ویتامین B۱۲ یکی از ویتامین‌های مهم و ضروری برای بدن است که کمبود آن مشکلاتی را برای سلامتی به وجود می‌آورد، به همین دلیل مصرف آمپول و مکمل‌های حاوی این ویتامین ضروری است.
ویتامین B ۱۲ چیست؟ ویتامین B ۱۲ یک ویتامین ضروری محلول در چربی است که نقش قابل توجهی در بسیاری از عملکرد‌های بدن دارد، از جمله: سنتز DNA/ تولید انرژی/ سلامت سلول‌های عصبی/ تشکیل گلبول‌های قرمز خون/ عملکرد مغز و اعصاب
بیشتر بدانید؛ ویتامینی که خیرش به کل بدن می رسد!
B ۱۲ در بسیاری از منابع غذایی یافت می‌شود (به‌ویژه منابع حیوانی) که به ملکول‌های پروتئین در آن غذا‌ها متصل است. در زمان هضم از پروتئین جدا می‌شود و در جریان خون جذب می‌شود. اسید معده کافی برای آزاد کردن ویتامین از پروتئین لازم است و ماده‌ای به نام فاکتور طبیعی برای قطعی شدن جذب آن ضروری است. افرادی که قادر به جذب میزان مناسبی از ویتامین B ۱۲ نیستند، ممکن است دچار کم خونی شوند، نوعی از کم خونی که از طریق کمبود فاکتور طبیعی مشخص می‌شود.
میانگین مصرف روزانه ویتامین B ۱۲ که از طرف سازمان مکمل‌های غذایی مشخص شده است، ۲/۴ میکروگرم (mcg) برای مردان و زنان بالای ۱۴ سال است. زنان باردار و شیرده به میزان بیشتری نیاز دارند که به ترتیب ۲/۶ و ۲/۸ میکروگرم (mcg) است.
آمپول‌های ویتامین B ۱۲: ویتامین B ۱۲ مصنوعی
علاوه‌بر مصرف منابع غذایی که حاوی ویتامین B ۱۲ هستند، ممکن است نیاز باشد ویتامین B ۱۲ نسخه تولید شده از مواد مغذی به نام سیانوکوبالامین را دریافت کنید. آمپول ویتامین B ۱۲ ماده تزریقی حاوی مقادیر بالایی از سیانوکوبالامین است. این آمپول‌ها که پزشک آن را تجویز می‌کند، می‌توانند به‌سرعت سطح ویتامین B ۱۲ را در فردی که دچار کمبود است، جبران کند. سیانوکوبالامین به صورت مایع، قرص یا کپسول وجود دارد. غذا‌های خاصی مانند غلات و شیر غیر لبنی و ماست‌ها را می‌توان با ویتامین B ۱۲ غنی کرد.
اگرچه مکمل‌های ویتامین B ۱۲ و غذا‌های غنی شده با این ویتامین در دسترس هستند، آمپول ویتامین B ۱۲ تنها در صورت تجویز پزشک قابل دسترس است؛ بنابراین همیشه تشخیص بالینی مورد نیاز است. توجه داشته باشید که پایین بودن سطح این ویتامین در بسیاری از بزرگسالان سالم نادر است؛ زیرا کبد انسان قادر است به اندازه چندین سال ویتامین B ۱۲ را ذخیره کند.
با این حال برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر کمبود قرار دارند و ممکن است با پزشکشان در مورد امکان استفاده از آمپول ویتامین B ۱۲ مشورت کنند.
گروه‌هایی از افراد که در معرض خطر هستند، شامل موارد زیر می‌شوند: افراد مبتلا به علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین B ۱۲/ افردی که هریک از علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین B ۱۲ یا کم خونی ناشی از ویتامین B ۱۲ را داشته باشد، باید فورا پزشک خود را ملاقات کنند.
برخی از علائم و نشانه‌های شایع آن عبارت‌اند از:
• کاهش عملکرد شناختی مانند مسائل مربوط به حافظه و درک
• خستگی
• بی‌حالی
• یبوست
• احساس ضعف
• افسردگی یا تحریک‌پذیری
• سر درد
• مشکل حفظ تعادل
• زخم، تورم زبان که ممکن است زرد کمرنگ یا خیلی قرمز باشد
• تپش قلب
• زخم‌های دهان
• احساس سوزش و سوزن سوزن شدن
• اختلال در دید
عوامل خطر کمبود ویتامین B۱۲
عوامل خطری که در ادامه آمده است، می‌تواند شانس بروز کمبود ویتامین B۱۲ را افزایش بدهد:
• مصرف الکل
• استعمال دخانیات
• دارو‌های خاص از جمله آنتی اسید‌ها و بعضی از دارو‌های دیابت نوع ۲
• اختلال خود ایمنی مربوط به غدد درون‌ریز مانند دیابت یا اختلال تیروئید
• رژیم‌های غذایی گیاهی، حذف گوشت و گیاه‌خواری
• اختلالات گوارشی خاص مانند بیماری کرون
• بایپس معده یا برداشتن بخشی از معده
• سالخوردگی
افراد مبتلا به مشکلات گوارشی
سیستم گوارشی که به طور معمول عملکرد مناسبی نداشته باشد، ممکن است مانع از آزاد شدن ویتامین B۱۲ یا جذب آن شود. به همین دلیل افراد مبتلا به اختلالاتی مانند بیماری سلیاک و بیماری کرون ممکن است بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین B۱۲ باشند.
