مشاور رئیس کل بیمه مرکزی: موضوع الکترونیکی شدن کارهای بیمه گری تدریجا شکل گرفته و توسعه پیدا کرده و ما امروز میتوانیم بگوییم تقریبا دیگر اکثر فعالیتها چه در بیمه مرکزی و چه در شرکتهای بیمه همان فعالیتهای خودشان است که به صورت الکترونیک انجام میشود.
سوال: اکنون ضریب نفوذ بیمه در کشور چگونه است؟ نرخ بیمه را براساس احتمال و آبشاری منصفانه تعیین میکنید یا نرخ دستوری که ابلاغ میکنید به بیمهها و میگویید آن را انجام بدهند این خسارت را هم بدنه شخص ثالث هم زیان آور است میگردد دنبال جاهای دیگری که تامین بکند هزینه هایش را درست است؟ یعنی همه آن ۲۵ تا شرکت بیمه مجبورند آن نرخها و تعرفههای شما را آقای بختیاری؟
بختیاری: ثالث بله، ولی در غیراز ثالث، در بیمه شخص ثالث قبل از این که دولت یا شورای عالی بیمه تعیین کند، نرخی براساس محاسبات آماری استخراج شده.
خوشکلام خسروشاهی: یک و نه دهم درصد، کامل نمیشود این طور گفت، در بیمه شخص ثالث قبل از این که دولت یا شورای عالی بیمه تعیین کند نرخی استخراج شده براساس محاسبات آماری این نرخها سال ۱۳۹۰ فکر کنم رفته دولت تصویب شده به ما سقف نرخها هر سانتیمتر در واقع حق بیمه تعیین میشود، معمولا آن سقف نرخی که تصویب شده کمتر از آن میگیریم احتمالا به این دلیل است.
سوال: من احتمال را گفتم که یک بخش هایش هم بالاخره احتمال نیست دیگر دستوری است علت دارد این را گفتم وقتی که ما میگوییم از حوزه دستوری وارد میشویم به این جا میخواستم برسم که آیا تحول دیجیتال و دیجیتال شدن بیمه که قطعا کاهش هزینههای را در خودش دارد میتواند کمک بکند در واقع این ایرادهای نرخهای بیمههای دستوری را بگیرد تا بیمههای ما بتوانند نفس بکشند و آن فعالیت واقعی سرمایه گذاری اقتصادی مخاطره پذیر را انجام دهند؟
خوشکلام خسروشاهی: به نظرم به نکته درستی اشاره فرمودند یعنی بیشترین بحث از بیمهای که مردم و مخاطب با آن ارتباط دارد یعنی بیمه شخص ثالث خب بحث زیادی است که درست فرمودند مبتنی بر همان نرخی است که در سال ۹۰ بوده و بعدا میآید در شورای عالی بیمه نرخهای جدید را در پایان هر سال آن هم با یک محاسباتی محاسبه میشود، ولی واقعیت این است که نرخها در واقع آنچه که تحت عنوان آبشاری در صنعت بیمه مطرح است این اتفاق نمیافتد نکته مهمتر تعهدات است یعنی خود نرخ مهم نیست تعهد مثلا دیه که در رابطه با شخص ثالث است معمولا توسط قوه قضائیه اعلام میشود و روزهای پایانی هم اعلام میشود.
سوال: شما محاسبات را میدانید چطوری محاسبه میکنند؟ اینها یعنی نرخ دیه است و قانون و شرع و نرخ مگر ضابطهای دارد؟
خوشکلام خسروشاهی: بله اگر از این جا به آن نگاه بکنیم بگوییم که بیمه بخشی از اقتصاد است و بایستی در واقع مبتنی بر قواعد اقتصادی کاملا پایه ریزی بشود و کاملا جلو برود این فرمایشی که شما گفتید تا حدود زیادی وجود دارد و بهتر است و همه ما بیمه ایها هم دارند همین را مطرح میکنند میگویند که اجازه بدهید که بیمه مبتنی بر محاسبات آبشاری و محاسباتی که در بیمه اتفاق میافتد البته همانطوری که فرمودند به درستی و فقط هم در شخص ثالث این جوری است در بقیه رشتهها این محاسبات انجام میشود و کل آن بیمه نامههایی که تقدیم مردم میشود مبتنی بر محاسبات است، چون نظام تعرفه اصلا کلا برداشته شده است.
