معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی از آغاز عملیات اجرایی خط آهن شلمچه - بصره پس از ماه مبارک رمضان خبر داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای افندی زاده که مهمان برنامه گفتگوی ویژه خبری چهارشنبه شب شبکه خبر سیما بود گفت: بر اساس تفاهم نامه‌ای که روز چهارشنبه بین وزرای راه ایران و عراق به امضا رسید، ساخت پل ۸۸۰ متری تاشو بر روی اروند رود در تعهد ایران و مین روبی و احداث ۳۲ کیلومتر خط آهن تا بصره در تعهد عراق است که قرار شده ظرف ۱۸ ماه به ثمر بنشیند.
متن گفتگوی ویژه خبری چهارشنبه شب سیما به این شرح است:
مجری: ساخت خط آهن شلمچه به بصره چند سالی است که بین ایران و عراق مطرح است و علی رغم تفاهمات چندین باره هنوز به مرحله اجرا نرسیده، اما امروز همانطور که در بخش خبری هم به اطلاع شما رسید تفاهمنامه‌ی شروع عملیات اجرایی این خط ریلی بین وزرای راه و حمل و نقل ایران و عراق به امضاء رسید و قرار شد مراحل احداث این خط ریلی بعد از ماه مبارک رمضان آغاز و ظرف مدت یک سال و نیم به بهره برداری برسد با توجه به اهمیت این خط ریلی که با بهره برداری از آن در کنار باز شدن مسیر ریلی کربلا برای زائران محترم ترانزیت ریلی هم توسعه پیدا می‌کند.
برنامه گفتگوی ویژه خبری امشب را به این موضوع اختصاص دادیم تا ضمن اطلاع از جزئیات توافق امروز بین تهران و بغداد و مراحل ساخت این خط ریلی بررسی کنیم راه اندازی این خط چه دستاورد‌هایی را می‌تواند برای دو کشور به همراه داشته باشد در استودیو در خدمت آقای دکتر شهریار افندی زاده معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی هستیم.
در خصوص اهمیت این خط ریلی توضیح بدهید برای بینندگان با توجه به روابط دو کشور ایران و عراق در حال حاضر ایجاد و بهره برداری از این خط ریلی چه دستاورد‌هایی چه اهمیتی دارد اصلاً.
افندی زاده : روابط اقتصادی، تجاری و فرهنگی بین دو کشور سال هاست که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و دو کشور همیشه تلاش کردند که با تفاهمی که انجام می‌دهد رو مسائل مختلف اقدامات مؤثر در جهت توسعه داشته باشند خب همان طور که مستحضرید ما یک مرز بسیار طولانی با کشور عراق داریم ۵ تا از استان‌های ما هم مرز عراق هستند در خوزستان ما دو تا گذرگاه خیلی مهم داریم که شملچه و چذابه هستند در استان ایلام گذرگاه مهران را داریم در استان کرمانشاه گذرگاه خسروی داریم و همچنین در کردستان و آذربایجان غربی، اما تنها در حقیقت گذرگاهی که اتصال شبکه‌ی ریلی ما به سمت عراق می‌تواند در حال حاضر باشد بحث شلمچه است ما به هر حال از مسیر اهواز به خرمشهر تا شلمچه یک شبکه‌ی ریلی داریم سال‌های بسیار طولانی بین دو کشور تلاش شده که اتصالی در حقیقت از شبکه ریلی از طریق شلمچه به بصره صورت بگیرد و اگر این ارتباط برقرار بشود ما به راحتی می‌توانیم از طریق شبکه‌ی ریلی به کربلا و شبکه شبکه‌ی ریلی در حقیقت عراق وصل بشویم و، چون سال‌های بسیار زیادی طول کشیده و تفاهم‌های مختلفی در سال‌های مختلف انجام شد همیشه این یکی از اهداف مهم دولت‌هایی بود که به هر حال سر کار می‌آمدند خوشبختانه امروز با دستور نخست وزیر عراق، وزیر حمل و نقل عراق وارد ایران شد تا یک سفر شاید ۱۰ ساعته و در یک جلسه‌ی بسیار فشرده با مقام مالی وزارت راه و شهرسازی تلاش کردند که تفاهمی را برای احداث این پروژه‌ی مهم ریلی اتخاذ کنند خوشبختانه بعد از جلسه‌ای که انجام شد و مذاکره صورت گرفت قرار بر این شد که این پروژه ظرف مدت یک سال و نیم به اجرا در بیاید و این نشان می‌دهد که اراده‌ی دو کشور را در حال حاضر برای احداث پروژه است.
مجری: نشان می‌دهد این بار خیلی جدی هستیم برای زمان بندی شده داریم.
