ماه رمضان بهترین زمان برای کسب فضائل اخلاقی است و این زمان برای کسانی که دوستدار اخلاق هستند، بسیار ساده‌تر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: ۷ توصیۀ پیامبر (ص) دربارۀ مراقبات ماه رمضان
ماه رمضان باعث خواهد شد تا صبر شما بالاتر برود و زمانی که صبر زیاد داشته باشید، رفتار‌های مدیریت شده‌ای خواهید داشت و رفتار مناسبی با اهل خانه خود انجام می‌دهید.
هر انسانی، دارای وجود مستقل است که روح، اراده، فکر و شناخت مستقل دارد و می‌تواند به صورت فردی یا اجتماعی زندگی کند به اندازه‌ای که انسان در امر زندگی جمعی اختیار دارد و برای اینکه زندگی جمعی برای انسان‌ها ارزشمند و مفید باشد، باید نکات اخلاقی را رعایت کنند. ماه رمضان یک اردوی جهانی تربیتی است که خداوند برای تمام مسلمانان فراهم کرده که وارد این اردوی الهی شوند و سر سفره ضیافت الهی بنشینند و خود را تربیت کرده و انسانیت خود را قوی‌تر کنند تا زندگی برای همه آن‌ها آرامش بخش باشد، چون همه انسان‌ها نیاز دارند از محبت هم بهرمند شوند.
در ماه رمضان به دلیل کم خوردن و کم شدن شکم پارگی‌ها و وجود امواج معنوی، آمادگی برای رشد عواطف انسانی فراهم می آید و یک فرصت استثنایی تا احساسات و عواطف انسانی را تقویت کنیم و روح خودمان را هم گام با دستورات الهی، رشد بدهیم.
ماه رمضان باعث رشد عواطف انسانی می‌شود
ماه رمضان باعث می‌شود تا روح شما لطیف شود و یک نگاه مهربانانه به فقرا و یتیمان داشته باشید و آن‌ها را از لطف خودتان بهرمند سازید. با تمرین در این ماه، برای ماه‌های بعدی هم آماده می‌شوید و لطف خودتان را شامل آن‌ها می‌سازید.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) سفارش می‌کند که مؤمنین در ماه رمضان این رفتار را داشته باشند؛
بر فقراء و بیچارگان تان ببخشید،
به بزرگان تان احترام کنید،
به کوچکتر‌های تان محبّت کنید و با خویشان تان ارتباط برقرار کنید.» [۱]
اینکه شما به یتیمان و فقرا کمک کنید، در واقع دارید برای روح خودتان تغذیه تهیه می‌کنید و روح خودتان را به تعالی می‌رسانید. کمک به یتیمان یک تمرینی برای داشتن روح لطیف است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: آیا دوست دارى نرمدل شوى و به خواسته ات برسى؟ به یتیم مهربانى کن و دست محبت بر سر او بکش و از غذایت به او بخوران، تا دلت نرم شود و به خواسته ات برسى. [۲]
مهربانی با اهل خانه
ماه رمضان باعث خواهد شد تا صبر شما بالاتر برود و زمانی که صبر زیاد داشته باشید، رفتار‌های مدیریت شده‌ای خواهید داشت و رفتار مناسبی با اهل خانه خود انجام می‌دهید. یکی از جایگاه‌های که نیاز شدید به عاطفه دارد، خانواده است. زن و شوهر برای داشتن یک زندگی زیبا، نیاز به محبت یکدیگر دارند.
«در محیط خانواده، زن و مرد، نیاز‌های عاطفی یکدیگر و فرزند، نیاز تکوینی و مستقیم خود به پدر و مادر را تأمین می‌کند. مهم‌ترین عامل دوام و رشد خانواده، عاطفه و محبت اعضای خانواده به یکدیگر است. اگر زندگی خانوادگی به حکم عقل ضرورت داشته باشد، بهترین عامل برای استحکام و بقای آن، برانگیختن عواطف متقابل افراد خانواده نسبت به یکدیگر است.» [۳]
ماه رمضان، زمان تثبیت ایمان
ماه رمضان فرصتی است تا ایمان خودمان را تقویت کنیم و در گروه دوستداران اهل بیت قرار بگیریم و یکی از راهکار‌های که باعث تقویت ایمان می‌شود، محبت و احترام به بزرگسالان است. فرد روزه دار سعی می‌کند تا احترام دیگران را حفظ کند، چون برای او ارزشمند است که دستورات دینی را انجام دهد. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: کسی که به بزرگسالان احترام نگذارد و با خردسالان ما مهربان نباشد از ما نیست. [۴]نکته: محبت به یتیمان یک ذخیره‌ای است برای شما تا فرزندان شما در آینده مورد لطف دیگران قرار بگیرند. پس محبت شما و تقویت محبت، باعث ذخیره برای آینده فرزندان شما خواهد بود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ بر یتیمان مردم مهربان باشید تا به یتیمان شما رحم کنند.» [۵]
اطعام دادن به آشنایان
ماه رمضان به شما این فرصت را می‌دهد تا از تعلقات دنیایی خارج شوید و روح خودتان را به مهربان بودن عادت دهید. اطعام دادن به دوستان و آشنایان یک نعمت بزرگی است که در ماه رمضان با آن انس بیشتری داریم.
با وجود این مهمانی‌ها و اطعام دادن ها، محبت در بین شما‌ها بیشتر می‌شود و روابط‌های شما صمیمی‌تر خواهد شد، به شرطی که تجمل گرایی و چشم و هم چشمی در آن وجود نداشته باشد. چون این رفتار‌ها سبب کینه و کدورت می‌شود. اما اطعام دادن باعث کسب فضیلت‌های فراوان می‌شود. پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: کسی که روزه دار مؤمنی را در ماه رمضان افطاری دهد، نزد خداوند اجر آزادسازی بندهای دارد و موجب بخشش همه گناهان گذشته اش می شود. [۶]نکته: فرد روزه دار در تمام رفتار‌های خودش مدیریت و دقت دارد و سعی می‌کند که رفتار‌های انجام دهد تا باعث کسب محبت شود، نه اینکه باعث کینه و کدورت شود.
پی نوشت:
[۱]بحار الانوار، جلد ۹۳، صفحه ۳۷۶
[۲]نهج الفصاحه، صفحه ۱۶۰، ح ۲۷
[۳]محمدتقی مصباح‌یزدی، اخلاق در قرآن، تهران: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۳، صفحه ۷۶
[۴]اصول کافی (ط-الاسلامیه) جلد ۲، صفحه ۱۶۵، ح ۲
[۵]بحار الانوار، جلد ۹۳، صفحه ۳۷۶
[۶]همان، صفحه ۳۷۶
منبع: راسخون