پژوهشگران به تازگی اعلام کردند، نوشیدن آب لوله کشی، شهری یا آب شیر حاوی «لیتیوم» در دوران بارداری میتواند خطر ابتلا به اوتیسم را برای کودکان افزایش دهد.
یافتههای یک مطالعه جدید نشان میدهد فرزندان زنان بارداری که آب لوله کشی حاوی سطوح بالای لیتیوم مینوشند، بیشتر در معرض ابتلا به اوتیسم هستند.
این محققان دادههای به دست آمده از کشور دانمارک را تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند مادرانی که آب با بالاترین سطح لیتیوم را در دوران بارداری مینوشند، کودکان آنها تقریباً ۵۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند.
اوتیسم، یک اختلال رشدی با طیف گوناگونی از شدت است. کودکان مبتلا به اوتیسم دارای کمبودهای اجتماعی و ارتباطی هستند، علایق محدودی از خود نشان میدهند و رفتارهای تکراری دارند.
اختلال طیف اوتیسم (ASD) به ندرت پیش از بروز علائم تشخیص داده میشود و اغلب این اختلال در کودکی رخ میدهد. با این وجود شواهد نشان میدهد که ناهنجاریهای رشدی مدتها قبل از آنکه در رفتار ظاهر شوند در مغز پدیدار میشوند.
نویسندگان مطالعه هشدار دادند که سطح لیتیوم در آب ممکن است در آینده نزدیک به دلیل استفاده از باتری لیتیومی و دفع آن در محلهای دفن زباله گستردهتر شود که این امر میتواند به افزایش ناتوانیهای رشدی مانند اوتیسم منجر شود.
محققان میگویند این یکی از اولین مطالعاتی است که لیتیوم طبیعی موجود در آب را به عنوان یک عامل خطرناک برای اوتیسم شناسایی میکند.
محققان این مطالعه دادههای جمعآوریشده از دانمارک را طی ۱۶ سال، بین سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۳ مورد مطالعه قرار دادند.
محققان تصمیم گرفتند از دادههای به دست آمده از دانمارک استفاده کنند، زیرا دانمارک کشوری است که کمترین میزان مصرف آب بطری بستهبندی شده را در اروپا دارد و این به آن معنا است که بیشتر جمعیت آن از آب لولهکشی مینوشند.
دانمارک همچنین دارای یک سیستم قوی برای اندازهگیری فلزات کمیاب و سایر آلایندهها در منبع آب خود است. لیتیوم در میان چندین فلز طبیعی است که معمولاً در منابع آب یافت میشود.
محققان آمریکایی میزان لیتیوم موجود در منابع آب دانمارک را در مقایسه با سایر کشورها در محدوده «کم تا متوسط» تخمین زدند.
محققان دادههای دانمارک را با سطوح لیتیوم در ۱۵۱ دستگاه آب رسان عمومی در این کشور تجزیه و تحلیل کردند که حدود نیمی از آب کل جمعیت کشور را تامین میکند.
محققان از اطلاعات آدرس سیستم ثبت احوال دانمارک استفاده کردند تا مشخص کنند که کدام شرکتهای آبرسانی، آب آشامیدنی خانههای مادران را در زمان بارداری تامین میکردند.
این محققان با استفاده از پایگاه داده سراسری دیگری از بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی، کودکان متولد شده بین سالهای ۱۹۹۷ و ۲۰۱۳ را شناسایی کردند و ۱۲۷۹۹ کودک مبتلا به اوتیسم را با ۶۳۶۸۱ کودکی که این بیماری را نداشتند مقایسه کردند.
آنها همچنین ویژگیهای مادر، عوامل اجتماعی-اقتصادی و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا را کنترل کردند که همگی ارتباطی با افزایش خطر ابتلا به اوتیسم در کودکان دارند.
نتایج این مطالعه که در مجله «JAMA Pediatrics» منتشر شد، نشان داد که با افزایش سطح لیتیوم در منابع آب، خطر ابتلا به اوتیسم در کودکان افزایش مییابد. هنگام مقایسه مناطقی که کمترین سطح لیتیوم ثبت شده را داشتند با مناطقی که سطوح لیتیوم بالاتری داشتند، محققان مشاهده کردند که خطر ابتلا به اوتیسم پس از مصرف آب حاوی لیتیوم در کودکان بین ۲۴ تا ۲۶ درصد افزایش مییابد.
محققان همچنین هنگامی که دادهها را بر اساس انواع فرعی اختلال اوتیسم مانند نشانگان آسپرگر و اختلالهای فراگیر رشد تقسیم کردند، رابطه مشابهی بین افزایش سطح لیتیوم و خطر بالاتر تشخیص اوتیسم پیدا کردند.
نشانگان آسپرگر یا سندرم آسپرگر (Asperger syndrome) یک نوع اختلال رشد عصبی است که با مشکلات قابل توجه در ارتباط بین فردی و ارتباط غیرکلامی و ارتباط چشمی مستقیم و اشکال در انجام حرکات پیچیده فیزیکی مانند رقص، مشخص میشود، که معمولاً به همراه علایق و رفتارهای وسواسی و تکراری است.
در روانشناسی اختلالهای فراگیر رشد طبقهای از اختلالها است که با نقصان شدید و فراگیر تعاملات اجتماعی یا وجود رفتارهای قالبی مشخص میشود.
علاوه بر این، آنها دریافتند که ارتباط بین سطح لیتیوم و خطر ابتلا به اوتیسم برای افرادی که در مناطق شهری زندگی میکنند در مقایسه با شهرهای کوچکتر و مناطق روستایی کمی بیشتر است.
«بیت ریتز» استاد نورولوژی در دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس و نویسنده اصلی این مطالعه گفت: هر گونه آلودگی آب آشامیدنی که ممکن است بر مغز انسان در حال رشد تأثیر بگذارد، باید دقیق بررسی شود. در آینده، منابع انسانی لیتیوم در آب ممکن است به دلیل استفاده از باتری لیتیومی و دفع آن در محلهای دفن زباله با پتانسیل آلودگی آبهای زیرزمینی، گستردهتر شوند.
به دلیل اثرات تثبیت کننده لیتیوم روی خلق و خوی، برخی از ترکیبات لیتیوم برای سالها به طور گستردهای به عنوان درمانی برای افسردگی و اختلالات دوقطبی استفاده میشود.
با این حال قبلاً به دلیل افزایش ارتباط آنها با خطر سقط جنین و ناهنجاریهای قلبی یا نقص در نوزادان تازه متولد شده، بحثهایی در مورد اینکه آیا مادران باردار باید این داروها را مصرف کنند یا خیر، وجود داشته است.
پروفسور ریتز که تحقیقاتش بر چگونگی تأثیر قرار گرفتن در معرض محیط بر اختلالات رشد عصبی و بیماریهای عصبی متمرکز است، میگوید پس از دریافت تحقیقات کمی در مورد چگونگی تأثیر لیتیوم بر رشد مغز در انسان، تصمیم گرفت تا ارتباط احتمالی بین لیتیوم و اوتیسم را بررسی کند.
او دریافت که برخی تحقیقات تجربی نشان داد که لیتیوم میتواند بر یک مسیر مولکولی مهم درگیر در رشد عصبی و اوتیسم تأثیر بگذارد.