افندی زاده: بله با توجه به اینکه توضیح دادم نخست وزیر در حقیقت عراق به وزیر حمل و نقل عراق دستور داده بود و این سفر، سفر خیلی کوتاهی بود و مستقیم ایشان به وزارت راه و شهرسازی آمدند و جلسه‌ی فشرده‌ای با مقام عالی وزارت داشتند نشان می‌دهد که به هر حال در این دفعه امیدوار هستیم که این در حقیقت یک تفاهم جدی باشد که این با توجه به اینکه زمانی هم برای آن مشخص شده پروژه حدود ۳۲ کیلومتر است با یک پل حدود ۸۸۰ متر بر روی اروند خب طبیعتاً این پل از نوع پل بازشو است یا آسانسوری است که به هر حال باید باز بشود و کشتی‌ها بتوانند عبور کنند در اروند بعد ۳۲ کیلومتر یک شبکه‌ی ریلی است خب اگر ما این شبکه‌ی ریلی متصل بشود با توجه به این همانطور که توضیح دادم سؤال‌های بسیار طولانی همه منتظر بودن خب ما به راحتی می‌توانیم در حقیقت از مسیر شلمچه به سمت بصره و به کربلا وصل بشویم خب زائرین عزیز ما می‌توانند در آن زمان به راحتی از طریق شبکه‌ای که سال‌ها آرزو بود بتوانند خودشان را به کربلا برسانند.
مجری: آقای دکتر در خصوص اهمیت به هر حال این خط ریلی تا حدودی صحبت شد، برای بینندگان بفرمایید در کنار این بحث خط راه آهن شلمچه ـ بصره امروز در کنار این چه توافقات دیگری بین طرف ایرانی و عراقی انجام شد؟
افندی زاده: من اگر اجازه بدهید یک مقداری جزئیات این تفاهمنامه را هم که در حقیقت انجام شده توضیح بدهم همانطور که توضیح دادم حدود ۳۲ کیلومتر شبکه ریلی هست که این را در حقیقت دولت عراق تعهد کرد که در حقیقت خودش بسازد و پل حدود ۸۸۰ متر را که یک پل بازشو است را در حقیقت ایران تعهد کرد بر روی رودخانه اروند بسازد قرار شد بلافاصله بعد از ماه مبارک رمضان، ما یعنی در اوایل اردیبهشت ماه در حقیقت تملک زمین‌ها برای پل در اختیار ایران قرار بگیرد و همانطور که توضیح دادین قرار شد ظرف مدت یک سال و نیم این پروژه به مرحله‌ی اجرا دربیاید خب طبیعتاً اگر این پروژه اجرا بشود همانطور که توضیح داده شد ایران به راحتی می‌تواند به شبکه‌ی ریلی عراق متصل بشود و طبیعتاً اگر این اتصال صورت بگیرد خب با کشور‌های همجوار دولت عراق مثل اردن، سوریه و در قسمت پایین که عربستان و کویت هست اگر شبکه‌ها کامل بشود یک منطقه‌ای می‌تواند از طریق شبکه‌ها اتصال پیدا بکند.
مجری: یعنی ما علاوه بر اینکه با آن خط ریلی عراق وصل می‌شویم به کشور‌های همسایه هم می‌توانیم از این طریق آن ترانزیت کالا را داشته باشیم.
افندی زاده: بله مشروط بر اینکه آن توسعه شبکه ریلی در عراق هم همزمان صورت بگیرد که این به هر حال این جزو برنامه‌های هر کشوری است که به کشور‌های همسایه وصل بشود و این در دراز مدت می‌تواند اگر این شبکه‌ها کامل بشود یک در حقیقت اتصال ریلی منطقه‌ای می‌تواند صورت بگیرد، اما چرا این اهمیت دارد؟ به خاطر اینکه به هر حال در وهله اول بحث مسافری مطرح است و این اتصال می‌تواند در حقیقت حجم بالایی از مسافرین و بالاخص زائرین را که همیشه علاقمند بودند به نوعی در حقیقت از این مسیر استفاده کنند اهمیت دوم اینکه بنا است حدود بیش از ۴۰ سال است که در حقیقت تفاهم‌های مختلفی صورت گرفته، ولی به هر دلایل مختلفی این کار صورت نگرفته، ولی چون این دفعه در حقیقت همانطور که توضیح داده شد به صورت جدی برای این پروژه در حقیقت وقت گذاشته شد و اهمیت موضوع برای دو کشور اهمیت است امیدوار هستیم که به هر حال به سرعت این کار صورت بگیرد، اما در کنار این موضوع به هر حال می‌دانید که ما و دولت عراق در زمینه های.
مجری: هزینه را هم فرمودید که مشترک شد دیگه فقط پل به عهده ایران است.