سوال: چون گیر و گرفت راجع به بیمه داریم این نشانههای اقتصاد دستوری توی بیمه هم خودش را نشان میدهد نرخهایی هم است که بیمه مرکزی در واقع مثل بانک مرکزی بالاسر بیمهها واایستاده افتاده بیمه مرکزی یعنی میگوید که آقا این تعرفهها و این ضوابط اینها را رعایت کنید و انجاهایی که توی فضای اقتصادی نفس بکشند اینها خوب است در دنیای نا اطمینان امروز بیمه شاید بگوییم پیشرفتهترین ابزار را برای کنترل این مخاطرات و بعد میگوییم که اگر اینها را ما رعایت بکنیم خیلی دستوری نباشد ان موقع میگوییم که میتوانیم بیمههای بزرگ حمل و نقل بین المللی هم داشته باشیم برای حمل مثلا کشتیهای پاناماکسمان و دنبال مثلا بیمه لویز نباشیم مثلا و آیا تحول دیجیتال به ما تا حالا کمک کرده یا نه؟ خانم دکتر شیما آرا متخصص، شما چقدر با صحبتهای من موافقید که آیا تحول دیجیتال در بیمه میتواند کمک بکند که بیمه به معنای واقعی در اقتصاد دیجیتال در نااطمینانیهای دنیای امروز اقتصاد ما را پوشش بدهد؟
خانم شیما آرا: ببینید دو تا بحث وجود دارد یکی این که ما وقتی داریم از تحول دیجیتال توی صنعت بیمه صحبت میکنیم این را باید به دو قسمت تقسیم کنیم وقتی که ما داریم ممحصولات ارائه میدهیم بر مبنای تحول دیجیتال یا این که خدمات ارائه میدهیم توی یک سری رشتههای مثل رشتههای بیمههای زندگی و بیمههای عمر که ما تعهدات بلندمدت داریم بحث تحول دیجیتال خیلی مهم است این که ما بتوانیم تحول دیجیتال را توی خدماتی که ارائه میدهیم ساری و جاری بکنیم خیلی مهم است دومین بحثی که وجود دارد بحث این است که اگر بیمه حالا چه توی محصولات و چه توی خدمات پیشرفت بکند میتواند توی ارائه محصولات بیمه دیجیتال این که اصلا بیاید ریسکهای دیجیتال را توی آن تحت پوشش قرار بگیرد میتواند هم میتواند نقش داشته باشد و کمک بکند منتها ما فعلا ضریب فضا شاید خیلی دور باشیم هنوز حتی بحث ریسکهای سایبری و بحثهای این طوری را هم ما توی صنعت بیمه مان
سوال: کاملا در حد همان خدمات و عدد در واقع خود خدمات را بپرسیم که آیا این خدمات دیجیتال به جهت کاهش هزینهها آیا کمک کرده و امیدوار باشیم که کمک بکند؟
خانم شیوا آرا: قطعا کمک کرده ما خب ما توی این بحث فعلا فکر کنم صنعت بیمه در ابتدای راه است شاید بگویم که شاید خیلی عقبتر از بحث دیجیتال هستیم و ما الان داریم یکسری خدمات غیرحضوری و برخط ارائه میدهیم که این تسهیل کرده آن فرآیند خدمت گرفتن مشتری هایمان را تا این که بخواهیم برسیم به آن بحثهایی که ما اصلا ارزیابی ریسک هایمان بحث خسارت هایمان را برمبنای دیجیتال و تحول دیجیتال انجام بدهیم فاصله داریم و میخواهم بگویم که قدمش برداشته شده و ناگزیرهستیم که در این مسیر حرکت بکنیم.
سوال: یعنی شما منو را به جایی رساندید من سوالهای دیگر شاید فنی بشود، اما در محاسبه ریسکها آیا الان از الگوریتمهای پیچیده دیجیتال در فضای واینری استفاده میشود یا نه؟ براساس یکسری دستورالعملهای ترکیب سنتی و آنلاین و برخط دارید نرخ را محاسبه میکنید؟
خانم شیوا آرا: حالا اشاره هم کردند که محاسبات حق بیمه توی بیمهها براساس محاسبات اکسری (اگر اشتباه نشنیده باشم) که حالا یک علم است بر مبنای آمار و ریاضی و تلفیقش با اقتصاد هست دارد انجام میشود، اما این را در جایی میتوانیم بگوییم که حالا تحول دیجیتال آمده توی این نقش پیدا کرده که ما بتوانیم از روشهای دیتاماینیک روشهای داده کاوی توی اینها استفاده کنیم که میتونیم بگویم که تقربیا توی این زمینه یک قدمی برداشته و اگر هم برداشته شده خیلی قدمهای کوچکی است.
