جمهوری اسلامی به منزله بزرگ‌ترین ثمره انقلاب اسلامی کوشیده است سیاست و حکومت نبوی و علوی را در عصر حاضر دنبال کند و با وجود همه دشواری‌ها و مشکلات هویت دینی خود را نگه دارد.
واقعیت آن است که جمهوری اسلامی هم به عنوان نقطه پایان عصر دین زدایی و هم نقطه آغاز پیوند اسلامیت و جمهوریت برای نخستین بار در قاموس سیاسی عصر حاضر است.
جمهوری اسلامی تنها نظامی برخاسته از انقلاب است که در میان انقلاب‌های عصر حاضر تنها ۵۰ روز پس از پیروزی، با رأی ملت ایران قانونی و تاسیس شد و از آن پس انتخابات در ایران، بار‌ها تکرار شده است. مردمسالاری دینی که الگوی ارائه شده نظام سیاسیِ برآمده از انقلاب اسلامی است.
جمهوری اسلامی به منزله بزرگ‌ترین ثمره انقلاب اسلامی کوشیده است سیاست و حکومت نبوی و علوی را در عصر حاضر دنبال کند و با وجود همه دشواری‌ها و مشکلات هویت دینی خود را نگه دارد.
واقعیت آن است که جمهوری اسلامی حرکتی خلاف جریان مسلط و حاکم بر جهان دو قطبی دهه ۱۹۷۰ که متأثر از سلطه تفکر لیبرالی و مارکسیستی بود، سخن نو و راهکاری بدیعی در اداره کشور بر پایه آموزه‌های دینی به حساب می‌آید.
انقلاب اسلامی ایران، همانند انقلاب فرانسه که به دیکتاتوری ناپیئون تبدیل شد، تنها برای کسب آزادی یا مثل انقلاب اکتبر روسیه که به دیکتاتوری خشن استالین بدل شد نه تنها به حذف مردم منجر نشد؛ بلکه به اذعان میشل فوکو متفکر فرانسوی مردمی‌ترین انقلاب تاریخ است.
تعیین شکل نظام جدید با رای ملت؛ مردمی بودن جمهوری اسلامی و تثبیت نقش و جایگاه مردم در ساختار نظامی است که با مشارکت حد اکثری مردم حاصل شد. رای آری خیره کننده ۹۸ درصدی مردم به جمهوری اسلامی پایان ۲۵۰۰ سال شاه سالاری در ایران بود.
ثمرات جمهوری اسلامی
انقلاب ایران نه تنها در ریشه‌ها بلکه در اهداف و پایبندی به آرمان‌ها نیز انقلابی منحصر به فرد به شمار می‌آید؛ اسلام‌خواهی - نفوذ و قدرت معنوی رهبر - وحدت و همبستگی تمام اقشار ملت - ارتباط بین دین و سیاست -روحیه ایثار و شهادت طلبی مردم – استقلال‌طلبی - آزادی خواهی - سازش ناپذیری - عدم وابستگی به شرق و غرب - حفظ اصول انقلاب حتی در شرایط دشوار - رسیدن به پیروزی با کمترین خسارت و خونریزی - تلاش برای خودکفایی اقتصادی - پایگاه مردمی - اهداف انسانی و معنوی در کنار اهداف مادی و اقتصادی.
مسلما احیای نقش دین در صحنه و پایان عصر انزوای دین؛ مردمسالاری دینی و اثبات پیوند دین و سیاست؛ استقلال و تکیه بر بنیان‌های درونی قدرت؛ توجه جدی به عدالت، محرومیت زدایی و الهام بخشی به مستضعفان و جریان‌های ضد استعماری از دستاورد‌های کم نظیر جمهوری اسلامی در ۴۴ سال گذشته است.
مدل مفهومی مردمسالاری دینی
نظریه مردم سالاری دینی که بر آمده از منظومه فکری رهبران جمهوری اسلامی است، درصدد ایجاد نسبتی درخور میان مردمسالاری و دین است.