افندی زاده: پل به عهده دولت ایران گذاشته شد در حقیقت به نوعی سرمایه گذاری بر این پروژه انجام خواهد شد و شبکه‌ی ریلی آن ۳۲ کیلومتر بر عهده دولت عراق خواهد بود که توضیح هم دادند که بودجه‌ای را برای این در حقیقت در دولت عراق مشخص شده و این نشان می‌دهد که در حقیقت آن اراده ساخت در این پروژه خواهد بود، اما در کنار این موضوع که اهمیت بسیار زیادی و خوشبختانه یک تفاهم دو جانبه‌ای هم امضاء شد که با جزئیات کامل بود که به هر حال مستحضر هستید در کنار ما با دولت عراق خب در حقیقت حمل و نقل هوایی، دریایی، ریلی و جاده‌ای داریم و نشان می‌دهد که به هر حال روابط اقتصادی دو کشور و بالاخص در بحث ترانزیت در آینده می‌تواند نقش عمده‌ای را در منطقه ایفا کند ما علاوه بر در حقیقت شبکه‌ی ریلی که از طریق شلمچه به بصره در تفاهم آمده به هر حال مواردی که بیشتر مطرح شد که قرار شد کمیته‌ی حمل و نقل دو کشور در آینده تشکیل بشود رو این موارد صحبت کند که من این موارد را خدمتتان می‌گویم که نشان می‌دهد که علاوه بر بحث شلمچه و بصره، بحث شلمچه به صورت تفاهم نامه امضاء شد با یک برنامه‌ی اجرایی که ان شاء الله از ۵ اردیبهشت ماه بعد از ماه مبارک رمضان ان شاءالله اجرا خواهد شد و قرار شد همزمان دو کشور در حقیقت کارشان را شروع کنند هم ایران آن پل را در حقیقت بسازد که بعد از اینکه تملکی که در واقع دولت عراق رو زمین‌ها خواهد کرد این کار صورت می‌گیرد و طبیعتاً دولت عراق هم بتواند در حقیقت آن بحث ریل البته یک بحث مین روبی هم وجود دارد که به هر حال این هم جزو تعهدات ایران بود که ان شاءالله انجام می‌شود، اما در کنار این ما مسیر‌های دیگری داریم یکی از مسیر‌های ریلی دیگری که در آینده می‌تواند ما را به عراق وصل کند از طریق کرمانشاه خواهد بود ما به هر حال شبکه‌ی ریلی تا کرمانشاه داریم از کرمانشاه تا خسروی جزو برنامه‌های آینده ایران است که اتصال صورت بگیرد، اما از خسروی تا بغداد هم در حقیقت شبکه‌ی ریلی می‌تواند از طریق دولت عراق که دارد مطالعاتش را انجام می‌دهد کامل بشود.
سؤال: توافقی صورت گرفت در این رابطه؟
افندی زاده: این را به هر حال صحبت‌هایی بوده که مطرح شده در جلسه و قرار شده رو این موضوعات در کمیته‌ی حمل و نقل دو کشور مورد بررسی قرار بگیرد، چون برای ما طرح‌های دراز مدت داریم اگر این در حقیقت شبکه‌ی دوم ما هم هم از طریق ایران باید کامل بشود و هم از طریق عراق، خب ما دقیقاً می‌توانیم از طریق خانقین به بغداد وصل بشویم و بعد می‌رویم به سمت کشور‌هایی مثل اردن، سوریه برای یک شبکه‌ی ترانزیتی دیگری را اضافه می‌شود بر شبکه‌های ریلی، در کنار این بحث جاده مطرح است خب ما تمام مرزهایمان از طریق جاده وصل است، ولی باید توسعه پیدا کند یعنی به صورت در حقیقت بزرگراه‌ها قرار بگیرد بحث توسعه‌ی بزرگراهی بین در حقیقت خسروی و بغداد هم مورد در حقیقت مذاکره قرار گرفت که، چون ظرفیت وقتی افزایش پیدا بکند طبیعتاً دو کشور منافع مشترک را ایجاد کنند.
موضوع بعد بحث ترانزیت است ما به هر حال تقریباً در این سال‌ها ما بحث واردات و صادرات را داشتیم، اما بحث ترانزیت می‌تواند در آینده در منطقه، هم کشور عراق می‌تواند وارد شبکه‌های ایران بشود به سمت پاکستان و افغانستان و حتی کشور‌های سی. آی. اس و حتی کشور در حقیقت چین از این سمت ارتباط برقرار بشود کریدور شرق به غرب است ما هم در حقیقت می‌توانیم اگر این شبکه‌های ریلی و جاده‌ای وصل شد می‌توانیم به کشور‌هایی مثل اردن، سوریه و در قسمت پایین بحث عربستان و کویت به صورت زمینی وصل بشویم.
سؤال: هم در صادرات کالای خودمان و هم در ترانزیت بین المللی خیلی کمک بکند.
افندی زاده: که این می‌تواند در حقیقت یک تحولی را در منطقه در کریدور‌های شرق به غرب ایجاد کند، چون ما می‌بینیم به هر حال بحث خرمشهر خب ما به راحتی از طریق دریا هم به نوعی اتصال به خرمشهر دارد بنابراین یک نوع حمل و نقل ترکیبی خواهد بود در بحث ترانزیت، موضوعاتی مطرح شد که قرار شد در کمیته‌های حمل و نقل روی آن صحبت بشود روی حمل و نقل جاده‌ای خب می‌دانید ما الآن بحث آن در حقیقت توی مرز‌ها تخلیه بار صورت می‌گیرد یعنی ما کالاهایمان را می‌بریم لب مرز کامیون‌های عراقی می‌آیند و هنوز بحث یک سر بودن بار‌ها وجود ندارد این هم جزء صحبت‌هایی بود که مطرح شد که هم آن‌ها بتوانند از کشور ما استفاده کنند و حمل یک سره داشته باشند و هم ما بتوانیم در آینده که البته این موضوع را سال‌های مختلفی مطرح است، ولی قرار بر این شد که حتی پیشنهاد.