سوال: یعنی میخواهم بگویم استخراج اطلاعات و داده کاوی الان در صنعت بیمه یا انجام نمیشود یا حداقل اگر هم باشد مبنای محاسبه نرخها و بازاریابی و تولید محصولات جدید دیجیتال بیمهای نیست؟
خانم آرا: این خیلی به ندرت اتفاق میافتد، ولی شرکتها دارند به این سمت میروند.
سوال: چنین زمینه محاسباتی به لحاظ علمی در مراکز دانشگاهی و سندیکای بیمه و مراکز تخصصی بیمه وجود دارد یا نه؟
خانم آرا: دارد یعنی قدمهایی برداشته شده منتها قدمهای اولیه است میدانید یک بحثی که وجود دارد اگر قرار باشد ما از روشهای داده کاوی استفاده بکنیم باید آن داده را داشته باشیم خب دادههایی که در صنعت بیمه وجود دارد به واسطه یک مقدار پیچیدگیهای خاص خودش را دارد.
سوال: میدانیم داده که حداقل در شخص ثالث و مسئولیت اینها میدانیم که سالهای سال را دارند یعنی اطلاعات را در اختیار مراکز تحقیقاتی قرار نمیدهند؟
خانم آرا: چرا در اختیار قرار میگیرد، ولی خب حالا این دادهها پاکسازی بشود یه مقدار خود آن فرآیند پاکسازی دادهها و این که برسد به یک قسمتی که بشود از این دادهها استفاده مناسب را کرد خودش فرایندی است، ولی میدانید که بیمه مرکزی با جمع آوری اطلاعات دادهها دارد انجام میدهد من این را در اختیار پژوهشکده و مراکز دیگر هم قرار میدهد یعنی داده داریم، ولی خب فرآینده باید یک مقدار بهینهتر بشود و چابکتر بشود که زودتر بشود از این دادههایی که وجود دارد استفاده کرد.
سوال: آقای خوشکلام پژوهشکده بیمه با توجه به این که دسترسی مستقیم دارد و قانونا مجاز است در واقع دادههای بخش بیمههای کشور چقدر تحقیقات میدانی و قابل پیاده سازی حوزه دیجیتال را در دستور کار دارد چقدر بیمه همراهی میکند با دیجیتال محصولات دیجیتال نه صرفا خدمات بیمه دیجیتال، غیرحضوری بیمه نامهای میخریم حالا یک سالی هم است که مراکزی هم پذیرفتند مثلا راهنمایی و رانندگی میداند که حالا بیمه دیجیتال است لزومی ندارد دیگر برگه بیمه دستش باشد میتواند که استعلام بکند چقدر در جهت توسعه بیمه دیجیتال پژوهشکده ما دارد کار میکند؟
خوشکلام خسروشاهی: پژوهشکده بیمه یک موسسه تحقیقاتی است براساس سفارشهای کاری که به انها داده میشود در واقع کارها انجام میشود پژوهشکده یک پروژه نسبتا مفصلی در دست تهیه دارد که در آن پروژه قرار بود که شکاف دیجیتال را به نوعی محاسبه و اندازه گیری بکند بگوید که یعنی صنعت بیمه ما وضع موجودش نسبت به حالت مطلوبی که از جهت تحول دیجیتال باید داشته باشد چه طور است یا در واقع نقشه آن شکاف دیجیتال را به ما بدهد براساس آن بنشینیم راهبردها و خط و مشیها را بخواهیم از آن وضع موجود به ان وضع مطلوب برسیم را استخراج کند مطالعاتی که صورت گرفته بخشی از وضع موجود تهیه شده و بخش دیگرش در حال تهیه است در مورد نکته دوم ببنید نکته اساسی این است صنعت بیمه ما معمولا همه جای دنیا هم این طوری بوده اول وضع موجودی که دارد در شرکت بیمه یا هر سازمانی که میخواهد وارد تحول دیجیتال بشود اول همین فعالیتهای فعلی شان را به صورت الکترونیک انجام میدهند بیمه نامه صادر میکند نمیدانم هرکاری میکند به صورت الکترونیک این کار را انجام میدهد یا الکترونیک این کار را انجام میدهد یا پرداخت خسارت ما از اوایل دهه ۸۰ شمسی به شرکتهای بیمه تدوین گر این موضوع الکترونیکی شدن کارهای بیمه گری تدریجا شکل گرفته و توسعه پیدا کرده و ما امروز میتوانیم بگوییم تقریبا دیگر اکثر فعالیتها چه در بیمه مرکزی و چه در شرکتهای بیمه همان فعالیتهای خودشان به صورت الکترونیک انجام میشود فاز بعدی که حالا آن هم نقطه عطفی است.
