یاد و خاطره حاج باباخان اردبیلی مجاهد و مبارز دوره مشروطه، به مناسبت سالگرد شهادت او با گل‌افشانی بر مزار وی با حضور جمعی از مسئولان، هنرمندان، نخبگان و شخصیت‌های اجتماعی و فرهنگی گرامی داشته شد.
وی افزود: باباخان در جوانی در راسته توتون‌فروشان بازار اردبیل مشغول کار بوده که دو نفر برای دریافت مالیات به وی مراجعه می‌کنند و باباخان به علت برخورد ناشایست ماموران، با آن‌ها درگیر می‌شود و قمه یکی از آنان را از پشتش در می‌آورد و آن دو مامور را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد و متواری می‌شود و این واقعه، سرآغازی بر یک دوره مجاهدت او در راه مبارزه با استبداد و خدمت به مردم است.
این پژوهشگر حوزه تاریخ ادامه داد: باباخان در دوره حمله وحیدخان چیله بیانلو به اردبیل نیز با کمک دوستان و یارانش در مقابل مهاجمان ایستادگی می‌کند، اما ائتلاف فیروز فولادلو از عشایر چیله بیانلو باعث سقوط شهر می‌شود به نحوی که ۱۱ روز قتل، غارت و آتش سوزی چیله‌بیانلو‌ها در اردبیل، سرتیتر روزنامه‌های معروف آن روزگار می‌شود.
جامعی تصریح کرد: حاج باباخان در حمله قشون روس به تبریز نیز در کنار ستارخان سردارملی در تبریز حضور می‌یابد و با یارانش جبهه را مدیریت می‌کند و رشادت‌های او در تاریخ آذربایجان بی نظیر است به طوری که احمد کسروی در کتاب تاریخ مشروطه ایران با تاسف درباره باباخان می‌نویسد"متاسفانه این شخصیت عظیم تاریخ مشروطه را دیر شناختم"
وی ادامه داد: باباخان بعد‌ها به خاطر رشادت‌هایش از سوی سیدضیاالدین طباطبایی نخست وزیر وقت مورد تقدیر و تشویق قرار گرفت.
جامعی با بیان اینکه باباخان در کنار میرزاکوچک خان نیز شجاعت‌هایی از خود در دفاع از میهن نشان داد، اظهار کرد: این مجاهد بزرگ در نهایت در ۴۶ سالگی در قلعه اردبیل دستگیر می‌شود و فیروز فولادلو او را به پیله سحران برده و در راه از او می‌خواهد تا برای رهایی، عجز و لابه کند، اما باباخان از اظهار عجز خودداری و به باز شدن دستهایش برای نبرد رویارو اصرار می‌کند.
جامعی گفت: در این هنگام از پشت بر او شلیک کرده و او را به شهادت می‌رسانند و دیواری را روی جنازه اش خراب می‌کنند تا یاد و نامی از او باقی نماند، اما در سال‌های اخیر مزار او به شهر اردبیل منتقل شد و با حضور مسئولان در قطعه مفاخر این شهر قرار گرفت.
این نویسنده و پژوهشگر فرهنگ و تاریخ اظهار تاسف کرد که در استان اردبیل با وجود بیش از ۳۰ هزار دانشجو و عضو هیئت علمی، کتاب مستقلی درباره حاج باباخان نوشته نشده و به این شخصیت نامدار پرداخته نشده است.
وی افزود: او یک بار در پیله سحران به شهادت رسید، اما بار‌ها به علت فراموشی از سوی مردم، همچنان به قتل می‌رسد و فراموشی مشاهیر و مفاخر، درد بزرگی برای اردبیل و مردم این دیار است و امیدواریم با تلاش دلسوزان، غبار از چهره این قبیل شخصیت‌ها زدوده شود.
این برنامه با همت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شهرداری و شورای اسلامی و سازمان آرامستان‌های اردبیل ترتیب یافته بود و شعرخوانی در باب حاج باباخان، گل افشانی بر مزار او و نثار فاتحه بر روح این مجاهد و مبارز مردمی، از دیگر بخش‌های این آئین بود.
حاج باباخان اردبیلی مجاهد نستوه دوره مشروطه که ۱۶ فروردین ماه سالگرد شهادت او است در قطعه مفاخر اردبیل تدفین گردیده است. این در حالی است که افراد مشابه با او در همان دوران از جمله میرزاکوچک خان جنگلی در رشت و ستارخان در تبریز و رییسعلی دلواری در بوشهر از ارج و قرب بی نهایتی دارند.
بیشتر بخوانیم:
ثبت ملی خانه مشروطیت اردبیل