سؤال: این در قضیه شلمچه ـ بصره هم صدق می‌کند؟
افندی زاده: بله، در تمام مرز‌های جاده‌ای است که آن هم به دلیل اینکه معمولاً آن‌ها علاقه‌مند هستند در حقیقت همینی که در عراق صورت می‌گیرد توسط خود حمل و نقلشان صورت بگیرد به دلیل مسائل اقتصادی، ولی ما پیشنهاد دادیم که در اینجا ما بتوانیم از شرکت‌های مشترک استفاده کنیم یعنی شرکت‌های مشترک ایجاد بشوند که هم حمل و نقل ما از طریق ناوگان داخلی ایران باشد هم ناوگان عراقی و دو کشور بتوانند واقعاً این، چون به هر حال وقتی حمل به صورت یکسره باشد قطعاً از نظر اقتصادی و کاهش هزینه می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد. اما موضوع بعدی که مطرح شد و حائز اهمیت است ما حتی پیشنهاد دادیم ما بتوانیم در حقیقت کشنده‌های ما وقتی که یدک‌ها را می‌آورند تا در حقیقت مرز عراق، در حقیقت کشنده‌های عراق همین یدک‌های ما را حمل کنند یعنی به صورت آزمایشی یعنی باز حداقل بار دیگر جابجا نشود و کشنده جابجا بشود. وزیر راه و شهرسازی آقای دکتر بذرپاش پیشنهاد دادند که ما از این نحوه هم بتوانیم استفاده کنیم و این حتی به صورت آزمایشی.
سؤال: آقای دکتر برای این‌ها زمان بندی خاصی تعریف شد؟
افندی زاده: این موضوعات فقط به دلیل اینکه موضوع اصلی این جلسه بحث همان احداث شلمچه ــ بصره بود و آمدن وزیر حمل و نقل عراق به خاطر همین موضوع بود، ولی ما به هر حال با توجه به مسائل زیادی که می‌تواند برای دو کشور از نظر اقتصادی منافع داشته باشد سعی شد موضوعات به عنوان عنوان‌ها مطرح بشود.
سؤال: که درون آن کمیته بین هر کشور در دستور کار قرار گرفت.
افندی زاده: بنابراین هم در بحث ترانزیت و هم در بحث حمل و نقل جاده‌ای می‌تواند در آینده ما در حقیقت بین دو کشور بتوانیم روابط قوی تری ایجاد کنیم در کنار این مسائل دیگری هم مطرح شد از جمله بحث حمل و نقل هوایی خب شما مستحضرید ما در اربعین یک حجم بسیار زیادی از مسافرین ما حالا چه از طریق حمل و نقل جاده‌ای چه از طریق حمل و نقل ریلی که البته در شلمچه و چه از طریق حمل و نقل هوایی جابجا می‌شوند خب اگر مستحضر باشید ما سال گذشته در اربعین سال گذشته ما بیش از ۳ میلیون و حدود ۵۰۰ هزار نفر از زائرین ما به سمت عراق رفتند در یک مدت بسیار کوتاهی حدود ۱۵ تا ۲۰ روز خب طبیعتاً در مورد بحث سقف پرواز‌ها صحبت شد ما حدود ۱۲۰ پرواز سقف پرواز‌های هفتگی ما با دولت عراق است که البته در اربعین بسیار کمک کردند این سقف اضافه شد به خاطر در حقیقت تقاضا وجود، پیشنهاد شد که این سقف به ۲۰۰ پرواز در هفته برای فرودگاه‌های بغداد و نجف اضافه بشود که البته به عنوان پیشنهاد ایران بود که قرار شد که زمینه‌های مورد بررسی قرار بگیرد.
سؤال: زیرساختش آماده است یعنی فراهم است مشکلی نداریم در فرودگاه ها؟
افندی زاده: بله در مورد هم در شرکت‌های هواپیمایی داخلی ما این مشکل را ندارند هم فرودگاه‌های ما ندارند و دولت عراق هم می‌تواند با یک برنامه ریزی مناسب برای فرودگاه‌های در حقیقت بغداد و نجف این امکان را ایجاد کند که قرار شد همین بحث زیرساخت‌ها و بحث امکانات مطرح باشد که البته ما باز پیشنهاد دادیم در اربعین سقف افزایش پیدا کند در همان دو هفته از حالا سازمان هواپیمایی کشور قرار شد که در این رابطه هماهنگی‌های لازم را با طرف عراقی انجام بدهد، چون روابط به هر حال روابط در حدی است که این علاقمندی دو کشور برای توسعه وجود دارد ما سعی کردیم در تمام شقوق حمل و نقلی این کار را صورت بدهیم.