سوال: راستش را بخواهید الان یک مقدار جلوتر از این هستیم حتی الان پلتفرمها و اپلیکیشنهای مختلف داریم و مثلا در اپلیکشنهای پیچیده مالی خدمات مالی بیمه هم یکی از محصولاتش را میگذارد و کارش را انجام میدهد.
خوشکلام خسروشاهی: میگویم که آن یک نقطه عطف داشتیم ما و نکته بعدی این است که ما به نوعی وارد تحول دیجیتال شدیم و آن هم این است که فرآیندها و محصولات عوض میشود به خاطر وجود فناوری اطلاعات محصولات و فرآیندها عوض میشود.
سوال: تحول دیجیتال خیلی ساده اش این است که شما فرآیندهایتان و محصولاتتان تغییر میکند در این حوزه یک نقطه عطفی که ما داریم در پنج شش سال اخیر شاهدش بودیم ان هم وجود استارتاپها بوده که فروش بیمه نامه را از حالت قبلی که مراجعه حضوری بوده نمایندگانی داشتیم کارگزارانی داشتیم این است که این را تقریبا غیرحضوری کردند این استارتاپها که وارد بازار شدند فرآیند بیمه گری را در یک بخش توزیع عوض کردند. یکی از کارهای بسیار قشنگی که انجام دادند قبلا اگر یک کسی میخواست نمایندگی بیمه بگیرد حتما باید آن دورههای شما آن کلاسها را میگذارند حتما باید یک جا و مکان فیزیکی ثبت میشد و تائیدش میکردید این مراحل را میگذراند تا نمایندگی بیمه را میگرفت حالا در شهرهای مختلف یک دفتر بیمه راه انداختن با سرقفلی و اجاره و اینها داستانهای پیچیدهای دارد مدتهاست که این اتفاق میافتد بیافتد که میتوانند آنلاین دوره ببینند آموزشها را ببینند آنلاین حتی یک جوان خوشفکرما در روستا سایت بیمه را بیاورد بالا و از همان جا خدمات بیمه را بدهد؟
خوشکلام خسروشاهی: به عنوان یک نهاد حاکمیتی دارم عرض میکنم بیمه مرکزی فقط به فکر این نیست که تحول دیجیتال اتفاق بیافتد شما توی اقتصاد نمیتوانید کاری بکنید که ثبات مالی در بازار به هم بریزد ثبات یکی از اهداف مهم همه دولتهاست در نتیجه برای این که ما از دوران گذشته گذر کنیم و به دنیای دیجیتال وارد بشویم در صنعت بیمه یک چیزی نیست که الان تصمیم بگیریم فردا صبح اتفاق بیافتد ما باید این دوران گذار را بگذرانیم و آنهایی که از گذشته در این سیستم سرمایه گذاری کردند کار کردن زحمت کشیدند آنها را هم باید مورد توجه قرار بدهیم که از دوره گذشته منتقل بشوند به دوره آینده در نتیجه آن سرعت عملی که ممکن است ما به عنوان مشتری علاقهمند باشیم حاکمیت همیشه با سرعتی که همه ذینفعان موضوع منافع شان در نظر گرفته بشود عمل میکند در نتیجه بیرون ممکن است فکر کنند که خیلی سریع نیست و کند است و اینها، ولی دغدغه حاکمیت؟