در اندیشه رهبران جمهوری اسلامی یعنی امام خمینی و آیت الله خامنه‌ای دین و سیاست پیوندی ناگسستنی دارد و مردمسالاری برخاسته از دین است.
از آنجا که حاکمیت مردم در طول حاکمیت خداست و از آنجا که مردم دین را به منزله چارچوب دموکراسی خود انتخاب کرده اند، پیوند میان اسلام و دموکراسی عینیت می‌یابد.
می‌توان گفت حتی، ولی فقیه هم که در اندیشه شیعه در دوره غیبت امام معصوم ولایت امر را برعهده دارد با رای شورای منتخب ملت یعنی مجلس خبرگان (که آنان نیز برگزیده ملت هستند) امکان حکومت پیدا میکند.
بدین ترتیب در اندیشه رهبران جمهوری اسلامی مبانی و مولفه‌ها و ارکان اسلامیت و دموکراسی با هم پیوند یافته اند. در ابعاد شکلی، دموکراسی در وجود نهاد‌هایی مانند انتخابات، چرخش نخبگان، رشد شاخص‌های حقوق بشری و تعیین کنندگی قدرت سیاسی از سوی مردم تجلی میکند؛ لذا می‌توان شاخص‌های مردمسالاری دینی را در مشارکت سیاسی مردم و به خصوص باز بودن عرصه مشارکت زنان، وجود رقابت سیاسی، تامین آزادی ها، برابری و عدالت در میان شهروندان، تفکیک قوا، چرحش نخبگان و جابجایی قدرت در نظر گرفت.
وجه دینی بودن مردم سالاری دینی را نیز در دینی بودن اهداف و ساختار‌ها و قواعد زندگی سیاسی، اسلامی بودن قوانین، التزام و تعهد نسبت به مسلمانان و توجه به ارزش‌ها، احکام و آموزه‌های اسلامی تلقی کرد.
قانون اساسی؛ ثمره جمهوری اسلامی
بعد از همه پرسی درباره اصل نظام جمهوری اسلامی، تدوین کنندگان قانون اساسی نیز با رای ملت انتخاب شدند و بعد از اینکه متن قانون اساسی به تصویب مجلس خبرگان بررسی قانون اساسی رسید، مردم در آذرماه ۱۳۵۸ بار دیگر به همه پرسی به قانون اساسی جمهوری اسلامی آری گفتند.
نظام جمهوری اسلامی ایران در میان نظام‌های سیاسی جهان از ویژگی‌هایی برخوردار است، از نظر ماهیت نظام سیاسی تنها نظامی است که صراحتاً عنوان اسلامی و حاکمیت یک دین را در خود دارد و این ویژگی این نظام را از دیگر نظام‌های جمهوری متمایز می‌سازد؛ از اینرو این نظام نوعی مردمسالاری دینی است که با مردمسالاری سکولار یا جمهوری‌های اقتدارگرا در نظام‌های میلیتاریستی و توتالیتر متفاوت است.
گذشته از ریاست جمهوری و پارلمان که نهادهای انتخابی در جمهوری اسلامی هستند، شخص رهبر انقلاب که براساس قانون اساسی ولایت امر و امامت را داراست و اختیارات گسترده‌ای براساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی دارد و بر قوای سه گانه نظارت کامل (اصل ۵۷) اعمال میکند، نیز بصورت غیرمستقیم از سوی مردم انتخاب میشوند.
بدین ترتیب که مردم نمایندگان مجلس خبرگان را انتخاب میکنند و آنان رهبری را بر می‌گزینند؛ لذا نمایندگان مجلس خبرگان به صورت مستقیم و رهبر انقلاب به صورت غیرمستقیم برگزیده مردم هستند.
علاوه بر این شورا‌های شهر و روستا؛ نهاد‌هایی که به منظور پیشبرد امور اداره شهر‌ها و روستا‌ها تأسیس شده و حق انتخاب شهرداران و دهیاران را دارند نیز برگزیده مردم هستند. بدین ترتیب می‌توان گفت رأی مردم از قاعده تا رأس نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران تعیین کننده است.