سؤال: حالا با توجه به همین توافقاتی که به آن اشاره کردید و بحث شلمچه ــ بصره فکر می‌کنید در اربعین چقدر بتواند مشکلات را کم بکند؟
افندی زاده: ببینید ما در اربعین برآوردی که در سال گذشته داشتیم حدود ۵ میلیون (زائر) بود اگر در صحبت هایمان به حدود ۳ و نیم میلیون رفت خب ما یک حمل و نقل در داخل ایران داریم و یک حمل و نقل در بیرون ایران که در عراق خواهد بود یکی از مشکلاتی که ما در بحث‌های اربعین داریم این است که بیشتر تقاضای ما معطوف می‌شود به پایانه‌ی یا گذرگاه مهران، ما حدود ۶۲ درصد در حقیقت زائرین ما از طریق پایانه و گذرگاه مرزی مهران رفتند حدود نزدیک به ۲۸ درصد دیگر از طریق شلمچه، چذابه و بقیه مرز‌ها بود ما اگر بتوانیم در حقیقت یک مدیریت تقاضا برای پایانه‌های مختلف داشته باشیم و این را در حقیقت وزارت کشور بتواند هماهنگی لازم را بکند بر زائرین ما به نوعی در حقیقت مدیریت تقاضا را انجام بدهند ما در حقیقت شلمچه، چذابه، مهران، خسروی در حقیقت از پایانه هستند که می‌توانند سهم مناسبی را نسبت به هم داشته باشند بالاخص پایانه خسروی که از امکانات بسیار خوبی برخوردار است اگر ما بتوانیم این در حقیقت پایانه‌ها و بعد خود تجهیزاتی که در خود طرف عراقی وجود دارد، چون مثلاً ما گیت هایمان در پایانه‌ها زیادند طرف مقابل کمتر است در ستاد مرکزی اربعین با توجه به تجربیاتی که در سال‌های گذشته داشت شروع کردیم مذاکرات را انجام بدهد افزایش در حقیقت پرواز‌ها می‌تواند کمک بسیار زیادی بکند بحث حمل و نقل، اما نکته‌ای که ما پارسال به آن رسیدیم این بود که ما باید سعی کنیم استقرار زائرین ما به دلیل اینکه در حقیقت ورودی به پایانه‌های ما زیاد است و خروجی به دلیل امکاناتی که در عراق است کم است این بتواند یک نوع در حقیقت توازن برقرار شده ما پیشنهاد دادیم که ما در شهر‌ها این استقرار را برای مسافرین، برای زائرین داشته باشیم این هم به هر حال در ستاد مرکزی اربعین صحبت دارد می‌شود خب کمیته‌ی حمل و نقل و سوخت بر عهده وزارت راه و شهرسازی است ما قطعاً نیاز داریم که حمل و نقل عمومی را در اربعین افزایش بدهیم، اما اگر شبکه‌ی ریلی ما حالا ظرف یک سال و نیم آینده ساخته بشود خب می‌توانیم حجم قابل توجهی را از این حجمی که الآن روی بخش حمل و نقل جاده‌ای است را شبکه‌ی ریلی با ایمنی بالاتر، با نظم بالاتری ایجاد کند و برای آن باز اهمیت آن پروژه‌ی شلمچه به بصره اینجا باز خودش را بالاخص در سفر‌هایی که در یک مدت کوتاه می‌خواهیم حجم بالایی را جابجا کنیم، چون ما می‌توانیم تعداد قطار‌ها را زیاد کنیم تواتر آن‌ها دارد افزایش پیدا کند هددهی آن‌ها کاهش پیدا کند و این حجم می‌تواند واقعاً حجم قابل توجهی باشد هم دولت عراق و هم دولت ایران می‌تواند در حقیقت حجم بالایی از زائرین را از طریق شبکه ایجاد بکند برای همین است این شبکه می‌تواند تأثیر بسیار زیادی را برای حمل و نقل مسافری داشته باشد که حالا بعد‌ها در آینده امکان دارد در بخش حمل و نقل بار هم بشود با توافقاتی که در آینده انجام بشود این کار ان شاء الله صورت بگیرد.