آقای بختیاری: من راجع به بحث تحول دیجیتال یک پیشنهادی دارم راجع به بحث تحول دیجیتال که شما مطرح کردید و مبنای این بحث و بقیه حوزه اقتصاد است که در برنامه شما مطرح میشود باید نگاه را یک کم دیگر باز مرور روی تحول دیجیتال داشته باشیم حالا میآوریمش توی بیمه، چون شما اشاره کردید که این باعث کاهش هزینه میشود تحول دیجیتال. ببینید به نظر من باید ببینیم کدامش اهمیت بیشتری میتواند داشته باشد تحول دیجیتال به مفهوم عینی اش یعنی این که ما بتوانیم از فناوریهای پیشرفته در زنجیره صنعتی که داریم کار کار میکنیم استفاده بکنیم یک نکتهای دارد یعنی ان چیزهایی که باید اتفاق بیافتد چیزهای مهمتر از آن وجود دارد و آن این است که در جامعهای که ذائقه دیجیتال دارد سبک زندگی دیجیتال دارد پسنددیجیتال دارد نهایت همه چیز حالا در حوزه خدمات مالی و اقتصاد بر میگردد به مخاطب یعنی کسی که دارد بیمه نامه را استفاده میکند و بقیه ذینفعان یعنی در وهله اول مخاطب یعنی بیمه گذار و استفاده کننده از خدمات بیمهای مهم است اگر این مبنا را قبول داشته باشیم بنابراین بکارگیری مجموعه فناوریهای جدید مثل بلاک چین مثل آی یو تی، مثل فرض بفرمایید بیگ دیتا و دیتا ماینینگ و اینها بایستی یک احساس رضایت سمت مخاطب یا بیمه گذار ایجاد کند. بکارگیری این فناوریهای نوین صرفا نیازی نیست که حتما یک محصول بیمهای خاص باشد دو تا راه ما داریم یکی این که محصولات موجود بیمهای را به بهترین شکل ممکن عرضه بکنیم که مخاطب راضی باشد یکی اش این است که همین محصولاتی که الان داریم را در بالاترین عرضه بکنیم بهتر شده خیلی بهتر شده شما خودتان هم اشاره کردید یعنی همین الان در رشته درمان مثلا مردم وقتی میخواهند از شرکتهای بیمه پوشش بیمهای دارند خیلی جاها دیگر میشود گفت که تقریبا که وقتی که وارد بیمارستان میشوند با زدن کد ملی شان تقریبا اعتباراتشان و میزان هزینهای که میتواند بیمارستان از آنها بپذیرد وجود دارد آن بحث اول من مبنایش اصلا با بحثهای تحولی بحث دیگری بود بحث کهنهای است که بین صنعت بیمه و کلیت حاکمیت در رابطه با حضور در بحث صنعت بیمه وجود دارد مطرح میکنید یک بحث دیگر است، اما در بحث تحول دیجیتال واقعیت این است که بکارگیری این فناوریهای نوین اگر بتوند رضایتمندی در سمت بیمه گذار ایجاد بکند ما میتوانیم بگوییم که تحول اتفاق افتاده منتها همانطوری که گفتید و من هم عرض میکنم امروز در جامعهای که داریم زندگی میکنیم با نسل جدیدی که با پسندهای دیجیتالی که داریم اتفاقا بیمه به عنوان یک مولفه بایستی بتواند اینقدر از این فناوریها استفاده بکند که در اقتصاد مبتنی بر پلتفرم بتواند با بقیه حوزههای صنعتی، اجتماعی و اقتصادی یکپارچه بشود و یا هم ریخت بشود یعنی آرام آرام دارد این طوری میشود که مثلا در صنایع مختلف وقتی شما وارد میشوید میتوانید را حتما در گردشگری شما وقتی که میخواهید مثلا یک تور را انتخاب کنید همانجا باید بتوانید بیمه را برای خودتان برای ان سفر بیمه حوادث را انتخاب بکنید، این در واقع یک جور یکپارچگی است که این به نظر من میآید که مفاهیم مرتبط با تحول دیجیتال را از این منظر باید بشکافیم از منظر نوآوری در نوع عرضه خدمات حالا شما میگویید محصول هم طراحی بشود.