انتخابات؛ دال مرکزی گفتمان مرم سالاری دینی
در نظام جمهوری اسلامی ایران که بر اساس اصل ششم قانون اساسی اداره امور کشور را به اتکاء آرای عمومی و از راه انتخابات تعیین کرده است، همه نهادهای سیاسی از شورا‌های شهر و روستا گرفته تا مجلس شورای اسلامی به طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق رای مردمی تعیین میشوند.
رییس جمهور -که با اصلاحات قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ که انهم با همه پرسی به تایید ملت رسید، رییس دولت و شخص دوم کشور است- و نیز نمایندگان مجلس خبرگان -که وظیفه انتخاب مقام رهبری را برعهده دارند- با رای مردم انتخاب میشوند.
با وجود آنکه چنین عرصه‌های رجوع به آرای مردمی هم کم نظیر است، رسانه‌های خارجی وابسته به دشمنان ملت ایران این ویژگی جمهوری اسلامی را انکار کرده و به خیال خود براندازی جمهوری اسلامی را دنبال میکنند.
جشن تولد جمهوری اسلامی؛ روزِ ناامیدیِ براندازان
۱۲ فروردین روز جشن تولد چهل و چهار سالگی جمهوری اسلامی و روز ناامیدی کسانی است که در طول حوادث پاییز سال گذشته به خیال خود لرزه بر اندام این درخت تنومند انداختند.
اگرچه در وجود مشکلاتی در شیوه حکمرانی و پاسخ به انتظارات به حق ملت شکی نیست، اما وفاداری ملت به اصل جمهوری اسلامی که بار دیگر در راهپیمایی ۲۲ بهمن سال ۱۴۰۱ نمود چشم گیری داشت، این پیام روشن را به همراه داشت که ملت ایران جمهوری اسلامی این کشور، معصومین علیهم السلام و این ثمره خون هزاران شهید انقلاب و دفاع مقدس را رها نمی‌کنند و تلاش همه جانبه حامیان اغتشاشات پاییز سال گذشته نتوانست حتی ۵ درصد جمعیت را به خیابان‌ها بیاورد.
تغییر رویکرد‌های خارجی؛ ثمره حضور ملت
جمهوری اسلامی به پشتوانه رای و حضور ملت برپا شد و با حضور رای ملت نیز استوار و با قدرت باقی ماند؛ البته با سختی و مشکلات بسیار در حال عبور از بحران هاست. این حضور ملت و اثبات ثبات و مانایی جمهوری اسلامی است که سبب تغییر محاسبات و به انزوا رفتن جریان برانداز است. تلاش برای بازسازی روابط و مناسبات همه جانبه قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی با ایران گویای این حقیقت است.
اتکا به ملت؛ رمز مانایی جمهوری اسلامی
علت بقای هر موجودی همان علت حدوث آن است. رای ملت برای تثبیت جمهوری اسلامی در دهم و یازدهم فروردین سال ۵۸ تثبیت و مانایی نظام جدید بر پایه رای ملت را عینی ساخت.
مسلما همچنان که در ۴۴ سال گذشته انتخابات به منزله مهمترین عرصه تعیین کنندگی در تعیین نخبگان سیاسی و حاکمان و رمز بقای جمهوری اسلامی بوده است، در تداوم آن نیز این شرط اساسی می‌باید صیانت و حفاظت شود.
زمینه سازی همه جانبه برای تحقق مشارکت حد اکثری ملت در انتخابات و اهتمام به رای و نظر ملت با حفظ حد نصاب بالای مشارکت مردم درانتخابات، هم تقویت کننده امنیت و ثبات درجمهوری اسلامی است و هم نیرو و توان دوباره‌ای برای تقویت کارامدی و حل مشکلات اقتصادی و نوسازی نهادهای اداری ایجاد میکند و بالندگی و مانایی جمهوری اسلامی را بار دیگر به ثبوت می‌رساند.
نویسنده: حسن مجیدی