سؤال: آقای دکتر به حمل و نقل بار اشاره کردید خب بالاخره می‌دانیم که بازار عراق بعد از چین الآن دومین بازار طرف معامله با ایران است در سال ۱۴۰۱ گزارش‌ها را که می‌خواندیم حدود ۲۰ درصد ما رشد معاملات تجاری داشتیم الآن فکر می‌کنید این بحث شلمچه ـ بصره چقدر بتواند کمک کند به ارتقای بحث اقتصادی تعاملات دو کشور؟
افندی زاده: در دنیا معمولاً شبکه‌هایی که به صورت یکسره هستند و پیوسته هستند تأثیر زیادی در بحث در حقیقت تجارت و جابجایی کالا دارد برای همین همه دولت‌ها تلاش می‌کنند از طریق شبکه‌های ریلی به هم وصل بشوند بحث کریدور شمال، جنوب که اتصال در حقیقت رشت به آستارا به خاطر این اتصال شبکه است قطعاً تأثیر زیادی می‌تواند در بخش مسافری داشته باشد به خاطر اینکه ما زوار زیادی را برای کربلا داریم هم می‌تواند در بخش بار در آینده این نقش داشته باشد و، چون ما به شبکه‌ی ریلی عراق وصل می‌شویم دیگر بحث ما دیگه فقط مسیر‌های کربلا می‌توانیم حتی به کشور‌های دیگر اگر آن اتصالِ برقرار باشد انجام بدهیم بنابراین در آینده قطعاً احداث پروژه هم در بخش مسافری و هم در بخش جاده‌ای و هم در بخش کالا و در حقیقت جابجایی حمل کالا می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد البته من هم همانطور که توضیح دادم ما قطعاً باید مسیر خسروی را هم شبکه‌ی ریلی آن را به بغداد وصل کنیم یعنی در بغداد هم باشد ما از بالا و پایین باید حداقل این شبکه‌ی اتصال، من فقط در مورد حمل و نقل دریایی هم یک توضیح بدهم به هر حال بحث اروندرود بسیار مهم است الآن لایروبی اروند رود به دلیل اینکه سال‌های مختلفی است که عراق لایروبی انجام نداده در حقیقت کشتی‌ها دارند به سمت کوچک شدن پیش می‌روند و این هم یکی از بحث‌های دیگر بود که ما مطرح کردیم که به هر حال و قرار شد باز در همان کمیته، چون ببینید همانطور که موضوع اصلی سفر آقای وزیر حمل و نقل عراق به دلیل شلمچه ـ بصره بود که خوشبختانه به یک توافق خوب رسیدیم در کنار این مقام عالی وزارت راه و شهرسازی تلاش کرد تمام مواردی را که در سال‌های مختلف مطرح بود به عنوان موضوع برای آن کمیته‌ی دو جانبه‌ای که در حقیقت در آینده می‌خواهد تشکیل بشود قرار شد که در حقیقت این موضوعات را دولت عراق بررسی کند و در اولین فرصت آن زمان پیشنهادی برای تشکیل این کمیته بشود این کمیته بسیار کمیته‌ی جامع است در چهار شاخه هوایی، دریایی، ریلی و در حقیقت جاده‌ای خواهد بود ان شاءالله.
مجری: آقای صفری (معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه که مهمان تلفنی برنامه بود) خب به هر حال امروز خبر خوبی بود این توافقی که بین تهران و بغداد در خصوص خط ریلی شلمچه ـ بصره به هر حال اتفاق افتاد نظر شما چیست؟ فکر می‌کنید چقدر بتواند به توسعه روابط اقتصادی و تعاملات اقتصادی آن سرمایه گذاری‌های مشترک بین دو کشور کمک بکند؟
صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: همان جور که مستحضر هستید در دولت سیزدهم از زمانی که رئیس جمهور آقای رئیسی تشریف آوردند روی چهار پنج تا پروژه‌ی اساسی استراتژیک مثل آستارا ـ رشت مثل اینچه برون، مثل شلمچه - بصره، مثل چابهار، کریدور شمال و جنوب تأکیدات بسیاری داشتند یک از موضوعات همین شلمچه ـ بصره بود که خب با پیگیری‌های تماس‌های تلفنی ایشان نخست وزیران محترم و همچنین وزرای محترم و وزارت خارجه پیگیری‌هایی که کرد الحمدلله امروز این مطلب با توجه خاص جناب آقای رئیس جمهور و آقای بذرپاش وزیر محترم به نتیجه رسید خوشبختانه این بار کار‌های زمان بندی کار شروع شده، اما این مسئله بسیار استراتژیک و مهم است برای کشور ارتباط ریلی ما با برادران عزیز شیعه‌ی ما با عراق، که این زمان بندی آن مشخص شد ان شاءالله به زودی این اجرایی می‌شود که فاز اول این قضیه مسافری هست و تأثیرات تجاری خودش هم خواهد داشت خب همین حمل و نقل مسافر به جای پرواز‌های متعدد حجم بسیاری از به قول معروف مسافرین ما، زوار ما را چه کار می‌کند جابجا خواهد کرد. بله بسیار می‌تواند مسائل را حل بکند خب خوشبختانه همین جور که جنابعالی فرمودید ما بعد از چین، عراق، امسال رشد ۲۰ تا ۲۲ درصدی داشتیم در تجارت من معتقدم هستم که ان شاءالله این کار که شکل بگیرد یک حجم بالایی ارتقاء پیدا خواهد کرد تجارت ما، این نکته مهم است ببینید که از آن ۴ ـ ۵ پروژه‌ای که جناب آقای رئیس جمهور در این یک سال و خرده‌ای پیگیری کردند الحمدلله این دو پروژه به نتیجه رسیده نتیجه همه می‌گویند خب آقا پس کو؟ زمان بندی شده، کار شده، قراردادهایش انجام شده، مشخصاتی که لازم بوده شکل گرفته و امشب در مورد شلمچه ـ بصره اتفاقاً این تماس تلفنی که جناب آقای رئیس جمهور بابت تبریک عید بود با نخست وزیر عراق داشتند روی این قضیه تأکید کردند که بلافاصله وزیر آن‌ها آمد به ایران، آقای بذرپاش هم خیلی زحمات امروز که من هم آنجا حضور داشتم حدود ۵ ساعت مذاکره شده و الحمدلله به نتیجه خودش رسید و اجرایی شدنش هم از بعد از ماه رمضان ان شاءالله شروع خواهد شد.
