این نهاد وظیفه سیاستگذاری کلان مملکت در امور آموزشی و فرهنگی را بر عهده داشتهاست.
شورای انقلاب فرهنگی هم اکنون دارای ۳۷ عضو میباشد که رییس جمهور از جمله اعضای آن است.
مبارزه با غرب زدگی
اقدامات انجام شده در دوران انقلاب فرهنگی ایران بخشی از برنامهٔ مبارزه با فرهنگ غرب در ایران محسوب میشد و یکی از اهداف انقلاب فرهنگی ایران، وحدت حوزه علمیه قم و دانشگاه بود.
در طی این دوران محتوای بسیاری از کتابهای درسی و علمی طبق دیدگاه موجود شورای انقلاب فرهنگی، مورد بازبینی قرارگرفت. به شیوههای مختلف، دیدگاههای موسوم به چپ و لیبرال از دانشگاه حذف شدو همچنین تغییراتی با هدف اسلامیکردن دانشگاه و اجرای شریعت اسلامی در دانشگاهها اعمال شد.
بیشتر بخوانید:لزوم ارتقای شورای عالی انقلاب فرهنگی به قرارگاه فرهنگی
قوانین بعد از انقلاب فرهنگی
از زمان انقلاب فرهنگی ایران، سیستمی جدید بر اساس معیارهای جمهوری اسلامی برای گزینش استادان برقرار شد. از آن زمان، برای استخدام استادان، دو گزینش جداگانه بهوجود آمد که اولی گزینش علمی و دومی گزینش عقیدتی و سیاسی است.
منابع: ویکی پدیا، عصر ایرانیان