افرادی که جراحی گوارشی مانند جراحی کاهش وزن داشته‌اند، ممکن است کمبود سلول‌های ضروری برای ترشح اسید معده و فاکتور طبیعی را داشته باشند؛ درنتیجه ممکن است برای جذب ویتامین B۱۲ مشکل داشته باشند. آمپول ویتامین B۱۲ بیش از مکمل‌های خوراکی مفید است؛ به‌ویژه برای افرادی که از مشکلات گوارشی رنج می‌برند؛ زیرا مواد تزریقی بیشتر از این قسمت‌ها عبور می‌کنند.
افراد مسن
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که کمبود ویتامین B۱۲ در افراد بالای ۶۵ سال بیشتر گزارش می‌شود تا افرادی که سن کمتری دارند. بزرگسالان سالمند ممکن است تحت تاثیر شرایطی باشند که با کاهش تولید اسید معده از جمله التهاب در معده (التهاب معده آتروفیک) مرتبط هستند. علاوه‌بر این، سطوح پایین اسید معده می‌تواند از رشد باکتری‌های خاص جلوگیری کند که در روده از B۱۲ استفاده می‌کنند و باعث کاهش مقدار ویتامین موجود در بدن شود.
گیاه‌خواران
از آنجا که ویتامین B۱۲ بیشتر در ماهی، گوشت، تخم مرغ و لبنیات یافت می‌شود؛ افرادی که این غذا‌ها را مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر کمبود B۱۲ قرار دارند و ممکن است به استفاده منظم از آمپول ویتامین B۱۲ یا مکمل‌های دیگر نیاز داشته باشند. تحقیقات منتشر شده در مجله اروپایی تغذیه بالینی نشان می‌دهد که گیاه‌خواران و برخی از وگان‌ها سطح پایین و محدودی از ویتامین B۱۲ را دارند.
فواید دریافت تزریق آمپول ویتامین B۱۲ عباتند از؛
کمبود ویتامین B۱۲ و اختلالات مربوط
واضح‌ترین مزیت دریافت آمپول ویتامین B۱۲ درمان کمبود ویتامین B۱۲ و جلوگیری از علائم مرتبط با آن است. علاوه‌بر این، آمپول ویتامین B۱۲ خطر بعضی از مشکلات مرتبط با کمبود ویتامین B۱۲ را کاهش می‌دهد.
سطح بالای هماهنگی
آمپول ویتامین B۱۲ از معده عبور می‌کند و به طور مستقیم در جریان خون جذب می‌شود؛ بنابراین برای افرادی که از مشکلات گوارشی رنج می‌برند، از جمله افراد مسنی که فاکتور طبیعی معده را ندارند، گزینه بهتری نسبت به مکمل‌های خوراکی هستند.
خطرات
هیچ محدودیتی برای جذب ویتامین B۱۲ وجود ندارد؛ زیرا خطر سمیت یا مصرف زیاد آن بسیار کم است؛ اگرچه آمپول ویتامین B۱۲ ممکن است عوارضی هم داشته باشد. در صورت بروز عوارض جانبی خفیف و خطرات احتمالی آن یا بد‌تر شدن باید فورا به پزشک مراجعه کرد.
علائمی که نشانه عوارض جانبی هستند، عبارت‌اند از:
• درد، قرمزی یا سوزش در ناحیه تزریق/ • اسهال ملایم/ • احساس تورم در بدن/ • گرفتگی عضله/• ضربان قلب نامنظم/• ورم زانو یا مچ پا/ • خارش و تورم صورت، گلو یا زبان/ • مشکلات تنفسی/• سرگیجه شدید/• تغییرات ناگهانی دید/• لکنت زبان
تداخل دارویی
ویتامین B۱۲ ممکن است با برخی دارو‌ها تداخل داشته باشد. افراد باید در رابطه با دارو‌های بدون نسخه و دارو‌های تجویزی خود قبل از مصرف ویتامین B۱۲ با پزشک خود مشورت کنند. برخی از دارو‌های تجویز شده که معمولا با B۱۲ تداخل دارند، عبارت‌اند از:
• آسپرین
• آنتی بیوتیک‌ها
• آنتاگونیست‌های گیرنده H۲
• متفورمین
• قرص‌های ضد بارداری
• بازدارندگان پمپ پروتون
منبع: medicalnewstoday / فرادید