مجری: با توجه به اینکه طرف عراقی حتی بودجه را هم برای این موضوع تخصیص داده این طور برمی آید که بسیار جدی هستند آقای صفری.
صفری: بله حدود ۲۳۰ میلیون دلار بودجه در نظر گرفتند برای این کار خب این همین اولین بار بودجه در نظر گرفتند این جدی بودنشان و همیشه می‌گفتند که آقایان جدی نیستند، ولی الآن ثابت کردند که جدی هستند البته خب خداوکیلی پیگیری‌های بسیار زیادی شد می‌گویم تماس‌های آقای رئیس جمهور، تماس‌های معاون اول محترم جناب آقای دکتر مخبر، وزرای محترم و وزارت امور خارجه بالاخره به این نتیجه از سلسله مراتب رسید و گفتند دوباره من تأکید می‌کنم از مسائلی چهار ـ پنج پروژه‌ی مهم ترانزیتی اتصال ما با کشور‌های همسایه یکی این بود که آقای رئیس جمهور تأکید داشتند و پیگیری می‌کردن خوشبختانه به نتیجه رسیده و ان شاء الله اجرایی خواهد شد.
سؤال: آقای صفری روی سرمایه گذاری‌های مشترک هم بین تجار دو کشور می‌تواند بسیار مفید باشد.
صفری: من یک نکته‌ای که خواستم خدمت شما بگویم چهار پنج البته آن خسروی ــ بغداد هم هست اتوبان باز آقای وزیر مطرح کردند آن‌ها گفتند تا منطقه‌ای آن الآن چهار بانده شده آسفالت شده و بقیه‌ی آن هم در دست اجرا دارند که اجرایی بشود آن هم یکی از مرز‌های ببینید ۱۱۰ کیلومتر تا بغداد است از خسروی، حالا ما به اتوبانش را می‌گوییم حالا ریلی آن هم به بعد این هم یکی از مسائلی بود که امروز نهایی شد و تأثیرگذار هست روی روابط ارتباطات ما با عراق و یکی از مرز‌های مهم البته حالا ما روی مهران نگوییم این نزدیکی این جاده حدود ۱۰ ــ ۲۰ کیلومتر نزدیکتر از مهران به بغداد که بسیار می‌تواند مؤثر باشد برای این کار هم بودجه گذاشتند آن‌ها و این هم جدی بودن جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد در اتصالات و هم جدی بودن کشور مقابل عراق برادر عزیز ما شیعیان عزیز.
مجری: آقای افندی زاده این بحث سرمایه گذاری‌های مشترک و اقداماتی که به هر حال سرمایه گذار‌های ما در کشور عراق دارند انجام می‌دهند توی این مسیر هم فکر می‌کنم خیلی بتواند بحث شلمچه ــ بصره بتواند مفید واقع بشود.
افندی زاده: در جلسه‌ی امروز مقام عالی وزارت راه و شهرسازی به هر حال مطرح کردن تشکیل شرکت‌های مشترک را اعلام کردند که این دقیقاً می‌تواند کمک بسیار زیادی بکند برای سرمایه گذاری‌های مشترک و برای بحث حمل و نقل، چون به هر حال می‌دانید که دولت عراق خب از توانمندی خاصی برخوردار است و ایران هم که به هر حال سرمایه گذارانش حالا در بحث‌های حمل و نقل که ما بخش خصوصی مان خوشبختانه توانمندی خوبی دارد و اگر به صورت مشترک باشد آن بحث حمل یکسره می‌تواند در حقیقت یک راهکاری برای کاهش هزینه باشد موضوع دوم شرکت پیمانکاران ایرانی در پروژه‌های دولت عراق بود که باز در جلسه‌ی امروز مطرح شد و قرار بر این شد که در حقیقت در همان کمیته‌ی حمل و نقل بشود یک امکاناتی را برای در حقیقت این حرکت انجام بشود البته ما برای پیمانکارمان در عراق الآن مشغول هستند، ولی قرار بر این شد که توسعه پیدا بشود، چون دولت عراق هم برنامه‌های توسعه‌ای اش به دلیل در حقیقت پیش بینی‌هایی که انجام می‌دهد در دست برنامه است یعنی در حقیقت کار‌های مختلفی انجام می‌دهد خوشبختانه ما بخش خصوصی مان در رابطه با عراق فعال است یعنی یک در حقیقت فعالیت خوبی دارد فقط این را باید سازماندهی بشود و ما از توان بالاتری برخوردار بشود ما اگر بتوانیم هم در بخش حمل و نقل خصوصی در حقیقت و هم در بخش حمل و نقل دولتی بتوانیم ایجاد آن روابط را به صورت پایدار، چون می‌دانیم بحث‌های حمل ونقل و ترانزیت یک بحث‌های پایدار و درازمدت است یعنی سرمایه گذاری باید طوری اتفاق بیفتد که مثلاً در ۱۰ سال آینده در ۱۵ سال آینده، ما بدانیم با یک