سوال: من میگوییم که کارکردواقعی بیمه چیست؟ بیمه باید نااطمینانیهایی که وجود دارد که ناشی از ذات فعالیتهای اقتصادی یا هر اتفاقی که میافتد بیمه وظیفه اش چیست؟ آیا شما به عنوان فعالان صنعت بیمه در محاسبه ریسک در مدیریت ریسک و اندازه گیری این نااطمینانی در اقتصاد آیا از ابزارهای داده کاوی، یادگیری ماشین هوش مصنوعی و همه آنچه که ابزارهای پیشرفته حوزه اقتصاد دیجیتال است در این محاسبه و پوشش مخاطره استفاده بکنید یا نه؟ ایا اساس محاسبه بیمه ما در کشور به این سمت رفتید؟
آقای بختیاری: بله ببینید هم صنعت بیمه به این سمت رفته هم تجربههای موفقی توی این زمینه دارد ما یک بحثهای ذاتی بیمه داریم که میآییم بحثهای مبتنی بر مدیریت ریسک را که از قدیم بوده و الان هم که بعد شما قسمت فقط محاسباتی را بیشتر مبنا قرار میدهید در مفاهیم مرتبط با تحول دیجیتال بحث رفتاری خیلی اهمیت بالایی دارد بحث رضایت ذینفع رضایت مشتری اهمیت بیشتری دارید یعنی اگر فرض را بر این بگذاریم که یک محاسبات برای بیمه نامه چه به صورت دستی و چه با استفاده از انواع ترندهای جدید تحول دیجیتال مثل دیتا ماینینگ و بقیه به درستی انجام بشود، اما شیوه عرضه خدمت مردم را اذیت کند نمیتوانیم بگوییم حتما تحول اتفاق افتاده بلکه اگر بتوانیم یک کاری بکنیم که ما علاوه بر این که در آنجا برای محاسبات بیمهای و برای طراحی محصولات از تکنولوژیهای جدید استفاده بکنیم، اما انچه که در تحول دیجیتال میتواند خیلی رضایت ایجاد بکند این است که مخاطبان برای دسترسی به خدمات بیمهای احساس رضایت بیشتری بکنند که این دو تا حالت دارد یکی به نحوه دسترسی به بیمه هاست و یکی به بحث قیمت است که شما قسمت قیمتش را بیشتر میکنید و خدماتی که میگیرد. من اشاره بکنم در صنعت بیمه شرکتهای بیمه پروژههای خیلی خیلی خوبی را ارائه کردند تجربیات خیلی خوبی را در حال پیاده سازی است الان استارتاپهای خیلی خوبی در اطراف شرکت بیمه دارند کار میکنند انها ابتکارات خوبی دارند نوآوریهای خوبی را دارند مطرح میکنند الان صحبت پرداخت خسارت با استفاده از اپلیکیشنهای خیلی خوبی که اتفاقا خود آنها دادهها دارد جمع میشود همان دادهها مبتنی بر یکسری تحلیلهایی که انجام میشود دیتاهای جدیدی را دانش جدیدی را ایجاد میکند.
سوال: آیا این اتفاقات را راجع به بیمه سرمایه و عمر هم انجام میدهید؟ اگر انجام میدادید که خب سهم بیمههای حقوق وسرمایه که حداقل هم برای بیمه سودآور است هم بیمه بلندمدت است، چون میخواهم ساختار زمانی را هم مطرح بکنم به لحاظ ساختار زمانی نرخ بهره و سود و ریسک و پوشش اتفاقا ان بیمهها کمک حال شما هم هست و توسعه ضریب بیمه را دارد؟
خوشکلام خسروشاهی: بحث فناوری اطلاعات در صنعت بیمه به این دستگاههای دولتی در چند سال اخیر توسط وزارت ارتباطات ارزیابی شده صنعت بیمه یا یک بعد است یا دو بعد است و یا سه بعد. یعنی رتبه اول و دوم و سوم
سوال: آیا مسئولیت مدنی مالی هم دارید؟
بختیاری: من هم فکر میکنم که تحول دیجیتال در همه حوزههای اقتصادی اجتماعی کشور و جامعه، جامعه بگوییم بهتر است در حال جلو رفتن است و آرام آرام جلو میرود و یک نکته مهمتر وجود دارد این است که کار فقط شرکت بیمه نیست همه ما ذینفعان در زیست بومی که شما فرمودید باید با هم دیگر همکاری کنیم.
مجری: در واقع یک بخش شاید خیلی هم بزرگ نباشد، اما این بخش کوچک بسیار تاثیرگذار است در کل فضای اقتصادی دیجیتال هست بیمه دیجیتال، اما از این جهت مهم است که مخاطرات را در فعالیتهای اقتصادی و ریسکها پوشش میدهد و باعث جلب اطمینان میشود ما بتوانیم به فعالیت هایمان بپردازیم.
پایان