نشست علمی بناها و محوطه‌های تاریخی با موضوع تحولات میراثی با حضور پژوهشگران، محققان و صاحبنظران این حوزه و به همت پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی‌فرهنگی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، «تبیین مفاهیم بنیادین در بیانیه ایکوموس جهانی در ارتباط با روز بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی»، «میراث‌فرهنگی و تاب‌آوری جوامع انسانی در مقابله با تغییرات اقلیمی»، «پارسه-پاسارگاد: درس‌هایی از مهندسی و انطباق‌پذیری با اقلیم»، «بررسی اثرات محیطی فرونشست در اثر افت آب‌های زیرزمینی بر پایداری سازه‌های میراثی» و «مرور چالش‌ها و تغیرات میراثی در ارتباط با بناها و محوطه‌های تاریخی» در نشست بزرگداشت روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی با موضوع تحولات میراثی مورد بررسی قرار گرفت.
مهناز اشرفی رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی-فرهنگی در این نشست با تبیین مفاهیم بنیادین در بیانیه ایکوموس جهانی در ارتباط با روز بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی به بررسی موضوعات روز جهانی بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی در نیم دهه اخیر پرداخت.
او با طرح این پرسش که دانش سنتی چگونه می‌تواند به اقدام‌های سرزمینی خلاق و تحول بخش کمک کند گفت: استفاده از دانش سنتی به انسجام و یکپارچگی حفاظت تاریخی بناهای تاریخی، احیای آنها، کارآمدی انرژی بناها و مناظر فرهنگی منجر خواهد شد و بهره بردن از دانش و رفتارهای سنتی در میراث فرهنگی می‌تواند به عنوان بخشی از راه حل مسائل و مشکلات پیش‌رو در توسعه زیرساخت‌ها مطرح شود.
اشرفی در ادامه به برخی از راهکارهای این مبحث اشاره و تصریح کرد: آگاهی از دانش سنتی و تجارب میراثی در تحولات و تغییرات محیطی بسیار اهمیت داشته و تنها با شناخت عمیق و گسترده تعاملات انسان با طبیعت می‌توان از تحولات آموخت و تغییرات را حتی‌الامکان مدیریت کرد.
در ادامه حمید فدایی عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به طرح موضوع «پارسه-پاسارگاد: درس‌هایی از مهندسی و انطباق‌پذیری با اقلیم» پرداخت و گفت: طراحی و توسعه سیستم‌های آبیاری و کشاورزی در سرزمین نیمه خشک ایران از دوره باستان مراحل متفاوتی را پشت سر گذاشته و در واقع سنت‌ها و روش‌های گذشته در تکمیل و بهره‌بردای دوره‌های بعدی و از جمله دوره هخامنشی موثر بوده است.
او افزود: خلاقیت‌های به کار رفته برای کنترل یا چیرگی بر محیط طبیعی و از جمله خشکسالی امروزه می‌تواند الگویی برای برون رفت از بحران خشکسالی در منطقه پارسه پاسارگاد باشد و قدر مسلم شناخت دانش فنی دیروز و به‌کارگیری مجدد آن نه تنها می‌تواند این همزیستی را ترمیم کند و به آن تداوم بخشد بلکه راهکارهای مناسبی برای حفاظت از محتوای منابع میراث در اختیار قرار خواهد داد که تضمین کننده اصالت آن خواهد بود.
بررسی اثرات محیطی فرونشست در اثر افت آب‌های زیرزمینی بر پایداری سازه‌های میراثی نیز در ادامه این نشست علمی توسط پویا صادقی فرشباف عضو هیأت علمی گروه میراث‌طبیعی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری بررسی شد.
او پدیده فرونشست زمین را شامل فروریزش یا نشست رو به پایین سطح زمین كه می‌تواند دارای بردار جابه‌جایی افقی اندكی باشد، تعریف کرد و عوامل فرونشست را شامل فرونشست در اثر افت سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست در اثر تنش‌های ژئودینامیکی و فرونشست در مناطق کارستی و شبه کارستی و معدن‌کاوی خواند و تشریح هر یک پرداخت.
این عضو هیئت‌علمی در ادامه به بررسی چند مورد مطالعاتی از نگاه اثرات محیطی فرونشست در اثر افت آب‌های زیر زمینی بر سازه‌های میراثی در استان‌های گلستان و قزوین پرداخت و اقدامات نظارتی و کنترل را در این حوزه تشریح کرد.
ناصر نوروززاده چگینی باستان‌شناس و معاون موسسه فرهنگی ایکوموس ایران، نیز در ادامه این نشست در تشریح موضوع میراث‌فرهنگی و تاب‌آوری جوامع انسانی در مقابله با تغییرات اقلیمی گفت: به موضوع تغییرات اقلیمی در حوزه میراث‌فرهنگی نباید یکسویه نگاه کرد.
او افزود: در این موضوع از یک سو با تهدیدات روبه‌رو هستیم و از سوی دیگر اینکه چگونه باید در مواجهه با تغییرات اقلیمی تاب‌آوری ایجاد کنیم زیرا تغییرات اقلیمی رویدادهایی ماندنی و نیازمند سال‌ها توجه و استمرار و اقدامات جهانی هستند.
معاون موسسه فرهنگی ایکوموس ایران تصریح‌کرد: ما ضمن اینکه با تغییرات اقلیمی مقابله می‌کنیم باید به جامعه محل کمک کرده تا میزان تاب‌آوری را در برابر تهدیدات بالا ببریم وتنها دغدغه تخریب نشدن آثار را نداشته باشیم.