نقشه راه مشخصی نسبت به توسعه‌ی مسائل اقتصادی و زیرساختی اقدام کنیم شما به هر حال بحث زیرساختی بحث دراز مدت است همان مسیر‌های جاده‌ای و ریلی که خدمتتان توضیح دادم هم در ایران، و اگر ما بتوانیم در حقیقت این زیرساخت‌ها به صورتی باشد که به کشور‌های دیگری خلاصه همسایگان عراق و بالعکس عراقی‌ها بتوانند بیایند و به همسایگان ما و همان طور که توضیح دادم ایران برای چهار راه ترانزیت است یعنی ما هم با کشور‌هایی مثل پاکستان، افغانستان، بحث هندوستان از طریق در حقیقت دریا کشور‌های آسیای مرکزی ما خوشبختانه در سال ۱۴۰۱ فعالیت‌های دیپلماسی قوی دولت ایران انجام داد مثلاً برگزاری اجلاس کشور‌های آسیای مرکزی ۲+۶ که آذربایجان و روسیه آن زمان شرکت کردند، ولی در حقیقت کشور‌های آسیایی مرکزی مثل قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان که بعد از اجلاس شانگ‌های که ما به عضویت درآمدیم و یک کار بسیار بزرگی را دولت سیزدهم انجام داد خب طبیعتاً می‌توانیم کریدور شرق به غرب را در زمینه‌های مختلف، چون ما وقتی شرق به غرب می‌گوییم فقط نگاهمان به ترکیه است و از طریق ترکیه است در صورتی که شرق به غرب می‌تواند یک منطقه‌ی وسیع را برای کشور‌های مختلف مثل عراق، اردن، عربستان و در حقیقت کشور‌های در حقیقت دیگر داشت باشد.
مجری: اولویت‌های برنامه هایتان را در حوزه حمل و نقل در سال ۱۴۰۲ به خصوص حالا در حوزه ریلی طرح‌هایی که از گذشته بوده در اقصی نقاط کشورمان، ولی خب ناتمام مانده اولویت بندی خاصی دارید امسال در این حوزه؟
افندی زاده: ببینید در شبکه‌های ریلی ایران ما به هر حال در مسیر کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب بستیم اولویت‌هایی که در حقیقت وزارت راه و شهرسازی در حقیقت کامل شدن کریدور‌های شمال به جنوب است بحث پروژه رشت ـ آستارا که سال‌های سال است که مطرح است خوشبختانه در حال در حقیقت توافق‌های اولیه وجود هست برای احداث این پروژه و این می‌تواند یک شبکه ما را در بحث در حقیقت غرب دریای خزر کامل کند بحث اتصال در حقیقت زاهدان به چابهار هست که خوشبختانه ۱۵۰ کیلومتر این تا خاش به بهره وری رسیده و از خاش تا حدود چابهار حدود ۴۵۰ تا ۶۰ درصدی اجرا شده و از خود زاهدان تا مشهد هم در حقیقت حدود ۱۰ قطعه تقسیم شده که در دستور کار قرار گرفته که حالا یا با سرمایه گذاری بخش خصوصی حالا یا خارجی یا داخلی یا از طریق دولت انجام بشود ما اگر اتصال کریدورهایمان در حقیقت از شمال و جنوب را کامل کنیم خب طبیعتاً می‌توانیم یک تحول عمده‌ای را در بخش ترانزیت کالا داشته باشید در بحث حمل و نقل ترکیبی الآن به شدت دارد وزارت راه و شهرسازی دارد کار می‌کند خب ما یک خط ریلی داریم از بندر کاسپین تا رشت که این ان شاءالله تا حدود تیرماه آماده بشود ما از طریق دریا به شبکه‌ی ریلی که از رشت به سمت بندر عباس است وصل می‌شویم یعنی یک حمل و نقل ترکیبی می‌تواند کمک کند ما کریدور شرق به غرب را هم نباید فرار کنیم ما از چین سالیانه حدود ۶۰ میلیون تن ترانزیت کالا به سمت اروپاست ما فعلاً سهم کمی را داریم ما الآن خوشبختانه توی چند ماه گذشته به هر حال مذاکراتی را با دولت چین انجام شده خب ما در شبکه‌ی ریلی از طریق سرخس به راحتی وصل هستیم این شبکه می‌توان کامل بشود با مسیر‌های دیگری که وجود دارد کریدور‌های جاده‌ای ما می‌تواند در حقیقت نقش عمده‌ای را داشته باشد ما به هر حال تلاش شده که در وزارت راه و شهرسازی پروژه‌هایی که می‌توانند در کریدور‌ها حالا چه در بحث حمل و نقل جاده ای، ریلی و نگاه به نگاه حمل و نقل ترکیبی این را از پروژه‌های اولویت داری است که هم برای دولت جمهوری اسلامی این هم به عنوان اولویت است و هم برای وزارت راه و شهرسازی که در دستور کارش قرار دارد.